ભારતનું 99% સોનું ક્યાંથી આવે છે? જાણો KGF સહિત દેશની મુખ્ય સોનાની ખાણો વિશે

• ભારત પાસે અંદાજીત 879.58 મેટ્રીક ટન સોનાનો અંદાજિત ભંડાર (Gold Mines in India)
• ભારતમાં સોનાનું સૌથી વધુ ઉત્પાદન કરતુ રાજ્ય કર્ણાટક 
• રાજસ્થાન, આંધ્રપ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ અને ઝારખંડ પાસે સોનાનો ભંડાર
• જો કે, અત્યારે ભારત વિદેશમાંથી આયત કરે છે સોનુ

Gold Mines in India : વિશ્વમાં સોનાના સૌથી મોટા ગ્રાહક દેશ (Largest Gold Consumer) માં ભારતનું નામ મોખરે છે, પરંતુ દેશમાં સોનાનું ઘરેલું ઉત્પાદન (Domestic Production) ઘણું મર્યાદિત છે. ભારતમાં સોનાનો કુલ અંદાજિત ભંડાર (Estimated Reserves) આશરે 879.58 મેટ્રિક ટન જેટલો છે.

ભારતમાં સોનાનું સૌથી મોટું ઉત્પાદન કરતું રાજ્ય કર્ણાટક (Karnataka) છે. દેશના કુલ સોના ઉત્પાદનનો 99% જેટલો હિસ્સો એકલા કર્ણાટકમાંથી આવે છે. આ સિવાય, રાજસ્થાન, આંધ્ર પ્રદેશ, ઝારખંડ અને ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ ખૂબ જ ઓછી માત્રામાં ઉત્પાદન થાય છે.

ભારતની મુખ્ય સોનાની ખાણો (Gold Mines in India)

• હુત્તી ગોલ્ડ માઇન્સ (Hutti Gold Mines):
• આ ખાણ કર્ણાટકના રાયચૂર (Raichur) જિલ્લામાં આવેલી છે અને તે ભારતની સૌથી મોટી અને સક્રિય સોનાની ખાણ છે.
• વર્ષ 2022-23 માં આ ખાણમાંથી 1.41 ટન સોનાનું ઉત્પાદન થયું હતું, જે દેશના સ્વદેશી ઉત્પાદનનો 99% હિસ્સો છે.

કોલાર ગોલ્ડ ફિલ્ડ્સ (KGF): (Gold Mines in India)

કર્ણાટકના કોલાર (Kolar) જિલ્લામાં આવેલી આ ખાણ વિશ્વની બીજી સૌથી ઊંડી ખાણ (Deepest Mine) (2300 ફૂટ) તરીકે જાણીતી છે. આ ખાણ વર્ષ 2001 માં બંધ થઈ ગઈ હતી, પરંતુ અહીં હજી પણ સોનાનો મોટો ભંડાર હોવાનું માનવામાં આવે છે.

જોનાગિરિ ગોલ્ડ માઇન (Jonagiri Gold Mine):

આંધ્ર પ્રદેશ (Andhra Pradesh) ના અનંતપુર જિલ્લામાં આવેલી આ ખાણ 2023 થી ઉત્પાદન શરૂ કરનારી ભારતની પ્રથમ ઓપન-પિટ ગોલ્ડ માઇન (Open-Pit Gold Mine) છે, જેનું વાર્ષિક ઉત્પાદન 1.2 ટન સોનાનું છે. આ સિવાય, રાજ્યની રામગિરિ ગોલ્ડ બેલ્ટ (Ramagiri Gold Belt) ના ત્રણ બ્લોક્સ (રામગિરિ, બોક્સમપલ્લી અને રામગિરિ વેસ્ટ) માં પણ ઉત્પાદન થાય છે.

નવા ભંડાર અને ઉત્પાદન ક્ષેત્રો

ઝારખંડ (Jharkhand): અહીંની લાવા ગોલ્ડ માઇન્સમાં સોનાની પ્રચુર માત્રા હોવાની સંભાવના છે, તેમજ પશ્ચિમ સિંહભૂમ જિલ્લામાં આવેલી પહાડિયા ગોલ્ડ માઇનમાં પણ સોનાની હાજરીના પુરાવા મળ્યા છે.

• ઉત્તર પ્રદેશ (Uttar Pradesh): સોનભદ્ર જિલ્લામાં આવેલ સોન પહાડી રિઝર્વમાં 700 ટન જેટલો મોટો સોનાનો ભંડાર હોવાનો અંદાજ છે.
• મધ્ય પ્રદેશ (Madhya Pradesh): તાજેતરમાં જ જબલપુર જિલ્લામાં લાખો ટન સોનાના ભંડારની પુષ્ટિ કરવામાં આવી છે.
• રાજસ્થાન (Rajasthan): કુંડાર્ગી માઇન અને સુખાડી માઇનમાં પણ સોનાના ભંડાર હોવાના પુરાવા મળ્યા છે.

ભારતનું વાર્ષિક સોનાનું ઉત્પાદન (Annual Gold Production) આશરે 2-3 ટન જેટલું છે, જે વૈશ્વિક ઉત્પાદનનો ઘણો નાનો હિસ્સો છે. આ જ કારણ છે કે ભારત મોટાભાગનું સોનું આયાત (Import) કરે છે. જોકે, સરકારે MMDR એક્ટ (MMDR Act) માં સુધારો કરીને સોનાના ખનન ક્ષેત્રે ખાનગી રોકાણ (Private Investment) ને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે.

આ પણ વાંચો :  Dhanteras Gold Rate : ધનતેરસ માટે સોનું ખરીદતા પહેલા જાણો તમારા શહેરનો લેટેસ્ટ રેટ