Chandrayaan-3 : આજે પરીક્ષાની ઘડી, સાંજે ચન્દ્રની નજીક પહોંચશે ચન્દ્રયાન

5 ઓગસ્ટ 2023 એટલે કે આજે  ચંદ્રયાન-3 (Chandrayaan-3 ) માટે પરીક્ષાનો સમય છે. ઈસરો (ISRO)એ ​​જણાવ્યું કે ચંદ્રયાન-3 એ ચંદ્ર તરફની તેની બે તૃતીયાંશ યાત્રા પૂર્ણ કરી લીધી છે. તે ચંદ્રની નજીક આવી રહ્યો છે. લગભગ 40 હજાર કિલોમીટરના અંતરે ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણ તેને પોતાની તરફ ખેંચશે. ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષાને પણ પકડવાનો પ્રયાસ કરશે.

ચંદ્રયાન-3 માટે શનિવાર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. ઈસરોના વૈજ્ઞાનિકોએ ખાતરી આપી છે કે તેઓ ચંદ્રયાન-3ને ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં મુકવામાં સક્ષમ હશે. ચંદ્રયાન-3નું લુનર ઓર્બિટ ઈન્જેક્શન (LOI) 5 ઓગસ્ટના રોજ સાંજે 7 વાગ્યાની આસપાસ કરવામાં આવશે. એટલે કે તેને ચંદ્રની પ્રથમ ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે.

6 ઓગસ્ટના રોજ લગભગ 11 વાગ્યાની આસપાસ, ચંદ્રયાનને ચંદ્રની બીજી કક્ષામાં મૂકવામાં આવશે. ત્રીજી ભ્રમણકક્ષા 9 ઓગસ્ટે બપોરે 2.45 વાગ્યાની આસપાસ થશે. ચોથું ચંદ્ર ભ્રમણકક્ષા ઈન્જેક્શન 14 ઓગસ્ટે બપોરે 12 વાગ્યાની આસપાસ અને પાંચમું ચંદ્ર ભ્રમણકક્ષા ઈન્જેક્શન 16 ઓગસ્ટના રોજ સવારે 8.30 વાગ્યાની આસપાસ થશે. 17 ઓગસ્ટના રોજ, પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ અને લેન્ડર મોડ્યુલ અલગ થઈ જશે.

17 ઓગસ્ટે જ ચંદ્રયાનને ચંદ્રની 100 કિમીની ઉંચાઈની ગોળાકાર ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે. ડીઓર્બીટીંગ 18 અને 20 ઓગસ્ટના રોજ થશે. એટલે કે ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષાનું અંતર ઘટશે. લેન્ડર મોડ્યુલ 100 x 30 કિમીની ભ્રમણકક્ષામાં જશે. આ પછી ચંદ્રયાનનું લેન્ડિંગ 23મીએ સાંજે 5.47 કલાકે કરવામાં આવશે. પરંતુ હજુ 19 દિવસની યાત્રા બાકી છે. ચંદ્રયાનની સામે કેટલીક સમસ્યાઓ હોઈ શકે છે... જાણો તે શું છે.

ચંદ્રયાન-3ની આસપાસ એક રક્ષણાત્મક કવચ મૂકવામાં આવ્યું છે. જે અવકાશમાં પ્રકાશની ઝડપે આગળ વધતા સબએટોમિક કણોથી રક્ષણ આપે છે. આ કણોને રેડિયેશન કહેવામાં આવે છે. જ્યારે કોઈ કણ ઉપગ્રહને અથડાવે છે, ત્યારે તે તૂટી જાય છે. તેમાંથી નીકળતા કણો ગૌણ વિકિરણ ઉત્પન્ન કરે છે. આ ઉપગ્રહ અથવા અવકાશયાનના શરીરને અસર કરે છે.

આપણા સૂર્યમાંથી ચાર્જ થયેલા કણો અવકાશયાનને નુકસાન અથવા નાશ કરી શકે છે. મજબૂત જીઓમેગ્નેટિક તોફાન અવકાશયાનને નુકસાન પહોંચાડે છે. પરંતુ ચંદ્રયાન-3ને સુરક્ષિત બનાવી દેવામાં આવ્યું છે. તેની આસપાસ એક ખાસ બખ્તર છે જે તેનું રક્ષણ કરે છે.

અંતરિક્ષની ધૂળને કોસ્મિક ડસ્ટ પણ કહેવામાં આવે છે. અવકાશયાન સાથે અથડાયા પછી તેઓ પ્લાઝમામાં ફેરવાય છે. આ વધુ ઝડપ અને અથડામણને કારણે થાય છે. જેના કારણે અવકાશયાનને પણ નુકસાન થઈ શકે છે.

કોઈપણ માનવ ઉપગ્રહ અથવા અવકાશના ખડકો સાથે અથડામણ પણ જોખમી છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં પૃથ્વીની આસપાસ ઉપગ્રહોની સંખ્યામાં વધારો થયો છે. ખાસ કરીને તે ઉપગ્રહો જે હવે નિષ્ક્રિય છે, પરંતુ અવકાશમાં ખૂબ જ ઝડપે પૃથ્વીની આસપાસ ફરે છે. પરંતુ ચંદ્રયાન-3 આ વિસ્તારને પાર કરી ચૂક્યું છે. આ ખતરો 230 કિમીની ભ્રમણકક્ષામાં હતો, જેને તેણે હવે પાર કરી લીધો છે. જો ઉપગ્રહ કે અવકાશયાન અથવા આપણું ચંદ્રયાન-3 કોઈપણ રીતે ખોટી ભ્રમણકક્ષામાં જાય છે, તો તેને સુધારવામાં ઘણો સમય, ક્ષમતા અને તાકાત લાગે છે. આમ કરતી વખતે, સમગ્ર ટાઈમ ટેબલ અને મિશનના ખર્ચને અસર થાય છે. ઇંધણ ઓછું મળે છે. આવી સ્થિતિમાં મિશન ઝડપથી સમાપ્ત થાય છે. જો તે પકડવામાં ન આવે, તો તે અવકાશમાં અદૃશ્ય થઈ જાય છે.

ચંદ્રયાન-3 આટલી લાંબી મુસાફરી દરમિયાન વધુ ઝડપ, વધઘટ તાપમાન, રેડિયેશન સહન કરી રહ્યું છે. આ તમામ વાહનના આંતરિક ભાગોને અસર કરી શકે છે પરંતુ તે ખાસ ધાતુઓથી બનેલું છે. એક ખાસ કવચ છે જે ચંદ્રયાનને આ સમસ્યાઓથી બચાવે છે. પરંતુ આ પેલોડ્સ અથવા સાધનોને કારણે નુકસાન થઈ શકે છે. જેના કારણે તેમનો પૃથ્વી સાથેનો સંપર્ક તૂટી શકે છે. એક અથવા ઘણા ભાગો કામ કરવાનું બંધ કરી શકે છે. દિવસ દરમિયાન અવકાશમાં તાપમાન 100 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઉપર જઈ શકે છે. તે જ સમયે, રાત્રે તાપમાનનો પારો માઈનસ 100 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી નીચે જાય છે. જો ચંદ્રયાન-3 અથવા અન્ય ઉપગ્રહનું શરીર તાપમાનમાં આટલા ફેરફારને સહન કરી શકતું નથી, તો તેને નુકસાન થઈ શકે છે.

આ પણ વાંચો-----JAMMU AND KASHMIR : કુલગામમાં આતંકીઓ સાથે અથડામણ, સેનાના 3 જવાન શહીદ