Kutch : વાગડમાં પૌરાણિક ગુફાની શોધ, ખોદકામમાં મળ્યું ત્રિશૂળનું કોતરેલું નિશાન, પાંડવોની લોકવાયકા જીવંત થઈ
- Kutch : ખોદકામમાં મળી ત્રિશૂળવાળું પૌરાણિક ગુફા : પાંડવોની વાયકા જીવંત!
- વાગડમાં નદી કોતરથી બહાર આવી ગુફા : ત્રિશૂળ અને સિંહ ચિત્ર સાથે મૂર્તિઓ
- ધોરેશ્વર જાગીરમાં પાંડવ ગુફાની શોધ : ગ્રામજનોની માંગ, પુરાતત્વ વિભાગ તપાસ કરે
- કચ્છની નવી ઐતિહાસિક શોધ : ત્રિશૂળ કોતરેલી ગુફા, પ્રાચીન મૂર્તિઓ મળ્યા
- પૌરાણિક રહસ્ય ખુલ્યું : કચ્છ વાગડમાં ત્રિશૂળ અને પાંડવ વાયકા સાથે ગુફા મળી!
Kutch : ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લાના વાગડ વિસ્તારમાં આજે એક ઐતિહાસિક અને પૌરાણિક શોધ થઈ છે, જે સ્થાનિક ગ્રામજનોને આશ્ચર્યથી ભરી દીધું છે. ધોરેશ્વર જાગીર ગામ પાસે નદીના કોતરમાં ખોદકામ કરતાં ગ્રામજનોને એક પ્રાચીન ગુફા મળી આવી જેમાં પથ્થર પર કોતરેલું ત્રિશૂળનું નિશાન અને સિંહના ચિત્ર સાથે જોડાયેલી મૂર્તિઓ મળી છે. આ ગુફા વિશે લોકવાયકા છે કે અહીં મહાભારતના પાંડવો રહેતા હતા. આ શોધથી તે વાયકા જીવંત થઈ ગઈ છે. સ્થાનિકોએ તાત્કાલિક પુરાતત્વ વિભાગને જાણ કરી છે અને વિસ્તૃત સર્વેક્ષણની માંગ કરી છે, જેથી આ ઐતિહાસિક સ્થળને સુરક્ષિત કરી શકાય.
જ્યારે ધોરેશ્વર જાગીર ગામના કેટલાક ખેડૂતો અને ગ્રામજનો નદીના કાંઠે ખોદકામ કરી રહ્યા હતા. આ વિસ્તારમાં તાજેતરમાં વરસાદને કારણે કોતર ડોંગું પડ્યું હતું, જેના કારણે એક પ્રાચીન ગુફાનું મુખ્ય દ્વાર ખુલ્લું થઈ ગયું. ગુફાની લંબાઈ આશરે 20-25 ફૂટ અને પહોળાઈ 10-12 ફૂટ જેટલી છે, જેમાં પ્રવેશ કરતાં જ પથ્થરની દીવાલ પર ત્રિશૂળનું સ્પષ્ટ કોતરેલું નિશાન દેખાયું. ત્રિશૂળનું આ નિશાન આશરે 3 ફૂટ લાંબું અને 1.5 ફૂટ પહોળું છે, જે પ્રાચીન કોતરણીની કળા દર્શાવે છે. ગુફાની અંદરથી સિંહના ચિત્ર સાથે જોડાયેલી નાની મૂર્તિઓ પણ મળી આવી, જે શિવ અને દુર્ગા સાથે સંબંધિત માનવામાં આવે છે.
સ્થાનિક ગ્રામજનોના જણાવ્યા મુજબ, આ વિસ્તારમાં પ્રાચીન કાળથી ગુફા વિશે લોકવાયકાઓ પ્રચલિત છે. એક વાયકા મુજબ, મહાભારતના પાંડવો અજસ્ત્ર વનવાસ દરમિયાન કચ્છના આ વિસ્તારમાં આવ્યા હતા અને આ ગુફામાં રહેતા હતા. ત્રિશૂળનું નિશાન ભગવાન શિવ સાથે જોડાયેલું માનવામાં આવે છે, જ્યારે સિંહનું ચિત્ર દુર્ગા માતાનું પ્રતીક છે. ગ્રામજનોમાંથી એક વૃદ્ધ વ્યક્તિએ જણાવ્યું, "આ ગુફા વિશે અમારા દાદા-દાદીએ કહ્યું હતું કે અહીં પાંડવો છુપાયા હતા. ત્રિશૂળ જોવાથી લાગે છે કે આ શિવનું તીર્થસ્થાન હતું. હવે પુરાતત્વ વિભાગ આવે અને તપાસ કરે."
