World No Tobacco Day : કહો,તમાકુને ના.. જીંદગીને હા

World No Tobacco Day : ભારતમાં મોઢાના કેન્સરના 83,400 કેસોનું મુખ્ય કારણ તમાકુનું વ્યસન છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન- WHO રિપોર્ટ પર એક ખાસ રિપોર્ટ પર એક વિહંગાવલોકન ..

વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન-WHO ના તાજેતરના અભ્યાસ મુજબ, આજે વિશ્વભરમાં 110 કરોડથી વધુ લોકો બીડી, સિગારેટ, હુક્કા, ગુટખા, જરદા અને ખૈની જેવા તમાકુ ઉત્પાદનોના વ્યસની છે અને દર વર્ષે 80 લાખ લોકો તમાકુના સેવનને કારણે અકાળે મૃત્યુ પામે છે. આમાંથી લગભગ 70 લાખ મૃત્યુ સીધા તમાકુના સેવનથી થાય છે જ્યારે 10 લાખ મૃત્યુ 'નિષ્ક્રિય ધુમ્રપાન' એટલે કે ધૂમ્રપાન કરનારાઓના સંપર્કમાં આવવાથી થાય છે.

વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO) ના આ રિપોર્ટ મુજબ, એકવીસમી સદીમાં ધૂમ્રપાનના વ્યસનની સૌથી ખતરનાક આડઅસરોમાં કેન્સરને મુખ્ય રીતે જોવામાં આવી રહ્યું છે. આપને જણાવી દઈએ કે ૧૯૮૭માં વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠને તમાકુ સંબંધિત રોગોને મહામારી જાહેર કર્યા પછી, તમાકુ ઉત્પાદનોની ગંભીર આડઅસરો વિશે જનજાગૃતિ ફેલાવવા માટે દર વર્ષે ૩૧ મેના રોજ 'તમાકુ નિષેધ દિવસ' World No Tobacco Day   ઉજવવામાં આવે છે. આમ છતાં; સમાજમાં તમાકુ ઉત્પાદનોના સેવનની વર્તમાન પરિસ્થિતિ અને તેના સેવનની આડઅસરો ખૂબ જ ચિંતાજનક છે. તમાકુનું સેવન, પછી ભલે તે ધૂમ્રપાન હોય કે તમાકુ ચાવવાના સ્વરૂપમાં, બંને સ્વાસ્થ્યને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડે છે, પરંતુ તે અકાળ મૃત્યુનું કારણ પણ બની રહ્યા છે.

તમાકુના સેવનને કારણે વિશ્વભરમાં મોઢાના કેન્સરના 1,20,200 કેસ

આંતરરાષ્ટ્રીય કેન્સર સંશોધન એજન્સી દ્વારા કરવામાં આવેલા એક અભ્યાસમાં જાણવા મળ્યું છે કે ૨૦૨૨માં વિશ્વમાં કુલ ૩,૮૯,૮૦૦ મૌખિક કેન્સરના કેસમાંથી ૧,૨૦,૨૦૦ કેસ ધૂમ્રપાન તમાકુના સેવનને કારણે થયા હતા. દુઃખ અને ચિંતાનો વિષય છે કે આપણું ભારત પણ આ દુષ્ટ વૃત્તિના દુષ્પ્રભાવથી અસ્પૃશ્ય નથી.

'ધ લેન્સેટ ઓન્કોલોજી' જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, વર્ષ 2022 માં, તમાકુ અને ધૂમ્રપાન વગરના તમાકુના સેવનને કારણે વિશ્વભરમાં મોઢાના કેન્સરના 1,20,200 કેસ નોંધાયા હતા; જેમાંથી 83,400 કેસ ભારતમાં હતા. આ અભ્યાસ દર્શાવે છે કે તમાકુ ચાવવાની આદત દેશવાસીઓ માટે કેવી રીતે જીવલેણ સાબિત થઈ રહી છે.

