• યૂરોપિયન દેશ સર્બિયામાં વિદ્યાર્થી આંદોલન હિંસક
• રાષ્ટ્રપતિ એલેક્ઝાન્ડર વુસિકને હટાવવાની માગણી
• રાજધાની બેલગ્રેડમાં હજારો વિદ્યાર્થીઓ રસ્તા પર
• 8 મહિના પહેલા રેલવે સ્ટેશનની ઘટનાના ઉગ્ર પડઘા

Serbia : યુરોપના દેશ સર્બિયામાં રાષ્ટ્રપતિ એલેક્ઝાન્ડર વુસિકના 12 વર્ષના શાસન સામે વિદ્યાર્થીઓનું આંદોલન હવે હિંસક અને ઉગ્ર બની રહ્યું છે. રાજધાની બેલગ્રેડમાં હજારો વિદ્યાર્થીઓ રસ્તાઓ પર ઉતરી આવ્યા છે, જેમની મુખ્ય માગણી રાષ્ટ્રપતિ વુસિકનું રાજીનામું અને વહેલી ચૂંટણીઓનું આયોજન છે. આ આંદોલનનો પ્રારંભ ગયા વર્ષે નવેમ્બર 2024માં નોવી સેડ રેલવે સ્ટેશનની છત ધરાશાયી થવાની ઘટનાથી થયો, જેમાં 16 લોકોના મોત થયા હતા. આ ઘટનાને ભ્રષ્ટાચાર અને સરકારી બેદરકારીનું પરિણામ ગણાવતા, વિદ્યાર્થીઓએ સરકાર વિરુદ્ધ આંદોલન શરૂ કર્યું, જે હવે તખ્તાપલટના પ્રયાસ સુધી પહોંચી ગયું છે.

નોવી સેડ રેલવે સ્ટેશન દુર્ઘટના: આંદોલનનું મૂળ

8 મહિના પહેલા નોવી સેડ રેલવે સ્ટેશનની નવીનીકરણ કરાયેલી છત અચાનક તૂટી પડી, જેમાં 16 લોકોના મોત થયા અને એક વ્યક્તિ ગંભીર રીતે ઘાયલ થયો. આ ઘટનાને લોકોએ સરકારના ભ્રષ્ટાચાર અને બાંધકામમાં બેદરકારી સાથે જોડી. આ દુર્ઘટના ચીનના બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવ હેઠળ બેલગ્રેડ-બુડાપેસ્ટ રેલવે પ્રોજેક્ટનો ભાગ હતી, જેને રાષ્ટ્રપતિ વુસિકે પોતે ઉદ્ઘાટન વખતે પ્રશંસા કરી હતી. આ ઘટનાએ લોકોના ગુસ્સાને ઉગ્ર બનાવ્યો, અને વિદ્યાર્થીઓએ નવેમ્બર 22થી શાંતિપૂર્ણ વિરોધ પ્રદર્શનો શરૂ કર્યા, જેમાં "સર્બિયા, સ્ટોપ" નામના દૈનિક ટ્રાફિક અવરોધ અને 16 મિનિટની શાંતિ સભાઓનો સમાવેશ થાય છે.

હિંસક અથડામણ અને પોલીસની કાર્યવાહી

શનિવાર, 28 જૂન 2025ના રોજ બેલગ્રેડમાં લગભગ 1,40,000 લોકો, મુખ્યત્વે વિદ્યાર્થીઓ, શિક્ષકો, ખેડૂતો અને નાગરિકોએ વિરોધ પ્રદર્શનમાં ભાગ લીધો, જેને સર્બિયાના ઇતિહાસનું સૌથી મોટું આંદોલન ગણવામાં આવે છે. આ દરમિયાન, પોલીસ અને પ્રદર્શનકારીઓ વચ્ચે હિંસક અથડામણો થયા, જેમાં રાયોટ પોલીસે ટીયર ગેસ અને સ્ટન ગ્રેનેડનો ઉપયોગ કર્યો. 6 પોલીસ અધિકારીઓ સહિત અનેક લોકો ઘાયલ થયા, અને ડઝનબંધ પ્રદર્શનકારીઓની ધરપકડ કરવામાં આવી. વુસિકે આ પ્રદર્શનોને "વિદેશી ષડયંત્ર" ગણાવીને દેશને "ઉથલાવવાનો પ્રયાસ" ગણાવ્યો, જોકે તેમણે આ દાવા માટે કોઈ પુરાવા રજૂ કર્યા નથી.

વડાપ્રધાનનું રાજીનામું અને સરકાર પર દબાણ

આંદોલનની તીવ્રતાને જોતા, વડાપ્રધાન મિલોસ વુચેવિચે આ વર્ષની શરૂઆતમાં રાજીનામું આપી દીધું હતું, જેને વિદ્યાર્થીઓની પ્રથમ જીત તરીકે જોવામાં આવે છે. જોકે, રાષ્ટ્રપતિ વુસિકે 2027 સુધીના પોતાના કાર્યકાળને પૂર્ણ કરવાની જીદ જાળવી રાખી છે. વુસિકની સર્બિયન પ્રોગ્રેસિવ પાર્ટી પાસે 250માંથી 156 બેઠકો સાથે સ્પષ્ટ બહુમતી છે, પરંતુ ભ્રષ્ટાચાર, મીડિયા પર નિયંત્રણ, અને સંસ્થાઓના દુરુપયોગના આરોપોએ જનતાનો ગુસ્સો વધાર્યો છે. વિદ્યાર્થીઓએ સરકારને "ગેરકાયદેસર" ગણાવીને વહેલી ચૂંટણીની માગણી ઉઠાવી છે.

વૈશ્વિક સંદર્ભ અને બાંગ્લાદેશ સાથે સરખામણી

આ આંદોલનની તીવ્રતા અને હિંસક વળાંકને કારણે તેની સરખામણી બાંગ્લાદેશના તાજેતરના વિદ્યાર્થી આંદોલન સાથે કરવામાં આવી રહી છે, જ્યાં વિદ્યાર્થીઓએ શેખ હસીનાની સરકારને ઉથલાવી દીધી હતી. સર્બિયામાં પણ વુસિક, જે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિનના નજીકના સાથી ગણાય છે, તેમના શાસનના પાયા હલી ગયા છે. વુસિકે આંદોલનકારીઓ પર વિદેશી શક્તિઓના ઇશારે કામ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે, પરંતુ આ દાવાઓએ લોકોનો ગુસ્સો ઘટાડવાને બદલે વધાર્યો છે.

આગળ શું?

આંદોલનની શરૂઆત શાંતિપૂર્ણ હતી, પરંતુ હવે તે હિંસક બની ગયું છે, જેના કારણે ગૃહયુદ્ધ જેવી સ્થિતિની ચિંતા વધી રહી છે. વિદ્યાર્થીઓએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેઓ તેમની માગણીઓ પૂરી ન થાય ત્યાં સુધી પીછેહઠ નહીં કરે. યુરોપિયન યુનિયન અને યુનાઇટેડ નેશન્સે સરકારને શાંતિપૂર્ણ પ્રદર્શનના અધિકારનું સન્માન કરવા અપીલ કરી છે, પરંતુ વુસિકની સરકારે કડક કાર્યવાહીની ચેતવણી આપી છે. આ આંદોલન સર્બિયાના રાજકીય ભવિષ્યને નિર્ધારિત કરવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

આ પણ વાંચો :  DONALD TRUMP એ ગાઝામાં યુદ્ધવિરામ પર ભાર મૂક્યો, બંધકોને મુક્ત કરવા અપીલ