Operation Sindoor : જાણો કેમ પાકિસ્તાનનું બહાવલપુર ભારતના હવાઈ હુમલાનું નિશાન બન્યું?

• છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી ભારતમાં મોટા આતંકવાદી હુમલાઓ માટે જવાબદાર
• પાકિસ્તાનનું 12મું સૌથી મોટું શહેર બહાવલપુર, જૈશ-એ-મોહમ્મદનો ગઢ
• ISI દ્વારા JeM ને આપવામાં આવતા સમર્થન અને સુરક્ષાનો સૌથી મોટો પુરાવો

ભારતીય સશસ્ત્ર દળોએ રાતોરાત કાર્યવાહીમાં પાકિસ્તાન અને પીઓકેમાં આતંકવાદીઓના ઠેકાણાઓ પર હુમલા કર્યા છે. પાકિસ્તાની સેનાના મીડિયા વિંગ DG ISPR એ કોટલી, મુરીદકે અને બહાવલપુર સહિત નવ સ્થળોએ ભારતીય હુમલાઓની પુષ્ટિ કરી છે. તેને 'ઓપરેશન સિંદૂર' નામ આપવામાં આવ્યું છે જેનું મુખ્ય લક્ષ્ય જૈશ-એ-મોહમ્મદ (JeM) અને લશ્કર-એ-તૈયબા જેવા જેહાદી ઠેકાણા હતા, જે છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી ભારતમાં મોટા આતંકવાદી હુમલાઓ માટે જવાબદાર છે.

ફક્ત બહાવલપુર જ કેમ?

પાકિસ્તાનનું 12મું સૌથી મોટું શહેર બહાવલપુર, જૈશ-એ-મોહમ્મદનો ગઢ છે. આ શહેર લાહોરથી લગભગ 400 કિમી દૂર છે અને JeMનું મુખ્ય મથક 'જામિયા મસ્જિદ સુભાન અલ્લાહ' સંકુલમાં આવેલું છે, જેને ઉસ્માન-ઓ-અલી કેમ્પસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ સંકુલ 18 એકરમાં ફેલાયેલું છે અને તે JeM માટે ભરતી, ભંડોળ અને તાલીમનું કેન્દ્ર છે. ભારતીય હુમલામાં આ મસ્જિદ પણ નિશાન પર હતી. જૈશ-એ-મોહમ્મદના સ્થાપક મૌલાના મસૂદ અઝહર બહાવલપુરના રહેવાસી છે અને અહીં ભારે સુરક્ષાવાળા સંકુલમાં રહે છે. જૈશ-એ-મોહમ્મદ (JeM) પર 2002 માં સત્તાવાર રીતે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ કાર્યવાહી ફક્ત કાગળ સુધી મર્યાદિત રહી. સંસ્થાને તેના શિબિરનું સંચાલન કરવાની સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા આપવામાં આવી હતી. જૈશ-એ-મોહમ્મદ કેમ્પ પાકિસ્તાનના 31 કોર્પ્સ - એક સૈન્ય છાવણીના મુખ્યાલયથી થોડે દૂર સ્થિત છે. એવું કહેવાય છે કે બહાવલપુરમાં એક ગુપ્ત પરમાણુ મથક પણ છે. આ છાવણીની નજીક આ કેમ્પની હાજરી એ ISI દ્વારા JeM ને આપવામાં આવતા સમર્થન અને સુરક્ષાનો સૌથી મોટો પુરાવો છે.

જામિયા મસ્જિદ સુભાન અલ્લાહ

મદરેસા તરીકે ઓળખાતી આ મસ્જિદને JeMના અગ્રણી સંગઠન અલ-રહેમત ટ્રસ્ટ દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવી રહ્યું હતું. 2011 સુધી તે એક સાદી ઇમારત હતી, પરંતુ 2012 સુધીમાં તેને એક મોટા તાલીમ કેન્દ્રમાં રૂપાંતરિત કરવામાં આવી. સેટેલાઇટ છબીઓ દર્શાવે છે કે આ સંકુલ 18 એકરમાં ફેલાયેલું છે, જેમાં એક મોટી મસ્જિદ, 600 થી વધુ વિદ્યાર્થીઓ માટે એક મદરેસા, એક સ્વિમિંગ પૂલ, ઘોડાઓ માટે તબેલા અને એક વ્યાયામશાળાનો સમાવેશ થાય છે.

જૈશ-એ-મોહમ્મદનો ઇતિહાસ

24 ડિસેમ્બર 1999ના રોજ, હરકત-ઉલ-મુજાહિદ્દીનના પાંચ આતંકવાદીઓએ 190 મુસાફરો અને ક્રૂ સભ્યોને લઈને આવેલી ઈન્ડિયન એરલાઈન્સની ફ્લાઇટનું અપહરણ કર્યું હતું. વિમાન કાઠમંડુથી દિલ્હી લાવવામાં આવી રહ્યું હતું પરંતુ તેને અમૃતસર, લાહોર, દુબઈ થઈને કંદહાર (તાલિબાન કબજા હેઠળનું અફઘાનિસ્તાન) લઈ જવામાં આવ્યું. ભારતને ત્રણ આતંકવાદીઓ - મસૂદ અઝહર, ઓમર શેખ અને મુશ્તાક ઝરગરને મુક્ત કરવાની ફરજ પડી હતી.

મસૂદ અઝહર કોણ છે?

1968 માં જન્મેલા મસૂદ અઝહરની 1994માં ભારતમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. ધરપકડ પહેલાં તે અફઘાનિસ્તાન સ્થિત આતંકવાદી સંગઠન હરકત-ઉલ-મુજાહિદ્દીન (HuM)નો સભ્ય અને એક મૌલવી હતો. મુક્તિ પછી, મસૂદ અઝહરે જૈશ-એ-મોહમ્મદ (JeM) ની સ્થાપના કરી. આ સંગઠન દેવબંદી કટ્ટરપંથી ઇસ્લામિક વિચારધારાથી પ્રેરિત છે. 2000 પછી, JeM, અન્ય સક્રિય આતંકવાદી સંગઠનો સાથે મળીને ભારતમાં અનેક હુમલાઓ કર્યા, જેમાં જમ્મુ અને કાશ્મીર વિધાનસભા અને ભારતીય સંસદ પરના હુમલાનો સમાવેશ થાય છે. જૈશ-એ-મોહમ્મદની શરૂઆત 31 જાન્યુઆરી 2000 ના રોજ કરાચીમાં થઈ હતી. આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ શરૂ કરતા પહેલા, અઝહર અફઘાનિસ્તાન ગયો હતો, જ્યાં તે અલ-કાયદાના ભૂતપૂર્વ વડા ઓસામા બિન લાદેનને મળ્યો હતો. આ સંગઠનને ISI તરફથી માત્ર માળખાગત સુવિધાઓમાં જ નહીં પરંતુ ભંડોળ અને વિદેશ પ્રવાસોમાં પણ મદદ મળી હતી. જૈશ-એ-મોહમ્મદના પહેલા થોડા સભ્યો હરકત-ઉલ-મુજાહિદ્દીનના કાર્યકરોમાંથી આવ્યા હતા. બહાવલપુર સ્થિત મુખ્યાલયનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે ભરતી, ભંડોળ એકત્ર કરવા અને બ્રેનવોશ માટે થાય છે, જ્યારે આતંકવાદી તાલીમ શિબિરો ખૈબર પખ્તુનખ્વા અને પીઓકેમાં સ્થિત છે.