શું છે 9 નવેમ્બરની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ
અહેવાલ-પોપટભાઇ પટેલ,ઘેલડા
આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.
૧૯૦૬ – થિયોડોર રૂઝવેલ્ટ દેશની બહાર સત્તાવાર પ્રવાસ કરનારા અમેરિકાના પ્રથમ સત્તાધીન રાષ્ટ્રપતિ બન્યા. તેમણે પનામા નહેર પર પ્રગતિનું નિરીક્ષણ કરવા માટે આ પ્રવાસ કર્યો હતો.જ્યારે થિયોડોર રૂઝવેલ્ટ નવેમ્બર૧૯૦૬માં કેનાલ પર પ્રગતિનું નિરીક્ષણ કરવા પનામા ગયા, ત્યારે તેઓ પદ પર હોય ત્યારે દેશ છોડનારા પ્રથમ યુએસ પ્રમુખ બન્યા. ત્યારબાદ, વિલિયમ હોવર્ડ ટાફ્ટ (૧૯૦૯માં) અને વોરેન જી. હાર્ડિંગ (૧૯૨૦માં) બંનેએ પનામાની મુલાકાત લીધી જ્યારે દરેક ચૂંટાયેલા પ્રમુખ હતા.
૧૯૦૭ – કલિનન હીરો રાજા એડવર્ડ સાતમાને તેમના જન્મદિવસે પ્રસ્તુત કરવામાં આવ્યો.
કુલીનન ડાયમંડ એ પૃથ્વી પર અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો રત્ન-ગુણવત્તાનો રફ હીરો છે, જેનું વજન ૩૧૦૬ કેરેટ (૬૨૧.૨૦ ગ્રામ) છે, જે ૨૬ જાન્યુઆરી ૧૯૦૫ ના રોજ દક્ષિણ આફ્રિકાના કુલીનનમાં પ્રીમિયર નંબર -૨ ખાણમાં મળી આવ્યો હતો. ખાણના માલિક દ્વારા એપ્રિલ ૧૯૦૫ માં, તે લંડનમાં વેચાણ માટે મૂકવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ નોંધપાત્ર રસ હોવા છતાં, તે હજુ પણ બે વર્ષ પછી પણ વેચાયો ન હતો.૧૯૦૭માં, ટ્રાન્સવાલ કોલોની સરકારે કુલીનનને ખરીદી લીધો અને વડા પ્રધાન લુઈસ બોથાએ આ પ્રદેશ પર શાસન કરનારા બ્રિટિશ રાજા એડવર્ડ VIIને પ્રસ્તુત કર્યો અને એમ્સ્ટરડેમમાં જોસેફ એશર એન્ડ કંપની દ્વારા તેને કટ કરાયો હતો.
કુલીનને વિવિધ કટ અને કદના પત્થરોનું ઉત્પાદન કર્યું, જેમાંથી સૌથી મોટાનું નામ કુલીનન પ્રથમ છે, અને એડવર્ડ VII દ્વારા આફ્રિકાના ગ્રેટ સ્ટારનું નામ આપવામાં આવ્યું છે, અને ૫૩૦.૪ કેરેટ (૧૦૬.૮ g) તે વિશ્વનો સૌથી મોટો ક્લિયર કટ હીરા છે. આ પથ્થર ક્રોસ સાથેના સાર્વભૌમ રાજદંડના માથામાં માઉન્ટ થયેલ છે. બીજો સૌથી મોટો કુલીનન દ્વિતીય અથવા આફ્રિકાનો બીજો સ્ટાર છે, જેનું વજન ૩૧૭.૪ કેરેટ (૬૩.૪૮ g) છે, જે ઈમ્પીરીયલ સ્ટેટ ક્રાઉનમાં માઉન્ટ થયેલ છે.બંને યુનાઇટેડ કિંગડમના ક્રાઉન જ્વેલ્સનો ભાગ છે. અન્ય સાત મોટા હીરા, કુલ ૨૦૮.૨૯ કેરેટ (૪૧.૬૬ g) વજનવાળા, એલિઝાબેથ II ની ખાનગી માલિકીના હતા, જેમણે તેમને ૧૯૫૩ માં તેમના દાદી, ક્વીન મેરી પાસેથી વારસામાં મેળવ્યા હતા. રાણી પાસે નાના બ્રિલિયન્ટ્સ અને અનપોલિશ્ડ ટુકડાઓનો જત્થો હતો.
