• ભારત-અમેરિકા વેપાર યુદ્ધમાં નવો વળાંક
• ભારતની નિકાસ પર મોટી અસરની શક્યતા
• અમેરિકન બજારમાં કિંમતોમાં ઉછાળો સંભવિત
• વૈકલ્પિક બજારો શોધવા ભારતનો પ્રયાસ

India-US trade war : અમેરિકાએ ભારતમાંથી આયાત થતી વસ્તુઓ પર 7 ઓગસ્ટ, 2025થી 25% ટેરિફ લાદ્યો છે, અને રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે રશિયા સાથેના ભારતના વેપારી સંબંધોને કારણે વધુ 25% ટેરિફની જાહેરાત કરી છે, જેનાથી કુલ ટેરિફ 50% થયો. આ નિર્ણયનું મુખ્ય કારણ ભારત દ્વારા રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ અને લશ્કરી સાધનોની ખરીદી ગણાવવામાં આવે છે. આ પગલું ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના વેપારી સંબંધો (Trade relations between India and America) ને ગંભીર રીતે અસર કરી શકે છે. જો ભારત અમેરિકા સાથેની નિકાસ બંધ કરે અથવા મર્યાદિત કરે, તો આના પરિણામો બંને દેશો માટે નોંધપાત્ર હશે, પરંતુ કોને વધુ નુકસાન થશે તે એક મહત્વનો પ્રશ્ન છે.

ટેરિફનું કારણ અને તેનો હેતુ

ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ભારત પર ટેરિફ લાદવાનો નિર્ણય ભારતના રશિયા સાથેના ઊર્જા અને લશ્કરી વેપારને લઈને લીધો છે. ટ્રમ્પે ભારતને "ટેરિફ કિંગ" ગણાવીને દાવો કર્યો છે કે ભારત અમેરિકન ઉત્પાદનો પર ઊંચા ટેરિફ લાદે છે, જેના કારણે અમેરિકાનું વેપાર ખાધ વધે છે. આ ટેરિફનો હેતુ અમેરિકાના આર્થિક હિતોનું રક્ષણ કરવાનો અને વૈશ્વિક વેપાર (Trade) માં સંતુલન સ્થાપવાનો છે, પરંતુ આનાથી બંને દેશોના આર્થિક સંબંધોમાં તણાવ વધ્યો છે.

ભારતનું અમેરિકા સાથેનું વેપારી (Trade) મહત્વ

અમેરિકા ભારતનું સૌથી મોટું વેપારી ભાગીદાર છે, અને નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં બંને દેશો વચ્ચે $131.84 બિલિયનનો વેપાર (Trade) થયો હતો, જેમાંથી $86.5 બિલિયનની નિકાસ ભારતે કરી હતી. ભારતની મુખ્ય નિકાસમાં જેમ્સ અને જ્વેલરી ($10 બિલિયન), ફાર્માસ્યુટિકલ્સ ($12.2 બિલિયન), ટેક્સટાઇલ, ઓટોમોબાઇલ પાર્ટ્સ અને આઇટી સેવાઓનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉદ્યોગો અમેરિકન બજાર પર નિર્ભર છે, અને ટેરિફના કારણે આ નિકાસ પર નોંધપાત્ર અસર પડી શકે છે.

ભારત પર સંભવિત અસર

જો ભારત અમેરિકામાં નિકાસ બંધ કરે અથવા ઘટાડે, તો તેની સૌથી મોટી અસર ભારતના ફાર્માસ્યુટિકલ, ટેક્સટાઇલ, જેમ્સ-જ્વેલરી અને આઇટી ક્ષેત્રો પર પડશે. આ ઉદ્યોગો લાખો નોકરીઓ પૂરી પાડે છે, અને નિકાસમાં ઘટાડો થવાથી રોજગારી પર સીધી અસર થશે. ઉદાહરણ તરીકે, જેમ્સ અને જ્વેલરી ક્ષેત્ર, જે અમેરિકામાં $10 બિલિયનની નિકાસ કરે છે, તેને ભારે નુકસાન થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, ભારતના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર પર દબાણ વધશે, અને રૂપિયાનું મૂલ્ય ઘટવાથી આયાતી મોંઘવારી વધી શકે છે. વિદેશી રોકાણકારો, જેમ કે ગૂગલ અને માઇક્રોસોફ્ટ, ભારતમાં અબજો ડોલરનું રોકાણ કરે છે, તેઓ પણ આ અનિશ્ચિતતાને કારણે રોકાણ ઘટાડી શકે છે.

