ટ્રમ્પની ધમકી છતાં ભારત રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદી કરતું રહેશે

• ટ્રમ્પની ધમકી છતાં ભારત રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઈલ ખરીદી કરતું રહેશે

નવી દિલ્હી: ગત સપ્તાહે અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ (Donald Trump)એ ભારત પર 25%નો ટેરિફ લાગુ કરવાની જાહેરાત કરી હતી અને રશિયા સાથે ક્રૂડ ઓઇલ (Crude Oil) અને હથિયારોની ખરીદી પર વધારાનો જુર્માનો લગાવવાની ધમકી આપી હતી. આ પછી ખબરો ઉદભવી હતી કે યુએસ ટેરિફના દબાણ હેઠળ ઘણી ભારતીય સરકારી તેલ રિફાઇનરીઓએ રશિયન તેલ (Russia Oil)ની ખરીદી બંધ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. જોકે, ટ્રમ્પે પણ આ બાબતે પ્રતિક્રિયા આપી હતી, પરંતુ હવે રોઇટર્સની રિપોર્ટમાં સૂત્રોના હવાલે જણાવાયું છે કે અમેરિકાની ધમકીઓ છતાં ભારત રશિયાથી તેલનો આયાત ચાલુ રાખશે.

'રૂસી તેલ ખરીદીમાં કોઈ ફેરફાર નથી'ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની રશિયા સાથેના ભારતના વેપાર સંબંધોને લગતી ધમકીનો ખાસ અસર જોવા મળી નથી. રોઇટર્સની રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે કે તાજેતરની ચિંતાજનક સ્થિતિ છતાં ભારત રશિયાથી તેલની ખરીદી ચાલુ રાખશે. સરકાર સાથે જોડાયેલા બે સૂત્રોએ પોતાની ઓળખ જાહેર ન કરવાનો હવાલો આપી આ માહિતી આપી છે. નોંધનીય છે કે જ્યારે રાષ્ટ્રપતિએ ભારતીય નિકાસ પર 25%નો નવો ટેરિફ લગાવવાની જાહેરાત સાથે ટ્રૂથ સોશિયલ પર એક પોસ્ટમાં રશિયન હથિયારો અને તેલની ખરીદી પર વધારાના જુર્માનાનો સંકેત આપ્યો હતો, ત્યારે ઘણી ભારતીય રિફાઇનરીઓએ રશિયન તેલની ખરીદી બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધાની ખબરો ઉદભવી હતી. ગત શુક્રવારે ટ્રમ્પે પત્રકારો સાથે કહ્યું હતું કે, "સાંભળ્યું છે કે ભારત હવે રશિયાથી તેલ નથી ખરીદી રહ્યું." જોકે, સૂત્રોએ જણાવ્યું છે કે રશિયાથી ભારતની તેલ ખરીદીમાં કોઈ તાત્કાલિક ફેરફાર થશે નહીં.

રશિયા સાથે ભારતનો લોંગટર્મ કરાર

રોઇટર્સની રિપોર્ટમાં એક સૂત્રના હવાલે જણાવાયું છે કે રશિયા-ભારત વચ્ચે તેલના અનુબંધો લાંબા ગાળાના છે અને રાતોરાત ખરીદી બંધ કરવું એટલું સરળ નથી. રશિયાથી ભારતની તેલ ખરીદીને યોગ્ય ઠેરવતા બીજા સૂત્રે જણાવ્યું કે, "ભારત દ્વારા રશિયન ગ્રેડના તેલના આયાતથી તેલની વૈશ્વિક કિંમતમાં ઉછાળો રોકવામાં મદદ મળી છે, જે પશ્ચિમી પ્રતિબંધો છતાં રશિયન તેલ ક્ષેત્રમાં ઓછી રહી છે." તેમણે જણાવ્યું કે ઇરાન અને વેનેઝુએલાના તેલની સરખામણીમાં, રશિયન ક્રૂડ ઓઇલ પર સીધો પ્રતિબંધ નથી અને ભારત તેને યુરોપિયન યુનિયન (EU) દ્વારા નિર્ધારિત વર્તમાન મૂલ્ય મર્યાદા કરતાં ઓછી કિંમતે ખરીદી રહ્યું છે.

