Beware of Mpox : મંકીપોક્સ શું છે અને કેવી રીતે ફેલાય છે? જાણો તેના લક્ષણો વિશે

• મંકીપોક્સ: એક ગંભીર ચેતવણી
• મંકીપોક્સ: જાણો લક્ષણો અને રક્ષણ
• મંકીપોક્સ: એક સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા
• મંકીપોક્સથી કેવી રીતે બચી શકાય?
• મંકીપોક્સ: આપણે શું કરવું જોઈએ

Beware of Mpox : મંકીપોક્સ વાયરસ (Monkeypox Virus) એશિયાના 116 દેશોમાં પોતાના પગ પેસાર કરી ચૂક્યો છે. આ રોગની ચેપલાગતી શક્તિ એટલી વધી ગઈ છે કે તે ધીમે ધીમે વિશ્વના અન્ય દેશોમાં પણ ફેલાઈ રહ્યો છે. આ રોગની વધતી ગતિને જોતા વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા (WHO) એ આને એક ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સંકટ જાહેર કર્યું છે. આ રોગના લક્ષણોમાં શરીર પર ફોલ્લીઓ થવી એ એક મુખ્ય લક્ષણ છે. આજે આફ્રિકાના કોંગો દેશમાં મંકીપોક્સે (Mpox) ખૂબ જ વિનાશક સ્વરૂપ ધારણ કર્યું છે. અહીં આ રોગના 14,000થી વધુ કેસ નોંધાયા છે અને 500થી વધુ લોકોના મોત થયા છે. આ આંકડા ખૂબ જ ચિંતાજનક છે અને આ રોગની ગંભીરતા દર્શાવે છે. આ રોગની વધતી જતી સંખ્યાને જોતા, વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાએ દેશોને આ રોગ સામે લડવા માટે તાત્કાલિક પગલાં ભરવાની અપીલ કરી છે. આ માટે, વિશ્વભરના આરોગ્ય નિષ્ણાતો અને સંશોધકો આ રોગના નવા ઉપચારો અને રસીઓ વિકસાવવા માટે સતત પ્રયત્નશીલ છે.

મંકીપોક્સનો ફેલાવાથી WHO ની વધી ચિંતા

ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગો (DRC)માં મંકીપોક્સનો નવો પ્રકારનો ફેલાવો એક ગંભીર ચિંતાનો વિષય બની ગયો છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાના ડાયરેક્ટર-જનરલ ડૉ. ટેડ્રોસ અધાનમ ઘેબ્રેયસસે (Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus) આ અંગે ચેતવણી આપી છે. તેમણે જણાવ્યું કે આ રોગનો ઝડપી ફેલાવો અને પડોશી દેશોમાં પહોંચવો ખૂબ જ ચિંતાજનક છે. આ સાથે, આફ્રિકાના અન્ય દેશોમાં પણ મંકીપોક્સના નવા કેસ નોંધાયા છે. એપિડેમિયોલોજિસ્ટ મેગ્નસ ગિસ્લેનના જણાવ્યા મુજબ, આ રોગથી સંક્રમિત દર્દીઓ આફ્રિકાના એવા વિસ્તારમાંથી આવ્યા હોવાનું માનવામાં આવે છે જ્યાં મંકીપોક્સનું જોખમ સૌથી વધુ છે. આ સંદર્ભમાં, મંકીપોક્સ શું છે, તે કેવી રીતે ફેલાય છે અને તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય છે, તે જાણવું ખૂબ જ જરૂરી છે. ઉલ્લેખનીય છે કે, મંકીપોક્સ (Mpox) એક ચેપી રોગ છે જે સામાન્ય રીતે જંગલી પ્રાણીઓમાં જોવા મળે છે. આ રોગ મનુષ્યમાં પ્રાણીઓના સંપર્કમાં આવવાથી અથવા સંક્રમિત વ્યક્તિ સાથે સંપર્કમાં આવવાથી ફેલાય છે. મંકીપોક્સ (Mpox) ના લક્ષણોમાં તાવ, માથાનો દુખાવો, થાક, લસિકા ગ્રંથીઓમાં સોજો અને શરીર પર ફોલ્લા થવું વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

🚨WHO Director-General @DrTedros has determined that the upsurge of #mpox in the Democratic Republic of the Congo (#DRC) & a growing number of countries in Africa constitutes a public health emergency of international concern (PHEIC) under the International Health Regulations… https://t.co/xIq0LwWfjW

— World Health Organization (WHO) (@WHO) August 14, 2024

Mpox શું છે?

