• બાંગ્લાદેશમાં તાલિબાની ડ્રેસ કોડનો વિવાદ!
• મહિલા કર્મચારીઓ માટે લેગિંગ્સ-શોર્ટ્સ પર બેન!
• ડ્રેસ કોડનો તાલિબાની રૂટ? દેશભરમાં વિરોધ!
• કર્મચારીઓના કપડાં પર રાજકારણ!

બાંગ્લાદેશની સેન્ટ્રલ બેંક (Bangladesh's central bank) એ તાજેતરમાં જાહેર કરેલા ડ્રેસ કોડ નિર્દેશને લઈને ઉભા થયેલા વિવાદ બાદ તેને તાત્કાલિક પાછો ખેંચી લીધો છે. આ નિર્દેશમાં મહિલા કર્મચારીઓને ઓફિસમાં ટૂંકી બાંયના કપડાં, ટૂંકા ડ્રેસ અને લેગિંગ્સ પહેરવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો, જેની સોશિયલ મીડિયા (Social Media) પર ભારે ટીકા થઈ. ઘણા લોકોએ આ આદેશની તુલના અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાન દ્વારા લાદવામાં આવેલા કડક નૈતિક નિયમો સાથે કરી, જેના કારણે બાંગ્લાદેશની મોહમ્મદ યુનુસ સરકાર (Bangladesh's Muhammad Yunus government) પર ઇસ્લામિક એજન્ડાને પ્રોત્સાહન આપવાનો આરોપ લાગ્યો.

ડ્રેસ કોડ નિર્દેશની વિગતો

21 જુલાઈ, 2025ના રોજ બાંગ્લાદેશ બેંકના માનવ સંસાધન વિભાગે એક પરિપત્ર જારી કર્યો હતો, જેમાં કર્મચારીઓ માટે શિષ્ટ અને વ્યાવસાયિક પોશાક પહેરવાની સૂચના આપવામાં આવી હતી. આ નિર્દેશ અનુસાર, મહિલા કર્મચારીઓએ સાડી, સલવાર-કમીઝ સાથે દુપટ્ટો, અથવા અન્ય સાદા અને શિષ્ટ વસ્ત્રો પહેરવાના હતા. તેમને ટૂંકી બાંયના કપડાં, ટૂંકા ડ્રેસ અને લેગિંગ્સ પહેરવાની સ્પષ્ટ મનાઈ હતી. હિજાબ અથવા હેડસ્કાર્ફ પહેરવું અનિવાર્ય ગણાવ્યું હતું, પરંતુ તે સાદા હોવા જોઈએ. પુરુષ કર્મચારીઓને લાંબા કે અડધા બાંયવાળા ફોર્મલ શર્ટ, ફોર્મલ પેન્ટ અને ઔપચારિક જૂતા પહેરવાની સૂચના હતી, જ્યારે જીન્સ અને ગાબર્ડીન પેન્ટ પર પ્રતિબંધ હતો. નિર્દેશમાં એવું પણ જણાવાયું હતું કે, "તમામ સ્તરે અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓએ દેશના સામાજિક ધોરણોને અનુરૂપ શિષ્ટ અને વ્યાવસાયિક પોશાક પહેરવો જોઈએ." ઉલ્લંઘનના કિસ્સામાં શિસ્તભંગની કાર્યવાહીની ચેતવણી પણ આપવામાં આવી હતી.

