• Copper T : સલામત ગર્ભનિરોધક કે જોખમી વિકલ્પ?
• શું છે કોપર ટી? તેની આડઅસરો શું છે?
• પરિણીત મહિલાઓએ કોપર ટી વિશે પહેલાં જાણવું જરૂરી
• કોપર ટીના ફાયદા અને સંભવિત નુકસાન

Copper T side effects : અનિચ્છનીય ગર્ભાવસ્થા ટાળવા માટે કોપર ટી (Copper-T) પરિણીત મહિલાઓમાં જન્મ નિયંત્રણની એક લોકપ્રિય અને અસરકારક પદ્ધતિ માનવામાં આવે છે. આ એક સલામત વિકલ્પ છે, જે લાંબા ગાળા સુધી સુરક્ષા આપે છે અને જ્યારે જરૂર પડે ત્યારે તેને દૂર કરીને મહિલા ગર્ભધારણ કરી શકે છે. જોકે, કોપર-ટી સંપૂર્ણપણે જોખમમુક્ત નથી. નિષ્ણાતોના મતે, ઘણા કિસ્સાઓમાં મહિલાઓ અનિચ્છનીય ગર્ભાવસ્થાથી સુરક્ષિત રહે છે, પરંતુ તેમને કેટલીક અન્ય શારીરિક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે, જેના વિશે જાગૃત રહેવું અત્યંત આવશ્યક છે.

કોપર ટી શું છે અને તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?

કોપર ટી એ કોપર (તાંબુ) અને પ્લાસ્ટિકના મિશ્રણમાંથી બનેલું 'T' આકારનું એક નાનું ઉપકરણ છે, જેને ગર્ભાશયની અંદર દાખલ કરવામાં આવે છે. આ ઉપકરણ ગર્ભનિરોધક તરીકે કાર્ય કરે છે. તે ગર્ભાશયમાં ફેરફાર કરીને શુક્રાણુઓને ઇંડા સુધી પહોંચતા અટકાવે છે. આ પદ્ધતિની વિશેષતા એ છે કે જ્યારે પણ મહિલાને ગર્ભવતી થવાની ઈચ્છા હોય, ત્યારે તે સરળતાથી ડોક્ટર દ્વારા આ ઉપકરણ દૂર કરાવી શકે છે અને ગર્ભધારણ માટે પ્રયાસ કરી શકે છે. સામાન્ય રીતે, મોટાભાગની મહિલાઓમાં કોપર ટી દાખલ કરાવવાની કોઈ ગંભીર આડઅસર જોવા મળતી નથી, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં લક્ષણો દેખાય તો તરત ધ્યાન આપવું જરૂરી છે.

કોપર ટીની મુખ્ય આડઅસરો અને જોખમો

જો કોપર ટીને યોગ્ય રીતે દાખલ કરવામાં ન આવે અથવા શરીર તેને સ્વીકારતું નથી, તો નીચે મુજબની સમસ્યાઓ ઊભી થઈ શકે છે:

• પેટના નીચેના ભાગમાં તીવ્ર દુખાવો અને અસ્વસ્થતા : જો કોપર ટી તેના યોગ્ય સ્થાન પર મૂકવામાં ન આવે, તો તે પેટના નીચેના ભાગમાં તીવ્ર દુખાવો પેદા કરી શકે છે. આ ઉપરાંત, સતત અસ્વસ્થતા અનુભવાવી, સફેદ સ્રાવ થવો અને ક્યારેક પેશાબ કરવામાં મુશ્કેલી પડવી તે પણ અયોગ્ય સ્થાપનની નિશાનીઓ હોઈ શકે છે.
• જાતીય સંભોગ દરમિયાન રક્તસ્ત્રાવ અને પીડા : કોપર ટી ખોટી જગ્યાએ સ્થાપિત થઈ હોય ત્યારે જાતીય સંભોગ દરમિયાન ઘણીવાર રક્તસ્ત્રાવ (બ્લીડિંગ) થઈ શકે છે અને તીવ્ર પીડા અનુભવી શકાય છે. આવું થાય તો તરત જ તબીબી સલાહ લેવી જરૂરી છે.
• ભારે માસિક સ્રાવ અને દુખાવો (પીરિયડ્સ) : કોપર ટીના કારણે ઘણા કિસ્સાઓમાં માસિક સ્રાવ દરમિયાન ભારે રક્તસ્ત્રાવ (હેવી ફ્લો) થઈ શકે છે. તેની સાથે સખત દુખાવો પણ થાય છે. કેટલીક મહિલાઓને 12 થી 15 દિવસ સુધી લાંબા પીરિયડ્સ અથવા અનિયમિત સ્પોટિંગ (હળવું રક્તસ્ત્રાવ) થવાનો અનુભવ થઈ શકે છે.
• ચેપ, એલર્જી અને ફોલ્લીઓ : કેટલીક મહિલાઓને કોપર ધાતુથી એલર્જીક પ્રતિક્રિયા થવાનો ડર રહે છે. આના કારણે ગુપ્ત ભાગોમાં ખંજવાળ અને ફોલ્લીઓ (Rashes) આવી શકે છે. જો આવી એલર્જીક પ્રતિક્રિયા થાય, તો તાત્કાલિક ડોક્ટરનો સંપર્ક કરવો અને કોપર ટી દૂર કરાવી દેવું જ હિતાવહ છે.
• ગર્ભાશયને ઇજા (Perforation) : જો કોપર ટીને તાલીમ પામેલા નિષ્ણાત (Trained Specialist)ની મદદ વિના અથવા ખોટી રીતે દાખલ કરવામાં આવે, તો તે ગર્ભાશયમાં ઘર્ષણ પેદા કરી શકે છે. આનાથી ગર્ભાશયના અસ્તરને ઇજા થઈ શકે છે અને ગંભીર કિસ્સાઓમાં રક્તસ્ત્રાવ પણ થઈ શકે છે. જો આવું થાય તો મહિલાઓએ તરત જ તેને દૂર કરાવી દેવું જોઈએ.

ઉલ્લેખનીય છે કે, કોપર ટી અનિચ્છનીય ગર્ભાવસ્થા અટકાવવાનો એક ઉત્તમ અને લાંબા ગાળાનો વિકલ્પ છે. જોકે, તેની સ્થાપના હંમેશા સંપૂર્ણ સાવચેતી અને નિષ્ણાત ડોક્ટર દ્વારા જ કરાવવી જોઈએ. કોઈપણ આડઅસર કે અસામાન્ય લક્ષણો દેખાય, તો તાત્કાલિક તબીબી સલાહ લેવી અને આ ઉપકરણને દૂર કરાવવા અંગે નિર્ણય લેવો એ જ મહિલાના સ્વાસ્થ્ય માટે શ્રેષ્ઠ છે.

આ પણ વાંચો :   લઘુશંકા સમયે ટબમાં ફીણ વળે તો ચેતી જજો, જાણો ડોક્ટરનું શું કહેવું છે