• Ganesh Visarjan પાછળનું ગહન રહસ્ય
• ગણેશ વિસર્જનનું કારણ અને તેનો સંદેશ
• ગણેશ વિસર્જન: ધર્મ, દર્શન અને પૌરાણિક કથા
• વેદવ્યાસ અને ગણેશજી : મહાભારત લેખનથી શરૂ થયેલી વિસર્જનની પરંપરા

Ganesh Visarjan : 10 દિવસ સુધી ચાલેલો ગણેશોત્સવ આ વર્ષે 6 સપ્ટેમ્બર, શનિવારના રોજ અનંત ચતુર્દશીના પાવન દિવસે ગણેશ વિસર્જન સાથે પૂર્ણ થશે. આ દિવસ ભક્તો માટે ખુશી અને દુઃખ બંનેનો મિશ્ર અનુભવ લઈને આવે છે. એક તરફ 'બાપ્પા'ને વિદાય આપવાનું દુઃખ છે, તો બીજી તરફ આવતા વર્ષે ફરી આવવાના વાયદાની ખુશી છે. પરંતુ, શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ગણેશ વિસર્જન (Ganesh Visarjan) શા માટે કરવામાં આવે છે અને તેનું ધાર્મિક તથા આધ્યાત્મિક મહત્વ શું છે?

લોકમાન્ય તિલકથી શરૂ થયેલો ઉત્સવ

ઇતિહાસના પાના પલટાવીએ તો, બાલ ગંગાધર તિલકે અંગ્રેજો સામે ભારતીયોને એક કરવા માટે ગણેશોત્સવને સાર્વજનિક સ્વરૂપ આપ્યું હતું. આ ઉત્સવ ધીમે ધીમે એક રાષ્ટ્રીય પ્રતીક બની ગયો અને દેશના દરેક ખૂણે ઉજવાવા લાગ્યો. આજે, આ ઉત્સવ માત્ર પૂજા-અર્ચના પૂરતો સીમિત નથી, પરંતુ તે સામાજિક એકતા અને સાંસ્કૃતિક વારસાનું પ્રતીક પણ બન્યો છે.

ગણેશ વિસર્જન (Ganesh Visarjan) નો અર્થ: જીવનની નશ્વરતાનું પ્રતીક

ગણેશજીને બુદ્ધિ, વિવેક અને સમૃદ્ધિના દેવતા માનવામાં આવે છે. તેમની સ્થાપના ભક્તોના જીવનમાં સુખ-શાંતિ લાવે છે અને તમામ વિઘ્નો દૂર કરે છે. 10 દિવસની ભક્તિપૂર્ણ પૂજા બાદ ગણેશ વિસર્જનની પ્રક્રિયા શરૂ થાય છે. આ પ્રક્રિયા માત્ર મૂર્તિને પાણીમાં પધરાવવાની વિધિ નથી, પરંતુ તે એક ગહન આધ્યાત્મિક સંદેશ આપે છે.

ગણેશ વિસર્જન (Ganesh Visarjan) એ જીવનના સત્ય - 'જે આવ્યું છે તેને એક દિવસ જવાનું જ છે' - નો અહેસાસ કરાવે છે. માટીમાંથી બનેલી મૂર્તિ ફરી માટીમાં જ ભળી જાય છે, જે આપણને પંચતત્વમાંથી આવેલા માનવ શરીરની નશ્વરતાની યાદ અપાવે છે. આ પ્રક્રિયા એ દર્શાવે છે કે આત્મા અમર છે અને તેનું પરમાત્મા સાથે એકીકરણ થવું એ જ અંતિમ ધ્યેય છે. જ્યોતિષશાસ્ત્ર અનુસાર, કોઈ પણ કાર્યનો પ્રારંભ અને અંત બંને જરૂરી છે, નહીં તો તેની શુભ શક્તિઓ અધૂરી રહી જાય છે.

પૌરાણિક કથા: વેદવ્યાસજી અને ગણેશજીનો સંબંધ

ગણેશ વિસર્જન (Ganesh Visarjan) પાછળ એક રસપ્રદ પૌરાણિક કથા પણ જોડાયેલી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મહર્ષિ વેદવ્યાસજીએ ગણેશજીને સતત 10 દિવસ સુધી મહાભારતની કથા સંભળાવી હતી. ગણેશજીએ એક ક્ષણનો પણ વિરામ લીધા વિના આ મહાન ગ્રંથને લખ્યો. દસમા દિવસે તેમના શરીરમાં અતિશય ગરમી વધી ગઈ હતી. આ ગરમી શાંત કરવા માટે વેદવ્યાસજીએ ગણેશજીને નજીકના કુંડમાં લઈ જઈ સ્નાન કરાવ્યું. આ ઘટના બાદથી, 10 દિવસના ગણેશોત્સવ પછી વિસર્જનની પરંપરા શરૂ થઈ, જેમાં ભગવાનને શીતળતા અને શાંતિ મળે છે તેવું મનાય છે.

ઉલ્લેખનીય છે કે, ગણેશ વિસર્જન માત્ર એક ધાર્મિક વિધિ નથી. તે જીવનના ફિલસૂફી, પર્યાવરણ પ્રત્યેની જવાબદારી અને ભગવાન પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરવાનો એક સુંદર માર્ગ છે. જ્યારે આપણે 'ગણપતિ બાપ્પા મોરિયા, પુઢચા વર્ષી લવકર યા' કહીએ છીએ, ત્યારે આપણે માત્ર તેમને વિદાય નથી આપતા, પરંતુ જીવનના ચક્રને સ્વીકારીએ છીએ અને ફરીથી આવનારા સુખની આશા સાથે આગળ વધીએ છીએ.

આ પણ વાંચો :   Ganesh Visarjan : ગણપતિ બાપ્પાના વિસર્જનનો આજે અંતિમ દિવસ, જાણો અમદાવાદમાં તંત્રની કેવી છે તૈયારી