મંકીપોક્સ એક ગંભીર ચેપી રોગ છે જે આજકાલ સમગ્ર વિશ્વમાં ચર્ચાનો વિષય બન્યો છે. આ રોગને પહેલા Mpox તરીકે પણ ઓળખવામાં આવતો હતો. મંકીપોક્સ વાયરસના પરિવારનો એક ભાગ છે, જેને ઓર્થોપોક્સ વાયરસ જીન્સ કહેવાય છે. આ રોગ સૌપ્રથમ 1958માં વાંદરાઓમાં જોવા મળ્યો હતો. તેથી જ આ રોગને મંકીપોક્સ કહેવામાં આવે છે. વાંદરાઓમાં જોવા મળ્યા બાદ, આ રોગ ધીમે ધીમે માણસોમાં પણ ફેલાવા લાગ્યો. આ વાયરસ શીતળા જેવા વાયરસના પરિવારનો હોવાનું કહેવાય છે.

મંકીપોક્સ કેવી રીતે ફેલાય છે?

મંકીપોક્સ એક ચેપી રોગ છે જે મુખ્યત્વે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ અથવા પ્રાણીના સીધા સંપર્કમાં આવવાથી ફેલાય છે. આ રોગ વાયરસના કારણે થાય છે અને તે શીતળા જેવા જ વાયરસ પરિવારનો છે.

આ પણ વાંચો:  મંકીપોક્સે વધારી વિશ્વમાં ચિંતા, 23 દેશોમાં ફેલાઈ આ બીમારી

મંકીપોક્સ કેવી રીતે ફેલાય છે તે અંગેની કેટલીક મહત્વની બાબતો

• ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિનો સીધો સંપર્ક: ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિની ફોલ્લાઓ, ઘા અથવા શરીરના અન્ય ચેપગ્રસ્ત ભાગો સાથે સીધો શારીરિક સંપર્કમાં આવવાથી આ રોગ ફેલાય છે.
• દૂષિત વસ્તુઓ: ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતી વસ્તુઓ જેવી કે કપડાં, બેડશીટ, ટુવાલ વગેરેના સંપર્કમાં આવવાથી પણ આ રોગ ફેલાઈ શકે છે.
• શ્વાસ: કેટલીકવાર, ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિની ખાંસી અથવા છીંક દ્વારા નીકળતા નાના કણોમાંથી શ્વાસ દ્વારા પણ આ રોગ ફેલાઈ શકે છે.
• પ્રાણીઓથી સંક્રમણ: મધ્ય અને પશ્ચિમ આફ્રિકામાં મોટાભાગના કેસો એવા લોકોમાં જોવા મળ્યા છે જેઓ ચેપગ્રસ્ત પ્રાણીઓના સંપર્કમાં હતા. પ્રાણીઓના કરડવાથી, ખંજવાળવાથી અથવા તેમના માંસને ખાવાથી આ રોગ મનુષ્યમાં ફેલાય છે.

Mpox ના લક્ષણો

Mpox એક વાયરલ ચેપ છે જેના લક્ષણો સામાન્ય રીતે શરદી જેવા હોય છે. આ પછી, શરીર પર વિશિષ્ટ પ્રકારની ફોલ્લીઓ થાય છે. આ સિવાય Mpox ના મુખ્ય લક્ષણો નીચે મુજબ છે.

• તાવ: શરીરનું તાપમાન સામાન્ય કરતાં વધી જવું.
• માથાનો દુખાવો: વાયરસની ઝપટમાં આવેલા વ્યક્તિને માથામાં દુખાવો થાય છે.
• શરીરમાં દુખાવો: સ્નાયુઓ અને હાડકામાં દુખાવો થવો.
• થાક: શરીરમાં થાક અનુભવવો.
• લસિકા ગ્રંથીઓમાં સોજો: કોણી, ઘૂંટણ અથવા ગરદન જેવા ભાગોમાં લસિકા ગ્રંથીઓમાં સોજો આવી શકે છે.
• ફોલ્લીઓ: આ Mpoxનું સૌથી ઓળખી શકાય તેવું લક્ષણ છે. શરીર પર ફોલ્લીઓ થાય છે જે પહેલા લાલ ફોલ્લા જેવી દેખાય છે. પછી આ
• ફોલ્લા પીળા રંગના અને પ્રવાહીથી ભરેલા થઇ જાય છે. છેલ્લે, આ સુકાઈ જાય છે અને પોપડા બનાવે છે. આ ફોલ્લીઓ શરીરના કોઈપણ ભાગ પર થઈ શકે છે, જેમ કે હાથ, પગ, ચહેરો, મોં અથવા જનનાંગો પર.