સોશિયલ મીડિયા પર હોબાળો

આ નિર્દેશ જાહેર થતાં જ સોશિયલ મીડિયા પર તેની ભારે ટીકા થઈ. ફેસબુક અને X પર લોકોએ બાંગ્લાદેશ બેંકના મેનેજમેન્ટને 'શિષ્ટ અને વ્યાવસાયિક' શબ્દોની વ્યાખ્યા સ્પષ્ટ કરવાની માંગ કરી. એક યુઝરે X પર લખ્યું, "ઇસ્લામિક એજન્ડા હેઠળ, બાંગ્લાદેશ બેંકે મહિલાઓને ટૂંકા કપડાં અને લેગિંગ્સ પહેરવાની મનાઈ કરી, પરંતુ ગવર્નરની પુત્રી પોતાની ઇચ્છા મુજબ કપડાં પહેરે છે." અન્ય યુઝરે આ નિર્દેશની સરખામણી તાલિબાનના નૈતિક પોલીસિંગ સાથે કરી, જેમાં મહિલાઓને જાહેર સ્થળોએ માથાથી પગ સુધી ઢાંકવાનો આદેશ હોય છે. એક યુઝરે ટ્વીટ કર્યું, "નવા તાલિબાન યુગમાં એક જાગ્રત સરમુખત્યારનું શાસન." બાંગ્લાદેશ મહિલા પરિષદના પ્રમુખ ફૌઝિયા મુસ્લિમે સ્થાનિક મીડિયાને જણાવ્યું કે આ પ્રકારનો નિર્દેશ બાંગ્લાદેશમાં અભૂતપૂર્વ છે અને તે એક ખાસ સાંસ્કૃતિક વાતાવરણ ઘડવાનો પ્રયાસ દર્શાવે છે.

ગવર્નરની નારાજગી અને નિર્દેશ પાછો ખેંચવો

આ વિવાદના સમાચાર મીડિયા દ્વારા બાંગ્લાદેશ બેંકના ગવર્નર અહસાન એચ. મન્સુર સુધી પહોંચ્યા, જે હાલ વિદેશ પ્રવાસે છે. તેમણે આ નિર્દેશ પર નારાજગી વ્યક્ત કરી અને તેને તાત્કાલિક પાછો ખેંચવાનો આદેશ આપ્યો. બેંકના પ્રવક્તા આરિફ હુસૈન ખાને 24 જુલાઈ, 2025ના રોજ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું, "આ નિર્દેશ માત્ર એક સલાહ હતી, જે વિભાગીય બેઠકોમાં ચર્ચાઈ હતી. તેનો કોઈ ઔપચારિક નીતિ નિર્ણય લેવાયો ન હતો, ન તો કોઈ સત્તાવાર પરિપત્ર જારી થયો હતો." તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે આ નિર્દેશ સંપૂર્ણપણે રદ કરવામાં આવ્યો છે, અને હિજાબ કે બુરખો પહેરવાની કોઈ ફરજિયાત જરૂરિયાત નથી.

બાંગ્લાદેશમાં કટ્ટરપંથી પ્રભાવનો વધારો

આ ઘટના એવા સમયે બની છે જ્યારે બાંગ્લાદેશમાં કટ્ટરપંથી ઇસ્લામિક વિચારધારાનો પ્રભાવ વધી રહ્યો છે. ઓગસ્ટ 2024માં શેખ હસીના સરકારના પતન બાદ ઇસ્લામિક પક્ષોનો પ્રભાવ વધ્યો છે. અહેવાલો અનુસાર, યુવાનો તાલિબાન અને તહરીક-એ-તાલિબાન પાકિસ્તાન (TTP) જેવી વિચારધારાઓ તરફ આકર્ષાઈ રહ્યા છે. બાંગ્લાદેશના ઓછામાં ઓછા 2 વ્યક્તિઓ પાકિસ્તાન થઈને અફઘાનિસ્તાનમાં તાલિબાનની પ્રવૃત્તિઓમાં જોડાયા હોવાના પુરાવા છે, જેમાંથી એકનું એપ્રિલમાં વઝીરિસ્તાનમાં પાકિસ્તાની સેના સાથેની અથડામણમાં મોત થયું હતું. ઉપરાંત, જૂન 2025માં મલેશિયાએ 36 બાંગ્લાદેશી નાગરિકોને આતંકવાદી નેટવર્ક સાથેના કથિત જોડાણ બદલ અટકાયતમાં લીધા હતા.

આ પણ વાંચો :   થાઈલેન્ડ-કંબોડિયા વચ્ચે સીમા વિવાદ વકર્યો! બંને દેશોએ તેમના રાજદૂતોને પરત બોલાવ્યા