૧૯૫૩ – કમ્બોડિયાએ ફ્રાન્સથી સ્વતંત્રતા મેળવી.
તે મેઇનલેન્ડ દક્ષિણપૂર્વ એશિયાનો એક દેશ છે, જે 181,035 ચોરસ કિલોમીટર (69,898 ચોરસ માઇલ) વિસ્તારમાં ફેલાયેલો છે, જે ઉત્તરપશ્ચિમમાં થાઇલેન્ડ, ઉત્તરમાં લાઓસ, પૂર્વમાં વિયેતનામ અને દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં થાઇલેન્ડનો અખાત છે. રાજધાની અને સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતું શહેર ફ્નોમ પેન્હ છે.૮૦૨માં જયવર્મન બીજાએ પોતાની જાતને રાજા જાહેર કરી, ચેનલાના લડતા ખ્મેર રાજકુમારોને "કમ્બુજા" નામથી એક કરી.આનાથી ખ્મેર સામ્રાજ્યની શરૂઆત થઈ. ભારતીય સામ્રાજ્યએ દક્ષિણપૂર્વ એશિયામાં પહેલા હિંદુ ધર્મ અને પછી બૌદ્ધ ધર્મના પ્રસારની સુવિધા આપી અને સમગ્ર પ્રદેશમાં ધાર્મિક માળખાકીય પ્રોજેક્ટ હાથ ધર્યા. પંદરમી સદીમાં, કંબોડિયાએ સત્તાનો ઘટાડો અનુભવ્યો અને ૧૮૬૩માં, તે ફ્રાંસનું સંરક્ષિત રાજ્ય બન્યું. બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન જાપાનના કબજાના સમયગાળા પછી, કંબોડિયાને ૧૯૫૩માં સ્વતંત્રતા મળી.
૨૦૦૪ – ઉત્તરાખંડ સત્તાવાર રીતે ભારતનું ૨૭મું રાજ્ય બન્યું. ઉત્તર-પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના તેર જિલ્લાઓમાંથી તેની રચના કરવામાં આવી હતી.
તે ઉત્તર ભારતમાં એક રાજ્ય છે. તેના ધાર્મિક મહત્વ અને સમગ્ર રાજ્યમાં જોવા મળતા અસંખ્ય હિંદુ મંદિરો અને તીર્થસ્થાનોને કારણે તેને ઘણી વખત "દેવભૂમિ" (લિ. 'દેવોની ભૂમિ') તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ઉત્તરાખંડ હિમાલય, ભાબર અને તરાઈ પ્રદેશોના કુદરતી વાતાવરણ માટે જાણીતું છે. તે ઉત્તરમાં ચીનના તિબેટ સ્વાયત્ત પ્રદેશની સરહદ ધરાવે છે; પૂર્વમાં નેપાળનો સુદુરપશ્ચિમ પ્રાંત; દક્ષિણમાં ઉત્તર પ્રદેશ અને પશ્ચિમ અને ઉત્તર-પશ્ચિમમાં હિમાચલ પ્રદેશના ભારતીય રાજ્યો.
