• 1 એપ્રિલથી UPI એકાઉન્ટ્સ માટે મોટો ફેરફાર – જાણો શું કરવું?
• UPI Users માટે ALERT! તમારું એકાઉન્ટ રદ થઈ શકે છે
• Google Pay, PhonePe, Paytm વાપરો છો? તો તમારે આ નવી ગાઈડલાઈન જાણવી જ જોઈએ!
• UPI માટે 1 એપ્રિલથી નવા નિયમો – નિષ્ક્રિય નંબરો કરાશે બંધ

UPI Latest Update : આજથી એટલે કે 1 એપ્રિલ 2025થી, ભારતમાં ડિજિટલ પેમેન્ટનું મુખ્ય સાધન બની ગયેલું યુનિફાઈડ પેમેન્ટ ઈન્ટરફેસ (UPI) સાથે જોડાયેલા નિયમોમાં મોટો ફેરફાર લાગુ થઈ ગયો છે. આ ફેરફારની અસર Google Pay, PhonePe, Paytm જેવી લોકપ્રિય UPI એપ્સનો ઉપયોગ કરનારા લાખો યુઝર્સ પર પડશે. નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI)એ તાજેતરમાં એક નવી માર્ગદર્શિકા જારી કરી છે, જેમાં બેંક ખાતાઓ સાથે લિંક થયેલા નિષ્ક્રિય મોબાઈલ નંબરોને સિસ્ટમમાંથી હટાવવાનો નિર્ણય લેવાયો છે. જો તમારા બેંક ખાતા સાથે જોડાયેલો મોબાઈલ નંબર લાંબા સમયથી નિષ્ક્રિય છે, તો તમને UPI દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શન કરવામાં ગંભીર સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ લેખમાં અમે આ નવા નિયમો, તેના કારણો અને તમારે શું કરવું જોઈએ તેની વિગતવાર ચર્ચા કરીશું.

NPCIનો નિર્ણય અને તેનું મહત્વ

NPCIએ આ નિર્ણય સાયબર સુરક્ષાને મજબૂત કરવા અને ડિજિટલ પેમેન્ટ સિસ્ટમને વધુ વિશ્વસનીય બનાવવા માટે લીધો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સાયબર ક્રાઈમના કેસોમાં ઝડપથી વધારો થયો છે, અને ઘણી વખત નિષ્ક્રિય મોબાઈલ નંબરો આવા ગુનાઓનું માધ્યમ બન્યા છે. NPCIનું કહેવું છે કે જે મોબાઈલ નંબરો લાંબા સમયથી ઉપયોગમાં લેવાયા નથી, તે ટેકનિકલ સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે અને સાથે જ છેતરપિંડીનું જોખમ પણ વધારે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ નંબર નિષ્ક્રિય થઈ ગયો હોય અને ટેલિકોમ કંપનીએ તેને બીજા વ્યક્તિને ફાળવી દીધો હોય, તો તે નંબર સાથે જોડાયેલા બેંક ખાતામાંથી થતી ચુકવણી ખોટા હાથમાં જઈ શકે છે. આવી સ્થિતિને રોકવા માટે NPCIએ બેંકો અને UPI એપ્સને આવા નંબરોને દૂર કરવાની સૂચના આપી છે.

UPI સિસ્ટમમાં મોબાઈલ નંબરની ભૂમિકા

UPI એ ભારતમાં ડિજિટલ ચુકવણીને સરળ અને ઝડપી બનાવ્યું છે, પરંતુ તેની સફળતા મોટાભાગે મોબાઈલ નંબર પર આધારિત છે. જ્યારે તમે Google Pay, PhonePe કે Paytm દ્વારા પેમેન્ટ કરો છો, ત્યારે તમારો મોબાઈલ નંબર એક પ્રકારની ઓળખ તરીકે કામ કરે છે. આ નંબર બેંક ખાતા સાથે લિંક હોય છે અને દરેક ટ્રાન્ઝેક્શન દરમિયાન તેની ચકાસણી થાય છે. જો આ નંબર સક્રિય ન હોય, તો ટ્રાન્ઝેક્શન નિષ્ફળ જઈ શકે છે. વધુ ખરાબ સ્થિતિમાં, જો નંબર બીજા કોઈને ફાળવાઈ ગયો હોય, તો તમારા પૈસા અજાણી વ્યક્તિના ખાતામાં જઈ શકે છે. આથી, NPCIનો આ નવો નિયમ ગ્રાહકોની સુરક્ષા અને સિસ્ટમની કાર્યક્ષમતા માટે અત્યંત જરૂરી છે.

