Panchkroshi Yatra: શા માટે કરવામાં આવે છે પંચક્રોશી યાત્રા, જાણો તેનું મહત્વ

કાશી શહેર તેના સાંસ્કૃતિક વારસા માટે પ્રખ્યાત છે. ભગવાન શિવના ભક્તો માટે પંચક્રોશી યાત્રા ખૂબ જ વિશેષ છે કારણ કે મહાશિવરાત્રીના શુભ અવસર પર ભગવાન શિવના ભક્તો પંચક્રોશી યાત્રા કાઢે છે. પંચક્રોશી યાત્રા કરવાથી ભક્તોને શાશ્વત ફળ મળે છે.

મંદિરોના મહત્વ વિશે જાણવું 

દેશ-વિદેશના લોકો પંચક્રોશીના દર્શન કરવા કાશી પહોંચે છે. પંચક્રોશી યાત્રા શરૂ કરતા પહેલા, તમારા માટે પાંચ સ્ટોપ અને ત્યાં સ્થિત મંદિરોના મહત્વ વિશે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે. આ માટે સૌથી પહેલા તમારે જાણવું જોઈએ કે તમારે આ યાત્રા કેવી રીતે, ક્યાં અને ક્યારે શરૂ કરવી જોઈએ.

પંચક્રોશી યાત્રાનું મહત્વ

હિંદુ ધર્મના દરેક અનુયાયીની જવાબદારી છે કે તે પંચક્રોશી યાત્રા કાઢે. કાશી ખંડના 22મા અધ્યાયમાં બ્રહ્માજીએ કહ્યું છે કે કાશીનું નામ લેવાથી, માત્ર કાશીના નામનો જપ કરવાથી અને માત્ર કાશીમાં પ્રવેશ કરવાથી વ્યક્તિ વિવિધ પ્રકારના પાપોમાંથી મુક્તિ મેળવે છે. ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, પંચક્રોશી યાત્રા એ જાણ્યે-અજાણ્યે કરેલા કોઈપણ પાપોમાંથી મુક્તિ મેળવવાની વિધિ છે. પંચક્રોશી યાત્રા 76 કિલોમીટરમાં ફેલાયેલી યાત્રા છે.

કેવી રીતે શરૂ થાય છે પંચક્રોશી યાત્રા?

શ્રી કાશી વિશ્વનાથ મંદિર પાસે જ્ઞાનવાપી ખાતેથી સંકલ્પ લીધા બાદ પંચક્રોશી યાત્રા શરૂ કરવામાં આવે છે. ભક્તો પોતાની સંજોઠીમાં કૂવાનું પાણી લઈને આ યાત્રા શરૂ કરવાનો સંકલ્પ લે છે. એક રીતે જોઈએ તો યાત્રા પૂર્ણ કરવાનો સંકલ્પ છે. જો કે, પંચક્રોશી યાત્રા મણિકર્ણિકા ઘાટથી શરૂ થાય છે અને સમાપ્ત પણ અહીં થાય છે. જો મનમાં કોઈ ઈચ્છા હોય તો તેને પૂરી કરવા માટે પંચક્રોશી યાત્રા શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. પંચક્રોશી યાત્રામાં પાંચ તબક્કા હોય છે જેમાં શ્રદ્ધાળુઓએ લગભગ 50 માઈલનું અંતર કાપવાનું હોય છે. પંચક્રોશી યાત્રા દરમિયાન, જમણી બાજુએ ઘણા નાના લાલ રંગના મંદિરો જોવા મળશે જેના પર તેમના નામ અને સીરીયલ નંબરનો પણ ઉલ્લેખ છે. પાંચેય સ્ટોપ પર પાંચ મોટા મંદિરો છે જે આસ્થાના કેન્દ્રો ગણાય છે. આ મંદિરોની નજીક લગભગ 2500 ધર્મશાળાઓ છે.

પંચક્રોશી યાત્રાના નિયમો

પંચક્રોશી યાત્રા કરતા પહેલા ભક્તોએ ભગવાન શ્રી ગણેશની પૂજા કરવી જોઈએ. તેમજ તેમની પૂજા કર્યા બાદ, ગણેશની પૂજા કરીને તેમની પાસેથી યાત્રા માટે પરવાનગી લેવી અને ત્યાર બાદ જ યાત્રા શરૂ કરવી જોઈએ. તમે તૃતીયા તિથિ, ચતુર્થી તિથિ અથવા ચૈત્રના શુક્લ પક્ષની પંચમી તિથિ પર પંચક્રોશી યાત્રા કરી શકો છો. માર્ગશીર્ષ મહિનો પંચક્રોશી યાત્રા કરવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ યાત્રા 3 દિવસ, 5 દિવસ અને 7 દિવસ માટે કરવામાં આવે છે. આ યાત્રામાં 122 જગ્યાએ ભગવાનની પૂજા કરવાની જોગવાઈ છે અને અંતે કાલ ભૈરવના દર્શન કર્યા પછી જ આ યાત્રા પૂર્ણ માનવામાં આવે છે. પંચક્રોશી યાત્રાનો પહેલો સ્ટોપ કર્દમેશ્વર છે, ત્યારબાદ શ્રદ્ધાળુઓ યાત્રાના બીજા સ્ટોપ ભીમ ચંડી પહોંચે છે. ભીમ ચંડી પછી, શ્રદ્ધાળુઓ યાત્રાના ત્રીજા સ્ટોપ ભીમ ચંડી રામેશ્વર જાય છે અને પછી શિવપુર ગયા પછી, તેઓ કપિલધરા જાય છે, જે યાત્રાના અંતિમ સ્ટોપ છે. કપિલધરાથી ફરી મણિકર્ણિકા ઘાટ પર જઈને આ યાત્રા સમાપ્ત થાય છે.

પંચક્રોશી યાત્રાની દંતકથા

કહેવાય છે કે ત્રેતાયુગથી પંચક્રોશી યાત્રા શરૂ થઈ હતી. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં પંચક્રોશી યાત્રાને ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ત્રેતાયુગમાં ભગવાન રામે તેમના ત્રણ ભાઈઓ ભરત, લક્ષ્મણ અને ક્ષત્રુ અને તેમની પત્ની સીતા સાથે કાશીમાં પંચક્રોશી યાત્રા કાઢી હતી. ભગવાન રામે સ્વયં રામેશ્વરમ મંદિરમાં શિવલિંગની સ્થાપના કરી હતી. તેણે પોતાના પિતા દશરથને શ્રવણ કુમારના માતા-પિતાના શ્રાપમાંથી મુક્ત કરાવવા માટે આ યાત્રા હાથ ધરી હતી. દ્વાપર યુગમાં, પાંડવોએ તેમની આજ્ઞાવાસ્ય દરમિયાન દ્રૌપદી સાથે આ યાત્રા કરી હતી.

આ પણ વાંચો - Election result 2023: જો EVM અને VVPATની ગણતરીમાં તફાવત હશે તો કોને સાચો ગણવામાં આવશે ? વાંચો અહેવાલ….