આધારની કોપી માગનારને સીધો કરો ના! જાણો શું છે UIDAIના નવા નિયમ?

• UIDAI Aadhaar New Rule : ફિઝિકલ કે ડિજિટલ કોપી સ્ટોર કરવા પર પ્રતિબંધ 
• ખાનગી સંસ્થાઓએ વેરિફિકેશન માટે UIDAIમાં રજિસ્ટ્રેશન કરાવવું ફરજિયાત
• વેરિફિકેશન હવે QR કોડ આધારિત કે નવી એપ દ્વારા થશે
• નવી એપમાં નાગરિકોને સિલેક્ટિવ ડેટા ડિસ્ક્લોઝરની સુવિધા મળશે
• આ નિયમ પ્રાઇવસી અને સુરક્ષા માટે મોટો સુધારો છે

UIDAI Aadhaar New Rule : ભારતમાં રોજિંદા જીવનનો એક ભાગ બની ગયેલી આધાર કાર્ડની ફોટોકોપી આપવાની પ્રથા હવે ટૂંક સમયમાં ભૂતકાળ બનવા જઈ રહી છે. યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (UIDAI) એ સંકેત આપ્યો છે કે હોટલ, ઇવેન્ટ ઓર્ગેનાઇઝર અને અન્ય ખાનગી સંસ્થાઓ હવે આધાર કાર્ડની ફિઝિકલ કે ડિજિટલ કોપી એકઠી કરી શકશે નહીં કે તેને સ્ટોર કરી શકશે નહીં.

હવે કેન્દ્ર સરકાર ટૂંક સમયમાં આધાર વેરિફિકેશન સાથે જોડાયેલા નવા રજિસ્ટ્રેશન નિયમો લાગુ કરવા જઈ રહી છે. UIDAI ના CEO ભુવનેશ કુમારના જણાવ્યા અનુસાર, એક નવો નિયમ મંજૂર કરવામાં આવ્યો છે જેના હેઠળ કોઈપણ ખાનગી સંસ્થા માટે આધાર-આધારિત વેરિફિકેશન કરતા પહેલા UIDAI માં રજિસ્ટ્રેશન કરાવવું ફરજિયાત રહેશે.

UIDAI Aadhaar New Rule : નિયમથી કેવી રીતે બદલાશે વ્યવસ્થા?

નવા નિયમો લાગુ થયા પછી, ખાનગી સંસ્થાઓને 'ઓફલાઇન વેરિફિકેશન સીકિંગ એન્ટિટી' બનવું ફરજિયાત રહેશે. હોટલ, ગેસ્ટ હાઉસ, ઇવેન્ટ ઓર્ગેનાઇઝર, સોસાયટી ગેટ્સ અને અન્ય ખાનગી ક્ષેત્રની સંસ્થાઓ રજિસ્ટ્રેશન પછી જ આધાર વેરિફિકેશન કરી શકશે.

આ સંસ્થાઓ UIDAI દ્વારા નિર્ધારિત QR કોડ-આધારિત ઓફલાઇન વેરિફિકેશન, API-આધારિત ઓથેન્ટિકેશન અથવા નવી આવનારી આધાર એપ્લિકેશનનો ઉપયોગ કરશે.

પ્રતિબંધ: કોઈપણ પ્રકારની ફોટોકોપી, PDF અથવા ડિજિટલ ઈમેજની માંગ કે તેનો સ્ટોરેજ હવે પ્રતિબંધિત રહેશે.

સુરક્ષાનો મુદ્દો: UIDAI અનુસાર, અત્યાર સુધી મોટાભાગની સંસ્થાઓ નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરતી હતી—હોટલોના ડેસ્ક, સોસાયટીના ગેટ, સિક્યુરિટી ગાર્ડના મોબાઈલ ફોન અને વોટ્સએપ ચેટમાં આધાર કાર્ડની કોપીઓ અસુરક્ષિત રીતે પડી રહેતી હતી, જેના દુરુપયોગનો ખતરો મોટો હતો.

