ગુજરાતના કચ્છમાં ભૂકંપના આંચકા, 3 દિવસમાં ત્રીજી વખત ધરા ધ્રુજી

કચ્છ: ભૂકંપનું હોટસ્પોટ

કચ્છ જિલ્લો ભારતના "અતિ ઉચ્ચ જોખમ" ધરતીકંપ ઝોન-Vમાં આવે છે, જ્યાં નાના-મોટા ભૂકંપની ઘટનાઓ નિયમિત રીતે બનતી રહે છે. ગુજરાત સ્ટેટ ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ ઓથોરિટી (GSDMA) અનુસાર, કચ્છે છેલ્લા 200 વર્ષમાં 9 મોટા ભૂકંપનો સામનો કર્યો છે, જેમાં 26 જાન્યુઆરી, 2001નો ભૂજ ભૂકંપ સૌથી વિનાશક હતો. આ ભૂકંપની તીવ્રતા 7.6 હતી, જેમાં લગભગ 13,800 લોકોના મોત થયા હતા અને 1.67 લાખ લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ ભૂકંપે ભૂજ, ભચાઉ, અને આસપાસના વિસ્તારોમાં 90% ઘરોને નુકસાન પહોંચાડ્યું હતું, અને ઐતિહાસિક સ્થળો જેવા કે પ્રાગ મહેલ અને આઈના મહેલને પણ આંશિક રીતે નષ્ટ કર્યા હતા.

કચ્છની ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય રચના તેને ભૂકંપની દૃષ્ટિએ સંવેદનશીલ બનાવે છે. આ પ્રદેશ ભારતીય અને યુરેશિયન ટેક્ટોનિક પ્લેટની સીમાથી 300-400 કિલોમીટર દૂર હોવા છતાં, રિફ્ટ ફોલ્ટ લાઇન્સ જેવી કે સાઉથ વાગડ ફોલ્ટ (SWF), કચ્છ મેઇનલેન્ડ ફોલ્ટ (KMF), અને કટ્રોલ હિલ ફોલ્ટ (KHF) અહીં સક્રિય છે. આ ફોલ્ટ લાઇન્સને કારણે કચ્છમાં નાના-મોટા ભૂકંપનું જોખમ સતત રહે છે. 2022માં કચ્છ યુનિવર્સિટીના વૈજ્ઞાનિકોએ ચેતવણી આપી હતી કે આગામી 50-100 વર્ષમાં 7.0ની તીવ્રતાનો મોટો ભૂકંપ આવી શકે છે, જે 2001ના ભૂકંપ કરતાં ત્રણ ગણો વધુ વિનાશક હોઈ શકે છે.

લોકોમાં ગભરાટ અને વહીવટની તૈયારી

રવિવારે રાત્રે ભૂકંપના આંચકા બાદ ખાવડા, ભચાઉ, અને આસપાસના વિસ્તારોમાં લોકો ઘરની બહાર દોડી આવ્યા હતા. X પરની ચર્ચાઓમાં લોકોએ આ ઘટનાને "ચિંતાજનક" ગણાવી, ખાસ કરીને કારણ કે આ ત્રણ દિવસમાં ત્રીજો ભૂકંપ હતો. કચ્છના કલેક્ટર અમિત અરોરાએ જણાવ્યું, "પ્રાથમિક માહિતી અનુસાર, કોઈ જાનહાનિ કે સંપત્તિનું નુકસાન થયું નથી. અમે સ્થિતિ પર નજર રાખી રહ્યા છીએ, અને ઇમરજન્સી સેવાઓ સતર્ક છે."

2001ની યાદો હજુ તાજી

2001નો ભૂજ ભૂકંપ આજે પણ કચ્છના લોકો માટે એક ભયાનક યાદગીરી છે. આ ભૂકંપનું કેન્દ્રબિંદુ ભચાઉ તાલુકાના ચોબારી ગામથી 9 કિલોમીટર દક્ષિણ-દક્ષિણ-પશ્ચિમમાં હતું, અને તેની તીવ્રતા મર્કલી સ્કેલ પર XII (અત્યંત) હતી. આ ભૂકંપે ભૂજમાં 10,000 લોકોના મોત અને 95% ઇમારતોનો નાશ કર્યો હતો. રન ઓફ કચ્છ અને બન્ની ગ્રાસલેન્ડ્સમાં સોઇલ લિક્વિફેક્શન (માટી દ્રવીકરણ) જેવી ઘટનાઓ જોવા મળી હતી, જેના કારણે ઘણી ઇમારતો ધરાશાયી થઈ હતી.

આ પણ વાંચો- Surat જનતા કે હાથ લંબે હે…ઇરાદે કિસકે છોટે હે?