આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.

૧૧૭૩ – પીઝાના ઢળતો મિનારાનું બાંધકામ શરૂ કરાયું, જે પૂર્ણ થવામાં બે સદી જેટલો સમય લાગ્યો.

પીઝાનો ઢળતો મિનારો અથવા તો માત્ર પીઝાનો મિનારો એ એક સ્વબળે ઉભો રહેલ અર્થાત કેમ્પ લાઇન કે ફ્રી સ્ટેન્ડીંગ ઘંટમિનાર છે. એ ઇટાલીના એક શહેર પિસાના મહત્વપૂર્ણ દેવળ (ચર્ચ)ના પરિસરમાં આવેલો છે. તે દેવળની પાછળના ભાગમાં સ્થિત છે. પીઝાના કેથેડ્રલ સ્ક્વેર (દેવળ ચોગન)ની તે કેથેડ્રલ અને બાપ્ટીસ્ટ્રી પછી ત્રીજી સૌથી જૂની ઈમારત છે.

આમ તો તે સીધો ઊભો રહેવા જ બનાવાયેલ હતો પણ બાંધકામ પછી તરત જ ૧૧૭૩માં નબળી રીતે બંધાયેલ પાયો અને ઢીલાશ પડતી પાયા નીચેની મૃદાને કારણે, મિનારો ઈશાન ખૂણે ઢળવા લાગ્યો. ઢીલાશ પડતી પાયા નીચેની મૃદાને કારણે પાયાએ પોતાની દિશા પણ બદલવા માંડી. અત્યારે આ મિનારો વાયવ્ય તરફ ઢળેલો છે.

૧૮૯૨ – થોમસ એડિસનને બે તરફી ટેલિગ્રાફ માટે પેટન્ટ અધિકારો મળ્યા.

ટેલિગ્રાફી એ સંદેશાનું લાંબા-અંતરનું પ્રસારણ છે જ્યાં પ્રેષક સંદેશ ધરાવનાર ઑબ્જેક્ટના ભૌતિક વિનિમયને બદલે, પ્રાપ્તકર્તાને જાણીતા સાંકેતિક કોડનો ઉપયોગ કરે છે. આમ ફ્લેગ સેમાફોર ટેલિગ્રાફીની પદ્ધતિ છે, જ્યારે કબૂતરની પોસ્ટ નથી. પ્રાચીન સિગ્નલિંગ પ્રણાલીઓ, જોકે કેટલીકવાર ચીનની જેમ ખૂબ વ્યાપક અને અત્યાધુનિક હોય છે, સામાન્ય રીતે મનસ્વી ટેક્સ્ટ સંદેશાઓ પ્રસારિત કરવામાં સક્ષમ ન હતી. સંભવિત સંદેશાઓ નિશ્ચિત અને પૂર્વનિર્ધારિત હતા અને આવી સિસ્ટમો આમ સાચા ટેલિગ્રાફ નથી.

થોમસ આલ્વા એડિસન એક અમેરિકન શોધક અને ઉદ્યોગપતિ હતા. તેમણે ઈલેક્ટ્રિક પાવર જનરેશન, માસ કોમ્યુનિકેશન, સાઉન્ડ રેકોર્ડિંગ અને મોશન પિક્ચર્સ જેવા ક્ષેત્રોમાં ઘણા ઉપકરણો વિકસાવ્યા. આ શોધો, જેમાં ફોનોગ્રાફ, મોશન પિક્ચર કેમેરા અને ઇલેક્ટ્રિક લાઇટ બલ્બના પ્રારંભિક સંસ્કરણોનો સમાવેશ થાય છે, આધુનિક ઔદ્યોગિક વિશ્વ પર વ્યાપક અસર કરી છે. તે ઘણા સંશોધકો અને કર્મચારીઓ સાથે કામ કરીને શોધની પ્રક્રિયામાં સંગઠિત વિજ્ઞાન અને ટીમ વર્કના સિદ્ધાંતોને લાગુ કરનાર પ્રથમ શોધકોમાંના એક હતા. તેમણે પ્રથમ ઔદ્યોગિક સંશોધન પ્રયોગશાળાની સ્થાપના કરી.