રાજ્ય કુલ ૧૩ જિલ્લાઓ સાથે બે વિભાગો, ગઢવાલ અને કુમાઉમાં વિભાજિત થયેલ છે. ઉત્તરાખંડની શિયાળુ રાજધાની દહેરાદૂન છે, જે રાજ્યનું સૌથી મોટું શહેર છે, જે રેલ્વે હેડ છે. ૫ માર્ચ ૨૦૨૦ ના રોજ જાહેર કરાયેલ ચમોલી જિલ્લાનું એક નગર ગેરસૈન એ ઉત્તરાખંડની ઉનાળાની રાજધાની છે. રાજ્યની હાઈકોર્ટ નૈનીતાલમાં આવેલી છે, પરંતુ ભવિષ્યમાં તેને હલ્દવાનીમાં ખસેડવામાં આવનાર છે.ભારતે બ્રિટિશરોથી આઝાદી મેળવ્યા પછી, ગઢવાલ સામ્રાજ્યનું ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યમાં વિલિનીકરણ કરવામાં આવ્યું, જ્યાં ઉત્તરાખંડે ગઢવાલ અને કુમાઉ વિભાગોની રચના કરી. ૧૯૯૮ સુધી, ઉત્તરાખંડ એ પ્રદેશના સંદર્ભમાં સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતું નામ હતું, કારણ કે ઉત્તરાખંડ ક્રાંતિ દળ (ઉત્તરાખંડ ક્રાંતિકારી પક્ષ) સહિતના વિવિધ રાજકીય જૂથોએ તેના બેનર હેઠળ અલગ રાજ્યનો દરજ્જો મેળવવા માટે આંદોલન કરવાનું શરૂ કર્યું હતું.
તેના બેનર હેઠળ અલગ રાજ્યનો દરજ્જો મેળવવા માટે આંદોલન કરવાનું શરૂ કર્યું. ગઢવાલ અને કુમાઉના અગાઉના પહાડી સામ્રાજ્યો પરંપરાગત હરીફો હોવા છતાં તેમની ભૂગોળ, અર્થવ્યવસ્થા, સંસ્કૃતિ, ભાષા અને પરંપરાઓના અવિભાજ્ય અને પૂરક સ્વભાવે બંને પ્રદેશો વચ્ચે મજબૂત બંધનો બનાવ્યા હતા. આ બોન્ડ્સે ઉત્તરાખંડની નવી રાજકીય ઓળખનો આધાર બનાવ્યો, જેણે ૧૯૯૪માં નોંધપાત્ર વેગ મેળવ્યો, જ્યારે સ્થાનિક જનતા અને રાષ્ટ્રીય રાજકીય પક્ષો બંને વચ્ચે અલગ રાજ્યનો દરજ્જો મેળવવાની માંગને લગભગ સર્વસંમતિથી સ્વીકારવામાં આવી.આ સમયગાળા દરમિયાન સૌથી નોંધપાત્ર ઘટના ૧ ઓક્ટોબર ૧૯૯૪ની રાત્રે રામપુર તિરાહા ગોળીબારનો મામલો હતો, જેણે જાહેરમાં હોબાળો મચાવ્યો હતો. ૨૪ સપ્ટેમ્બર ૧૯૯૮ ના રોજ, ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભા અને ઉત્તર પ્રદેશ વિધાન પરિષદે ઉત્તર પ્રદેશ પુનર્ગઠન બિલ પસાર કર્યું, જેણે નવા રાજ્યની રચનાની પ્રક્રિયા શરૂ કરી. બે વર્ષ પછી ભારતની સંસદે ઉત્તર પ્રદેશ પુનર્ગઠન અધિનિયમ, ૨૦૦૦ પસાર કર્યો અને આ રીતે, ૯ નવેમ્બર ૨૦૦૦ ના રોજ, ઉત્તરાખંડ ભારતના પ્રજાસત્તાકનું ૨૭મું રાજ્ય બન્યું
૨૦૦૪ – ફાયરફોક્સ નું પ્રથમ સંસ્કરણ રજૂ કરવામાં આવ્યું.