જો કે, ભારતની અર્થવ્યવસ્થા આંતરિક બજાર પર નિર્ભર છે, અને યુરોપ, મધ્ય પૂર્વ અને એશિયન દેશોમાં નિકાસના વૈકલ્પિક બજારો છે. ભારત સરકાર નિકાસકારોને સ્થાનિક બ્રાન્ડ વિકસાવવા અને નવા બજારો શોધવા માટે પ્રોત્સાહન આપી રહી છે, જે લાંબા ગાળે નુકસાન ઘટાડી શકે છે.

અમેરિકા પર સંભવિત અસર

અમેરિકાનું અર્થતંત્ર વૈવિધ્યસભર અને મજબૂત છે, પરંતુ ભારતથી આયાત બંધ થવાથી અમેરિકન ગ્રાહકો અને ઉદ્યોગોને નુકસાન થશે. ભારતમાંથી સસ્તી જેનેરિક દવાઓ, કાપડ અને આઇટી સેવાઓ અમેરિકન બજાર માટે મહત્વની છે. આ નિકાસ બંધ થવાથી અમેરિકામાં આ ઉત્પાદનોની કિંમતો વધશે, જેનાથી ગ્રાહકો પર આર્થિક બોજ વધશે. ઉદાહરણ તરીકે, ભારત અમેરિકાને $12.2 બિલિયનની ફાર્માસ્યુટિકલ નિકાસ કરે છે, જેના બંધ થવાથી અમેરિકન દર્દીઓને મોંઘી દવાઓ ખરીદવી પડશે.

અમેરિકન કંપનીઓને ભારતના વિકલ્પ તરીકે વિયેતનામ (46% ટેરિફ) કે બાંગ્લાદેશ જેવા દેશોમાંથી આયાત કરવી પડશે, જે સમય માંગી લેતું અને મોંઘું હોઈ શકે છે. ઉપરાંત, અમેરિકન રિટેલર્સ જેમ કે વોલમાર્ટ અને ગેપ, જે ભારતીય ટેક્સટાઇલ પર નિર્ભર છે, તેમને ઉચ્ચ કિંમતોનો સામનો કરવો પડશે.

કોને વધુ નુકસાન?

ભારતની અમેરિકા સાથેની $86.5 બિલિયનની નિકાસ ભારતની અર્થવ્યવસ્થાનો 4% હિસ્સો ધરાવે છે, જે દેશના GDP નો નાનો ભાગ છે. જો ભારત નિકાસ બંધ કરે, તો તેની અસર ભારતના નિકાસ આધારિત ઉદ્યોગો પર વધુ પડશે, ખાસ કરીને જેમ્સ-જ્વેલરી, ટેક્સટાઇલ અને ફાર્મા ક્ષેત્રોમાં. અંદાજે $30-35 બિલિયનની નિકાસ ખોટ અને GDP માં 0.7-0.9% નો ઘટાડો થઈ શકે છે. બીજી તરફ, અમેરિકાનું અર્થતંત્ર વધુ વૈવિધ્યસભર હોવાથી, તે વિકલ્પ બજારો શોધી શકે છે, પરંતુ ગ્રાહકો માટે કિંમતોમાં વધારો અને સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપ થશે.

આ પણ વાંચો :   Tariff Dispute : 50 ટકા ટેરિફ બાદ પણ ટ્રમ્પ નથી શાંત! ભારત સાથે વેપાર વાટાઘાટો બંધ હોવાનું જણાવ્યું