'Beti Bachao Beti Padhao' ને 10 વર્ષ પૂર્ણ : વિકસિત ભારત માટે મહિલાઓની આગેવાની હેઠળનું વિકાસ અભિયાન

1. 'બેટી બચાવો, બેટી પઢાઓ' ને 10 વર્ષ પૂર્ણ થયાં
2. PM મોદીએ 22 જાન્યુઆરી, 2015 ના રોજ યોજનાનો શુભારંભ કરાવ્યો હતો
3. રાષ્ટ્રીય લિંગ ગુણોત્તર 2014-15માં 918 થી સુધરીને 2023-24 માં 930 થયો
4. વર્ષ 2022 માં કન્યા શિક્ષા પ્રવેશ ઉત્સવમાં લગભગ 1,00,786 શાળા બહારની છોકરીઓની નોંધણી
5. છોકરીઓ-મહિલાઓ સંપૂર્ણ સંભાવનાને જીવી શકશે નહીં ત્યાં સુધી ભારતનો વિકાસ અસંભવ

ભારતનાં કેન્દ્રીય મહિલા અને બાળ વિકાસમંત્રી અન્નપૂર્ણાદેવીએ (Annapurna Devi) જણાવ્યું કે, વર્ષ 2047 સુધીમાં ભારત (India) જ્યારે વિકસિત ભારત બનવાનાં તેના સ્વપ્ન તરફ આત્મવિશ્વાસપૂર્વક આગળ વધી રહ્યું છે, ત્યારે બેટી બચાવો, બેટી પઢાઓ (Beti Bachao Beti Padhao) યોજનાની પરિવર્તનકારી અસર એ વાતનો પુરાવો છે કે આપણે સ્ત્રી-વિકાસમાંથી મહિલા-સંચાલિત વિકાસ ભણીના આપણા પ્રસ્થાનમાં કેટલા આગળ વધ્યા છીએ. સ્વામી વિવેકાનંદે એક વખત કહ્યું હતું કે, "જ્યાં સુધી મહિલાઓની સ્થિતિમાં સુધારો નહીં થાય ત્યાં સુધી વિશ્વ કલ્યાણની કોઈ તક નથી. પક્ષી માટે માત્ર એક જ પાંખ પર ઊડવું શક્ય નથી." આ કાલાતીત વિઝનથી પ્રેરિત થઈને માનનીય પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ (PM Narendra Modi) 22 જાન્યુઆરી, 2015 ના રોજ હરિયાણાનાં પાણીપતમાં 'બેટી બચાઓ, બેટી પઢાઓ' (BBBP) યોજનાનો શુભારંભ કરાવ્યો હતો. આ સીમાચિહ્નરૂપ પહેલમાં ભારતમાં ઘટી રહેલા બાળ લિંગ ગુણોત્તર (સીએસઆર) ને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો અને એ સુનિશ્ચિત કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો કે સમગ્ર દેશમાં છોકરીઓ અને મહિલાઓને એવી તકો, કાળજી અને ગરિમા મળે, જેના તેઓ હકદાર છે.

વર્ષ 2011 ની વસતી ગણતરીમાં 918 ના ચાઇલ્ડ સેક્સ રેશિયોને ઊંડાણપૂર્વક સાંકળી લેવામાં આવ્યો હતો, જે સામાજિક પૂર્વગ્રહો અને નિદાનના સાધનોના દુરુપયોગનું સ્પષ્ટ પ્રતિબિંબ છે. લક્ષિત, જીવન-ચક્ર-કેન્દ્રિત હસ્તક્ષેપો દ્વારા, બેટી બચાઓ, બેટી પઢાઓની શરૂઆત માત્ર આ ચિત્રને બદલવા માટે જ નહીં, પરંતુ ભવિષ્ય માટે પાયો નાખવા માટે પણ કરવામાં આવી હતી, જ્યાં મહિલાઓ નેતૃત્વ કરે છે અને સમૃદ્ધ થાય છે.