UIDAI Aadhaar New Rule : નવી આધાર એપથી મળશે સુવિધા

UIDAI એક નવી આધાર એપ પર કામ કરી રહ્યું છે, જેમાં સિલેક્ટિવ ડેટા ડિસ્ક્લોઝરની સુવિધા હશે. આનાથી નાગરિકો પોતાની ઓળખ આપતી વખતે માત્ર તે જ માહિતી શેર કરી શકશે જે જરૂરી હોય, જેમ કે માત્ર નામ, માત્ર ઉંમર અથવા ઉંમરની શ્રેણી, કે માત્ર સરનામું. તેમને આખો આધાર નંબર કે પૂરો ડેમોગ્રાફિક ડેટા શેર કરવો પડશે નહીં. આ ફેરફારને ભારતના ડિજિટલ આઇડેન્ટિટી સિસ્ટમમાં એક મોટો પ્રાઇવસી-કેન્દ્રિત સુધારો માનવામાં આવે છે.

પ્રાઇવસીની દિશામાં મોટું પગલું

નવી સિસ્ટમ પ્રાઇવસી અને સુરક્ષા બંનેને મજબૂત કરવાનો દાવો કરે છે. UIDAI તરફથી જાહેર કરાયેલી માહિતી અનુસાર, આનાથી વેરિફિકેશન પ્રક્રિયા હવે વધુ કંટ્રોલ્ડ, ઓડિટેબલ અને પ્રાઇવસી-સેન્ટ્રિક બની શકશે.

તાજેતરમાં, UIDAI એ 250થી વધુ કંપનીઓ—જેમ કે હોટેલ ચેન, લોજિસ્ટિક કંપનીઓ અને રિયલ-એસ્ટેટ ઓપરેટરો—ને આ નવા નિયમનું તાલીમ અને બ્રીફિંગ આપ્યું હતું. સરકારે આ વર્ષે જ 'ગુડ ગવર્નન્સ અમેન્ડમેન્ટ રૂલ્સ' હેઠળ ખાનગી કંપનીઓને આધાર વેરિફિકેશનની પરવાનગી આપી હતી, પરંતુ સાથે જ ડેટા મિનિમાઇઝેશન અને સંમતિ સાથે જોડાયેલા નવા સેફગાર્ડ પણ ઉમેર્યા હતા.

ભારતની ડિજિટલ ઓળખ પ્રણાલીમાં પરિવર્તન

ભારત પોતાની ડિજિટલ આઇડેન્ટિટી આર્કિટેક્ચરમાં વ્યાપક સુધારા કરી રહ્યું છે. IT મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે સંકેત આપ્યો છે કે આધાર એક્ટને ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન (DPDP) એક્ટના અનુરૂપ લાવવામાં આવશે, અને તેને એક આધુનિક, વપરાશકર્તા-કેન્દ્રિત ઓળખ કાયદા તરીકે પુનર્ગઠિત કરવામાં આવશે.

UIDAI તેની ટેક્નોલોજીને પણ સતત અપગ્રેડ કરી રહ્યું છે. જેમાં ફેસ લાઇવનેસ ડિટેક્શન, ડીપફેક-રેઝિસ્ટન્ટ વેરિફિકેશન, કોન્ટેક્ટલેસ ફિંગરપ્રિન્ટ સ્કેનિંગ પર ઝડપથી કામ ચાલી રહ્યું છે. NPCI પણ ઉચ્ચ મૂલ્યના ડિજિટલ પેમેન્ટમાં આધાર-લિંક્ડ બાયોમેટ્રિક ઉપયોગના વિકલ્પો પર કામ કરી રહ્યું છે.

આ પણ વાંચો : Siddheshwar એક્સપ્રેસ ટ્રેનમાંથી 5 કરોડનું સોનું ગાયબ… એકમાત્ર કારણ નિંદ્રા