મોઢાના કેન્સરના કેસોનું સૌથી મોટું કારણ સોપારી (30%) અને તમાકુ યુક્ત પાન મસાલા (28%) છે. આ પછી ગુટખા (21%) અને ખૈની (21%) આવે છે. પુરુષોની વાત કરીએ તો, તેમાં મોઢાના કેન્સરનું સૌથી મોટું કારણ ખૈની (47%), ગુટખા (43%), તમાકુ યુક્ત પાન મસાલા (33%) અને સોપારી (32%) છે.

વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે જો આ ઉત્પાદનોનો ઉપયોગ બંધ કરી શકાય, તો વિશ્વમાં મોઢાના કેન્સરના લગભગ 31% કેસ ટાળી શકાય છે.

પર્યાવરણના સ્વાસ્થ્યને પણ ભારે નુકસાન

તમાકુના સેવનની હાનિકારક આડઅસરો પરના સંશોધન અભ્યાસો અનુસાર, આ વ્યસનને કારણે દર વર્ષે લાખો લોકો અકાળે જીવ ગુમાવી રહ્યા છે, પરંતુ તે પર્યાવરણના સ્વાસ્થ્યને પણ ભારે નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છે. 'એક્સપોઝ ટોબેકો' દ્વારા World No Tobacco Day નિમિત્તે બહાર પાડવામાં આવેલા એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે દર વર્ષે સિગારેટમાંથી 80 મિલિયન ટન કાર્બન ડાયોક્સાઇડ પર્યાવરણમાં છોડવામાં આવે છે અને સિગારેટના ઉત્પાદનમાં દર વર્ષે 2200 કરોડ લિટર પાણીનો બગાડ થાય છે.

'ટોબેકો ઇન હિસ્ટ્રી' પુસ્તકના લેખક જોર્ડન ગુડમેનના મતે, તમાકુ માનવ સભ્યતાના ઇતિહાસમાં સ્વાસ્થ્ય માટે સૌથી ખતરનાક ઉત્પાદનોમાંનું એક છે.

ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા તમાકુ ઉત્પાદક અને ગ્રાહક દેશોમાંનો એક

ગુડમેન લખે છે કે અમેરિકાના ડ્યુક જેમ્સ બુકાનન દ્વારા સિગારેટની શોધ અને તેને સમગ્ર વિશ્વમાં લોકપ્રિય બનાવવાના પરિણામે, 20મી સદીમાં લગભગ દસ કરોડ લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા. આરોગ્ય સંગઠનોના ડેટા અનુસાર, સૌથી ચિંતાજનક હકીકત એ છે કે આપણો ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા તમાકુ ઉત્પાદક અને ગ્રાહક દેશોમાંનો એક છે અને ભારતમાં તમાકુના સેવનને કારણે દર વર્ષે લાખો લોકો અકાળે જીવ ગુમાવે છે. આરોગ્ય નિષ્ણાતો અને પર્યાવરણ વૈજ્ઞાનિકોના મતે, જે લોકો ધુમાડા અને ગુટખામાં પોતાનું જીવન બગાડે છે તેઓ ફક્ત પોતાના શરીરને જ નુકસાન પહોંચાડતા નથી, પરંતુ નિષ્ક્રિય ધૂમ્રપાન દ્વારા તેમની આસપાસના સ્વસ્થ લોકોને પણ અકાળે બીમાર બનાવી રહ્યા છે.

