Thailand Cambodia conflic: 118 વર્ષ જૂનો શિવ મંદિર સરહદ વિવાદ કેવી રીતે બહાર આવ્યો?

Thailand Cambodia conflict : બોડિયા અને થાઈલેન્ડ વચ્ચેના વિવાદિત સરહદી વિસ્તારમાં ગુરુવારે સવારે ફરી હિંસા ફાટી નીકળી. થાઈ સેનાએ બે કંબોડિયા લશ્કરી થાણાઓ પર હવાઈ હુમલા કર્યા અને કંબોડિયાએ તેને અખંડિતતાનું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું. પ્રીહ વિહાર મંદિરની આસપાસના વિસ્તાર પર વર્ષોથી સરહદ વિવાદ ચાલી રહ્યો છે, જેને ICJ એ 1962માં કંબોડિયાનો ભાગ માન્યો હતો.

થાઈલેન્ડે બે કંબોડિયા લશ્કરી થાણાઓ પર હવાઈ હુમલા કર્યા

વિવાદિત સરહદ પર કંબોડિયા અને થાઈલેન્ડ વચ્ચે તણાવ ચરમસીમાએ પહોંચી ગયો છે. કંબોડિયા અને થાઈલેન્ડે એકબીજા પર હુમલો કર્યો છે. મામલો ફક્ત ગોળીબાર પૂરતો મર્યાદિત નથી, થાઈ સેનાએ પુષ્ટિ આપી છે કે થાઈલેન્ડે બે કંબોડિયા લશ્કરી થાણાઓ પર હવાઈ હુમલા કર્યા છે. આના થોડા કલાકો પહેલા જ બંને દેશોએ એકબીજા સાથે રાજદ્વારી સંબંધોને ન્યૂનતમ સ્તરે લાવ્યા હતા.

થાઈ સૈન્યએ બે કંબોડિયન લશ્કરી ઠેકાણાઓ પર હવાઈ હુમલા કર્યા

કંબોડિયન સરકારના ગુરુવારે સવારે થાઈ પ્રાંત સુરીન અને કંબોડિયાના ઓડર મીંચે વચ્ચેની સરહદ પર બે મંદિરો નજીક હિંસા ફરી ફાટી નીકળી હતી.અહેવાલ મુજબ, થાઈ સૈન્યએ બે કંબોડિયન લશ્કરી ઠેકાણાઓ પર હવાઈ હુમલા કર્યા હોવાની પુષ્ટિ કરી છે.

કંબોડિયા રાજ્યની પ્રાદેશિક અખંડિતતાનું ઉલ્લંઘન કર્યું

કંબોડિયાના સંરક્ષણ મંત્રાલયના પ્રવક્તા માલી સોચેતાએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે, થાઈ સૈન્યએ દેશના સાર્વભૌમ પ્રદેશના રક્ષણ માટે તૈનાત કંબોડિયન દળો પર સશસ્ત્ર હુમલો કરીને કંબોડિયા રાજ્યની પ્રાદેશિક અખંડિતતાનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે... જવાબમાં, કંબોડિયન સશસ્ત્ર દળોએ થાઈ ઘૂસણખોરીને નિષ્ફળ બનાવવા અને કંબોડિયાની સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાનું રક્ષણ કરવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય કાયદા અનુસાર સંપૂર્ણ સ્વ-બચાવના તેમના કાયદેસરના અધિકારનો ઉપયોગ કર્યો.

થાઈ સૈન્યએ પહેલા હુમલા માટે કંબોડિયન સૈનિકોને દોષી ઠેરવ્યા, અને બાદમાં તેમના પર "નાગરિકો પર લક્ષિત હુમલા" કરવાનો આરોપ લગાવ્યો. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે બે BM-21 રોકેટ સુરીનના કપ ચોએંગ જિલ્લામાં એક સમુદાય પર હુમલો કર્યો હતો, જેમાં ત્રણ લોકો ઘાયલ થયા હતા.

થાઈ દૂતાવાસે તેના નાગરિકોને કંબોડિયા છોડવા વિનંતી કરી

ગુરુવારે થાઈ દૂતાવાસે તેના નાગરિકોને કંબોડિયા છોડવા વિનંતી કરી. દૂતાવાસે ફેસબુક પોસ્ટમાં જણાવ્યું હતું કે થાઈ લોકોએ "શક્ય તેટલી વહેલી તકે" કંબોડિયા છોડી દેવું જોઈએ, સિવાય કે તેમની પાસે ત્યાં રહેવાના તાત્કાલિક કારણો હોય.ગુરુવારે સવારે થયેલી અથડામણના થોડા કલાકો પહેલા, કંબોડિયાએ જાહેરાત કરી હતી કે તે થાઈલેન્ડ સાથેના તેના રાજદ્વારી સંબંધોને "સૌથી નીચા સ્તરે ''લાવી રહ્યું છે. થાઈલેન્ડના એક સિવાય તેના તમામ રાજદ્વારીઓને પાછા ખેંચી રહ્યા છે અને દેશમાં રહેલા થાઈ રાજદ્વારીઓને હાંકી કાઢ્યા છે. તાજેતરના અઠવાડિયામાં બંને દેશોમાંથી એકબીજા સામે હુમલાઓની શ્રેણી જોવા મળી છે. થાઈલેન્ડે સરહદ ક્રોસિંગ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે અને કંબોડિયાએ કેટલીક આયાતો બંધ કરી દીધી છે.

આ પણ  વાંચો -રશિયામાં દુ:ખદ વિમાન દુર્ઘટના: 50 જેટલા લોકોના મોતની આશંકા

ગુરુવારે હિંસા શા માટે ફાટી નીકળી?

