Cybersecurity: Facebookથી લઇ Google સુધીના 16 અબજથી વધુ યુઝર્સના પાસવર્ડ થયા લીક!

• આ લીક 16 અબજથી વધુ લોગિન વિગતોનો પર્દાફાશ કરે છે
• પાસવર્ડ મેનેજમેન્ટ હવે જરૂરી નથી, તે ફરજિયાત છે
• શું તમારે એપ્સ ડિલીટ કરવાની જરૂર છે?

Cybersecurity : જો તમે મે મહિનાના અહેવાલથી ચોંકી ગયા હોવ કે 18.4 કરોડ પાસવર્ડ ઓનલાઈન લીક થયા છે, તો આ વખતનો અહેવાલ તમને વધુ આશ્ચર્યચકિત કરી શકે છે. વિશ્વનો સૌથી મોટો પાસવર્ડ લીક થયો છે. જેમાં લગભગ 16 અબજ યુઝરનેમ અને પાસવર્ડનો સમાવેશ થાય છે. આ આંકડો ફક્ત રેકોર્ડ બ્રેકિંગ નથી, પરંતુ સાયબર સુરક્ષાની દ્રષ્ટિએ ગંભીર ચિંતાનો વિષય બની ગયો છે.

આ લીક 16 અબજથી વધુ લોગિન વિગતોનો પર્દાફાશ કરે છે

આ ડેટા લીક ઘણા માહિતી-ચોરી (Infostealers) કરનારાઓ એટલે કે પાસવર્ડ ચોરી કરનારા સોફ્ટવેર દ્વારા થયો છે, જે કેટલાક સમયથી ઇન્ટરનેટ પર સક્રિય છે. આ લીક વિશે માહિતી આપનારા સંશોધકોએ કહ્યું છે કે આ ફક્ત કોઈપણ જૂના ડેટાનું રિપબ્લિકેશન નથી, પરંતુ તેમાંનો મોટાભાગનો ડેટા નવો છે અને પહેલાં ક્યારેય તેની જાણ કરવામાં આવી નથી. રિસર્ચ ફર્મ સાયબરન્યૂઝના વિલિયસ પેટકૌસ્કાસે જણાવ્યું હતું કે તેઓએ ૩૦ અલગ અલગ ડેટાસેટ્સ ઓળખ્યા છે, જેમાંના દરેકમાં લાખો થી 3.5 અબજ યુઝર રેકોર્ડ છે. એકંદરે, આ લીક 16 અબજથી વધુ લોગિન વિગતોનો પર્દાફાશ કરે છે.

લોકપ્રિય પ્લેટફોર્મના વપરાશકર્તાઓની માહિતી જોખમમાં

આ વિગતો સોશિયલ મીડિયા એકાઉન્ટ્સ, VPN સેવાઓ, ડેવલપર પોર્ટલ અને સરકારી સાઇટ્સ સાથે પણ જોડાયેલી છે. એટલે કે, ફેસબુક, ગૂગલ, એપલ, ગિટહબ, ટેલિગ્રામ જેવા દરેક લોકપ્રિય પ્લેટફોર્મના વપરાશકર્તાઓની માહિતી જોખમમાં છે. સંશોધકોના મતે, આ ડેટા ફક્ત ચોરાઈ ગયો નથી, પરંતુ તે સાયબર ગુનેગારો માટે બ્લુપ્રિન્ટ જેવો છે. આ લીક ફિશિંગ હુમલાઓ, એકાઉન્ટ ટેકઓવર અને મોટા પાયે સાયબર છેતરપિંડી તરફ દોરી શકે છે. ડેટાનું ફોર્મેટ ખૂબ જ સચોટ છે, એટલે કે, URL સાથે એક ઇમેઇલ અને પાસવર્ડ આપવામાં આવે છે. આનો અર્થ એ છે કે કોઈપણ હેકર આ ડેટાને સીધા સ્ક્રિપ્ટમાં દાખલ કરીને વેબસાઇટ પર લોગિન કરવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે. આ બતાવે છે કે આ લીકની પહોંચ કેટલી વિશાળ છે અને તે કેટલી હદ સુધી ખતરો ઉભો કરી શકે છે.