એડિસનનો ઉછેર અમેરિકન મિડવેસ્ટમાં થયો હતો. તેમની કારકિર્દીની શરૂઆતમાં તેમણે ટેલિગ્રાફ ઓપરેટર તરીકે કામ કર્યું, જેણે તેમની કેટલીક પ્રારંભિક શોધોને પ્રેરણા આપી.૧૮૭૬ માં, તેમણે ન્યુ જર્સીના મેનલો પાર્કમાં તેમની પ્રથમ પ્રયોગશાળા સુવિધાની સ્થાપના કરી, જ્યાં તેમની ઘણી પ્રારંભિક શોધો વિકસાવવામાં આવી હતી. બાદમાં તેમણે ફોર્ટ માયર્સ, ફ્લોરિડામાં, ઉદ્યોગપતિઓ હેનરી ફોર્ડ અને હાર્વે એસ. ફાયરસ્ટોન સાથે મળીને એક વનસ્પતિ પ્રયોગશાળાની સ્થાપના કરી અને વેસ્ટ ઓરેન્જ, ન્યુ જર્સીમાં એક પ્રયોગશાળાની સ્થાપના કરી, જેમાં વિશ્વનો પ્રથમ ફિલ્મ સ્ટુડિયો, બ્લેક મારિયા દર્શાવવામાં આવ્યો હતો. તેમના નામે ૧૦૯૩ યુએસ પેટન્ટ તેમજ અન્ય દેશોમાં પેટન્ટ સાથે, એડિસનને અમેરિકન ઈતિહાસમાં સૌથી વધુ ઉત્કૃષ્ટ શોધક તરીકે ગણવામાં આવે છે. એડિસને બે વાર લગ્ન કર્યા અને છ બાળકોનો જન્મ કર્યો. ડાયાબિટીસની ગૂંચવણોને કારણે ૧૯૩૧માં તેમનું અવસાન થયું.

૧૯૨૫ – લખનૌ નજીક કાકોરીમાં પ્રખ્યાત કાકોરી ટ્રેન લૂંટની ઘટના બની.

ભારતીય સ્વાતંત્ર્ય સંગ્રામના ક્રાંતિકારીઓ દ્વારા ચલાવવામાં આવી રહેલા આઝાદીના આંદોલનને ગતિમાન કરવાને માટે ધનની તત્કાલ વ્યવસ્થાની જરુરિયાતને ધ્યાનમાં રાખી શાહજહાંપુરમાં મળેલી બેઠકમાં રાજેન્દ્રનાથજીએ અંગ્રેજ સરકારનો ખજાનો લૂંટવા માટેની યોજના બનાવી. આ યોજનાને અંજામ આપવા માટે રાજેન્દ્રનાથજીએ ૯મી ઓગસ્ટ, ૧૯૨૫ના દિવસે લખનૌ વિસ્તારમાં કાકોરીથી ઉપડેલી આઠ ડાઉન ટ્રેન પર ક્રાંતિકારી રામપ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાક ઊલ્લા ખાન અને ઠાકુર રોશન સિંહે તેમના ૧૯ અન્ય સહયોગીઓની મદદ વડે હુમલો કર્યો હતો. ત્યાર બાદ અંગ્રેજી હુકૂમત દ્વારા બધા ૨૩ ક્રાંતિકારીઓ પર કાકોરી કાંડ નામથી સશસ્ત્ર યુદ્ધ છેડવાનો તથા ખજાનો લૂંટવા માટેનો મુકદમો ચલાવવામાં આવ્યો હતો. આ મુકદમામાં રાજેન્દ્રનાથ, રામપ્રસાદ બિસ્મિલ, અશફાક ઉલ્લા ખાન તથા રોશન સિંહ એમ ચાર જણને ફાંસીની સજા સંભળાવવામાં આવી હતી.

૧૯૪૨ – ભારત છોડો આંદોલન દરમિયાન, અંગ્રેજ દળો દ્વારા મુંબઇમાં મહાત્મા ગાંધીની ધરપકડ કરાઇ

૧૯૩૯ માં જર્મન નાઝીઓએ પોલેન્ડમાં ઘુસપેઠ કરવાને કારણે બીજું વિશ્વ યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું. ફાસીવાદીઓના અત્યાચારનો ભોગ બનેલા તરફ ગાંધીની પુરેપુરી સહાનુભુતિ હતી પણ કૉંગ્રેસમાં ચર્ચા કરતાં એક સુર એવો નીકળ્યો કે ઘરઆંગણે જ્યારે પોતાની આઝાદી માટે આપણે વલખાં મારતા હોઇએ ત્યારે યુદ્ધમાં કુદી પડવામાં કોઇ ડહાપણ નહોતું. જો કે ગાંધીએ અંગ્રેજોને કહ્યું કે જો યુદ્ધ બાદ તેઓ ભારતની સ્વતંત્રતાનો કોઇ વાયદો કરે તો ભારતીયો તેમના પક્ષે યુદ્ધ લડવા તૈયાર હતા. બ્રિટીશ સરકારનો પ્રતિભાવ નકારાત્મક હતો. બ્રિટીશરોએ ધીમે ધીમે હિન્દુ અને મુસ્લિમ વચ્ચે તણાવ ઊભો થાય અને તે સતત જળવાઇ રહે તેવી નીતિ અપનાવી. જેમ જેમ યુદ્ધ આગળ વધતું ગયું તેમ તેમ મોહનદાસે વણિકબુદ્ધિ મુજબ અંગ્રેજો ઉપર સ્વતંત્રતા માટેનું દબાણ વધારવા માંડ્યું અને છેવટે નિર્ણયાત્મક (અંગ્રેજો) ભારત છોડોની ચળવળ દેશભરમાં આગની જેમ ફેલાઇ ગઇ. ગાંધી અને તેમના ટેકેદારોએ અંગ્રેજોને જણાવી દીધું કે સ્વતંત્રતા નહિ તો યુદ્ધમાં કોઇ મદદ પણ નહિ. તેમના તીખા શબ્દોને કારણે બ્રિટીશ દળોએ મુંબઇમાં ૯ ઑગસ્ટ ૧૯૪૨ના રોજ તેમની ધરપકડ કરી અને બે વર્ષ સુધી જેલમાં જ રાખ્યા.

૧૯૪૫ – દ્વિતીય વિશ્વયુદ્ધ: અમેરિકાએ જાપાનના નાગાસાકી શહેર પર અણુબોમ્બ "ફેટમેન" ફેંક્યો

આ હવાઈ ​​બોમ્બ ધડાકામાં કુલ ૨૨૬૦૦૦ લોકો માર્યા ગયા, જેમાંથી મોટાભાગના નાગરિકો હતા. આ બોમ્બના ભયાનક વિસ્ફોટમાં નાગાસાકી છિન્નભિન્ન થઇ ગયું. અને ૩૯,૦૦૦ લોકોનું તત્ક્ષણ મૃત્યુ થયું.

૧૯૬૫ – સિંગાપુરને મલેશિયામાંથી નિષ્કાસિત કરવામાં આવ્યું, અનિચ્છાએ સ્વતંત્રતા મેળવનારો આજ સુધીનો એકમાત્ર દેશ બન્યો.

સિંગાપોરનો ઈતિહાસ ઓછામાં ઓછા એક સહસ્ત્રાબ્દી પહેલાનો છે, જે ટેમાસેક તરીકે ઓળખાતી દરિયાઈ શિપિંગ વસાહત હતી અને બાદમાં કેટલાક દરિયાઈ સામ્રાજ્યોનું મુખ્ય ઘટક હતું. તેનો સમકાલીન યુગ ૧૮૧૯ માં શરૂ થયો જ્યારે સ્ટેમફોર્ડ રેફલ્સે સિંગાપોરને બ્રિટિશ સામ્રાજ્યના કોર્ટ સેન્ટર તરીકે સ્થાપિત કર્યું. ૧૮૬૭ માં, દક્ષિણપૂર્વ એશિયામાં વસાહતોનું પુનર્ગઠન કરવામાં આવ્યું અને સિંગાપોર સ્ટ્રેટ સેટલમેન્ટ્સના ભાગ રૂપે સીધા બ્રિટિશ નિયંત્રણ હેઠળ આવ્યું. બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન, સિંગાપોર ૧૯૪૨ માં જાપાન દ્વારા કબજે કરવામાં આવ્યું હતું, અને ૧૯૪૫ માં જાપાનના શરણાગતિ પછી એક અલગ ક્રાઉન કોલોની તરીકે બ્રિટિશ નિયંત્રણમાં પાછું આવ્યું હતું.

સિંગાપુરાએ ૧૯૫૯ માં સ્વ-સરકાર મેળવ્યું અને ૧૯૬૩માં મલાયા, નોર્થ બોર્નિયો અને સારાવાક સાથે મલેશિયાના નવા ફેડરેશનનો ભાગ બન્યો. વૈચારિક મતભેદો, ખાસ કરીને લી કુઆન યૂની આગેવાની હેઠળની સમાનતાવાદી "મલય મલેશિયા" રાજકીય વિચારધારાનું મલેશિયાના અન્ય ઘટક એકમોમાં કથિત અતિક્રમણ - ભૂમિપુત્ર અને કેતુઆનન મેલયુની નીતિઓના કથિત ભોગે - આખરે તેમની હકાલપટ્ટી તરફ દોરી ગયા. યુનિયન બે વર્ષ પછી; સિંગાપોર ૧૯૬૫ માં સ્વતંત્ર સાર્વભૌમ દેશ બન્યું.

