• China નું પ્રથમ નિવેદન : નેપાળમાં સ્થિરતા માટે અપીલ, ઓલીના રાજીનામા પર મૌન
• નેપાળના તખ્તાપલટ પર ચીન: "સામાજિક વ્યવસ્થા પુનઃસ્થાપિત કરો", ઓલીનું નામ ટાળ્યું
• જેન-ઝી આંદોલનથી નેપાળમાં અરાજકતા: ચીનની શાંતિ અપીલ, ભારતનું રેસ્ક્યુ ઓપરેશન
• ચીનનું રાજનયિક નિવેદન: નેપાળની હિંસા પર ચિંતા, ઓલીના સમર્થનથી દૂર
• નેપાળમાં ઓલીનું પતન: ચીનની સ્થિરતા અપીલ, ગુજરાતી પ્રવાસીઓની સુરક્ષા માટે ભારતના પ્રયાસ

China 's first statement on the coup in Nepal : નેપાળમાં ચાલી રહેલી અરાજકતા અને જેન-ઝી આંદોલનને કારણે વડાપ્રધાન કેપી શર્મા ઓલીના રાજીનામા બાદ ઉદ્ભવેલા તખ્તાપલટ પર ચીને પોતાનું પ્રથમ નિવેદન જાહેર કર્યું છે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા લિન જિયાને બુધવારે મીડિયા બ્રીફિંગમાં જણાવ્યું કે, "ચીન અને નેપાળ વચ્ચે પરંપરાગત રીતે મૈત્રીપૂર્ણ પડોશી સંબંધો રહ્યા છે. અમને આશા છે કે નેપાળના તમામ વર્ગો ઘરેલું મુદ્દાઓને યોગ્ય રીતે ઉકેલશે અને સામાજિક વ્યવસ્થા તેમજ ક્ષેત્રીય સ્થિરતા જલ્દી પુનઃસ્થાપિત કરશે." જોકે, લિને ઓલીના રાજીનામા અંગે કોઈ ટિપ્પણી કરી નથી, જેને ચીનના નજીકના સમર્થક નેતા તરીકે જોવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો- Nepal ની જેલોમાંથી ફરાર થયા 6000 કેદી ; ભારતમાં ઘૂસતા 5 કેદીઓને સેનાએ પકડી પાડ્યો

China નું મૌન અને ઓલીની ભૂમિકા

કેપી શર્મા ઓલીને ચીન-સમર્થક નેતા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જેમણે નેપાળ અને ચીન વચ્ચે રણનીતિક સંબંધોને મજબૂત કરવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. ઓલીએ ડિસેમ્બર 2024માં ચીનની મુલાકાત દરમિયાન રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે મુલાકાત કરી હતી, જેમાં બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઇનિશિયેટિવ (BRI) અને પોખરા આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટના લોનને ગ્રાન્ટમાં ફેરવવાની ચર્ચા થઈ હતી. ઓલીએ ભારત અને ચીન વચ્ચેના લિપુલેખ પાસ વિવાદને શી સાથે ઉઠાવ્યો હતો, જે નેપાળ દ્વારા દાવો કરાયેલ ભારતીય ભૂમિ છે. ચીનના નિવેદનમાં ઓલીના રાજીનામા પર ટિપ્પણી ટાળવાથી એવું લાગે છે કે ચીન નેપાળની આંતરિક રાજનીતિમાં સીધું દખલ ટાળવા માંગે છે, જોકે તે નેપાળમાં પોતાના હિતો જાળવવા સ્થિરતા માટે દબાણ કરી રહ્યું છે.

નેપાળની અરાજકતા અને જેન-ઝી આંદોલન

નેપાળમાં 4 સપ્ટેમ્બર, 2025ના રોજ 26 સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ્સ (ફેસબુક, ઇન્સ્ટાગ્રામ, વોટ્સએપ, X) પર પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવ્યો હતો, જેનું કારણ સરકારે નોંધણીના નિયમોનું પાલન ન કરવાનું જણાવ્યું હતું. આ પ્રતિબંધને યુવાનોએ અભિવ્યક્તિની સ્વતંત્રતા પર હુમલો ગણાવ્યો જેના કારણે જેન-ઝી (20-30 વર્ષના યુવાનો)ના નેતૃત્વમાં દેશવ્યાપી વિરોધ શરૂ થયો. આ પ્રદર્શનો હિંસક બનવાથી 21 લોકોના મોત થયા અને 400થી વધુ ઘાયલ થયા. પ્રદર્શનકારીઓએ સંસદ ભવન, સિંઘા દરબાર, અને ઓલી સહિત નેતાઓના નિવાસસ્થાનોને આગ લગાડી દીધી. ઓલીએ 9 સપ્ટેમ્બરે રાજીનામું આપ્યું અને સરકારે સોશિયલ મીડિયા પ્રતિબંધ હટાવ્યો, પરંતુ હિંસા ચાલુ રહી.

China ની ભૂમિકા અને ટિકટોક વિવાદ

આ પ્રતિબંધમાં ચીની એપ ટિકટોકને બાકાત રાખવામાં આવી હતી, જેને નેપાળની યુવા પેઢીમાં લોકપ્રિયતા મળી હતી. ટિકટોકે નેપાળના નિયમોનું પાલન કરવા સ્થાનિક ઓફિસ સ્થાપવાનું વચન આપ્યું હતું, જેના કારણે 2023નો પ્રતિબંધ હટાવવામાં આવ્યો હતો. X પર કેટલાક યુઝર્સે આ આંદોલનને અમેરિકી ડીપ સ્ટેટ દ્વારા ચીન-સમર્થક સરકારને અસ્થિર કરવાનું ષડયંત્ર ગણાવ્યું, પરંતુ આ દાવાઓનો કોઈ નક્કર પુરાવો નથી. ચીનનું નિવેદન આ દાવાઓનો ખંડન કરતું નથી, પરંતુ તે નેપાળમાં શાંતિ અને સ્થિરતા પર ભાર મૂકે છે, જે તેના BRI પ્રોજેક્ટ્સ અને નેપાળમાં આર્થિક હિતોને સુરક્ષિત રાખવા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે.

આ પણ વાંચો- Nepal ની જેલોમાંથી ફરાર થયા 6000 કેદી ; ભારતમાં ઘૂસતા 5 કેદીઓને સેનાએ પકડી પાડ્યો