પાસવર્ડ મેનેજમેન્ટ હવે જરૂરી નથી, તે ફરજિયાત છે

આ લીક પછી, તે સ્પષ્ટ છે કે મજબૂત પાસવર્ડ સુરક્ષા હવે ફક્ત સલાહ નથી, પરંતુ એક આવશ્યકતા છે. પાસવર્ડ મેનેજરનો ઉપયોગ કરવો, મલ્ટી-ફેક્ટર ઓથેન્ટિકેશન (MFA) સક્ષમ કરવું અને સમયાંતરે પાસવર્ડ બદલવા હવે દરેક ઇન્ટરનેટ વપરાશકર્તાની જવાબદારી બની ગઈ છે. કીપર સિક્યુરિટીના સીઈઓ ડેરેન ગુસીયોને આ લીકને 'GOAT' એટલે કે સર્વકાલીન મહાન ડેટા ભંગ ગણાવ્યો અને કહ્યું કે આ લીક એ કહેવા માટે પૂરતું છે કે સંવેદનશીલ ડેટા ઇન્ટરનેટ પર અજાણતામાં કેટલો સાર્વજનિક થઈ શકે છે. તેમનું કહેવું છે કે આજે ઘણી કંપનીઓ અજાણતામાં તેમનો ડેટા ખોટી રીતે ગોઠવેલા ક્લાઉડ સેટઅપમાં છોડી દે છે, જેના કારણે કોઈપણ સંશોધક અથવા હેકર માટે તેમને શોધવાનું ખૂબ જ સરળ બને છે.

શું તમારી માહિતી પણ આ લીકમાં શામેલ છે?

જો તમે Facebook, Instagram, Gmail, Telegram અથવા કોઈપણ લોકપ્રિય વેબસાઇટનો ઉપયોગ કરો છો, તો તમારા એકાઉન્ટની સુરક્ષા પણ જોખમમાં મુકાઈ શકે છે. એ મહત્વનું છે કે તમે તાત્કાલિક તમારા પાસવર્ડ બદલો અને ખાતરી કરો કે તમે બહુવિધ સાઇટ્સ પર એક જ પાસવર્ડનો ઉપયોગ નથી કરી રહ્યા. ઘણા નિષ્ણાતો એવી પણ ભલામણ કરે છે કે તમે એક સારા પાસવર્ડ મેનેજરનો ઉપયોગ કરો, જે ફક્ત મજબૂત પાસવર્ડ જનરેટ જ નહીં પણ તમારા પાસવર્ડને સુરક્ષિત પણ રાખે છે. આ લીક ફક્ત સામાન્ય વપરાશકર્તાઓ માટે જ નહીં પરંતુ કંપનીઓ અને સંસ્થાઓ માટે પણ ચેતવણીની ઘંટડી છે. ઝીરો ટ્રસ્ટ સિક્યુરિટી મોડેલ હવે ટેક કંપનીઓ સુધી મર્યાદિત નથી. તે દરેક નાના અને મોટા સંગઠન માટે જરૂરી બની ગયું છે. ઝીરો ટ્રસ્ટ મોડેલનો અર્થ એ છે કે કોઈપણ વપરાશકર્તાને ચકાસણી, અધિકૃતતા અને લોગ ઇન ન થાય ત્યાં સુધી ઍક્સેસ મળશે નહીં. આ સિસ્ટમમાં કોઈપણ અસામાન્ય પ્રવૃત્તિને તાત્કાલિક શોધી કાઢવાની મંજૂરી આપે છે.

શું Passkeys ઉકેલ છે?

Google અને Apple જેવી ટેક જાયન્ટ્સ હવે પાસકીને પાસવર્ડનું આગલું સંસ્કરણ માને છે. પાસકી ભૌતિક ઉપકરણો અને બાયોમેટ્રિક માહિતીનો ઉપયોગ કરીને લોગિન પ્રક્રિયાને સુરક્ષિત બનાવે છે. પાસકી ફક્ત પાસવર્ડની જરૂરિયાતને દૂર કરતી નથી, પરંતુ ફિશિંગ, ઓળખપત્ર સ્ટફિંગ અને બ્રુટ ફોર્સ હુમલાઓ સામે પણ રક્ષણ પૂરું પાડે છે.

શું તમારે એપ્સ ડિલીટ કરવાની જરૂર છે?

ઘણા વપરાશકર્તાઓને આશ્ચર્ય થશે કે શું આપણે હવે Facebook, Instagram તથા Gmail જેવી એપ્સનો ઉપયોગ બંધ કરવો જોઈએ? જવાબ ના છે, પરંતુ સાવધાની ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તમે તમારા મોબાઇલ સેટિંગ્સમાં જઈ શકો છો અને જોઈ શકો છો કે કઈ એપ્સ પાસે કઈ પરવાનગીઓ છે. બિનજરૂરી કેમેરા, સ્થાન, સંપર્ક અથવા માઇક્રોફોન ઍક્સેસ તાત્કાલિક બંધ કરો. ઉપરાંત, કોઈપણ SMS લિંક, WhatsApp સંદેશ અથવા અજાણી ઇમેઇલ લિંક પર ક્લિક કરશો નહીં.

આ પણ વાંચો: Rain in Gujarat: રાજ્યમાં 24 કલાકમાં 101 તાલુકામાં વરસાદ, જાણો ક્યા થઇ સૌથી વધુ મેઘમહેર