સિંગાપોર, દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાં એક નાનો, સુંદર અને વિકસિત દેશ, નિકોબાર ટાપુઓથી લગભગ ૧૫૦૦ કિમી દૂર, છેલ્લા ૨૦ વર્ષોમાં પ્રવાસન અને વેપારના મુખ્ય કેન્દ્ર તરીકે ઉભરી આવ્યો છે. આધુનિક સિંગાપોરની સ્થાપના ૧૮૧૯માં સર સ્ટેમફોર્ડ રેફલ્સ દ્વારા કરવામાં આવી હતી, જેમને ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીના અધિકારી તરીકે, કંપનીના વેપારને વિસ્તારવા માટે દિલ્હીમાં તત્કાલીન વાઇસરોય દ્વારા સિંગાપોર મોકલવામાં આવ્યા હતા. આજે પણ, સિંગાપોર ડૉલર અને સેન્ટના સિક્કાઓનું આધુનિક નામ સિંગાપોર અને જૂનું નામ સિંગાપુર છે. ૧૯૬૫ માં, મલેશિયાથી અલગ થયા પછી સિંગાપોરનું નવું રાષ્ટ્ર ઉભર્યું.

અવતરણ:-

૧૯૧૫ – હિતેન્દ્ર દેસાઈ, ગુજરાતના ત્રીજા મુખ્યમંત્રી

હિતેન્દ્ર કનૈયાલાલ દેસાઈ ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી અને ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના નેતા હતા. હિતેન્દ્ર દેસાઈનો જન્મ સુરતમાં થયેલો. શાળા અને મહાવિદ્યાલયમાં વિદ્યાર્થીકાળે તેઓ ચર્ચાઓ, રમત ગમત અને અન્ય પ્રવૃત્તિઓમાં આગળ પડતો ભાગ લેતા. ૧૯૪૧-૪૨માં, ભારત છોડો આંદોલન સમયે, સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં વ્યક્તિગત સત્યાગ્રહ કરતા તેઓની ધરપકડ કરવામાં આવી અને એક વર્ષ માટે જેલમાં મોકલાયેલા. તેઓએ બૃહદ મુંબઈ રાજ્યમાં શિક્ષણમંત્રી તરીકે પણ પદભાર સંભાળેલો. જીવરાજ મહેતાના મંત્રીમંડળમાં તેઓએ કાયદા મંત્રાલય સંભાળેલું.

તે ઉપરાંત તેઓએ ગૃહ મંત્રાલય અને ધારાગૃહનાં નાયબ નેતા તરીકેનો કાર્યભાર પણ સંભાળેલો. ૨૦ સપ્ટેમ્બર ૧૯૬૫ના રોજ તેઓ રાજ્યનાં મુખ્યમંત્રી બન્યા. ૧૯૭૧માં તેમની સરકારને રાજીનામું આપવાની ફરજ પડી અને ૧૩ મે ૧૯૭૧ના રોજ ગુજરાતમાં પ્રથમ વખત રાષ્ટ્રપતિ શાસન અમલમાં આવ્યું જે લગભગ ૧૦ મહિના સુધી અમલમાં રહ્યું. ૧૯૬૯માં તેમનાં શાસનકાળમાં ગુજરાતમાં કોમી રમખાણો થયેલા.

પૂણ્યતિથિ:-

૧૯૪૨ – વિનોદ કિનારીવાલા, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની

વિનોદ કિનારીવાલા અમદાવાદની ગુજરાત કૉલેજના વિદ્યાર્થી હતા. મહાત્મા ગાંધી દ્વારા શરૂ કરાયેલ ભારત છોડો આંદોલનના પ્રથમ દિવસે એટલે કે ૯ ઓગસ્ટ ૧૯૪૨ના રોજ ગુજરાત કૉલેજની સામે ભારતીય ધ્વજ ફરકાવતી વખતે બ્રિટીશ અફસર દ્વારા તેમની ગોળી મારીને હત્યા કરવામાં આવી હતી. બ્રિટીશ અફસરે તેમને ધ્વજ નીચે મૂકી દેવા કહ્યું હતું, પરંતુ કિનારીવાલાએ તેમ કરવાની ના પાડી હતી. ત્યારબાદ અફસરે ગોળી મારતા તેમનું મૃત્યુ નીપજ્યું હતું. મૃત્યુ સમયે તેઓ ૧૮ વર્ષના હતા.

