Heat Stroke: ગરમીમાં લૂ લાગવાથી શરીરમાં દેખાય છે આ સંકેતો, જાણો તેનાથી કેવી રીતે બચવું

• ભારતના ઘણા વિસ્તારોમાં તીવ્ર ગરમી શરૂ થઈ ગઈ છે
• રાજ્યોમાં છેલ્લા બે દિવસથી તાપમાન 40 થી 42 ડિગ્રી સેલ્સિયસ
• સૂર્યની વધતી ગરમીને કારણે, બપોરે ખૂબ જ ગરમ પવન ફૂંકાઈ રહ્યા છે

Heat Stroke: ભારતના ઘણા વિસ્તારોમાં તીવ્ર ગરમી શરૂ થઈ ગઈ છે. ઉત્તર ભારતના રાજ્યોમાં છેલ્લા બે દિવસથી તાપમાન 40 થી 42 ડિગ્રી સેલ્સિયસની આસપાસ નોંધાયું છે. દિલ્હી ઉપરાંત, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત અને ઓડિશાના ઘણા શહેરોમાં ગરમીનું મોજું સતત તબાહી મચાવી રહ્યું છે. ઘણા વિસ્તારોમાં, સૂર્યની વધતી ગરમીને કારણે, બપોરે ખૂબ જ ગરમ પવન ફૂંકાઈ રહ્યા છે, જેના કારણે હીટ સ્ટ્રોકનો ભય રહે છે. ઘણીવાર લોકો ગરમીના મોજાને અવગણે છે પરંતુ તે તમારા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ હાનિકારક હોઈ શકે છે.

હીટ સ્ટ્રોક કેમ થાય છે?

એક રિપોર્ટ પ્રમાણે, અમેરિકાના એરિઝોનામાં ફોનિક્સ યુનિવર્સિટીના કોલેજ ઓફ નર્સિંગના ડીન કેથલીન ઓ'ગ્રેડી વિન્સ્ટન સમજાવે છે કે આપણા શરીરની અંદર એક મેટાબોલિક પ્રક્રિયા થાય છે જે શરીરમાં ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે, આવી સ્થિતિમાં, બહારની ગરમી સાથે અથવા પર્યાવરણને કારણે વધેલું તાપમાન શરીરને ઘણી મુશ્કેલી પહોંચાડી શકે છે. તેમણે કહ્યું, 'આ શરીરની તાપમાનને નિયંત્રિત કરવાની ક્ષમતાને અસર કરે છે.' આ સમસ્યા સામાન્ય રીતે ત્યારે થાય છે જ્યારે શરીર તેની સામાન્ય પદ્ધતિઓ દ્વારા, ખાસ કરીને પરસેવા દ્વારા ઠંડુ થવામાં અસમર્થ હોય છે. જ્યારે આવું થાય છે, ત્યારે શરીરનું તાપમાન શરીરની ચયાપચય પ્રણાલી ઠંડુ થઈ શકે તેના કરતાં વધુ ઝડપથી વધે છે. તાપમાનમાં વધારો અને લાંબા સમય સુધી ગરમીના સંપર્કમાં રહેવાથી ખતરનાક પરિણામો આવી શકે છે જે શરીરના ઘણા મહત્વપૂર્ણ અવયવોને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

હીટ સ્ટ્રોકના કારણે રક્ત પ્રવાહ ઓછો થાય છે

અમેરિકાના ઓહાયો સ્થિત એક બિન-લાભકારી તબીબી કેન્દ્ર, ક્લેવલેન્ડ ક્લિનિકે પણ તેના એક અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું કે હીટ સ્ટ્રોક એ એક જીવલેણ સ્થિતિ છે જેમાં ગરમી તમારા શરીરની તાપમાનને નિયંત્રિત કરવાની ક્ષમતાનો નાશ કરે છે. આનાથી ચક્કર આવવા, બેભાન થવું, ઝાંખી દ્રષ્ટિ, બોલવામાં મુશ્કેલી અને મૂંઝવણ થઈ શકે છે. હીટ સ્ટ્રોકના કારણે રક્ત પ્રવાહ ઓછો થાય છે અને મહત્વપૂર્ણ અવયવોને નુકસાન થાય છે. હીટ સ્ટ્રોકના લક્ષણો ધરાવતા કોઈપણ વ્યક્તિએ તાત્કાલિક તબીબી સહાય લેવી જોઈએ. આ ઉપરાંત, આના કારણે બીજી ઘણી સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે.

