RCBને મોટો આંચકો: બેંગલુરુ ભીડ દુર્ઘટના કેસમાં કર્ણાટક સરકારે ફોજદારી કેસ ચલાવવાની આપી મંજૂરી

• RCBને મોટો આંચકો: બેંગલુરુ ભીડ દુર્ઘટના કેસમાં કર્ણાટક સરકારે ફોજદારી કેસ ચલાવવાની આપી મંજૂરી
• બેંગલુરુ ભીડ દુર્ઘટના: RCB અને KSCA સામે ફોજદારી કેસની મંજૂરી

બેંગલુરુના એમ. ચિન્નાસ્વામી સ્ટેડિયમ ખાતે 4 જૂન, 2025ના રોજ રોયલ ચેલેન્જર્સ બેંગલોર (RCB)ની IPL 2025ની વિજય ઉજવણી દરમિયાન થયેલી ભીડ દુર્ઘટનામાં 11 લોકોનાં મોત અને 50થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ ઘટનાને લઈને કર્ણાટક સરકારે મોટું પગલું ભર્યું છે. કર્ણાટક સરકારે રોયલ ચેલેન્જર્સ બેંગલોર (RCB) અને કર્ણાટક સ્ટેટ ક્રિકેટ એસોસિએશન (KSCA) સામે ફોજદારી (criminal case) કેસ ચલાવવાની મંજૂરી આપી દીધી છે. આ નિર્ણય મંત્રીમંડળની બેઠકમાં જસ્ટિસ માઈકલ ડી’કુન્હા આયોગના અહેવાલને સ્વીકાર્યા બાદ લેવામાં આવ્યો છે, જેમાં ઘટના માટે ઘણી અનિયમિતતાઓ અને ગેરરીતિઓ જવાબદાર હોવાનું જણાવાયું છે.

શું હતી ઘટના?

3 જૂન, 2025ના રોજ અમદાવાદના નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમમાં RCBએ પંજાબ કિંગ્સને હરાવીને 18 વર્ષના લાંબા સમયગાળા બાદ પોતાનું પ્રથમ IPL ટાઈટલ જીત્યું હતું. આ વિજયની ઉજવણી માટે 4 જૂનના રોજ બેંગલુરુમાં વિધાનસૌધા ખાતે એક સન્માન સમારોહ અને ચિન્નાસ્વામી સ્ટેડિયમ ખાતે વિજય પરેડનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. RCBએ સોશિયલ મીડિયા પર આ ઈવેન્ટની જાહેરાત કરી હતી, જેમાં લાખો ચાહકોને આમંત્રણ આપવામાં આવ્યા હતા. જોકે, આયોજકોએ આ ઈવેન્ટ માટે પોલીસ પાસેથી નિયમો અનુસાર સાત દિવસ પહેલાં પરવાનગી લીધી ન હતી, જેના પરિણામે ભીડ નિયંત્રણની અછત અને અરાજકતા સર્જાઈ હતી.

આ ઘટનામાં સ્ટેડિયમના ગેટ નંબર 2, 2A, 6, 7, 15, 17, 18, 20 અને 21 પર ભીષણ ભીડ થઈ, જેના કારણે ભાગદોડ મચી ગઈ હતી. આ દુર્ઘટનામાં 11 યુવાનો, જેમાં 14 વર્ષની દિવ્યાંશીથી લઈને 33 વર્ષના મનોજ સુધીના ચાહકોનાં મોત થયાં હતા. જ્યારે 56થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા. મૃતકોમાં મોટાભાગના 20થી 30 વર્ષની વયના હતા, અને ઘણા વિદ્યાર્થીઓ હતા, જેમણે પોતાના માતાપિતાને જાણ કર્યા વિના સ્ટેડિયમની મુલાકાત લીધી હતી.

જસ્ટિસ ડી’કુન્હા આયોગનો અહેવાલજસ્ટિસ માઈકલ ડી’કુન્હાની આગેવાની હેઠળના એક સભ્યના આયોગે આ ઘટનાની તપાસ કરી અને તેના અહેવાલમાં ઘણી ગંભીર ગેરરીતિઓનો ઉલ્લેખ કર્યો છે.
શું કહેવામાં આવ્યું છે અહેવાલમાં ?

પરવાનગીનો અભાવ: RCB અને ઈવેન્ટ મેનેજમેન્ટ કંપની DNA એન્ટરટેઈનમેન્ટે બેંગલુરુ શહેરના 2009ના લાઈસન્સિંગ એન્ડ કંટ્રોલિંગ ઓફ એસેમ્બલીઝ એન્ડ પબ્લિક પ્રોસેશન ઓર્ડર હેઠળ જરૂરી પરવાનગી લીધી ન હતી. KSCAના CEO શુભેન્દુ ઘોષે 3 જૂનના રોજ માત્ર એક ઈન્ફર્મેશન લેટર મોકલ્યો હતો, જેમાં "સંભવિત વિજય પરેડ"ની વાત કરવામાં આવી હતી, પરંતુ ઔપચારિક પરવાનગી માટે અરજી કરવામાં આવી ન હતી.

