• ખેડૂતપુત્રથી ઉપરાષ્ટ્રપતિ સુધીની સફર
• જગદીપ ધનખડની જીવનયાત્રા: સંઘર્ષથી સિંહાસન સુધી
• ઝુંઝુનુથી દિલ્હી સુધી: એક પ્રેરણાદાયી સફર

Tenure of Jagdeep Dhankhar : 21 જુલાઈ, 2025ના રોજ ભારતના 14મા ઉપરાષ્ટ્રપતિ જગદીપ ધનખડે સ્વાસ્થ્યના કારણોસર પોતાના પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું. રાષ્ટ્રપતિ દ્રૌપદી મુર્મૂને લખેલા પત્રમાં તેમણે તબીબી સલાહનું પાલન કરવા અને આરોગ્યને પ્રાથમિકતા આપવાનો ઉલ્લેખ કર્યો. આ રાજીનામા પછી જગદીપ ધનખડની રાજકીય સફર ચર્ચાનો વિષય બની. રાજસ્થાનના ઝુંઝુનુ જિલ્લાના એક નાનકડા ગામમાંથી ઉભરીને દેશના ઉચ્ચતમ સંવિધાનિક પદ સુધી પહોંચેલા આ નેતાની સફર પ્રેરણાદાયી છે. ચાલો, તેમના જીવન અને રાજકીય કારકિર્દીને નજીકથી સમજીએ.

ખેડૂત પરિવારમાં જન્મ

જગદીપ ધનખડનો જન્મ 18 મે, 1951ના રોજ રાજસ્થાનના ઝુંઝુનુ જિલ્લાના કિથાના ગામમાં એક સામાન્ય ખેડૂત પરિવારમાં થયો હતો. તેમના પિતા ગોકળ ચંદ અને માતા કેસરી દેવીએ તેમને સાદગીભર્યું જીવન જીવવાનું શીખવ્યું. તેમણે પ્રારંભિક શિક્ષણ કિથાના ગામની સરકારી પ્રાથમિક શાળામાં અને ગરધના સરકારી માધ્યમિક શાળામાં લીધું. 1962માં તેમની પસંદગી ચિત્તોડગઢની સૈનિક શાળામાં શિષ્યવૃત્તિ સાથે થઈ, જ્યાં તેમણે શિસ્ત અને શૈક્ષણિક ઉત્કૃષ્ટતા શીખી. તેમણે મહારાજા કોલેજ, જયપુરથી બી.એસ.સી. (ઓનર્સ) ફિઝિક્સમાં ડિગ્રી મેળવી અને રાજસ્થાન યુનિવર્સિટીમાંથી એલએલબી પૂર્ણ કરી. એવું કહેવાય છે કે તેમની પસંદગી રાષ્ટ્રીય સંરક્ષણ એકેડેમીમાં થઈ હતી, પરંતુ તેમણે કાયદાની કારકિર્દી પસંદ કરી.

કાયદામાં નિપુણતા

1979માં રાજસ્થાન બાર કાઉન્સિલમાં નોંધણી કરાવીને જગદીપ ધનખડે વકીલાત શરૂ કરી. 1990માં રાજસ્થાન હાઈકોર્ટે તેમને વરિષ્ઠ વકીલ તરીકે નિયુક્ત કર્યા, અને તેઓ રાજ્યના સૌથી વરિષ્ઠ વકીલોમાંના એક રહ્યા. તેમણે મુખ્યત્વે સુપ્રીમ કોર્ટમાં બંધારણીય કાયદા, સ્ટીલ, કોલસા, ખાણકામ અને આંતરરાષ્ટ્રીય વાણિજ્યિક આર્બિટ્રેશનના કેસો લડ્યા. 1987માં તેઓ રાજસ્થાન હાઈકોર્ટ બાર એસોસિએશનના સૌથી યુવા અધ્યક્ષ બન્યા. 2016માં તેમણે સુતલેજ નદી જળ વિવાદમાં હરિયાણાનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું.

રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત

જગદીપ ધનખડે રાજકારણમાં પ્રવેશવાની ઇચ્છા નહોતી, પરંતુ ચૌધરી દેવીલાલના પ્રભાવ હેઠળ 1989માં જનતા દળની ટિકિટ પર ઝુંઝુનુ લોકસભા બેઠકથી ચૂંટણી લડી અને સાંસદ બન્યા. 1990માં ચંદ્રશેખર સરકારમાં તેમને સંસદીય બાબતોના રાજ્ય મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા. 1991માં તેઓ કોંગ્રેસમાં જોડાયા અને અજમેરથી લોકસભા ચૂંટણી લડ્યા, પરંતુ હાર્યા. આ હાર બાદ જગદીપે રાજસ્થાનની કિશનગઢ બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી અને ધારાસભ્ય બન્યા. 1993થી 1998 સુધી તેમણે કિશનગઢ (અજમેર)થી રાજસ્થાન વિધાનસભામાં ધારાસભ્ય તરીકે સેવા આપી. 1998માં તેમણે ઝુંઝુનુથી લોકસભા ચૂંટણી લડી, પરંતુ ત્રીજા સ્થાને રહ્યા. 2003માં તેઓ ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) માં જોડાયા અને 2008ની રાજસ્થાન વિધાનસભા ચૂંટણીમાં પ્રચાર સમિતિના સભ્ય રહ્યા.

પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલથી ઉપરાષ્ટ્રપતિ સુધી

2019માં જગદીપ ધનખડને પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા. આ દરમિયાન તેમનો મમતા બેનર્જીની તૃણમૂલ કોંગ્રેસ સરકાર સાથે વિવાદો રહ્યા, જેમાં તેમણે શાસન, યુનિવર્સિટી નિમણૂકો અને કાયદો-વ્યવસ્થા અંગે ટીકાઓ કરી. 16 જુલાઈ, 2022ના રોજ ભાજપે તેમને રાષ્ટ્રીય લોકશાહી ગઠબંધન (NDA)ના ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર તરીકે જાહેર કર્યા. 6 ઓગસ્ટ, 2022ની ચૂંટણીમાં તેમણે વિપક્ષના ઉમેદવાર માર્ગારેટ આલ્વાને 528 મતો સામે 182 મતોથી હરાવીને ઐતિહાસિક જીત મેળવી. 11 ઓગસ્ટ, 2022ના રોજ તેમણે ભારતના 14મા ઉપરાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લીધા અને રાજ્યસભાના અધ્યક્ષ તરીકે પણ સેવા આપી.

ઉપરાષ્ટ્રપતિ તરીકેનો કાર્યકાળ

ઉપરાષ્ટ્રપતિ તરીકે ધનખડનો કાર્યકાળ નોંધપાત્ર રહ્યો. તેમણે રાજ્યસભામાં સંસદીય શિષ્ટાચાર અને પ્રક્રિયાઓનું સખતપણે પાલન કર્યું. તેમની બંધારણીય મૂલ્યો અને સંસદીય સાર્વભૌમત્વ પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા ચર્ચામાં રહી. જોકે, 2024માં વિપક્ષે તેમની સામે રાજ્યસભામાં અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, જે નાયબ અધ્યક્ષે ફગાવી દીધો. તેમની ટીકાઓ, ખાસ કરીને 2015ના રાષ્ટ્રીય ન્યાયિક નિમણૂક આયોગ (એનજેએસી) અધિનિયમને રદ કરવાના સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણય પરની ટીપ્પણીઓ, વિવાદાસ્પદ રહી.

અંગત જીવન અને વિરાસત

જગદીપ ધનખડે 1979માં ડૉ. સુદેશ ધનખડ સાથે લગ્ન કર્યા, જે બનાસ્થલી વિદ્યાપીઠમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં સ્નાતકોત્તર છે. ધનખડ રાજસ્થાન ઓલિમ્પિક એસોસિએશન અને રાજસ્થાન ટેનિસ એસોસિએશનના અધ્યક્ષ રહ્યા, અને તેઓ ભારતીય કાયદા સંસ્થાના આજીવન સભ્ય છે. તેમની સફર એક ખેડૂત પુત્રથી દેશના ઉપરાષ્ટ્રપતિ સુધીની રહી, જે શિક્ષણ, કાયદાકીય નિપુણતા અને જાહેર સેવા દ્વારા સફળતાનું પ્રતીક છે.

આ પણ વાંચો :  VICE PRESIDENT OF INDIA જગદીપ ધનખડનું રાજીનામું