લખનૌની કિંગ જ્યોર્જ મેડિકલ યુનિવર્સિટી (KGMU) ના પ્રખ્યાત પલ્મોનરી રોગના નિષ્ણાત ડૉ. સૂર્યકાંત કહે છે કે ધૂમ્રપાન ફેફસાં અને શ્વસનતંત્રને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડે છે. આ ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ 25 થી 30 ગણું વધારે છે. ફેફસાના

કેન્સરના 10 પ્રકારોમાંથી, નવ પ્રકારના કેન્સર ધૂમ્રપાનને કારણે થાય છે

ધૂમ્રપાન ક્રોનિક ઓબ્સ્ટ્રક્ટિવ પલ્મોનરી ડિસીઝ- Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) નું જોખમ પણ વધારે છે. તેવી જ રીતે, લખનૌની લોહિયા રિસર્ચ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના કેન્સર નિષ્ણાત ડૉ. ગૌરવ ગુપ્તાના મતે, સિગારેટ અને તમાકુનું વ્યસન મોઢા અને ફેફસાના કેન્સર, દાંત અને મોઢાના રોગો, ટીબી, હૃદય રોગો, ન્યુમોનિયા, નપુંસકતા, અસ્થમા જેવા શ્વસન રોગો અને પ્રજનન રોગો તરફ દોરી જાય છે.

World No Tobacco Day પર્વે એક ખાસ વાત-તમાકુ ચાવવા જેવા ધુમાડા વગરના તમાકુ ફેરીન્ક્સ, મોં અને ગળાના કેન્સરનું કારણ બની શકે છે. ભારતમાં, મોઢાના કેન્સરના 90% કેસ ધૂમ્રપાન વગરના તમાકુને કારણે થાય છે.

તમાકુ આપણા દુશ્મન કરતાં પણ વધુ ખતરનાક

તમાકુના વ્યસની મહિલાઓને માસિક ધર્મમાં તકલીફ થાય છે અને ગર્ભધારણ કરવામાં પણ તકલીફ પડે છે. તેમના મતે, તમાકુના વ્યસનીઓ પોતાનું મોં સંપૂર્ણપણે ખોલી શકતી નથી. તેમના મોંની બંને બાજુ સફેદ રેખાઓ કેન્સરની નિશાની છે, છેલ્લા દાયકામાં લોકોમાં તમાકુનું સેવન જે દરે વધી રહ્યું છે તે ભવિષ્ય માટે મોટો ખતરો છે. તમાકુ આપણા દુશ્મન કરતાં પણ વધુ ખતરનાક છે. દુશ્મન ફક્ત મારી નાખે છે પણ તમાકુ માત્ર મૃત્યુનું કારણ જ નથી બનતું પણ પીડિતનું બેંક બેલેન્સ અને મિલકત પણ છીનવી લે છે.

તમાકુ અથવા તેના ઉત્પાદનોનું સેવન કરનાર વ્યક્તિ પોતાનું બેંક બેલેન્સ, ઘર, મિલકત ગુમાવે છે અને ઘણું દુઃખ સહન કર્યા પછી, પોતાનો જીવ પણ ગુમાવે છે. એ જાણવું જોઈએ કે આપણા હિન્દુ ધાર્મિક ગ્રંથોમાં માદક દ્રવ્યોના સેવનને પાપપૂર્ણ કૃત્ય ગણાવીને પ્રતિબંધિત કરવામાં આવ્યું છે.

"સ્કંદ પુરાણ" માં કહેવામાં આવ્યું છે કે, "પોતાના ધર્મનું પાલન કરવાથી જે પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે તે નશાના સેવનથી નાશ પામે છે. આ ખરાબ આદતને કારણે, યોગ્ય વ્યક્તિને પણ વિવિધ પવિત્ર સ્થળોએ સ્નાન, દાન અને જપ કરવાના પુણ્ય મળતા નથી. નશાનું વ્યસન વ્યક્તિના હૃદયમાં ભ્રષ્ટ વૃત્તિઓને જન્મ આપે છે અને તેના વિચારો અશુદ્ધ થઈ જાય છે."

આવો આજે તમાકુ નિષેધ દિન-World No Tobacco Dayની ઊજવણી કરીએ-તમાકુને ‘ના’ કરીને.

Say ‘NO’ to Tobacco..  

આ પણ વાંચો : AHMEDABAD : દેશના પ્રતિષ્ઠિત સર્જન ડો. વિશાલ સોનીની બેવડી સિદ્ધી પર HSI ની મહોર