Mozilla Firefox, અથવા ફક્ત Firefox, મોઝિલા ફાઉન્ડેશન અને તેની પેટાકંપની, Mozilla Corporation દ્વારા વિકસાવવામાં આવેલ એક મફત અને ઓપન-સોર્સ વેબ બ્રાઉઝર છે. તે વેબ પૃષ્ઠો પ્રદર્શિત કરવા માટે Gecko રેન્ડરીંગ એન્જિનનો ઉપયોગ કરે છે, જે વર્તમાન અને અપેક્ષિત વેબ ધોરણોને લાગુ કરે છે.નવેમ્બર ૨૦૧૭ માં, ફાયરફોક્સે સમાનતા અને વધુ સાહજિક વપરાશકર્તા ઇન્ટરફેસને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કોડ નામ "ક્વોન્ટમ" હેઠળ નવી તકનીકનો સમાવેશ કરવાનું શરૂ કર્યું. Firefox વિન્ડોઝ 10 અથવા પછીના વર્ઝન, macOS અને Linux માટે ઉપલબ્ધ છે. તેના બિનસત્તાવાર બંદરો ફ્રીબીએસડી, ઓપનબીએસડી, નેટબીએસડી, ઇલુમોસ અને સોલારિસ યુનિક્સ સહિત વિવિધ યુનિક્સ અને યુનિક્સ જેવી ઓપરેટિંગ સિસ્ટમ માટે ઉપલબ્ધ છે. તે Android અને iOS માટે પણ ઉપલબ્ધ છે. જો કે, અન્ય તમામ iOS વેબ બ્રાઉઝર્સની જેમ, iOS સંસ્કરણ પ્લેટફોર્મ આવશ્યકતાઓને કારણે Gecko ને બદલે WebKit લેઆઉટ એન્જિનનો ઉપયોગ કરે છે. એમેઝોનના સિલ્ક બ્રાઉઝર સાથે ઉપલબ્ધ બે મુખ્ય બ્રાઉઝર્સમાંના એક તરીકે એમેઝોન ફાયર ટીવી પર ઑપ્ટિમાઇઝ વર્ઝન પણ ઉપલબ્ધ છે.
અવતરણ:-
૧૮૬૭ – શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, જૈન સાધુ અને ગાંધીજીના આધ્યાત્મિક ગુરૂ..
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર એક જૈન કવિ, અધ્યાત્મમૂર્તિ, તત્ત્વજ્ઞ, વિદ્વાન અને સમાજસુધારક હતા. તેમનો જન્મ મોરબી નજીકના વવાણિયા ગામમાં થયો હતો. માત્ર સાત વર્ષની ઉંમરે પૂર્વ ભવોને સ્મરણમાં લાવવારૂપ જાતિસ્મરણ થયાનો ઉલ્લેખ તેમણે પોતે કર્યો છે. એકી સાથે બનતી અનેક ક્રિયાઓમાં ભાગ લેવો, સતેજ સ્મૃતિ અને પ્રસંગે ક્રમાનુબદ્ધ સ્મરણ થવારૂપ શતાવધાનના પ્રયોગો તેમણે જાહેરમાં સફળતાપૂર્વક કર્યા, જેના પરિણામે તેમને અત્યંત લોકપ્રિયતા મળી, પરંતુ પોતાની આધ્યાત્મિક સાધનામાં અવરોધક જણાતાં, તે અવધાનપ્રયોગોને તેમણે તિલાંજલિ આપી. તેમણે આત્મસિદ્ધિ સહિત અનેક તત્ત્વજ્ઞાનસભર કાવ્યોની રચના કરી છે. તેમણે ઘણા પત્રો અને વિવેચનો લખ્યાં છે તેમજ કેટલાક ધાર્મિક ગ્રંથોનો અનુવાદ પણ કર્યો છે. જૈન ધર્મના મૂળભૂત સિદ્ધાંતો પરના તેમના બોધ માટે તથા મહાત્મા ગાંધીને તેમણે આપેલ આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શન માટે તેઓ વિશેષ પ્રસિદ્ધ છે.
