ઉત્તરપ્રદેશ, બંગાળ, તમિલનાડુ, કર્ણાટક અને પંજાબ, આ 5 રાજ્યો જ્યાં વકફ પાસે સૌથી વધુ મિલકતો?

• લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયે વકફની મિલકતનો અહેવાલ રજૂ કર્યો
• રિપોર્ટ મુજબ, 16,713 જંગમ મિલકતો અને 8,72,328 સ્થાવર મિલકતો
• જેપીસીની ચકાસણી બાદ મોદી સરકારે વકફ બિલ 2025 સંસદમાં રજૂ કર્યું

એક પ્રશ્નના જવાબમાં, લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયે વકફની સ્થાવર મિલકત અંગેનો અહેવાલ શેર કર્યો. રિપોર્ટ મુજબ, 16,713 જંગમ મિલકતો અને 8,72,328 સ્થાવર મિલકતો વકફના નામે નોંધાયેલી છે.

જેપીસીની ચકાસણી બાદ મોદી સરકારે વકફ બિલ 2025 સંસદમાં રજૂ કર્યું છે. બંને ગૃહોમાં ચર્ચા બાદ બિલ પર મતદાન થશે. સંસદ દ્વારા પસાર કરાયેલ બિલ રાષ્ટ્રપતિને મોકલવામાં આવશે. રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી મળતાં જ 66 વર્ષ જૂના વક્ફના ઘણા કાયદા બદલાઈ જશે. કાયદામાં ફેરફારની સીધી અસર વકફ મિલકતો પર પડશે. આ જ કારણ છે કે મુસ્લિમ સમુદાયની સાથે, વિપક્ષી પક્ષો પણ આ બિલનો જોરદાર વિરોધ કરી રહ્યા છે.

આખરે વક્ફ બોર્ડ શું છે?

જે વ્યક્તિ પોતાની મિલકત અલ્લાહના નામે દાન કરે છે, તેને વક્ફ કહેવામાં આવે છે. ભારતમાં, વકફ મિલકત મસ્જિદો, મદરેસા, કબ્રસ્તાન, ઇદગાહ, મકબરા અને પ્રદર્શનોના રૂપમાં છે. દિલ્હી સલ્તનત દરમિયાન વકફનો ઉદય થયો.

એવું કહેવાય છે કે સુલતાન મુઇઝુદ્દીન સામ ગૌરે મુલતાનમાં મિલકતને વકફ આપનાર સૌપ્રથમ વ્યક્તિ હતા. તેમણે તે સમયે બે ગામોનું દાન કર્યું હતું. હાલમાં ભારતમાં 32 વક્ફ બોર્ડ છે. તેના પર દેખરેખ રાખવા માટે એક સેન્ટ્રલ વક્ફ કાઉન્સિલની રચના કરવામાં આવી છે.

બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશમાં, શિયા અને સુન્ની સમુદાયોના પોતાના વકફ બોર્ડ છે. જોકે, સંપત્તિની દ્રષ્ટિએ, બંને રાજ્યોમાં સુન્ની સમુદાય શિયા સમુદાય કરતાં વધુ છે.

વકફ મિલકતની મહત્તમ રકમ ક્યાં છે?

2022 માં, એક પ્રશ્નના જવાબમાં, કેન્દ્રીય લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયે વકફ સ્થાવર મિલકતો પર એક અહેવાલ શેર કર્યો. રિપોર્ટ મુજબ, 16,713 જંગમ મિલકતો અને 8,72,328 સ્થાવર મિલકતો વકફના નામે નોંધાયેલી છે. જો રાજ્યવાર જોવામાં આવે તો, આ અહેવાલ મુજબ, વક્ફ બોર્ડ પાસે ઉત્તર પ્રદેશમાં સૌથી વધુ મિલકત છે.

મંત્રાલય અનુસાર, ઉત્તર પ્રદેશમાં વકફ પાસે 214707 મિલકતો છે. આમાંથી, સુન્ની સમુદાય પાસે 199701 મિલકતો છે. શિયા સમુદાય પાસે 15006 મિલકતો છે. યુપી પછી, પશ્ચિમ બંગાળનો નંબર આવે છે. બંગાળમાં વકફની 80480 મિલકતો છે. તેવી જ રીતે, વક્ફ બોર્ડ પાસે તમિલનાડુમાં 60223 મિલકતો, કર્ણાટકમાં 58578 મિલકતો અને પંજાબમાં 58608 મિલકતો છે. મોટાભાગના મુસ્લિમો આસામ અને જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં રહે છે. વકફ પાસે આસામમાં 1616 અને જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં 32506 મિલકતો છે. વકફ પાસે દાદરા નગર અને હવેલીમાં 32 મિલકતો છે. આ પછી, ચંદીગઢ અને મેઘાલયમાં 34.58 છે.

રાષ્ટ્રીય રાજધાની દિલ્હીમાં વકફની 1047 મિલકતો છે

સુધારાની જરૂર કેમ પડી?

રાજકીય કારણોને બાજુ પર રાખીએ તો, વકફ દેશભરમાં સત્તાવાર રીતે 7 લાખથી વધુ સ્થાવર મિલકતોની માલિકી ધરાવે છે. વકફ પાસે એવી મિલકતો પણ છે જેના કોઈ કાગળો નથી. 1954ના કાયદા હેઠળ, તે મિલકતોને વકફ દ્વારા ઉપયોગ માટે બોર્ડ હેઠળ લાવવામાં આવી હતી.

જોકે, નવા નિયમોમાં આનો અંત લાવવાની યોજના છે. તેવી જ રીતે, પહેલા વકફ બોર્ડમાં ફક્ત મુસ્લિમ સમુદાયના લોકો જ રહેતા હતા. હવે તેમાં બે બિન-મુસ્લિમ સભ્યોનો સમાવેશ કરવાની તૈયારીઓ ચાલી રહી છે. વકફ બોર્ડ પર ગેરકાયદેસર રીતે મિલકત વેચવાનો અને કબજો કરવાનો પણ આરોપ છે. પ્રેસ ઇન્ફોર્મેશન બ્યુરોના અહેવાલ મુજબ, લઘુમતી બાબતોના મંત્રાલયને એપ્રિલ, 2022 થી માર્ચ, 2023 દરમિયાન આ સંદર્ભમાં માહિતી મળી છે. મંત્રાલયે પ્રાપ્ત ફરિયાદોના સ્વરૂપ અને જથ્થાનું વિશ્લેષણ કર્યું છે અને જાણવા મળ્યું છે કે એપ્રિલ, 2023 સુધીમાં મળેલી 148 ફરિયાદો અતિક્રમણ, વકફ જમીનના ગેરકાયદેસર વેચાણ, સર્વેક્ષણ અને નોંધણીમાં વિલંબ અને વકફ બોર્ડ અને મુતાવલ્લીઓ વિરુદ્ધ સંબંધિત છે.

જોકે, સરકારે આવી ફરિયાદો પર શું કાર્યવાહી કરવામાં આવી તે અંગે કોઈ અહેવાલ આપ્યો નથી.

આ પણ વાંચો: પત્ની બીજા કોઈ યુવકના પ્રેમમાં હોય તો પણ પતિ પાસેથી ભરણપોષણ લઈ શકે છે: મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટ