આજની તા.24 ડિસેમ્બરનો જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ, જાણો આજના દિવસનો શું છે ઈતિહાસ

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.

૧૭૩૭ - મરાઠાઓએ ભોપાલના યુદ્ધમાં મુઘલ સામ્રાજ્ય, જયપુરના રાજપૂતો, હૈદરાબાદના નિઝામ, અવધના નવાબ અને બંગાળના નવાબના સંયુક્ત દળોને હરાવ્યા.

ભોપાલનું યુદ્ધ ૨૪ ડિસેમ્બર ૧૭૩૭ ના રોજ ભોપાલમાં મરાઠા સામ્રાજ્ય અને નિઝામની સંયુક્ત સેના અને કેટલાક મુઘલ સેનાપતિઓ વચ્ચે લડવામાં આવ્યું હતું.

ઔરંગઝેબના મૃત્યુ પછી મુઘલ સામ્રાજ્ય સતત નબળું પડ્યું હોવાથી, મરાઠા પેશ્વા બાજીરાવે માલવા અને ગુજરાત જેવા મુઘલ પ્રદેશો પર આક્રમણ કર્યું. મરાઠાઓના વિજયથી મુઘલ સમ્રાટ ગભરાઈ ગયા. ૧૭૩૭ માં, મરાઠાઓએ મુઘલ સામ્રાજ્યની ઉત્તરીય સરહદો પર આક્રમણ કર્યું, દિલ્હીની બહારના વિસ્તારો સુધી પહોંચ્યું, બાજીરાવે ત્યાં મુઘલ સૈન્યને હરાવ્યું અને પુણે તરફ પાછા કૂચ કરી રહ્યા હતા.

મુઘલ બાદશાહે નિઝામ પાસે ટેકો માંગ્યો. બાદમાંની પરત મુસાફરી દરમિયાન નિઝામે મરાઠાઓને અટકાવ્યા. ભોપાલ પાસે બંને સેનાઓ અથડામણ થઈ હતી.આમ મરાઠા સામ્રાજ્ય અને મુઘલ સૈન્ય વચ્ચે યુદ્ધ થયું હતું. મરાઠાઓએ ઘેરાયેલા મુઘલ દળોના પાણી અને પુરવઠાના પુરવઠામાં ઝેર ભેળવી દીધું હતું. ચીમાજીને ૧૦,૦૦૦ માણસોની સૈન્ય સાથે મોકલવામાં આવ્યા હતા જેથી કોઈ પણ મજબૂતીકરણને રોકવામાં ન આવે જ્યારે બાજીરાવે નિઝામ પર સીધો હુમલો કરવાને બદલે શહેરની નાકાબંધી કરી. નિઝામને દિલ્હીથી મજબૂતીકરણનો ઇનકાર કર્યા પછી શાંતિ માટે દાવો કરવાની ફરજ પડી હતી. મરાઠા પેશવા બાજી રાવની ઝડપી રણનીતિને કારણે આ યુદ્ધમાં મરાઠાઓની જીત થઈ.

પાછળથી,૭ જાન્યુઆરી ૧૭૩૮ના રોજ, ભોપાલ નજીક દોરાહામાં પેશવા બાજીરાવ અને જયસિંહ દ્વિતીય વચ્ચે શાંતિ સંધિ પર હસ્તાક્ષર થયા. મરાઠાઓને માલવાનો પ્રદેશ આપવામાં આવ્યો.

૧૮૮૯- ભારતમાં પ્રથમ એમ્યુઝમેન્ટ પાર્ક, એશેલ વાલ્ડ મુંબઈમાં ખુલ્યું.

EsselWorld એ મુંબઈના ધારાવી ટાપુ પર ગોરાઈમાં આવેલ એક મનોરંજન પાર્ક છે. તે વોટર કિંગડમ સાથે ૬૫ એકર વિસ્તારને આવરી લે છે, અને ૧૮૮૯ માં જાહેર જનતા માટે ખોલવામાં આવ્યું હતું. એડલેબ્સ ઇમેજિકા સાથે, એસ્સેલવર્લ્ડ એ ભારતના સૌથી મોટા મનોરંજન ઉદ્યાનો પૈકીનું એક છે.આ પાર્ક એપ્રિલ ૨૦૨૨થી અસ્થાયી રૂપે બંધ કરવામાં આવ્યો હતો.

એસ્સેલવર્લ્ડ બહુવિધ વિવાદોમાં ફસાયેલ છે. ૭૦૦ એકર માટે મૂળ જમીન સંપાદન વિવાદમાં ઘેરાયેલું હતું અને ગેરકાયદેસર હોવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો. વધુમાં, મેન્ગ્રોવ્સના ગેરકાયદેસર વિનાશ અને દરિયાકાંઠાના ક્ષેત્રના નિયમોના ઉલ્લંઘનના આક્ષેપો કરવામાં આવ્યા છે.

૧૯૨૧-વિશ્વ ભારતી યુનિવર્સિટીની  સ્થાપના નોબેલ પુરસ્કાર વિજેતા રવિન્દ્રનાથ ટાગોર દ્વારા કરવામાં આવી હતી.

વિશ્વ-ભારતી યુનિવર્સિટીની સ્થાપના ૧૯૨૧માં રવીન્દ્રનાથ ટાગોર દ્વારા પશ્ચિમ બંગાળના શાંતિનિકેતન શહેરમાં કરવામાં આવી હતી. તે ભારતની કેન્દ્રીય યુનિવર્સિટીઓમાંની એક છે. ઘણી ગ્રેજ્યુએટ અને અનુસ્નાતક સંસ્થાઓ તેની સાથે જોડાયેલી છે.

ટાગોર શાંતિનિકેતન શાળાની સ્થાપનાથી સંતુષ્ટ ન હતા. તેમનો વિચાર એક એવા શૈક્ષણિક કેન્દ્રની સ્થાપના કરવાનો હતો જ્યાં પૂર્વ અને પશ્ચિમનું મિશ્રણ થઈ શકે.

આ ઉદ્દેશ્યને હાંસલ કરવા માટે, ટાગોરે  'यत्र विश्वम भवत्येकनीडम'  (આખું વિશ્વ એક ઘર છે)ના નવા સૂત્ર સાથે શાંતિનિકેતનમાં વિશ્વ ભારતી યુનિવર્સિટીની સ્થાપના કરી. ત્યારથી આ સંસ્થા આંતરરાષ્ટ્રીય યુનિવર્સિટી તરીકે ખ્યાતિ મેળવી રહી છે.

૧૯૮૬- ભારતમાં સંસદ દ્વારા ગ્રાહક સુરક્ષા કાયદો પસાર કરવામાં આવ્યો. તેથી જ ભારતમાં ૨૪ ડિસેમ્બરને રાષ્ટ્રીય ગ્રાહક દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.

કન્ઝ્યુમર પ્રોટેક્શન એક્ટ, ૧૯૮૬ (COPRA) એ ભારતમાં ગ્રાહકોના હિતોના રક્ષણ માટે ચૂંટાયેલ ભારતની સંસદ દ્વારા એક કાયદો હતો. તેને ગ્રાહક સુરક્ષા અધિનિયમ, ૨૦૧૯ દ્વારા બદલવામાં આવ્યો હતો. તે ગ્રાહક પરિષદો અને અન્ય સત્તાધિકારીઓની સ્થાપના માટે બનાવવામાં આવ્યો હતો. ગ્રાહકની ફરિયાદો અને તેની સાથે જોડાયેલ બાબતોના નિરાકરણ માટે. આ અધિનિયમ ઓક્ટોબર ૧૯૮૬માં એસેમ્બલીમાં પસાર કરવામાં આવ્યો હતો અને ૨૪ ડિસેમ્બર, ૧૯૮૬ના રોજ અમલમાં આવ્યો હતો. આ COPRA એક્ટ ૧૯૮૬ પહેલા જમણી બાજુનો કાયદો બનાવવામાં આવ્યો હતો.

૨૦૦૦- વિશ્વનાથન આનંદ વિશ્વ ચેસ ચેમ્પિયન બન્યા.

વિશ્વનાથન "વિષી" આનંદ (જન્મ ૧૧ ડિસેમ્બર ૧૯૬૯) એ ભારતીય ચેસ ગ્રાન્ડમાસ્ટર અને ભૂતપૂર્વ પાંચ વખત વિશ્વ ચેસ ચેમ્પિયન છે. તેઓ ૧૯૮૮માં ભારતમાંથી પ્રથમ ગ્રાન્ડમાસ્ટર બન્યા હતા, અને 2800ના Elo રેટિંગને વટાવનારા કેટલાક ખેલાડીઓમાંના એક છે, જે તેમણે પ્રથમ વખત ૨૦૦૬માં હાંસલ કર્યું હતું.અને ૨૧ મહિના સુધી નંબર વન પોઝિશન પર કબજો કર્યો, જે રેકોર્ડ પરનો છઠ્ઠો સૌથી લાંબો સમયગાળો છે.

૨૦૨૨ માં તેઓ FIDEના ઉપપ્રમુખ તરીકે ચૂંટાયા હતા.

આનંદે ૨૦૦૦ FIDE વર્લ્ડ ચેસ ચેમ્પિયનશિપ જીતવા માટે છ ગેમની મેચમાં એલેક્સી શિરોવને હરાવી, જેનું ટાઇટલ તેણે ૨૦૦૨ સુધી રાખ્યું હતું. તે ૨૦૦૭માં નિર્વિવાદ વર્લ્ડ ચેમ્પિયન બન્યો, અને ૨૦૦૮ માં વ્લાદિમીર ક્રેમનિક સામે, ૨૦૧૦ માં વેસેલિન ટોપાલોવ સામે તેના ટાઇટલનો બચાવ કર્યો. અને ૨૦૧૨ માં બોરિસ ગેલફેન્ડ. ૨૦૧૩ માં, તેણે ચેલેન્જર મેગ્નસ કાર્લસન સામે ટાઇટલ ગુમાવ્યું, અને ૨૦૧૪ ઉમેદવારોની ટુર્નામેન્ટ જીત્યા પછી તે ૨૦૧૪ માં કાર્લસન સામે ફરીથી મેચ હારી ગયો.

પૂણ્યતિથી:-

૧૫૨૪- વાસ્કો દ ગામા

જાન્યુઆરી ૧૫૦૦ નો સમય ખૂબ જ શુભ જણાતો હતો, પરંતુ મિશન મોકલવામાં ૨ મહિનાનો વિલંબ થયો હતો. માર્ચ ૧૫૦૦ માં, પેડ્રો અલવારેઝ કેબ્રાલના નેતૃત્વમાં ૧૩ જહાજો લિસ્બન છોડ્યા. તેમનો ધ્યેય આફ્રિકા અને ભારતમાં વેપારી મથકો (કારખાનાઓ અને વસાહતો) સ્થાપવાનો અને ઝામોરીનને મુસ્લિમ વેપારીઓને હાંકી કાઢવા વિનંતી કરવાનો હતો. પરંતુ ગામાએ દક્ષિણ-પશ્ચિમ અને પછી પૂર્વમાં સૂચવેલા ટૂંકા માર્ગને લઈને ઉત્તમા કેપ સુધી પહોંચવા માટે ઘણા જહાજો ખોવાઈ ગયા હતા.

કેબ્રાલ કાલિકટ પહોંચ્યો - નવા ઝામોરિને યુરોપિયન જહાજોનો વેપાર સ્વીકાર્યો અને તેને રક્ષણની ખાતરી આપવામાં આવી. પરંતુ તે વર્ષ માટે આરબ વેપારીઓ બંદરે પહોંચી ગયા હતા. કેબ્રાલે આરબ જહાજને કબજે કર્યું - કહ્યું કે તે ઝામોરિન સાથેની વેપાર સંધિનું ઉલ્લંઘન છે. જવાબમાં, તેઓએ પોર્ટુગીઝ ફેક્ટરીમાં તમામ ૭૦ લોકોને મારી નાખ્યા. પરંતુ કેબ્રાલની મુસાફરી સંપૂર્ણ નિષ્ફળ ન હતી.

તે ભારતમાં કુન્નુર પણ ગયો અને કેટલાક જહાજો જે "ખોવાઈ ગયા" - દક્ષિણ અમેરિકા પહોંચ્યા.

આમ પોર્ટુગલના જહાજો કાલિકટના શાસકો સાથે આગામી ૨૦ વર્ષ સુધી દુશ્મનાવટ કરે છે. ૧૫૦૨માં ફરીથી વાસ્કો મોકલવામાં આવ્યો. તેમની આગામી મુલાકાત ૧૫૦૨ માં હતી, જ્યારે તેમને ખબર પડી કે કાલિકટના લોકોએ પાછળ રહી ગયેલા તમામ પોર્ટુગીઝોને મારી નાખ્યા છે. તેણે તેના પ્રવાસના માર્ગમાં આવતા તમામ ભારતીય અને આરબ જહાજોનો નાશ કર્યો અને કાલિકટ પર નિયંત્રણ મેળવવા આગળ વધ્યા અને તેણે ઘણી સંપત્તિનો કબજો મેળવ્યો. આનાથી પોર્ટુગલનો રાજા તેના પર ખૂબ જ ખુશ થયો. તેમણે કોચીન, કુન્નુર અને ગોવાની મુલાકાત પણ લીધી હતી.

૧૫૨૪માં તેઓ ભારતની છેલ્લી યાત્રાએ નીકળ્યા. તે સમયે પોર્ટુગલ વસાહતી વસાહતના વાઇસરોય (ગવર્નર) તરીકે ભારતમાં આવ્યો હતો, પરંતુ ત્યાં પહોંચ્યા પછી તરત જ તેનું અવસાન થયું.કોચીમાં વાસ્કો દ ગામાની કબર પણ છે, તેમને સેન્ટ ફ્રાન્સિસ ચર્ચમાં દફનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમના અવશેષો પાછળથી ૧૫૩૯ માં પોર્ટુગલ પરત કરવામાં આવ્યા હતા.