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર એ ગુજરાતી કવિ, જૈન ફિલસૂફ અને જ્ઞાતા હતા. તેઓ ગાંધીજીના આઘ્યાત્મિક ગુરુ તરીકે જાણીતા છે. તેમનો જન્મ ૯ નવેમ્બર ૧૮૬૭ અને દેવ દિવાળીને દિવસે મોરબી પાસેનાં વવાણિયા ગામે થયો હતો. દશાશ્રીમાળી વણિક જ્ઞાતિમાં જન્મેલા શ્રીમદ્ રાજચંદ્રના પિતાનું નામ રાવજીભાઈ અને માતાનું નામ દેવબાઈ હતું. તેઓ નાનપણમાં ‘લક્ષ્મીનંદન’, પછીથી ‘રાયચંદ’ અને ત્યારબાદ ‘શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર’ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રનો આશ્રમ સુરેદ્રનગરના સાયલા તાલુકામાં આવેલો છે. કહેવાય છે રાજચંદ્રને ૭ વર્ષની વયે પૂર્વજન્મનું જ્ઞાન થયું હતું. ૮ વર્ષની ઉંમરે કવિતા લખવાનો આરંભ કર્યો હતો. ૯મા વર્ષે રામાયણ અને મહાભારત સંક્ષેપ્ત પદોમાં લખ્યું. ૧૨થી ૧૬ વર્ષની વયમાં આઘ્યાત્મિક પુસ્તકોનું તેમણે સર્જન કર્યું. તેઓ શતાવધાન અર્થાત એકસાથે સો ક્રિયાઓ એક ઘ્યાને સફળતાપૂર્વક કરી શકતાં હતાં.પત્ની ઝબકબાઈ સાથે સંસારમાં રહી સાધુ જેવું જીવન જીવીને આઘ્યાત્મ ઉન્નતિને પ્રાપ્ત કરી. ૩૩ વર્ષની વયે ૯ એપ્રિલ ૧૯૦૧નાં રોજ ખેડા ખાતે મૃત્યુ પામ્યાં.
શ્રીમદ રાજચંદ્રનો જન્મ ૯ નવેમ્બર ૧૮૬૭ (કાર્તિક પૂર્ણિમા, વિક્રમ સંવત ૧૯૨૪)ના રોજ મોરબી (હાલ ગુજરાત, ભારત) નજીકના વવાણિયા બંદરમાં થયો હતો. તેમનાં માતા દેવબાઈ શ્વેતાંબર સ્થાનકવાસી જૈન હતા અને તેમના પિતા રવજીભાઈ મહેતા અને દાદા પંચાણભાઈ મહેતા વૈષ્ણવ હિંદુ હતા. આમ, તેમને પ્રારંભિક જીવનથી જ જૈન ધર્મ અને હિંદુ ધર્મનો પરિચય થયો હતો. તેઓ વણિક સમાજ અંતર્ગત દશા શ્રીમાળી જ્ઞાતિના હતા. સાધુ રામદાસજીના હસ્તે તેમને વૈષ્ણવ ધર્મની કંઠી પહેરાવવામાં આવી હતી. તેઓશ્રીએ અન્ય ભારતીય ધર્મોનો અભ્યાસ કર્યો, જે દરમ્યાન તેઓશ્રી જૈન ધર્મના અહિંસાના સિદ્ધાંત પ્રત્યે આકર્ષાયા. આગળ જતાં, જૈન ધર્મ "મોક્ષનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ" દર્શાવે છે એવી દ્રઢ માન્યતાના ફળસ્વરૂપે, તેઓશ્રીએ જૈન ધર્મ અંગીકાર કર્યો
1890 (વિ. સં .1947)માં ઉત્તરસંડા ખાતે તેમને તળાવની નજીક આંબાના ઝાડ નીચે ધ્યાન કરી રહ્યા હતા ત્યારે પ્રથમ વખત તેમને આત્મસાક્ષાત્કારનો અનુભવ કર્યો. હાલમાં આ વૃક્ષ ત્યાં અસ્તિત્વમાં નથી, પરંતુ ઘટનાના સાક્ષીરૂપ એક સ્મારક મંદિર ત્યાં બનાવવામાં આવ્યું છે. છ વર્ષ કરતાં વધુ સમય સુધી તેઓશ્રી ગૃહસ્થાવસ્થામાં રહ્યા અને વ્યવસાયમાં પણ સફળતા પ્રાપ્ત કરી.તેઓ મહાત્મા ગાંધીના આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શક તરીકે જાણીતા છે. તેઓ બન્નેનો પરસ્પર પરિચય વર્ષ ૧૮૯૧ માં મુંબઈમાં થયો હતો અને ગાંધીજી દક્ષિણ આફ્રિકા ગયા ત્યાર પછી પણ તેઓ બન્ને વચ્ચે પત્રવ્યવહાર ચાલુ જ રહ્યો હતો. તેમની આત્મકથા મારા સત્યના પ્રયોગોમાં શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની તેમના જીવન પર પડેલી છાપની નોંધ કરતાં, મહાત્મા ગાંધીજીએ તેમને "માર્ગદર્શક અને સહાયક" તેમજ "આધ્યાત્મિક ભીડમાં આશ્રયરૂપ" ગણાવ્યા છે. તેમણે ગાંધીજીને ધીરજ રાખવાની અને હિંદુ ધર્મનો ઊંડો અભ્યાસ કરવાની સલાહ આપી હતી. તેમના આ બોધથી ગાંધીજીની અહિંસા અંગેની વિચારસરણી પ્રભાવિત થઈ હતી.
પૂણ્યતિથિ:-
૧૯૬૭ – કૃષ્ણા હઠીસિંગ, ભારતીય લેખક, જવાહરલાલ નેહરુ અને વિજયાલક્ષ્મી પંડિતના સૌથી નાના બહેન..
કૃષ્ણા નેહરૂ હઠીસિંગ એક ભારતીય લેખક, જવાહરલાલ નેહરુ અને વિજયા લક્ષ્મી પંડિતના સૌથી નાના બહેન અને નહેરૂ–ગાંધી પરિવારનો ભાગ હતાં.કૃષ્ણા નેહરુનો જન્મ મીરગંજ, અલ્હાબાદમાં ભારતીય સ્વતંત્રતા સેનાની મોતીલાલ નહેરૂ અને સ્વરૂપ રાણીના ઘરે ૨જી નવેમ્બર ૧૯૦૭ના રોજ થયો હતો. તેમણે ગુણોત્તમ (રાજા) હઠીસિંગ સાથે લગ્ન કર્યા હતા, જેઓ હઠીસિંહનાં દેરાં બાંધનારા અમદાવાદના એક જૈન કુટુંબ અગ્રણી સાથે સંકળાયેલ હતા. ૨૦મી સદી દરમિયાન ગુણોત્તમ હઠીસિંગ ભારતના ભદ્ર સામાજિક વર્તુળોમાં જાણીતા હતા. ૧૯૫૦ના દાયકા પછી, તેઓ નેહરુના ટીકાકાર બન્યા અને ૧૯૫૯માં પૂર્વ ગવર્નર જનરલ સી. રાજગોપાલાચારીને ટેકો આપ્યો કે જેથી બજાર ઉદાર રાજકીય પક્ષ તરીકે ઓળખાતા સ્વતંત્ર પક્ષની રચના થઈ શકે.
તેણી અને તેમના પતિ ભારતની આઝાદી માટે લડ્યાં હતા અને જેલમાં ઘણો સમય પસાર કર્યો હતો. રાજાના જેલવાસ દરમિયાન તેઓ તેમના બે યુવાન પુત્રો હર્ષ હઠીસિંગ અને અજીત હઠીસિંગનો ઉછેર કરી રહ્યાં હતાં. અજીત હઠીસિંગ આગળ જતા નિવેશ માટેના સલાહકાર બન્યા.૧૯૫૦માં કૃષ્ણા અને તેમના પતિએ અમેરિકામાં લેક્ચર ટૂર માટે પ્રવાસ ખેડ્યો. ૧૯૫૮ના અંત ભાગમાં કૃષ્ણાએ ત્રણ દિવસ ઈઝરાયલમાં પ્રસાર કર્યા જ્યારે તેઓ યિગાલ અલોનને મળ્યાં.કૃષ્ણાએ પોતાના ભાઈ જવાહરલાલ અને પોતાની ભત્રીજી ઇંદિરા ગાંધીના જીવનના દસ્તાવેજીકરણમાં અગત્યની ભૂમિકા ભજવી છે. તેમનાં પુસ્તકો વી ધ નેહરૂસ્, વિથ નો રીગ્રેટ્સ, અને ડિયર ટૂ બીહોલ્ડ આ માટે મહત્વનાં છે.શ્રીમતી હઠીસિંગ 'વોઈસ ઓફ અમેરિકા' નામના એક સંગઠન સાથે સંકળાયેલા હતાં અને તેમણે ઘણા વક્તવ્યો આપ્યાં હતાં. તેણીનું ૧૯૬૭માં લંડનમાં અવસાન થયું.