સોશિયલ મીડિયા પર ગેરમાર્ગે દોરતી જાહેરાત: RCBએ 3 જૂનની રાત્રે 11:30 વાગ્યે અને 4 જૂનની સવારે 7:01 અને 8:00 વાગ્યે સોશિયલ મીડિયા પર વિજય પરેડની જાહેરાત કરી, જેમાં 28 લાખથી વધુ ફોલોઅર્સને "આખું વિશ્વ" આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું. આ જાહેરાતોમાં ટિકિટ કે પ્રવેશની સ્પષ્ટ માહિતી આપવામાં આવી ન હતી, જેના કારણે લાખો ચાહકો સ્ટેડિયમ બહાર એકઠા થયા.

ભીડ નિયંત્રણની નિષ્ફળતા: આયોજકોએ ભીડ નિયંત્રણ માટે કોઈ બેરિયર, સાઈનબોર્ડ કે પૂરતી સુરક્ષા વ્યવસ્થા ગોઠવી ન હતી. સ્ટેડિયમના દરવાજા, જે 1:45 વાગ્યે ખોલવાના હતા, તે 3:00 વાગ્યે ખોલવામાં આવ્યા, જેના કારણે ભીડમાં ધક્કામુક્કી વધી ગઈ હતી.

પોલીસની તૈયારીનો અભાવ: બેંગલુરુ પોલીસે આયોજકોને ઈવેન્ટ માટે પૂરતો સમય આપવાની ચેતવણી આપી હતી, પરંતુ RCB અને KSCAએ આ સલાહને અવગણી હતી. પોલીસને લાખોની ભીડને નિયંત્રિત કરવા માટે પૂરતો સમય કે સાધનો મળ્યા ન હતા.

કર્ણાટક સરકારનું વલણકર્ણાટક સરકારે આ ઘટના માટે RCB, KSCA અને ઈવેન્ટ મેનેજમેન્ટ કંપની DNA એન્ટરટેઈનમેન્ટને સીધી રીતે જવાબદાર ગણાવ્યા છે. એડવોકેટ જનરલ શશિ કિરણ શેટ્ટીએ કર્ણાટક હાઈકોર્ટમાં દલીલ કરી કે આયોજકોએ નિયમોનું ઉલ્લંઘન કર્યું અને લાખો લોકોને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા આમંત્રણ આપ્યું, જેના પરિણામે આ દુર્ઘટના થઈ. સરકારે આ કેસની તપાસ ફોજદારી તપાસ વિભાગ (CID)ને સોંપી છે, અને એક વિશેષ તપાસ ટીમ (SIT)ની રચના કરવામાં આવી છે.

મુખ્યમંત્રી સિદ્ધારામૈયાએ આ ઘટનાને "અત્યંત દુ:ખદ" ગણાવી અને જણાવ્યું કે સરકારે પીડિતોના પરિવારોને રૂ. 25 લાખનું વળતર આપવાની જાહેરાત કરી છે. તેમણે પોલીસ અધિકારીઓની બેદરકારી માટે બેંગલુરુ પોલીસ કમિશનર બી. દયાનંદ સહિત અનેક વરિષ્ઠ અધિકારીઓને સસ્પેન્ડ કર્યા છે.

RCB અને KSCAનો જવાબ

RCBએ આ ઘટના પર દુ:ખ વ્યક્ત કર્યું છે અને જણાવ્યું છે કે તેઓ કાનૂની કાર્યવાહીમાં સંપૂર્ણ સહકાર આપશે. ફ્રેન્ચાઈઝીએ 'RCB Cares' નામનું ફંડ શરૂ કર્યું છે, જેના દ્વારા પીડિતોના પરિવારો અને ઘાયલોને મદદ કરવામાં આવશે. RCBએ દાવો કર્યો છે કે તેમણે સોશિયલ મીડિયા પર મર્યાદિત પાસ અને પૂર્વ નોંધણીની જાહેરાત કરી હતી, પરંતુ પોલીસ અને સ્ટેડિયમના ગેટ મેનેજમેન્ટની નિષ્ફળતાને કારણે આ દુર્ઘટના થઈ.

KSCAએ પોતાની દલીલમાં જણાવ્યું કે તેમની ભૂમિકા ફક્ત સ્ટેડિયમ ભાડે આપવા અને સરકારી પરવાનગીઓની સુવિધા આપવા સુધી મર્યાદિત હતી. ભીડ નિયંત્રણ અને ટિકિટિંગની જવાબદારી RCB અને પોલીસની હતી.

