Independence Day : નાંદેડથી લઇને લાલ કિલ્લા સુધી રાષ્ટ્ર ધ્વજનો રસપ્રદ સફર, જાણો એક ક્લિકમાં

• આજે દેશભરમાં સ્વતંત્રતા દિવસની રંગેચંગે ઉજવણી
• લાલ કિલ્લા પરથી ફરતો તિરંગો નાંદેડમાં બનાવાય છે
• દેશમાં માત્ર ચાર કેન્દ્રોને લાલ કિલ્લા માટે તિરંગો બનાવવાની મંજુરી
• આખી પ્રક્રિયા સમય અને બારીકાઇ બંને માંગી લે તેવી છે

Independence Day : ભારતીયો 79 માં સ્વતંત્રતા દિવસની (Independence Day Of India) ઉજવણીમાં તરબોળ બન્યા છે. ત્યારે મહારાષ્ટ્રનું નાંદેડ (Maharashtra - Nanded) નામનું એક નાનું શહેર દેશભક્તિના કાર્યક્રમોમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. નાંદેડમાં મરાઠવાડા ખાદી ગ્રામોદ્યોગ સમિતિ અધિકૃત કેન્દ્ર છે, જ્યાં રાષ્ટ્રીય ધ્વજ, ત્રિરંગો, સરકારી ધોરણો અનુસાર બનાવવામાં આવે છે. અહીં બનાવેલા ધ્વજ ગામડાઓમાં નાની ઓફિસોથી દિલ્હીના ભવ્ય લાલ કિલ્લા (Red Fort - Delhi) સુધી ફરકાવવામાં આવે છે. આ જવાબદારી 1965 થી ચાલતી આવી છે, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની ગોવિંદભાઈ શ્રોફ અને સ્વામી રામાનંદ તીર્થે નાંદેડમાં ખાદી ગ્રામોદ્યોગનો પાયો નાખ્યો હતો. ત્યારથી આ સંગઠન સ્થાનિક રોજગાર અને રાષ્ટ્રીય ગૌરવનું એક મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્ર બની ગયું છે.

ખાદી કાપડને BMC મિલમાં મોકલવામાં આવે છે

ઓફિસ સુપરિન્ટેન્ડેન્ટ જ્ઞાનોબા સોલાંકેના જણાવ્યા મુજબ, ત્રિરંગો ધ્વજ બનાવવાની પ્રક્રિયા ખૂબ જ ઝીણવટભરી અને સમય માંગી લે તેવી છે, જે મહિનાઓ અગાઉથી શરૂ થાય છે. સૌપ્રથમ, પ્રક્રિયા નહીં કરાયેલ ખાદી કાપડને અમદાવાદમાં BMC મિલમાં મોકલવામાં આવે છે, જેને સરકાર દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવે છે. અહીં કાપડ ત્રિરંગોના ત્રણ રંગોમાં વણાય છે. આ પછી બ્યુરો ઓફ ઇન્ડિયન સ્ટાન્ડર્ડ્સ (BIS) ની માર્ગદર્શિકા અનુસાર ગુણવત્તાની કડક ચકાસણી કરવામાં આવે છે, ત્યારબાદ સ્ક્રીન પ્રિન્ટિંગ, અશોક ચક્રનું કટિંગ અને સિલાઈ કરવામાં આવે છે. ઉત્પાદન પ્રક્રિયાની એક ખાસ વાત એ છે કે, ધ્વજ બાંધવા માટે વપરાતો 'ગાર્ડી' દોરડો, હળદર, સાગ, સાલ અને શીશમ જેવા લાકડાના મિશ્રણમાંથી બનાવવામાં આવે છે, અને મુંબઈથી આયાત કરવામાં આવે છે. સમગ્ર ઉત્પાદન પ્રક્રિયામાં ઓછામાં ઓછા બે મહિના લાગે છે, તેથી તેનું અગાઉથી આયોજન કરવું જરૂરી છે.

રંગ અને બ્લીચિંગ માટે ગુજરાત મોકલવામાં આવે છે

નાંદેડ ઉત્પાદન એકમના મેનેજર મહાબળેશ્વર મઠપતિએ જણાવ્યું હતું કે, “અમારી સંસ્થા 1962 માં શરૂ થઈ હતી અને અમે 1993 થી રાષ્ટ્રધ્વજ બનાવી રહ્યા છીએ. કેન્દ્ર સરકાર અમને કપાસ સપ્લાય કરે છે. લાતુર જિલ્લાના ઉદગીરમાં અમારી એક શાખા છે, જ્યાં 250 કાંતણ અને વણાટ કારીગરો કાપડ તૈયાર કરે છે. આ કાપડ પછી નાંદેડ લાવવામાં આવે છે, રંગ અને બ્લીચિંગ માટે ગુજરાત મોકલવામાં આવે છે, અને અંતે છાપકામ અને સિલાઈ માટે નાંદેડ પરત કરવામાં આવે છે.” આ વર્ષે અત્યાર સુધીમાં, નાંદેડ એકમમાં વિવિધ કદના 10,000 થી વધુ રાષ્ટ્રધ્વજ બનાવવામાં આવ્યા છે. 8 ઓગસ્ટ સુધીમાં 50 લાખ રૂપિયાના ધ્વજ વેચાઈ ગયા છે અને આ વર્ષે આ યુનિટ 1.5 કરોડ રૂપિયાના ટર્નઓવરને પાર કરવાની દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે. સ્વતંત્રતા દિવસ અને પ્રજાસત્તાક દિવસ પહેલા દર વર્ષે માંગ વધે છે.

ચાર કેન્દ્રોમાં જ લાલ કિલ્લાનો રાષ્ટ્ર ધ્વજ બની શકે

ધ્વજના કદ તેમના ઉપયોગ પર આધાર રાખે છે. સૌથી મોટો ધ્વજ ૧૪x૨૧ ફૂટનો હોય છે, જે લાલ કિલ્લા અને મંત્રાલયો જેવી સરકારી ઇમારતો પર ફરકાવવામાં આવે છે. ૮x૧૨ ફૂટનો ધ્વજ જિલ્લા કલેક્ટર કચેરીમાં, ૬x૯ ફૂટ પોલીસ કમિશનરેટમાં અને ૪x૬ ફૂટ તહસીલ કચેરીમાં ઉપયોગમાં લેવાય છે. નાના ધ્વજ શાળાઓ અને કોલેજોમાં વહેંચવામાં આવે છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, ભારતભરમાં ફક્ત ચાર કેન્દ્રો નાંદેડ અને મુંબઈ (મહારાષ્ટ્ર), હુબલી (કર્ણાટક) અને ગ્વાલિયર (મધ્યપ્રદેશ) ને ને લાલ કિલ્લા માટે ધ્વજ બનાવવાની મંજૂરી છે. મઠપતિએ ગર્વથી કહ્યું, "રાષ્ટ્રધ્વજ બનાવતી વખતે અમને ગર્વ થાય છે. તે અમારા માટે એક મોટી જવાબદારી છે અને અમે આ રાષ્ટ્રીય ફરજનો ભાગ બનવાનું સન્માન અનુભવીએ છીએ."

આ પણ વાંચો ----- KBC 17 : અમિતાભ બચ્ચન સામે હોટ સીટ પર દેખાશે Operation Sindoor ની વીરાંગનાઓ, જાણો શું છે ખાસ