Health: માનવ મગજના નમૂનામાં એક ચમચી જેટલું પ્લાસ્ટિક મળ્યું, નવા અભ્યાસમાં ચોંકાવનારો ખુલાસો

• કિડની અને લીવર કરતાં સાતથી 30 ગણું વધુ નેનો પ્લાસ્ટિક મળ્યું
• આજે આપણું મગજ 99.5% છે અને બાકીનું બધું પ્લાસ્ટિક
• ડિમેન્શિયાના દર્દીઓમાં પાંચ ગણું વધુ

શક્ય છે કે તમે આ સમાચાર વાંચી રહ્યા હોવ અને તમારા હાથમાં પાણીની બોટલ હોય. શક્ય છે કે તમે હમણાં જ કોઈ વસ્તુ ખરીદી હોય અને તેને પ્લાસ્ટિકના આવરણમાં રાખી હોય અથવા તમે એવા વિસ્તારમાં રહેતા હોવ જ્યાં પ્લાસ્ટિક ભરેલું હોય. પરિસ્થિતિ ગમે તે હોય, આ સમાચાર આપણને ફરીથી વિચારવા માટે મજબૂર કરશે. આ નવા ચોંકાવનારા સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે માનવ મગજ પર પ્લાસ્ટિકનો એક પડ ધીમે ધીમે બની રહ્યો છે. આનો સીધો અર્થ એ છે કે પ્લાસ્ટિક ફક્ત આપણી આસપાસની હવા, પાણી, ખોરાક જ નહીં, પણ આપણા શરીરના વિવિધ ભાગોમાં પણ પહોંચી ગયું છે.

કિડની અને લીવર કરતાં સાતથી 30 ગણું વધુ નેનો પ્લાસ્ટિક

આ અભ્યાસ મુજબ, 2024 માં શબ પરીક્ષણ દરમિયાન એકત્રિત કરવામાં આવેલા સામાન્ય માનવ મગજના નમૂનામાં આઠ વર્ષ પહેલાંના નમૂનાઓ કરતાં ઘણા વધુ નેનોપ્લાસ્ટિક્સ હતા. આ જથ્થો લગભગ એક ચમચી જેટલો હતો. આ અભ્યાસના મુખ્ય વૈજ્ઞાનિક મેથ્યુ કેમ્પેઇનએ જણાવ્યું હતું કે મૃત શરીરના મગજના નમૂનાઓમાં તેમની કિડની અને લીવર કરતાં સાતથી 30 ગણું વધુ નેનો પ્લાસ્ટિક (પ્લાસ્ટિકના નાના ટુકડા) હતા. આ જથ્થો લગભગ એક ચમચી જેટલો છે.

આજે આપણું મગજ 99.5% છે અને બાકીનું બધું પ્લાસ્ટિક

આ જથ્થો 2016 ના ઓટોપ્સીમાં એકત્રિત કરાયેલા મગજના નમૂનાઓ કરતાં લગભગ 50% વધુ છે. આનો અર્થ એ થયો કે આજે આપણું મગજ 99.5% છે અને બાકીનું બધું પ્લાસ્ટિકનું છે. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે પ્લાસ્ટિકને માપવાની વર્તમાન પદ્ધતિઓ શરીરમાં તેમના સ્તરને ઓછો અંદાજ અથવા વધારે પડતો અંદાજ આપી શકે છે. હાલમાં, એકદમ સચોટ અંદાજ કાઢવા માટે સખત મહેનત ચાલી રહી છે. વૈજ્ઞાનિકોનો દાવો છે કે તેઓ આગામી એક વર્ષમાં આ કરી લેશે.

ડિમેન્શિયાના દર્દીઓમાં પાંચ ગણું વધુ

સંશોધકોએ ડિમેન્શિયા ધરાવતા 12 લોકોના મગજમાં સ્વસ્થ મગજ કરતાં ત્રણથી પાંચ ગણા વધુ પ્લાસ્ટિકના ટુકડા શોધી કાઢ્યા. આ ટુકડાઓ એટલા બારીક હતા કે તેમને નરી આંખે જોઈ શકાતા નહોતા. આ મગજની ધમનીઓ અને નસોની દિવાલો તેમજ મગજના રોગપ્રતિકારક કોષોમાં પ્રવેશી ગયા હતા. "આ થોડું ચિંતાજનક છે, પરંતુ યાદ રાખો કે ડિમેન્શિયા એક એવો રોગ છે જેમાં રક્ત-મગજ અવરોધ અને ડ્રેનેજ સિસ્ટમને નુકસાન થાય છે," કેમ્પેને કહ્યું. વધુમાં, શક્ય છે કે ડિમેન્શિયા સાથે સંકળાયેલા સોજાવાળા કોષો અને મગજના ટિશ્યૂઓ પ્લાસ્ટિક માટે સિંક તરીકે કાર્ય કરી શકે છે. છતાં, આનાથી એવી આશંકા ઉભી થઈ છે કે માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ અને અલ્ઝાઇમર અને પાર્કિન્સન જેવા ન્યુરોડિજનરેટિવ રોગો વચ્ચે ઊંડો સંબંધ હોઈ શકે છે.

માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સથી થતા જોખમો

માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ શરીરના કોષોને નુકસાન પહોંચાડીને બળતરા પેદા કરી શકે છે. એટલું જ નહીં, આ મગજ દ્વારા ચાલતા કાર્યમાં અવરોધ બની શકે છે. ખાસ કરીને જ્યાં સારી યાદશક્તિ અને વિચારવાની ક્ષમતાનો વધુ ઉપયોગ થાય છે. માઇક્રોપ્લાસ્ટિક્સ હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક અને કેન્સર જેવા રોગોનું જોખમ વધારવામાં પણ ભૂમિકા ભજવે છે.

સિંગલ-યુઝ પ્લાસ્ટિક ટાળો

આપણે આપણા રોજિંદા જીવનમાં પ્લાસ્ટિકના ઉપયોગથી વાકેફ થઈ શકીએ છીએ. પ્લાસ્ટિકના કન્ટેનરમાં પાણીની બોટલો કે ખોરાક સંગ્રહિત કરવાની જેમ, તેના બદલે તમે કાચ કે ધાતુના વાસણોનો ઉપયોગ કરી શકો છો. પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ટાળવા ઉપરાંત, આસપાસની હવાને સ્વચ્છ રાખવાનો પ્રયાસ કરો. જોકે, આ દરેક નાગરિકની જવાબદારી છે.

આ પણ વાંચો: Surat: RTI ના દુરુપયોગ પર પાબંદી લગાડવા માટે MLA અરવિંદ રાણાએ મુખ્યમંત્રીને રજૂઆત કરી