સરકાર પાસે આવક ક્યાંથી આવે છે અને ક્યાં ખર્ચ થાય છે ? સમજીએ
- બજેટ એ સરકારની આવક અને ખર્ચનો હિસાબ છે
- ભારત સરકારનો 84 લાખ કરોડથી વધુ ખર્ચનો લક્ષ્યાંક
- બજેટમાં રોજગાર, કૌશલ્ય વિકાસ, MSME અને મધ્યમ વર્ગ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો
Budget 2025 : ભારત સરકારે, કેન્દ્રીય બજેટ 2025-26ના તેના વિગતવાર પ્રકાશનમાં, તેની આવક કેવી રીતે પ્રાપ્ત થાય છે અને તે ક્યાં ખર્ચવામાં આવે છે તેના એકમ અર્થશાસ્ત્રને સમજાવ્યું છે. આ દસ્તાવેજ દર્શાવે છે કે સંરક્ષણ અને વિકાસ જેવા મુખ્ય ક્ષેત્રોમાં કેવી રીતે સંસાધનોની ફાળવણી કરવામાં આવે છે, જેમાં લગભગ ચોથા ભાગની આવક ઉધારના રૂપમાં આવે છે. ભારત સરકારે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માટે 84 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખ્યો છે. બજેટમાં રોજગાર, કૌશલ્ય વિકાસ, MSME અને મધ્યમ વર્ગ પર ખાસ ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
બજેટ એ સરકારની આવક અને ખર્ચનો હિસાબ
બજેટ એ સરકારની આવક અને ખર્ચનો હિસાબ છે. તે જણાવે છે કે, સરકાર કયા સેક્ટર કે વસ્તુમાંથી કેટલા પૈસા મેળવવાની અપેક્ષા રાખે છે અને કઈ વસ્તુ પર કેટલા પૈસા ખર્ચી શકાય છે. આપણે એક રૂપિયાના બજેટમાંથી સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ કે સરકારને એક રૂપિયો ક્યાંથી મળે છે અને ક્યાં ખર્ચાય છે.
✨केन्द्रीय राजस्व एवं व्यय ✨#UnionBudget2025 #ViksitBharatBudget2025 pic.twitter.com/xaR4daIPWH
— पीआईबी हिंदी (@PIBHindi) February 1, 2025
આ પણ વાંચો : BJP માં જોડાયા દિલ્હીના 8 ધારાસભ્ય, કાલે AAP માંથી આપ્યું હતું રાજીનામું
એક રૂપિયો ક્યાંથી આવે છે?
સરકારી માહિતી અનુસાર, 24 પૈસા ઉધાર અને અન્ય જવાબદારીઓમાંથી આવે છે. સરકારને કોર્પોરેટ ટેક્સમાંથી 17 પૈસા, આવકવેરામાંથી 22 પૈસા, કસ્ટમ્સ ડ્યુટીમાંથી 4 પૈસા, સેન્ટ્રલ એક્સાઇઝ ડ્યુટીમાંથી 5 પૈસા, જીએસટી અને અન્ય કરમાંથી 18 પૈસા, નોન-ટેક્સ રિસિપ્ટ તરીકે 9 પૈસા અને નોન-લોન તરીકે 1 પૈસા મળે છે.
તે ક્યાં ખર્ચવામાં આવે છે?
હવે આપણે જાણીએ કે સરકાર આ એક રૂપિયો ક્યાં ખર્ચ કરે છે. માહિતી અનુસાર, સરકાર કેન્દ્રિય પ્રાયોજિત યોજનાઓ પર 8 પૈસા ખર્ચ કરે છે. તે જ સમયે, કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજનાઓ પર 16 પૈસા, વ્યાજ ચુકવણી તરીકે 20 પૈસા, 8 પૈસા સંરક્ષણ પર, 6 પૈસા નાણાકીય સહાય પર, 8 પૈસા નાણા પંચ અને અન્ય ટ્રાન્સફર પર ખર્ચવામાં આવે છે, જે રાજ્યોના કરવેરા હિસ્સા તરીકે છે. 22 પૈસા પેન્શન તરીકે, 4 પૈસા પેન્શન તરીકે અને 8 પૈસા અન્ય ખર્ચ તરીકે ખર્ચવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચો : કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ કોને મળી શકે, લોનના રૂપિયા કેવી રીતે ઉપયોગ થઈ શકે?