નિષ્ક્રિય નંબરથી શું થઈ શકે છે?

જો તમારા બેંક ખાતા સાથે જોડાયેલો મોબાઈલ નંબર નિષ્ક્રિય હશે, તો તમે UPI દ્વારા પૈસા મોકલી કે મેળવી શકશો નહીં. આ ઉપરાંત, નિષ્ક્રિય નંબરને કારણે તમારું UPI એકાઉન્ટ બ્લોક થઈ શકે છે, જેનાથી તમારે બેંકમાં જઈને નવું નંબર રજિસ્ટર કરવાની જરૂર પડશે. સૌથી મોટું જોખમ એ છે કે જો તમારો જૂનો નંબર બીજા કોઈને આપવામાં આવ્યો હોય, તો તે વ્યક્તિ તમારા ખાતા સાથે જોડાયેલી માહિતીનો દુરુપયોગ કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં તમારે માત્ર આર્થિક નુકસાન જ નહીં, પરંતુ કાનૂની પગલાંનો પણ સામનો કરવો પડી શકે છે.

તમારે શું કરવું જોઈએ?

આ નવા નિયમોને ધ્યાનમાં રાખીને તમારે તાત્કાલિક કેટલાક પગલાં લેવા જોઈએ:

• નંબરની સ્થિતિ તપાસો: તમારા બેંક ખાતા સાથે જોડાયેલા તમામ મોબાઈલ નંબરોની સ્થિતિ તપાસો. જો તમે કોઈ નંબરનો ઉપયોગ લાંબા સમયથી નથી કર્યો અથવા તેને રિચાર્જ નથી કરાવ્યું, તો તે હજુ સક્રિય છે કે નહીં તે તમારા ટેલિકોમ સેવા પ્રદાતા (જેમ કે Jio, Airtel, Vi, BSNL) પાસેથી ખાતરી કરો.
• નંબર સક્રિય કરો: જો નંબર નિષ્ક્રિય થઈ ગયો હોય, તો તેને તાત્કાલિક રિચાર્જ કરીને સક્રિય કરાવો અથવા બેંકમાં જઈને નવો સક્રિય નંબર રજિસ્ટર કરો.
• બેંક સાથે સંપર્ક: તમારી બેંકની ગ્રાહક સેવા સાથે વાત કરીને ખાતરી કરો કે તમારા UPI એકાઉન્ટ સાથે જોડાયેલો નંબર અપડેટેડ અને સક્રિય છે.
• UPI એપ્સમાં ચેક કરો: તમે જે UPI એપ્સનો ઉપયોગ કરો છો, તેમાં લોગિન કરીને તમારા રજિસ્ટર્ડ નંબરની વિગતો તપાસો અને જરૂર પડે તો અપડેટ કરો.

NPCIની બેંકોને સૂચના

આ નવા નિયમોને અમલમાં લાવવા માટે NPCIએ બેંકો અને UPI એપ્સને દર અઠવાડિયે નિષ્ક્રિય મોબાઈલ નંબરોની યાદી અપડેટ કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. આનો અર્થ એ છે કે 1 એપ્રિલ પછી, જે નંબરો સક્રિય નહીં હોય તેને બેંકિંગ સિસ્ટમમાંથી આપમેળે દૂર કરવામાં આવશે. આ પ્રક્રિયા દ્વારા NPCI એ સુનિશ્ચિત કરવા માંગે છે કે UPI સિસ્ટમ સુરક્ષિત અને સરળ રીતે કામ કરતી રહે.

આ પણ વાંચો :  દેશભરમાં આજથી થઈ શકે છે મોટા ફેરફાર ! જાણો તમારા ખિસ્સા પર કેટલી પડશે અસર