વિનોદ કિનારીવાલાનો જન્મ ૨૦ સપ્ટેમ્બર, ૧૯૨૪ના રોજ જમનાદાસ કિનારીવાલાને ત્યાં થયો હતો. તેમણે પોતાનું શાળાકીય શિક્ષણ અમદાવાદની સેન્ટ ઝેવિયર્સ હાઈસ્કૂલ લોયોલા હોલમાંથી પૂર્ણ કર્યું હતું અને તે હાઈસ્કૂલના ટોચના વિદ્યાર્થીઓમાંના એક હતા. તેઓ ભારતના અમદાવાદ ખાતેની ગુજરાત કોલેજમાં ઇન્ટરમીડિયેટના વિદ્યાર્થી હતા. મહાત્મા ગાંધીની આગેવાની હેઠળની ભારત છોડો ચળવળ ૯ ઓગસ્ટ, ૧૯૪૨ના રોજ શરૂ થઈ. બીજા દિવસે લો કોલેજના વિદ્યાર્થીઓ દ્વારા રેલીનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આ રેલી ગુજરાત કોલેજ પહોંચી હતી જ્યાં અન્ય વિદ્યાર્થીઓ તેમની સાથે જોડાયા હતા. પોલીસે રેલીને વિખેરવા માટે લાઠીચાર્જ શરૂ કર્યો હતો.

કોલેજની સામે વિરોધ કરતી વખતે ભારતીય ધ્વજ ફરકાવવાનો પ્રયાસ કરવા બદલ બ્રિટિશ સહાયક અધિક્ષક પોલીસે કિન્નરીવાલાની ગુજરાત કોલેજની સામે ગોળી મારીને હત્યા કરી હતી. તેને વાડીલાલ સારાભાઈ હોસ્પિટલમાં લઈ જવામાં આવ્યો હતો જ્યાં તબીબોએ તેને મૃત જાહેર કર્યો હતો. તેના મૃતદેહને ઘરે લઈ જવામાં આવ્યો હતો અને પોલીસ દ્વારા કસ્ટડીમાં લેવામાં આવે તે પહેલાં તરત જ તેના અંતિમ સંસ્કાર કરવામાં આવ્યા હતા.

• અંગ્રેજ અધિકારીએ તેમને ધ્વજ ઉતારવા કહ્યું તેમ કરવાની ના પાડી. બાદમાં તેને એક અધિકારીએ ગોળી મારી દીધી હતી.
• ૧૯૪૭માં તેમની યાદમાં વીર વિનોદ કિનારીવાલા સ્મારક અને તેમનું પૂતળું કોલેજના પ્રાંગણમાં જયપ્રકાશ નારાયણ દ્વારા જાહેરમાં મૂકવામાં આવ્યું હતું.
• દર વર્ષે ૯ ઓગસ્ટના રોજ, અખિલ ભારાતીય લોકતાંત્રિક વિદ્યાર્થી સંગઠન દ્વારા તેમના સ્મારક પર શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવે છે.
• જે માર્ગ પર તેમને ગોળી મારવામાં આવી હતી તે માર્ગને શહીદ વીર કિનારીવાલા માર્ગ નામ આપવામાં આવ્યું છે.

આ પણ વાંચો : न भूतो न भविष्यति આવી ઈવેન્ટ ન ક્યારેય યોજાઈ છે, ન યોજાશે, જોવાનું ચુકતા નહી

ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે
ગુજરાતની નંબર 1 ગુજરાતી ન્યૂઝ ચેનલ એટલે ગુજરાત ફર્સ્ટ (Gujarat First) – જે ગુજરાતીઓને દરેક સમાચારમાં રાખે છે આગળ. ગુજરાત, રાષ્ટ્રીય, આંતરરાષ્ટ્રીય, ઇલેક્શન, બિઝનેસ, સ્પોર્ટ્સ, મનોરંજન સહિતના દરેક સમાચાર વાંચો ગુજરાત ફર્સ્ટ પર. હવે દરેક સમાચાર આંગળીના ટેરવે આપના મોબાઈલમા, ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ Android અને iOS એપ. લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે સોશ્યિલ મીડિયામાં અમારી સાથે જોડાઓ.