Women Empowerment : મહિલા સશક્તીકરણની નવી પહેલ: 'મંગલમ કેન્ટીન'
Women Empowerment : *હર ઘર સ્વદેશી, ઘર ઘર સ્વદેશી’ના સૂત્રને સાર્થક કરતા, ગુજરાતમાં મહિલા સ્વસહાય જૂથો (સખી મંડળો) દ્વારા સંચાલિત ‘મંગલમ કેન્ટીન’ મહિલા સશક્તીકરણનું એક ઉત્તમ ઉદાહરણ બની છે. રાજ્યના ગ્રામ વિકાસ વિભાગ હેઠળ કાર્યરત ગુજરાત લાઇવલીહુડ પ્રમોશન કંપની લિમિટેડ (GLPC) આ પહેલમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી રહી છે.
Women Empowerment : ૧,૭૦૦થી વધુ મહિલાઓને નિયમિત આવક
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ(CM Bhupendra Patel)ના માર્ગદર્શન અને ગ્રામ વિકાસ મંત્રી કુંવરજીભાઈ બાવળિયાના નેતૃત્વ હેઠળ, ‘મંગલમ કેન્ટીન’ -Mangalam Canteen થકી ૧,૭૦૦થી વધુ સખી મંડળની મહિલાઓને રોજગારીની તકો મળી છે.
આવકનો સ્રોત: તેમના સંચાલનના સ્તરના આધારે, મહિલાઓ દર મહિને ₹ ૧૦,૦૦૦ થી ₹ ૫૦,૦૦૦ સુધીની આવક મેળવી રહી છે.
મહત્વ: આ નિયમિત આવક મહિલાઓની આર્થિક સ્વતંત્રતા અને તેમના પરિવારોના સર્વાંગી ઉત્થાન માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપી રહી છે.
Women Empowerment -૨૦૦થી વધુ સ્થળોએ કેન્ટીન કાર્યરત
વર્ષ ૨૦૨૪-૨૫માં, રાજ્યમાં ૫૦ નવી કેન્ટીન સહિત ૨૦૦થી વધુ ‘મંગલમ કેન્ટીન’ કાર્યરત કરવામાં આવી છે. આ કેન્ટીન નીચેના સહિતની રાજ્યની વિવિધ મહત્વપૂર્ણ જગ્યાઓ પર ચાલી રહી છે:
સરકારી કચેરીઓ (પોલીસ ભવન, R&B કચેરીઓ, મ્યુનિસિપલ બિલ્ડિંગ્સ)
શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને હોસ્ટેલ
હોસ્પિટલો અને પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રો
NGO સંસ્થાઓ
‘વન ડિસ્ટ્રિક્ટ વન કેન્ટીન’ અભિયાન
Har Ghar Swadeshi, Ghar Ghar Swadeshi -રાજ્ય સરકાર દ્વારા આ પહેલને વધુ વ્યાપક બનાવવા માટે ‘વન ડિસ્ટ્રિક્ટ વન કેન્ટીન’ -One District One Canteen પ્રચાર અભિયાન શરૂ કરવામાં આવ્યું છે.
લક્ષ્ય: આ અભિયાન હેઠળ એકસરખા બ્રાન્ડ નેમ અને ડિઝાઇન સાથે ૩૦ નવી ‘મંગલમ કેન્ટીનો’ શરૂ કરવાનું લક્ષ્ય છે, જેમાંથી અત્યાર સુધીમાં ૨૭ કેન્ટીન કાર્યરત થઈ ચૂકી છે.
વિસ્તરણ: આ નવી કેન્ટીન પોલીસ વિભાગ, R&B કચેરીઓ, મ્યુનિસિપલ બિલ્ડિંગ્સ અને અન્ય સરકારી સંસ્થાઓ ખાતે શરૂ કરવામાં આવશે.
તાલીમ અને સશક્તિકરણ
GLPC દ્વારા ગામડાઓમાં ખાસ પ્રસંગો અને કાર્યક્રમો દરમિયાન કેટરિંગ સેવાઓ આપતી મહિલાઓની ઓળખ કરવામાં આવે છે.
સહાયતા: આ મહિલાઓને પ્રોત્સાહન અને માર્ગદર્શન થકી તાલીમ આપવામાં આવે છે.
ક્ષમતા નિર્માણ: તાલીમ બાદ, વ્યવસાયિક કેન્ટીન સંચાલન અને કેટરિંગ સેવાઓ માટે ક્ષમતા નિર્માણના સતત પ્રયાસો થકી તેમને સહાયતા પૂરી પાડવામાં આવે છે.
પોલીસ વિભાગમાં સફળ મોડેલ
વર્ષ ૨૦૨૪માં, GLPCએ ગાંધીનગરના પોલીસ ભવન ખાતે ડિરેક્ટર જનરલ ઓફિસમાં ‘મંગલમ કેન્ટીન’ નામની બ્રાન્ડ હેઠળ તેમનું પ્રથમ મોડલ શરૂ કર્યું હતું.
સંચાલન: આ કેન્ટીનનું સંચાલન છ સખી મંડળ મહિલાઓ દ્વારા સંપૂર્ણપણે કરવામાં આવી રહ્યું છે.
વિસ્તરણ: આ સફળતાના પગલે, હવે પોલીસ કમિશનરની કચેરી, અમદાવાદ તેમજ પોલીસ અધિક્ષકની કચેરી, ગાંધીનગર ખાતે પણ ‘મંગલમ કેન્ટીન’ શરૂ કરવામાં આવી છે.
ગુણવત્તા: આ કેન્ટીન સુવિધાસભર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સાથે આરોગ્ય, સ્વચ્છતા અને ફૂડ સેફ્ટીના ઉચ્ચ ધોરણોને અનુસરીને પોલીસ અધિકારી-કર્મચારીઓ માટે પૌષ્ટિક ભોજન પૂરું પાડી રહી છે.
‘મંગલમ કેન્ટીન’ માત્ર એક વ્યવસાયિક મોડેલ નથી, પરંતુ ગુજરાતની ગ્રામીણ મહિલાઓને આત્મનિર્ભર બનાવી રાષ્ટ્ર નિર્માણમાં તેમનું યોગદાન વધારવાનું એક સશક્ત માધ્યમ છે.
આ પણ વાંચો : Kutch : ગાંધીધામ ડેપો ભારતનું નંબર-1 લોકોમોટિવ મેઇન્ટેનન્સ સેન્ટર બન્યું