કાનૂની કાર્યવાહી

બેંગલુરુ પોલીસે 5 જૂન, 2025ના રોજ RCB, KSCA અને DNA એન્ટરટેઈનમેન્ટ સામે ભારતીય ન્યાય સંહિતા (BNS)ની કલમ 105 (ગેરફોજદારી હત્યા), 125(12) (જીવન કે વ્યક્તિગત સલામતીને જોખમમાં મૂકતાં કૃત્યો), 142 (ગેરકાયદેસર એકત્રીકરણ), 121 (ગુનો ભડકાવવો) અને 190 (ગેરકાયદેસર એકત્રીકરણના સભ્યોની જવાબદારી) હેઠળ એફઆઈઆર નોંધી હતી.

RCBના માર્કેટિંગ હેડ નિખિલ સોસલે અને DNA એન્ટરટેઈનમેન્ટના ત્રણ અધિકારીઓ—સુનીલ મેથ્યૂ, કિરણ કુમાર અને શમંત એન.પી. માવિનાકેરે—ની 6 જૂનના રોજ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. જોકે, કર્ણાટક હાઈકોર્ટે 12 જૂન, 2025ના રોજ આ ચારેયને વચગાળાના જામીન આપ્યા હતા, એમ કહીને કે તેમની ધરપકડ "ગેરકાયદેસર" હતી અને પોલીસે પૂરતા પુરાવા વિના કાર્યવાહી કરી હતી.

કર્ણાટક હાઈકોર્ટે 16 જુલાઈ, 2025ના રોજ સરકારને આ ઘટનાનો સ્ટેટસ રિપોર્ટ જાહેર કરવા અને RCB, KSCA અને DNAને તેની નકલો આપવાનો આદેશ આપ્યો હતો, એમ જણાવીને કે રિપોર્ટને ગુપ્ત રાખવાનું કોઈ કાનૂની આધાર નથી.

રાજકીય અને સામાજિક પ્રતિક્રિયાઓ

આ ઘટનાએ રાજકીય વિવાદને પણ જન્મ આપ્યો છે. ભાજપના નેતા બી.વાય. વિજયેન્દ્રએ સરકાર પર આક્ષેપ કર્યો કે તેઓએ RCBની જીતનો રાજકીય લાભ લેવા માટે વિધાનસૌધા ખાતે ઉતાવળમાં સન્માન સમારોહનું આયોજન કર્યું, જેના કારણે આ દુર્ઘટના થઈ. બીજી તરફ મુખ્યમંત્રી સિદ્ધારામૈયાએ દલીલ કરી કે સરકારે ચિન્નાસ્વામી સ્ટેડિયમ ખાતેની ઉજવણીનું આયોજન કર્યું ન હતું અને જવાબદારી RCB અને KSCAની છે.

સેન્ટ્રલ એડમિનિસ્ટ્રેટિવ ટ્રિબ્યુનલ (CAT)એ પણ આ ઘટના માટે RCBને જવાબદાર ગણાવી અને સસ્પેન્ડ કરાયેલા IPS અધિકારી વિકાસ કુમારની બરતરફી રદ કરી એમ જણાવીને કે પોલીસ "ભગવાન કે જાદુગર" નથી કે તેઓ અચાનક લાખોની ભીડને નિયંત્રિત કરી શકે.

ગુજરાત સાથેનો સંબંધ

આ ઘટના ગુજરાત સાથે પણ જોડાયેલી છે, કારણ કે RCBએ અમદાવાદના નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમમાં IPL 2025ની ફાઈનલ જીતી હતી. ગુજરાતના ક્રિકેટ ચાહકોમાં પણ આ ઘટનાએ ચોંકાવનારી અસર પેદા કરી કારણ કે આવી દુર્ઘટનાઓ ભારતમાં રમતગમતના મેગા ઈવેન્ટ્સના આયોજનમાં ભીડ નિયંત્રણની ગંભીર ખામીઓ દર્શાવે છે. ગુજરાતમાં પણ નરેન્દ્ર મોદી સ્ટેડિયમ જેવા મોટા સ્ટેડિયમમાં ભવિષ્યમાં આવા ઈવેન્ટ્સનું આયોજન કરતી વખતે વધુ સાવચેતી રાખવાની જરૂર છે.

બેંગલુરુ ભીડ દુર્ઘટનાએ રમતગમતની ઉજવણીઓમાં સુરક્ષા અને આયોજનના મહત્વને રેખાંકિત કર્યું છે. જસ્ટિસ ડી’કુન્હા આયોગના અહેવાલે RCB, KSCA અને DNA એન્ટરટેઈનમેન્ટની ગેરરીતિઓને ઉજાગર કરી છે, અને કર્ણાટક સરકારના ફોજદારી કેસ ચલાવવાના નિર્ણયથી આ સંસ્થાઓ પર કાનૂની શિકંજો કડક થઈ રહ્યો છે. આ ઘટના ભવિષ્યમાં આવી દુર્ઘટનાઓ ટાળવા માટે નક્કર પગલાંની જરૂરિયાત દર્શાવે છે.

આ પણ વાંચો- એકવાર ફરી Kohli એ સાબિત કર્યું કેમ તેને કહેવામાં આવે છે King!