• આગામી 5 વર્ષમાં ભયાનક ગરમી પડવાની આગાહી
• વર્લ્ડ મીટીયોરોલોજીકલ ઓર્ગેનાઈઝેશનની ચેતવણી
• પગલાં નહીં લેવાય તો મોટી જાનહાનિની શક્યતાઃ WMO
• 5 વર્ષમાં વૈશ્વિક તાપમાનનો રેકોર્ડ તૂટી શકે છેઃ WMO
• હીટવેવ, તોફાન, દુષ્કાર, પૂર, આગની ઘટનાઓ વધશે
• 2030 પહેલા સરેરાશ 2 ડિગ્રી સેલ્સિયસ વધશે તાપમાન
• અગાઉની ધારણા કરતા ઝડપથી વધી રહી છે ગરમી
• ઉત્સર્જન ઘટાડવા માટે પ્રયાસ કરવા નિષ્ણાંતોની સલાહ
• ગરમીના જોખમને ટાળવા વૈશ્વિક પ્રયાસની અપીલ

WMO warns : વિશ્વ હવામાન સંગઠન (WMO) એ તેના તાજેતરના અહેવાલમાં ચેતવણી આપી છે કે આગામી 5 વર્ષ (2025-2029) દરમિયાન વૈશ્વિક સરેરાશ તાપમાન પૂર્વ-ઔદ્યોગિક સ્તર (1850-1900)ની તુલનામાં 1.5 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી વધુ થવાની 70% શક્યતા છે. આ અહેવાલ એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે વિશ્વ સતત 2 સૌથી ગરમ વર્ષો (2023 અને 2024)નો સામનો કરી રહ્યું છે, અને 2024એ પહેલું એવું વર્ષ હતું જેમાં વૈશ્વિક તાપમાન 1.5°Cની મર્યાદાને સ્પર્શ્યું હતું. WMOના ડેપ્યુટી સેક્રેટરી-જનરલ કો બેરેટે જણાવ્યું, “આપણે છેલ્લાં 10 સૌથી ગરમ વર્ષોનો અનુભવ કર્યો છે, અને આગામી વર્ષોમાં ગરમીથી કોઈ રાહત મળવાની આશા નથી. આની અર્થવ્યવસ્થા, જીવનશૈલી અને ઇકોસિસ્ટમ પર ગંભીર અસર પડશે.” આ અહેવાલ આબોહવા પરિવર્તનની ગંભીર અસરો અને કાર્બન ઉત્સર્જનને નિયંત્રિત કરવાની તાત્કાલિક જરૂરિયાતને રેખાંકિત કરે છે.

પેરિસ કરારની મર્યાદા જોખમમાં

2015ના પેરિસ આબોહવા કરાર હેઠળ વૈશ્વિક તાપમાનમાં વધારો 2°Cથી નીચે અને શક્ય હોય તો 1.5°C સુધી મર્યાદિત રાખવાનો લક્ષ્યાંક નક્કી કરાયો હતો. જોકે, WMOનો અહેવાલ દર્શાવે છે કે 2025-2029 દરમિયાન દર વર્ષે તાપમાન 1.2°C થી 1.9°Cની વચ્ચે રહેવાની શક્યતા છે, અને ઓછામાં ઓછું એક વર્ષ 1.5°Cની મર્યાદાને ઓળંગી જશે, જેની 86% શક્યતા છે. વધુ ચિંતાજનક બાબત એ છે કે એક ટકા સંભાવના હોવા છતાં, આ સમયગાળામાં કોઈ એક વર્ષમાં તાપમાન 2°Cને પણ સ્પર્શી શકે છે, જે પેરિસ કરારના લક્ષ્યો માટે મોટો ફટકો હશે. યુકે હવામાન વિભાગના એડમ સ્કેફે આને “આઘાતજનક” ગણાવ્યું, કારણ કે આવું પરિણામ પહેલીવાર કમ્પ્યુટર મોડેલ્સમાં જોવા મળ્યું છે.