Mpoxના લક્ષણો શરૂ થયા પહેલા અને પછીની સ્થિતિ

• સંક્રમણ પહેલા: વ્યક્તિને કોઈ લક્ષણો ન દેખાય.
• શરૂઆતના લક્ષણો: તાવ, માથાનો દુખાવો, થાક અને લસિકા ગ્રંથીઓમાં સોજો જેવા સામાન્ય ફ્લૂ જેવા લક્ષણો.
• ફોલ્લીઓ: શરીર પર ફોલ્લીઓ થવી.
• સુધારો: ફોલ્લીઓ સુકાઈ જાય અને પોપડા બની જાય પછી વ્યક્તિને ધીમે ધીમે સારું થવા લાગે છે.

Mpox ના લક્ષણો કેટલા સમય સુધી રહે છે?

Mpox વાયરસના સંપર્કમાં આવ્યા પછી લક્ષણો દેખાવામાં કેટલો સમય લાગે છે તે વ્યક્તિએ વ્યક્તિએ અલગ અલગ હોઈ શકે છે. જો કે, સામાન્ય રીતે વાયરસના સંપર્કમાં આવ્યા પછી 3 થી 17 દિવસમાં લક્ષણો દેખાવાનું શરૂ થાય છે. આ સમયગાળાને ઇન્ક્યુબેશન પિરિયડ કહેવામાં આવે છે. સેન્ટર્સ ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલ એન્ડ પ્રિવેન્શન (CDC) મુજબ, Mpox ના લક્ષણો વાયરસના સંપર્કમાં આવ્યાના 21 દિવસની અંદર દેખાવાનું શરૂ થાય છે. આ સમય દરમિયાન વ્યક્તિ અન્ય લોકોને ચેપ લગાવી શકે છે, કારણ કે વાયરસ શરીરમાં હાજર હોય છે. જો કે, કેટલાક કિસ્સાઓમાં લક્ષણો લાંબા સમય સુધી રહી શકે છે.

આ પણ વાંચો: વિશ્વ ઉપર કોરોના બાદ હવે MPOX નો પડછાયો, 15000 થી વધુ કેસ 460 થી વધુ મોત; લાદવી પડી EMERGENCY

Mpox ની સારવાર

હાલમાં એમપોક્સ માટે કોઈ ચોક્કસ સારવાર નથી. જો કે, વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંસ્થા (WHO) અને અન્ય આરોગ્ય સંસ્થાઓ Mpox ના લક્ષણોને દૂર કરવા માટેની કેટલીક સારવારોની ભલામણ કરે છે. આ સારવારોમાં સામાન્ય રીતે નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે.

• પીડા અને તાવ માટે દવા: Mpox ના કારણે થતા તાવ અને શરીરમાં દુખાવાને દૂર કરવા માટે પેરાસિટામોલ જેવી દવાઓ આપવામાં આવે છે.
• ફોલ્લાઓની સંભાળ: Mpox ના કારણે થતા ફોલ્લાઓને સાફ રાખવા અને તેને ફાટતા અટકાવવા માટે વિશેષ કાળજી લેવી.
• પૂરતો આરામ: શરીરને રોગ સામે લડવા માટે પૂરતો આરામ મળવો ખૂબ જ જરૂરી છે.
• પુષ્કળ પ્રવાહી: શરીરમાં પાણીની માત્રા જાળવવા માટે પુષ્કળ પ્રમાણમાં પાણી પીવું જોઈએ.

મહત્વની વાત એ છે કે જો કોઈ વ્યક્તિની રોગપ્રતિકારક શક્તિ સારી હોય તો તે Mpox થી કોઈપણ સારવાર વિના પણ સાજો થઈ શકે છે. આવા કિસ્સામાં ફક્ત લક્ષણોને દૂર કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવે છે. Mpox ની સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે. ડૉક્ટર તમારી સ્થિતિનું મૂલ્યાંકન કરીને તમને યોગ્ય સારવાર આપી શકે છે.

આ પણ વાંચો:  આફ્રિકા બહાર પગપેસારો કર્યો મંકીપોક્સે, સ્વીડનમાં નોંધાયો પહેલો કેસ