ભારતની નીતિમાં કોઈ ફેરફાર નથી

આ પહેલાં ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સે શનિવારે બે વરિષ્ઠ ભારતીય અધિકારીઓ (નામ જાહેર ન કરવાની શરતે)ના હવાલે જણાવ્યું હતું કે ભારત સરકાર (Indian Govt)ની નીતિમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. જોકે, ભારત સરકારના આ અધિકારીઓએ તેલ ખરીદીના ઇરાદા પર કોઈપણ આધિકારિક ટિપ્પણીથી ઇનકાર કર્યો હતો. ગત શુક્રવારે એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન ભારતનો રણનીતિ સ્પષ્ટ કરતા વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જાયસવાલે જણાવ્યું હતું કે ભારતની રશિયા સાથે સ્થિર અને સમયપરીક્ષિત ભાગીદારી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે "અમારી ઉર્જા સ્ત્રોતોની જરૂરિયાતોના સંદર્ભમાં અમે બજારમાં શું ઉપલબ્ધ છે, શું ઓફર થઈ રહ્યું છે અને વર્તમાન વૈશ્વિક સ્થિતિ કે પરિસ્થિતિઓ શું છે તે જોઈએ છીએ."

ભારતનો શીર્ષ આપૂર્તિકર્તા

રિપોર્ટ મુજબ, આ વર્ષે સત્તામાં પરત ફર્યા બાદ ટ્રમ્પે યુક્રેનમાં રશિયાના યુદ્ધને પોતાના પ્રશાસનની પ્રથમ શીઅરતા બનાવી લીધી છે અને ગત કેટલાક સમયથી રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન (Vladimir Putin) પ્રત્યે તેમની ચિંતા જોવા મળી છે. તેમણે ટેરિફ વોર (Tariff War)ના મધ્યે રશિયાને ધમકી આપી છે કે જો મોસ્કો યુક્રેન સાથે કોઈ મોટો શાંતિ સમજૂતિ ન કરે તો તે રશિયન તેલ ખરીદનાર દેશો પર અમેરિકાના આયાત પર 100% ટેરિફ લગાવશે.

રશિયા ઉપરાંત અમેરિકાથી પણ મોટો તેલ આયાત

રશિયા ભારતનો મુખ્ય ક્રૂડ ઓઇલ સપ્લાયર છે અને ભારત વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો તેલ આયાતકાર છે, જે 2022થી પશ્ચિમી પ્રતિબંધો બાદ રશિયાથી સસ્તી દરો પર તેલ ખરીદી રહ્યું છે. દેશની કુલ તેલ આપૂર્તિનો લગભગ 35% ભાગ રશિયાથી આવે છે. રોઇટર્સ પાસે ઉપલબ્ધ આંકડાઓને જોતાં, આ વર્ષે જાન્યુઆરીથી જૂન સુધી ભારતે દરરોજ લગભગ 1.75 મિલિયન બેરલ રશિયન તેલનો આયાત કર્યો, જે વાર્ષિક આધારે નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ દર્શાવે છે.

જોકે, સરકારી આંકડાઓ પર નજર કરવામાં આવે તો રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના બીજા કાર્યકાળની શરૂઆત બાદથી ભારતે અમેરિકાથી પણ પોતાના ક્રૂડ ઓઇલના આયાતમાં નાટકીય રીતે વધારો કર્યો છે, જે દેશની ઉર્જા ખરીદીની રણનીતિમાં એક નોંધપાત્ર ફેરફારનું સંકેત આપે છે. જાન્યુઆરીથી જૂન 2025ની વચ્ચે અમેરિકાથી ક્રૂડ ઓઇલનો આયાત પાછલા વર્ષની સમાન અવધિની સરખામણીમાં 51% વધીને 0.18 મિલિયન બેરલ દરરોજ (mb/d)થી 0.271 mb/d થઈ ગયો છે. કિંમતના દૃષ્ટિકોણથી જોવામાં આવે તો અમેરિકાથી આયાત દ્વિ-ગણા કરતાં પણ વધુ થઈ ગઈ છે, જે FY25ની પહેલી ત્રિમાસિકના 1.73 અબજ ડોલરથી વધીને FY26ની પહેલી ત્રિમાસિકમાં 3.7 અબજ ડોલર થઈ ગઈ છે.

આ પણ વાંચો- યુક્રેનનો રશિયા પર પલટવાર, ડ્રોન હુમલામાં ઓઇલ ડેપોમાં ભીષણ આગ, એરપોર્ટ બંધ કરાયું