આબોહવા પરિવર્તનની ગંભીર અસરો

વધતા તાપમાનની અસરો વિશ્વભરમાં સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે. હિમનદીઓનું પીગળવું, દરિયાઈ બરફનું ઘટવું, ગરમીના મોજાં, મુશળધાર વરસાદ અને દુષ્કાળ જેવી ઘટનાઓ વધી રહી છે. WMOના અહેવાલ મુજબ, આર્કટિક પ્રદેશ વૈશ્વિક સરેરાશથી સાડા ત્રણ ગણી ઝડપે (2.4°C) ગરમ થઈ શકે છે, જેના કારણે બેરેન્ટ્સ, બેરિંગ અને ઓખોત્સ્ક સમુદ્રમાં દરિયાઈ બરફ ઝડપથી ઘટશે. દક્ષિણ એશિયામાં 2025-2029 દરમિયાન સામાન્યથી વધુ વરસાદની આગાહી છે, જોકે કેટલીક ઋતુઓ શુષ્ક રહી શકે છે. ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD)ના જણાવ્યા અનુસાર, ગત 5 માંથી 4 વર્ષમાં ચોમાસું સામાન્યથી વધુ રહ્યું છે, અને 2025માં પણ 114% વરસાદની આગાહી છે. બીજી તરફ, એમેઝોન પ્રદેશમાં શુષ્કતા વધવાની શક્યતા છે, જ્યારે સાહેલ, ઉત્તર યુરોપ, અલાસ્કા અને ઉત્તરી સાઇબિરીયામાં વધુ વરસાદની આગાહી છે.

કાર્બન ઉત્સર્જનનું સંકટ

આબોહવા પરિવર્તનનું મુખ્ય કારણ કાર્બન ડાયોક્સાઇડ (CO2) અને અન્ય ગ્રીનહાઉસ વાયુઓનું વધતું ઉત્સર્જન છે, જેમાં હજુ સુધી કોઈ નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો નથી. ઇમ્પીરિયલ કોલેજ લંડનના આબોહવા નિષ્ણાત ફ્રેડરિક ઓટ્ટોએ જણાવ્યું, “આપણે ગરમીના ખતરનાક સ્તરે પહોંચી ગયા છીએ. ઓસ્ટ્રેલિયા, ફ્રાન્સ, ભારત, ચીન અને કેનેડામાં પૂર અને જંગલની આગ જેવી ઘટનાઓ આનું પરિણામ છે. તેલ, ગેસ અને કોલસા પર નિર્ભરતા હવે ગાંડપણ છે.” 2025માં ચીનમાં 40°C, સંયુક્ત આરબ અમીરાતમાં 52°C અને પાકિસ્તાનમાં ગરમીના મોજાં બાદ તેજ પવનની ઘટનાઓ આબોહવા સંકટની ગંભીરતા દર્શાવે છે.

લાંબા ગાળાની અસરો અને નીતિની જરૂરિયાત

WMOના ક્લાઇમેટ સર્વિસ ડિરેક્ટર ક્રિસ્ટોફર હ્યુઇટે જણાવ્યું કે, 2015-2034નો 20-વર્ષનો સરેરાશ તાપમાન વધારો 1.44°C રહેવાની શક્યતા છે. મેનુથ યુનિવર્સિટીના નિષ્ણાત પીટર થોર્ને ચેતવણી આપી કે 2030ની શરૂઆતમાં 1.5°Cની લાંબા ગાળાની મર્યાદા ઓળંગાઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં નીતિ નિર્માતાઓએ વૈજ્ઞાનિક ડેટા અને આગાહીઓના આધારે આબોહવા અનુકૂલન માટે તાત્કાલિક પગલાં લેવા જરૂરી છે. જો કાર્બન ઉત્સર્જનને નિયંત્રિત કરવામાં નહીં આવે તો હિમનદીઓનું પીગળવું, દરિયાઈ સ્તરમાં વધારો, અને દુષ્કાળ જેવી ઘટનાઓ આગામી દાયકાઓમાં વધુ ગંભીર બનશે.

આ પણ વાંચો :  પનામાથી શશી થરૂરની પાકિસ્તાનને ચેતવણી, કહ્યું - ગાંધીજીની ભૂમિ હવે બીજો ગાલ નહીં ધરે