• Election Commission નો ક્રાંતિકારી નિર્ણય : હવે મતદાર કાર્ડ સુરક્ષિત રહેશે
• મતદાર યાદીમાં ગેરરીતિ અટકાવવા 'ઈ-સાઇન' ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ
• મતદાર યાદીમાંથી નામ કાઢવાના વિવાદનો અંત : Election Commission ની નવી સિસ્ટમ
• આધાર લિન્ક OTP થી મતદાર કાર્ડ સુરક્ષિત : ચૂંટણી પંચની મોટી પહેલ

Election Commission of India e-sign : ભારતમાં ચૂંટણી પ્રક્રિયાની પારદર્શિતા અને વિશ્વસનીયતા જાળવવા માટે ચૂંટણી પંચ (Election Commission) એ એક મોટો અને ક્રાંતિકારી નિર્ણય લીધો છે. હવે મતદાર યાદીમાંથી નામને કાઢવા કે સુધારવા જેવી પ્રક્રિયાઓમાં થતી ગેરરીતિઓને અટકાવવા માટે ‘ઈ-સાઇન’ ટેકનોલોજીનો અમલ કરવામાં આવ્યો છે. આ પગલું ખાસ કરીને ત્યારે લેવામાં આવ્યું છે જ્યારે તાજેતરમાં કર્ણાટકમાં મતદારોના નામો કાઢી નાખવાના મોટા પાયે પ્રયાસો થયા હોવાનું સામે આવ્યું હતું.

સમસ્યાનું મૂળ અને ટેકનોલોજીની જરૂરિયાત

તાજેતરમાં, કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ કર્ણાટકના આલંદ વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં મતદારોના નામો કાઢી નાખવા માટેની ગેરકાયદેસર અરજીઓનો પર્દાફાશ કર્યો હતો. આ ઘટનામાં, કોઈ અજાણ્યા વ્યક્તિએ અંદાજે 6,000 મતદારોના નામ ઓનલાઈન અરજીઓ દ્વારા મતદાર યાદીમાંથી કાઢી નાખવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. આ અરજીઓમાં જે ફોન નંબરોનો ઉપયોગ થયો હતો, તે સાચા મતદારોના નહોતા, જેનાથી સ્પષ્ટ થયું કે તેમની ઓળખનો દુરુપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પ્રકારના દુરુપયોગને અટકાવવા અને મતદાર ઓળખપત્રની સુરક્ષા વધારવા માટે ચૂંટણી પંચ (Election Commission) એ નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરવાનું નક્કી કર્યું છે. હવે, અરજીઓ માત્ર ઓનલાઈન સબમિટ કરવાથી ચકાસણી પૂર્ણ થશે નહીં, પરંતુ તેમાં એક વધારાનું સુરક્ષા સ્તર ઉમેરાયું છે.

નવી 'ઇ-સાઇન' સિસ્ટમ કેવી રીતે કામ કરશે?

ચૂંટણી પંચે તેના ECINET પોર્ટલ અને એપ્લિકેશનમાં એક નવી 'ઈ-સાઇન' સુવિધા ઉમેરી છે. આ સુવિધા હેઠળ, કોઈપણ અરજી (નવી નોંધણી, નામ કાઢી નાખવા, અથવા સુધારા) કરતા પહેલાં અરજદારને તેમના આધાર-લિંક્ડ ફોન નંબર દ્વારા પોતાની ઓળખ ચકાસવી ફરજિયાત બનશે.

Election Commission ની પ્રક્રિયા આ પ્રમાણે કાર્ય કરશે:

• ફોર્મ ભરવું : જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ ECINET પોર્ટલ પર ફોર્મ 6 (નવી નોંધણી), ફોર્મ 7 (નામ કાઢી નાખવા) અથવા ફોર્મ 8 (સુધારા) ભરે છે, ત્યારે તેમને ઈ-સાઇન કરવાની સૂચના આપવામાં આવશે.
• આધાર ચકાસણી : પોર્ટલ પર એક ચેતવણી દેખાશે કે મતદાર કાર્ડ અને આધાર કાર્ડ પરનું નામ એકસરખું છે અને આધાર મોબાઇલ નંબર સાથે જોડાયેલ છે. ત્યારબાદ અરજદારને બાહ્ય ઇ-સાઇન પોર્ટલ પર રીડાયરેક્ટ કરવામાં આવશે, જ્યાં તેમણે પોતાનો આધાર નંબર દાખલ કરવો પડશે.
• OTP દ્વારા ચકાસણી : આધાર નંબર દાખલ કર્યા બાદ, આધાર સાથે જોડાયેલા ફોન નંબર પર એક OTP (વન ટાઈમ પાસવર્ડ) મોકલવામાં આવશે. અરજદારે આ OTP દાખલ કરવાનો રહેશે અને સંમતિ આપવાની રહેશે.
• ફોર્મ સબમિટ : આ પ્રક્રિયા સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થયા બાદ જ અરજદારને ફોર્મ સબમિટ કરવા માટે ECINET પોર્ટલ પર પાછા રીડાયરેક્ટ કરવામાં આવશે.

આ પરિવર્તનનું મહત્વ અને ભવિષ્ય

આ નવી સિસ્ટમ લાગુ થવાથી, કોઈ પણ વ્યક્તિ સાચા મતદારની જાણ વગર તેના નામ પર ગેરકાયદેસર રીતે ફોર્મ ભરી શકશે નહીં. આ પ્રક્રિયા છેતરપિંડી ભરેલી અરજીઓને રોકવામાં ખૂબ મદદ કરશે, કારણ કે હવે અરજદાર પાસે આધાર-લિંક્ડ મોબાઈલ નંબર હોવો અનિવાર્ય છે. આનાથી મતદાર યાદીની વિશ્વસનીયતા વધશે અને લોકશાહી પ્રક્રિયા વધુ સુરક્ષિત બનશે.

 આ પણ વાંચો :   ચૂંટણી પહેલાં Bihar માં દારૂનો કાળોબજાર ચરમસીમા પર!