રાષ્ટ્રીય લિંગ ગુણોત્તર 2014-15માં 918 થી સુધરીને 2023-24 માં 930 થયો

છેલ્લા એક દાયકામાં આ યોજનાએ નોંધપાત્ર પ્રગતિને ઉત્પ્રેરિત કરી છે. હેલ્થ મેનેજમેન્ટ ઇન્ફર્મેશન સિસ્ટમ (Health Management Information System) અનુસાર, જન્મ સમયે રાષ્ટ્રીય લિંગ ગુણોત્તર 2014-15માં 918 થી સુધરીને 2023-24 માં 930 થયો છે. સંસ્થાકીય ડિલિવરી 2014-15માં 61 ટકાથી વધીને 2023-24માં 97.3 ટકા થઈ ગઈ છે, જ્યારે ફર્સ્ટ-ટ્રાઇમેસ્ટર એન્ટે-નેટલ કેર રજિસ્ટ્રેશન 61 ટકાથી વધીને 80.5 ટકા થયું છે. માધ્યમિક સ્તરે છોકરીઓ માટે ગ્રોસ એનરોલમેન્ટ રેશિયો 2014-15 માં 75.51 ટકાથી વધીને 2021-22માં 79.4 ટકા થયો છે. તદુપરાંત, નર અને માદા નવજાત શિશુઓ વચ્ચેનાં શિશુ મૃત્યુદરમાં રહેલું અંતર લગભગ અદૃશ્ય થઈ ગયું છે, જે અસ્તિત્વ અને સંભાળમાં સમાનતા પ્રત્યેની આપણી પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

આ પણ વાંચો - Botad : માર્કેટિંગ યાર્ડમાં ટેકાના ભાવથી થતી કપાસની ખરીદીને લઈ મોટા સમાચાર, ખેડૂતોને અપીલ

આપણા માનનીય પ્રધાનમંત્રીનાં (PM Narendra Modi) દીર્ઘદૃષ્ટા નેતૃત્વ હેઠળ, બેટી બચાઓ, બેટી પઢાઓ (Beti Bachao Beti Padhao) આંદોલન આંકડાઓમાં સુધારો કરવાથી પણ આગળ વધી ગયું છે, તેણે મહિલા સશક્તીકરણની આસપાસની કથાને ફરીથી વ્યાખ્યાયિત કરી છે. ઓક્ટોબર, 2023 માં 150 મહિલા બાઇકર્સની 10,000 કિલોમીટરની સફર યશસ્વિની બાઇક એક્સપિડિશન જેવી પહેલ ભારતની દીકરીઓની અદમ્ય ભાવનાનું પ્રતીક છે. વર્ષ 2022માં કન્યા શિક્ષા પ્રવેશ ઉત્સવમાં લગભગ 1,00,786 શાળા બહારની છોકરીઓની નોંધણી કરવામાં આવી હતી, જેમાં જીવનની કાયાપલટ કરવામાં શિક્ષણની શક્તિનું પ્રદર્શન કરવામાં આવ્યું હતું. કૌશલ્ય પરની રાષ્ટ્રીય પરિષદમાં કાર્યબળમાં મહિલાઓની સક્રિય ભાગીદારીનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેણે અમને મહિલાઓની આગેવાની હેઠળનાં વિકાસનાં અમારા દ્રષ્ટિકોણની નજીક લાવ્યા હતા.

પરિવર્તનકારી પહેલના 10 વર્ષની ઉજવણી

જ્યારે આપણે આ પરિવર્તનકારી પહેલના 10 વર્ષની ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ, ત્યારે તે સ્પષ્ટ છે કે મિશન હજી પૂર્ણ થયું નથી. જો આપણે વિકસિત ભારતનું સ્વપ્ન સાકાર કરવું હોય, તો એ સુનિશ્ચિત કરવું જરૂરી છે કે આપણા રાષ્ટ્રનિર્માણના પ્રયાસોના કેન્દ્રમાં છોકરીઓ અને મહિલાઓ રહે. જ્યાં સુધી છોકરીઓ અને મહિલાઓ તેમની સંપૂર્ણ સંભાવનાને જીવી શકશે નહીં ત્યાં સુધી ભારતનો વિકાસ થઈ શકશે નહીં. આ સમય આપણા માટે નિર્ણાયક પગલાં લેવાનો છે. આપણે 1994 ના પ્રિ-કન્સેપ્શન એન્ડ પ્રી-નેટલ ડાયગ્નોસ્ટિક ટેકનિક (પીસીપીએનડીટી) એક્ટનાં અમલીકરણને મજબૂત બનાવવું જોઈએ, શિક્ષણ છોડવાનાં દરને સંબોધિત કરવો જોઈએ, કૌશલ્ય વિકાસ કાર્યક્રમોને વિસ્તૃત કરવા જોઈએ અને છોકરીનાં જીવનના દરેક તબક્કે લક્ષિત હસ્તક્ષેપો પૂરા પાડવા જોઈએ.

આ પણ વાંચો - Weather Forecast : લો, ફરી માવઠાની આગાહી! અંબાલાલ પટેલે કહ્યું- આવતા અઠવાડિયે..!