આ શોધથી કચ્છના ઐતિહાસિક મહત્વમાં વધુ વૃદ્ધિ થઈ છે. કચ્છ જિલ્લો પહેલેથી જ પ્રાચીન સ્થળો જેવા કે ધોલાવીરા (હડપ્પન સંસ્કૃતિનું કેન્દ્ર), સિયોત ગુફાઓ (બૌદ્ધ કાળની, પ્રથમ સદીની) અને કોટેશ્વર મહાદેવ મંદિર જેવા સ્થળો માટે જાણીતો છે. વાગડ વિસ્તાર જે કચ્છના પશ્ચિમ ભાગમાં આવેલો છે, તેમાં નદીઓ અને કોતરોના કારણે પ્રાચીન અવશેષો મળવાની શક્યતા વધુ હોય છે. આ ગુફા 1500-2000 વર્ષ જૂની હોવાનું અનુમાન છે, જે મધ્યયુગીન શૈવ અને શાક્ત સંસ્કૃતિ સાથે જોડાયેલી લાગે છે.
Kutch માં ખોદકામ કરતાં મળેલી ગુફામાં પથ્થર પર દેખાયું ત્રિશૂળ ! | Gujarat First
Kutch ના Vagad માં પૌરાણિક ગુફા મળી આવી
Dhoreshwar Jagir પાસે નદીના કોતરમાં પૌરાણિક ગુફા
ગ્રામજનોએ ખોદકામ કરતાં ગુફા મળી આવી
ગુફામાં ત્રિશૂળનું નિશાન પથ્થર પર કોતરાયેલું
ગુફામાંથી સિંહના ચિત્ર… pic.twitter.com/HscW7aCQfx— Gujarat First (@GujaratFirst) November 18, 2025
સ્થાનિકોએ તાત્કાલિક ભુજ પોલીસ સ્ટેશન અને કચ્છ જિલ્લા કલેક્ટર કાર્યાલયને જાણ કરી છે. પુરાતત્વ અને મ્યુઝિયમ વિભાગની ટીમને સ્થળ પર મોકલવામાં આવી છે, અને વિસ્તૃત સર્વેક્ષણની તૈયારી ચાલી રહી છે. ગ્રામજનોએ માંગ કરી છે કે આ ગુફાને સુરક્ષિત કરીને પ્રવાસન સ્થળ તરીકે વિકસાવવામાં આવે, જેથી કચ્છના રણઉત્સવ જેવા કાર્યક્રમોમાં તેને સામેલ કરી શકાય. કચ્છ જિલ્લા કલેક્ટર મલય મહેતાએ જણાવ્યું, "આ શોધ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. અમે તાત્કાલિક પગલાં લઈએ છીએ અને ASI (આર્કિયોલોજિકલ સર્વે ઓફ ઇન્ડિયા)ને જાણ કરીશું. આવા સ્થળો કચ્છના ઐતિહાસને વધુ ઘનિષ્ઠ બનાવશે."
આ ઘટનાએ સ્થાનિક વાસીઓમાં ઉત્સાહ વધાર્યો છે. ગુફાની આસપાસ ગ્રામજનો એકઠા થઈને પ્રાર્થના કરી રહ્યા છે, અને વાયકા અનુસાર પાંડવોના સ્મારક તરીકે તેને જાળવવાની વાત થઈ રહી છે. કચ્છ, જે હડપ્પન કાળથી લઈને મધ્યયુગ સુધીના અવશેષો માટે જાણીતો છે, તેમાં આ નવી શોધ તેને વધુ ઐતિહાસિક કેન્દ્ર બનાવશે. પુરાતત્ત્વ વિભાગની તપાસ પછી વધુ વિગતો સામે આવશે, પણ આજથી જ આ ગુફા કચ્છના નવા પ્રવાસન આકર્ષણ તરીકે ચર્ચામાં છે.
આ પણ વાંચો- Gir Somnath : “3 પોલીસકર્મીઓને દર મહિને 27 હજાર આપું છું !”, મહિલા બુટલેગરનો વીડિયો વાયરલ