થાઈ સૈન્યના જણાવ્યા અનુસાર, આ ઘટના સ્થાનિક સમય મુજબ સવારે 7:35 વાગ્યે શરૂ થઈ હતી. થાઈલેન્ડના સુરિન પ્રાંત નજીક તા મુએન મંદિરની રક્ષા કરી રહેલા થાઈ સૈનિકોના એક યુનિટે કંબોડિયન ડ્રોનનો અવાજ સાંભળ્યો. સૈન્યએ જણાવ્યું હતું કે છ સશસ્ત્ર કંબોડિયન સૈનિકો, જેમાં એક રોકેટથી ચાલતો ગ્રેનેડ લઈને આવ્યો હતો, પાછળથી થાઈ ચોકીની સામે કાંટાળા વાડ પાસે પહોંચ્યા. થાઈ સૈનિકોએ તેમને ચેતવણી આપતા બૂમ પાડી, પરંતુ સવારે 8:20 વાગ્યાની આસપાસ, કંબોડિયન દળોએ મંદિરની પૂર્વ બાજુ તરફ ગોળીબાર શરૂ કર્યો, જે થાઈ બેઝથી લગભગ 200 મીટર દૂર છે, સૈન્યએ જણાવ્યું.

આ પણ  વાંચો -થાઈલેન્ડ-કંબોડિયા વચ્ચે સીમા વિવાદ વકર્યો! બંને દેશોએ તેમના રાજદૂતોને પરત બોલાવ્યા

થાઈલેન્ડ અને કંબોડિયા વચ્ચે સરહદ વિવાદ કેમ છે?

મે મહિનાથી આ બે દક્ષિણપૂર્વ એશિયાઈ પડોશીઓ વચ્ચેના સંબંધો ઝડપથી બગડ્યા છે. મે મહિનામાં, સરહદ પરના એક વિસ્તાર પર અથડામણ થઈ હતી જેને બંને પોતાનો માને છે. આમાં એક કંબોડિયન સૈનિકનું મોત થયું હતું.કંબોડિયા અને થાઇલેન્ડ એકબીજા સાથે 817 કિમીની જમીન સરહદ ધરાવે છે. પરંતુ આ જમીન સરહદનો નકશો મોટાભાગે ફ્રાન્સ દ્વારા 1863 થી 1953 સુધી કંબોડિયા પર શાસન કરતી વખતે બનાવવામાં આવ્યો હતો. 1907 માં દોરવામાં આવેલ આ નકશો થાઇલેન્ડ અને કંબોડિયા વચ્ચે કુદરતી જળ રેખાને અનુસરવા માટેના કરાર પર આધારિત હતો. પરંતુ થાઇલેન્ડે પાછળથી નકશાનો વિરોધ કર્યો કારણ કે તેણે 11મી સદીના પ્રીહ વિહાર મંદિરને ડાંગ્રેક પર્વતોમાં મૂક્યું હતું, જે કંબોડિયન પ્રદેશમાં આવે છે.યુનેસ્કો અનુસાર,કંબોડિયન મેદાન પર પ્રભુત્વ ધરાવતા ઉચ્ચપ્રદેશની ધાર પર સ્થિત, પ્રીહ વિહારનું મંદિર ભગવાન શિવને સમર્પિત છે

.કંબોડિયાએ 1959 માં થાઇલેન્ડને આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાયાલયમાં ખેંચી લીધું

સરહદની આસપાસના ઘણા વિસ્તારો પર બંને દેશો દ્વારા દાવો કરવામાં આવ્યા છે. સરહદની રેખા સ્પષ્ટ કરવાના પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા છે. મંદિર વિવાદ પર કંબોડિયાએ 1959 માં થાઇલેન્ડને આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાયાલયમાં ખેંચી લીધું. 1962 માં, કોર્ટે કંબોડિયાના પક્ષમાં ચુકાદો આપ્યો અને કહ્યું કે પ્રીહ વિહાર મંદિર કંબોડિયન પ્રદેશમાં આવે છે. થાઇલેન્ડે તે સમયે નિર્ણય સ્વીકાર્યો હતો પરંતુ એવી પણ દલીલ કરી હતી કે મંદિરની આસપાસની સીમાઓ હજુ પણ વિવાદિત છે, જેનાથી સરહદ રેખાઓ વધુ જટિલ બની છે.

થાઇલેન્ડ હજુ પણ સ્વીકારી શક્યું નથી.

2008 માં કંબોડિયાએ પ્રીહ વિહાર મંદિરને યુનેસ્કો વર્લ્ડ-હેરિટેજ દરજ્જો આપવાનો પ્રયાસ કર્યો ત્યારે તણાવ ભડકી ઉઠ્યો હતો. જુલાઈ 2008 માં મંદિરને માન્યતા મળ્યા પછી, સરહદી વિસ્તાર નજીક કંબોડિયન અને થાઈ સૈનિકો વચ્ચે લશ્કરી અથડામણો શરૂ થઈ. આ અથડામણો વર્ષો સુધી ચાલુ રહી અને 2011 માં ચરમસીમાએ પહોંચી. તે વર્ષે એપ્રિલમાં સંઘર્ષ ચરમસીમાએ પહોંચ્યો, જેના કારણે 36000 લોકો વિસ્થાપિત થયા. લગભગ તે જ સમયે, કંબોડિયા ફરીથી 1962 ના નિર્ણયને બહાલી આપવા માટે આંતરરાષ્ટ્રીય ન્યાયાલયમાં ગયો. કોર્ટે બે વર્ષ પછી તેના અગાઉના નિર્ણયને ફરીથી સમર્થન આપ્યું, જે નિર્ણય થાઇલેન્ડ હજુ પણ સ્વીકારી શક્યું નથી.