શું છે એ ડર્ટી બોંબ જેનો યુક્રેન સામે ઉપયોગ કરવાની છે રશિયાની યોજના ? કેટલી મચાવી શકે છે તબાહી ?

રશિયા યુક્રેન પર કહેવાતા ડર્ટી બોમ્બનો ઉપયોગ કરવાની યોજનાનો આરોપ લગાવી રહ્યું છે. જયારે બીજી તરફ કિવ અને તેના પશ્ચિમી સાથીઓએ તેને રશિયાની ખોટી અને પ્રતિકૂળ કાર્યવાહી ગણાવીને નકારી કાઢી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મોસ્કો તેનો ઉપયોગ તેના પાડોશી સામે ક્રેમલિનના યુદ્ધને આગળ વધારવા માટે બહાના તરીકે કરી શકે છે. ડર્ટી બોમ્બ એ એક શસ્ત્ર છે જે યુરેનિયમ જેવી કિરણોત્સર્ગી સામગ્રીને ડાયનામાઈટ જેવા વિસ્ફોટકો સાથે જોડે છે. તેને ઘણીવાર આતંકવાદીઓના હથિયાર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ દેશો સામે થતો નથી, કારણ કે તે કોઈપણ લશ્કરી લક્ષ્યને દૂર કરવા કરતાં ભય અને ગભરાટ ફેલાવવા માટે રચાયેલ છે.

કોઈપણ પુરાવા આપ્યા વિના, મોસ્કો દાવો કરે છે કે યુક્રેનમાં એવી વૈજ્ઞાનિક સંસ્થાઓ છે કે જેઓ ડર્ટી બોમ્બ બનાવવા માટે જરૂરી ટેક્નોલોજી ધરાવે છે. રશિયા યુક્રેન પર તેનો ઉપયોગ કરવાની યોજના બનાવવાનો આરોપ લગાવી રહ્યું છે. રશિયન સંરક્ષણ મંત્રાલયે 24 ઓક્ટોબરના રોજ એક બ્રીફિંગમાં જણાવ્યું હતું કે તેની પાસે એવી માહિતી છે જે દર્શાવે છે કે કિવ ડર્ટી બોમ્બના વિસ્ફોટ દ્વારા ઉશ્કેરણીનું આયોજન કરી રહ્યું છે. રશિયાના રેડિયેશન, કેમિકલ અને જૈવિક સુરક્ષા દળના વડા ઇગોર કિરિલોવે દાવો કર્યો હતો કે, "યુદ્ધમાં યુક્રેનની આ ઉશ્કેરણીનો હેતુ રશિયા પર સામૂહિક વિનાશના શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરવાનો છે અને આ રીતે વિશ્વમાં એક શક્તિશાળી રશિયન વિરોધી અભિયાન શરૂ કરવા માગે છે.

અત્યાર સુધી દુનિયામાં ડર્ટી બોમ્બનો સફળ હુમલો થયો નથી.કાઉન્સિલ ઓન ફોરેન રિલેશન્સ અનુસાર, 1995માં, ચેચન્યાના બળવાખોરોએ મોસ્કોમાં ડર્ટી બોમ્બ પ્લાન્ટ કર્યો હતો. પરંતુ તેઓ તેનો વિસ્ફોટ કરવામાં સક્ષમ ન હતા. મોસ્કોના તૈયાર સુરક્ષા દળોના કારણે, ઇઝમેલોવો પાર્કમાં ડાયનામાઇટ અને સીઝિયમ-137 ધરાવતો આ બોમ્બ ફાટ્યો ન હતો.વાસ્તવમાં, ત્યાંના સુરક્ષા દળોને પાર્કમાં બોમ્બ મૂકવાના સમાચાર પહેલાથી જ મળી ગયા હતા.એવા પણ અહેવાલો આવ્યા છે કે અલ કાયદા અથવા ISIS જેવા આતંકવાદી સંગઠનોએ ડર્ટી બોમ્બ બનાવ્યા અથવા બનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ આ આતંકવાદી સંગઠનોએ પણ હજુ સુધી તેનો ઉપયોદ કર્યો નથી.

ડર્ટી બોમ્બમાંથી રેડિયેશનનો પૂરતો જથ્થો તાત્કાલિક સ્વાસ્થ્ય પર અસર કરે અથવા મોટી સંખ્યામાં મૃત્યુનું કારણ બને છે. આ સંદર્ભમાં, ટેક્સાસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ ઑફ હેલ્થ સર્વિસિસ જણાવે છે કે ડર્ટી બોમ્બ રેડિયેશન માટે ઘાતક હોય છે. તેના સર્જકોને પહેલા વધુ પડતા કાચ અથવા સ્ટીલના ઉપયોગથી પોતાને બચાવવા માટે રક્ષણની જરૂર હોય છે. આ કારણે તેને અત્યંત જોખમી બનાવી શકાય નહીં. પરંતુ કાચ કે સ્ટીલનો વધુ પડતો ઉપયોગ બોમ્બને ભારે વિસ્ફોટક બનાવે છે. ડર્ટી બોમ્બ માટે ભારે સાધનો અને રિમોટ હેન્ડલિંગ સાધનોની જરૂર પડી શકે છે. જે રેડિયેશન અથવા રેડિયેશન એક્સપોઝરને પણ મર્યાદિત કરી શકે.