- ડિહાઇડ્રેશન
- શ્વાસ લેવામાં તકલીફ
- શરીરમાં ખેંચાણ
- ત્વચા પર ખીલ
- માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર અસરો
- લો બ્લડ પ્રેશર
- કિડનીને નુકસાન

હીટ સ્ટ્રોકથી કેવી રીતે બચવું

૧. બહારની પ્રવૃત્તિઓ મર્યાદિત કરો

કોઈપણ બહારની પ્રવૃત્તિ સાંજે કે સવારે કરવી જોઈએ. શ્રેષ્ઠ સમય સવારે 5 થી 7 વાગ્યાનો છે. તડકામાં ભારે શારીરિક પ્રવૃત્તિ ટાળો અને શક્ય હોય ત્યાં સુધી છાયામાં રહો.

2. સનસ્ક્રીન લગાવો

દરરોજ સનસ્ક્રીન લગાવવું મહત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને જ્યારે બહાર ગરમી હોય. સનબર્ન ગરમી સંબંધિત સમસ્યાઓને વધુ વધારી શકે છે. સનબર્ન શરીરની ઠંડી થવાની ક્ષમતાને નબળી પાડે છે અને ડિહાઇડ્રેશન વધારે છે. આનું કારણ એ છે કે સનબર્ન ત્વચાની સપાટી પરથી પ્રવાહી ખેંચે છે. વધુ પડતી ગરમીને કારણે શરીરમાંથી પ્રવાહી બહાર નીકળવા લાગે છે. જો તમને સનબર્ન થાય છે, તો પુષ્કળ પાણી પીવો.

૩. હાઇડ્રેટેડ રહો

ઉનાળામાં, પુષ્કળ પ્રવાહી, ખાસ કરીને પાણી પીવાથી શરીર હાઇડ્રેટેડ રહે છે. નાળિયેર પાણી, સત્તુ, સફરજનનો રસ, છાશ, રસ, શેક, લીંબુ પાણી જેવી વસ્તુઓનું સેવન કરો. ઉપરાંત, આલ્કોહોલ અને ખાંડયુક્ત પીણાથી દૂર રહેવું જોઈએ.

નિષ્ણાતોના મતે, પુરુષોએ દિવસમાં ઓછામાં ઓછું ૩.૭ લિટર અને સ્ત્રીઓએ ઓછામાં ઓછું ૨.૭ લિટર પાણી પીવું જોઈએ. ખાસ કરીને ઉનાળા દરમિયાન, આ ન્યૂનતમ જરૂરિયાત પૂરી કરવી અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.

૪. સૂર્યથી દૂર રહો

ધુમાડાથી બચવા માટે, શક્ય તેટલું તમારા ચહેરા, હાથ અને શરીરને ઢાંકો. તડકામાં હંમેશા છત્રીનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ.

૫. હળવો ખોરાક લો

શરીરને ઠંડુ રાખવા માટે, ઓટ્સ, દલીયા, ખીચડી, સલાડ, દહીં, છાશ જેવા હળવા ખોરાક ખાઓ. ઉપરાંત, તમારા આહારમાં કાકડી, ટામેટા જેવી વસ્તુઓનો સમાવેશ કરવાથી તમારા શરીરમાં વધુ પાણી રહેશે અને શરીર હાઇડ્રેટેડ રહેશે.

આ પણ વાંચો: WhatsApp Update: એપ ખોલ્યા વિના પણ કોલ કરી શકશો, સ્ટેપ્સ ફોલો કરીને જાણો ફીચર