યોજનાએ ભારતની પ્રગતિમાં મહિલાઓને મોખરે સ્થાન આપ્યું

નાણાકીય વર્ષ 2023-2024 માટે ભારતમાં ફિમેલ લેબર ફોર્સની ભાગીદારી 41.7 ટકા રહી હતી. જો કે આ અગાઉના વર્ષોની સરખામણીમાં નોંધપાત્ર વધારો છે, પરંતુ તે હજુ પણ પુરુષોની લેબર ફોર્સની ભાગીદારીથી નીચે છે. નોંધપાત્ર બાબત એ પણ છે કે, શહેરી વિસ્તારોમાં મહિલા શ્રમબળની ભાગીદારી દેશનાં ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં મહિલા શ્રમબળની ભાગીદારી કરતાં ઓછી છે. ભારતમાં મોટી સંખ્યામાં મહિલાઓ, અવેતન ઘરેલું સંભાળના કામમાં સામેલ છે. અમારો પ્રયાસ એ હોવો જોઈએ કે વધુને વધુ મહિલાઓ તેમના ઘરેલુ ક્ષેત્રોની હદ છોડીને ઘરની બહાર રોજગારી મેળવે તેવું વાતાવરણ ઊભું થાય એટલું જ નહીં, પરંતુ એક માન્ય કારકિર્દી અને વ્યવસાય તરીકે સંભાળના કાર્યને પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક સાધન પણ બનાવવું જોઈએ, જેથી સંભાળ કાર્યમાં તાલીમ પામેલી અને તેને આગળ ધપાવવા માંગતી મહિલાઓ, નાણાકીય સ્વતંત્રતા મેળવતી વખતે અને તેમના પ્રયત્નોને દેશનાં આર્થિક વિકાસમાં ફાળો આપતા જોઈને પણ આવું કરી શકે છે. વર્લ્ડ ઇકોનોમિક ફોરમનાં (World Economic Forum) જણાવ્યા અનુસાર, વર્કફોર્સ જેન્ડર ગેપને બંધ કરવાથી વૈશ્વિક GDP માં 20 ટકાનો વધારો થઈ શકે છે. ભારત માટે આ માત્ર એક તક નથી – તે એક જરૂરિયાત છે. મહિલાઓની આગેવાની હેઠળનો વિકાસ ટ્રિલિયન ડોલરનું અર્થતંત્ર હાંસલ કરવા અને વર્ષ 2047 સુધીમાં વિકસિત રાષ્ટ્ર બનવાના આપણા લક્ષ્યાંકને હાંસલ કરવા માટે કેન્દ્ર સ્થાને છે. બેટી બચાઓ, બેટી પઢાઓ યોજના (Beti Bachao Beti Padhao) એ માત્ર એક કાર્યક્રમ નથી; આ એક એવું આંદોલન છે, જેણે લાખો લોકોને પ્રેરિત કર્યા છે અને ભારતની પ્રગતિમાં મહિલાઓને મોખરે સ્થાન આપ્યું છે.

ભારતની દીકરીઓ પરિવર્તનશીલ, ઉદ્યોગસાહસિકો, નેતા તરીકે આગળ વધી

આપણા માનનીય પ્રધાનમંત્રીના (PM Narendra Modi) દીર્ઘદૃષ્ટા નેતૃત્વ હેઠળ આપણે એક ઐતિહાસિક પરિવર્તન જોઈ રહ્યા છીએ. મહિલા વિકાસથી માંડીને મહિલા-સંચાલિત વિકાસ સુધી, ભારતની પુત્રીઓ પરિવર્તનશીલ, ઉદ્યોગસાહસિકો અને નેતા તરીકે આગળ વધી રહી છે. ચાલો આપણે સૌ સાથે મળીને તેમનાં સપનાંઓને પોષીએ અને તેમની યાત્રાને સશક્ત બનાવીએ, એ સુનિશ્ચિત કરીએ કે જ્યારે ભારતની આઝાદીનાં 100 વર્ષ પૂર્ણ થશે, ત્યારે તે એક એવા રાષ્ટ્ર તરીકે કામ કરશે, જ્યાં દરેક મહિલા પોતાની નિયતિને આકાર આપવામાં કેન્દ્રવર્તી ભૂમિકા ભજવે.

આ પણ વાંચો - BZ Group Scam : જામીન અરજી પર સુનાવણી, ભૂપેન્દ્રસિંહ ઝાલાનાં વકીલે આપી આ ખાતરી!