138 વર્ષ પછી થશે બદલાવ, રાષ્ટ્રીય હિતમાં સરકાર ટેલિકોમ નેટવર્ક પર લગાવી શકશે પ્રતિબંધ

અહેવાલ - રવિ પટેલ  

સંસદનું શિયાળુ સત્ર ચાલુ છે. દરમિયાન, સરકારે સોમવારે 138 વર્ષ જૂના ભારતીય ટેલિગ્રાફ એક્ટ સહિત ત્રણ કાયદાને બદલવા માટે લોકસભામાં ટેલિકોમ બિલ રજૂ કર્યું હતું. જો આ બિલ લાગુ થશે તો સરકારને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી કોઈપણ દેશ અથવા વ્યક્તિની ટેલિકોમ સેવા સાથે જોડાયેલા ઉપકરણોને સ્થગિત અથવા પ્રતિબંધિત કરવાનો અધિકાર હશે. આનાથી ઈમરજન્સીની સ્થિતિમાં મોબાઈલ સેવાઓ અને નેટવર્ક પર નિયંત્રણો લાદવામાં આવશે.

બિલ અનુસાર, રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાના હિત, વિદેશી રાજ્યો સાથે મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો, ગેરકાયદેસર ફોન ટેપિંગ, અનધિકૃત ડેટા ટ્રાન્સફર અથવા ટેલિકોમ્યુનિકેશન નેટવર્ક સુધી પહોંચવાનો પ્રયાસ કરવા માટે ત્રણ વર્ષ સુધીની જેલ અથવા 2 કરોડ રૂપિયા સુધીના દંડની સજા થઈ શકે છે. અથવા બંનેની સજા થઈ શકે છે. કેન્દ્ર સરકાર આવી વ્યક્તિની ટેલિકોમ્યુનિકેશન સેવાને સ્થગિત અથવા સમાપ્ત પણ કરી શકે છે. ટેલિકોમ મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવ દ્વારા રજૂ કરાયેલા આ બિલને ગેરબંધારણીય ગણાવતા BSP સાંસદ રિતેશ પાંડેએ ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા કરવાની જરૂર હોવાનું જણાવ્યું હતું. ત્યારે વૈષ્ણવે કહ્યું, સરકાર ચર્ચા દરમિયાન તમામ વાંધાઓનો જવાબ આપશે. આ નવું બિલ ઈન્ડિયન ટેલિગ્રાફ એક્ટ 1885, ઈન્ડિયન વાયરલેસ ટેલિગ્રાફી એક્ટ 1933 અને ટેલિગ્રાફ ટેલિગ્રાફ (ગેરકાયદેસર કબજો) એક્ટ 1950નું સ્થાન લેશે.

લાયસન્સ વિવાદનું તાત્કાલિક નિરાકરણ

લાયસન્સ સંબંધિત નિયમો અને શરતોના ઉલ્લંઘનની તપાસ કરવા માટે એક નિર્ણય પદ્ધતિ બનાવવામાં આવશે. સંબંધિત અધિકારી તપાસ કરી શકશે અને ઓર્ડર પાસ કરી શકશે.

જાહેરાત માટે પૂર્વ પરવાનગી જરૂરી  

બિલ અનુસાર, કંપનીઓએ પ્રચારાત્મક જાહેરાતો પ્રસારિત કરવા માટે ગ્રાહકોની પૂર્વ પરવાનગી લેવી પડશે. ટ્રાઈ વધારાની કિંમત વસૂલ્યા પછી યોગ્ય કિંમત નક્કી કરશે. આ ઉપરાંત તે તપાસની સાથે કાર્યવાહી પણ કરી શકશે.

ઓટીટી ટેલિકોમ્યુનિકેશન સેવાઓની વ્યાખ્યામાંથી બહાર થઈ જશે

ઉદ્યોગની ચિંતાઓને ધ્યાનમાં રાખીને, નવા બિલમાં ટેલિકોમ્યુનિકેશનની વ્યાખ્યામાં ઓવર ધ ટોપ (OTT) અથવા ઇન્ટરનેટ આધારિત કૉલિંગ અને મેસેજિંગનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો નથી. તેનાથી વોટ્સએપ અને ટેલિગ્રામ જેવી કોમ્યુનિકેશન સર્વિસ આપતી કંપનીઓને મોટી રાહત મળશે.

સ્પેક્ટ્રમ ફાળવણી દરખાસ્ત

આ ડ્રાફ્ટ કાયદો ટેલિકોમ કંપનીઓ માટે ઘણા મહત્વપૂર્ણ નિયમોને સરળ બનાવશે એટલું જ નહીં, તેના દ્વારા સેટેલાઇટ સેવાઓ માટે પણ નવા નિયમો લાવવામાં આવશે. તેમાં સેટેલાઇટ સ્પેક્ટ્રમની ફાળવણી માટે બિન-હરાજી માર્ગ પ્રદાન કરવાની જોગવાઈઓ છે.  

અખબારી સંદેશાઓ પર પ્રતિબંધ હશે તો જ પ્રતિબંધિત થશે

વિધેયક અનુસાર, કેન્દ્ર અથવા રાજ્ય સરકારોને માન્યતા પ્રાપ્ત સંવાદદાતાઓ દ્વારા ભારતમાં પ્રકાશન માટે જારી કરાયેલા પ્રેસ સંદેશાઓને ત્યાં સુધી રોકવામાં આવશે નહીં જ્યાં સુધી જાહેર કટોકટી, જાહેર હુકમ વગેરેને લાગુ પડતા નિયમો હેઠળ તેમના પ્રસારણ પર પ્રતિબંધ ન હોય.

આ પણ વાંચો -- PM મોદીની ઓફર પર ચંદાદેવીએ શું કહ્યું