Nurses Day 2025: ભારતની પ્રથમ પ્રશિક્ષિત નર્સ કોણ હતી? જાણો આઝાદી પહેલાનો ઈતિહાસ

Nurses Day 2025: જ્યારે પણ આપણે રોગોની સારવાર વિશે વાત કરીએ છીએ, ત્યારે આપણને ફક્ત ડોકટરોની ભૂમિકા યાદ આવે છે. પરંતુ ડોકટરો સિવાય હોસ્પિટલોમાં કેટલાક કર્મચારીઓ એવા છે, જેમની ભૂમિકા ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેમને નર્સ કહેવામાં આવે છે. International Nurses Day પર ચાલો જાણીએ કે સ્વતંત્રતા પછી ભારતની પ્રથમ પ્રશિક્ષિત નર્સ કોણ હતી.

ભારત અને સમગ્ર વિશ્વમાં 12 મે ના રોજ આંતરરાષ્ટ્રીય નર્સ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. આરોગ્ય વિભાગમાં નર્સોની કામગીરી અને તેમની ભૂમિકાની ઉજવણી કરવા માટે નર્સ ડેની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. આ દિવસ વિશ્વની પ્રથમ નર્સ ફ્લોરેન્સ નાઇટિંગેલને સમર્પિત છે. આ દિવસે તેમનો જન્મ થયો હતો. ફ્લોરેન્સની યાદોને જીવંત રાખવા માટે તેમને આ સન્માન આપવામાં આવ્યું હતું. પહેલો આંતરરાષ્ટ્રીય નર્સ દિવસ 1974 માં ઉજવવામાં આવ્યો હતો. નર્સોનું મહત્વ ડોક્ટરો કરતા ઓછું નથી, પછી ભલે તે કોઈપણ દેશની હોય. જાણો ભારતની પ્રથમ પ્રશિક્ષિત નર્સ સિસ્ટર રાધાબાઈ સુબ્બારાયન કોણ હતા?

સિસ્ટર રાધાબાઈ સુબ્બારાયન નર્સ કેવી રીતે બન્યા?

આઝાદી પછી રાધાબાઈ સુબ્બારાયનને ભારતની પ્રથમ પ્રશિક્ષિત નર્સ માનવામાં આવે છે. નર્સિંગમાં સેવા આપતાં પહેલાં તેમણે નર્સિંગનો કોર્સ પણ કર્યો હતો. તેણીએ દેશમાં પ્રોફેશનલ નર્સીંગની સ્થાપનામાં ભૂમિકા ભજવી છે. જોકે, જો આપણે ઇતિહાસમાં વધુ પાછળ જઈએ તો, નર્સિંગના મૂળ બ્રિટિશ યુગ સાથે જોડાયેલા છે. જ્યારે ફ્લોરેન્સ નાઇટિંગલે ભારતમાં મહિલાઓને ઔપચારિક નર્સિંગની પ્રથા સ્થાપિત કરવા પ્રેરણા આપી.

રાધાબાઈએ દેશમાં નર્સિંગ શિક્ષણમાં પણ મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું છે અને વ્યવસાયને સન્માનજનક સ્થાન મેળવવામાં મદદ કરી છે.

શું આઝાદી પહેલા નર્સો હતી?

તમને જણાવી દઈએ કે ભારતની પહેલી નર્સ કાશીબાઈ ગણપત માનવામાં આવે છે, જેમણે ઇતિહાસના પુસ્તકોમાં પોતાની અમીટ છાપ છોડી છે. તે મહારાષ્ટ્રના હતા અને 18મી સદીમાં તેમણે લોકોની સેવા કરવાનું શરૂ કર્યું. જોકે, તેણી સારી રીતે શિક્ષિત ન હતી અને નર્સિંગમાં કોઈ શિક્ષણ મેળવ્યું ન હતું. તેમણે નાના પ્રાણીઓ દ્વારા ફેલાતા બ્યુબોનિક પ્લેગ નામના રોગની સારવારમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.

આ પણ વાંચો : Buddha Purnima 2025: બુદ્ધનું જીવન, વિપશ્યના અને પ્રેરણાદાયી અનુભવો

ભારતમાં નર્સિંગનો વિકાસ

ભારતમાં નર્સિંગની શરૂઆત બ્રિટિશ કાળ દરમિયાન થઈ હતી. તે સમયે, ભારતમાં સેવાઓ પૂરી પાડતી ભારતીય મહિલાઓ નહીં પણ બ્રિટિશ નર્સો હતી. તે સમયે આપણા દેશમાં મહિલાઓને આજના જેટલી કામ કરવાની સ્વતંત્રતા નહોતી. નર્સિંગ જેવા વ્યવસાયો તેમના માટે મુશ્કેલ હતા. પરંતુ સારા સ્વાસ્થ્ય અને આરોગ્ય વિભાગના વિકાસમાં તેમની ભૂમિકા વધુ મોટી હતી.

નર્સિંગનો ઇતિહાસ

1947માં ભારતને આઝાદી મળ્યા પછી, સરકારે નર્સિંગ વ્યવસાયને આગળ વધારવા માટે ઘણા મહત્વપૂર્ણ પગલાં લીધાં. નર્સિંગ શિક્ષણ માટે સમગ્ર દેશમાં અદ્યતન તાલીમ કેન્દ્રો અને શાળાઓ ખોલવામાં આવી હતી. ઇન્ડિયન નર્સિંગ કાઉન્સિલ (INC)ની પણ 1947માં સ્થાપના કરવામાં આવી, જેણે મહિલાઓને નર્સિંગ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા. તે દિવસોમાં મહિલાઓને નર્સિંગ કરવા માટે શિષ્યવૃત્તિ આપવામાં આવતી હતી.

આ પણ વાંચો :  Border Tensions: ભારત અને પાકિસ્તાનના DGMO વચ્ચે આજે ફરી થશે વાતચીત! ભારત સ્પષ્ટ સંદેશ આપશે