મોદી કેબિનેટે ₹19,919 કરોડના 4 મોટા પ્રોજેક્ટ્સને આપી મંજૂરી, 'રેર અર્થ મેગ્નેટ' ઉત્પાદન યોજના પર વિશેષ ભાર મૂકાયો

•  REPM scheme: કેન્દ્રીય કેબિનેટે 4  મોટા પ્રોજેકટસને આપી મંજૂરી
• ₹19,919 કરોડના ચાર મુખ્ય પ્રોજેક્ટ્સને ખાસ મંજૂરી
• રેર અર્થ પરમેનન્ટ મેગ્નેટ યોજના પર ખાસ મૂકાયો ભાર 

મોદી સરકારની બુધવારના દિવસે કેન્દ્રી કેબિનેટની મહત્વની (Cabinet Decision) બેઠક યોજાઇ હતી. આ બેઠકમાં અનેક મોટા નિર્ણય લેવામાં આવ્યા હતા અને ચાર મોટા પ્રોજેકટસને ખાસ મંજૂરી આપવામાં આવી છે. કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે દેશના માળખાગત સુવિધાઓ અને ઔદ્યોગિક વિકાસને વેગ આપવા માટે કુલ ₹19,919 કરોડના ચાર મુખ્ય પ્રોજેક્ટ્સને મંજૂરી આપી છે. આ ચાર પ્રોજેક્ટ્સમાં સૌથી મહત્ત્વપૂર્ણ છે: 'રેર અર્થ પરમેનન્ટ મેગ્નેટ (REPM) મેન્યુફેક્ચરિંગ સ્કીમ' પર ખાસ મૂકવામાં આવ્યો છે. આ યોજના હેઠળ, આગામી સાત વર્ષમાં ₹7,280 કરોડના ખર્ચે રેર અર્થ્સનું અન્વેષણ (Exploration) કરવામાં આવશે. આ પહેલનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય ઉચ્ચ-ટેકનોલોજી એપ્લિકેશન્સમાં ભારતની ક્ષમતાઓને વધારવાનો અને આયાત પરની નિર્ભરતા ઘટાડવાનો છે.

REPM scheme: કેબિનેટની બેઠકમાં લેવાયા મોટા નિર્ણય

ભારે ઉદ્યોગ મંત્રાલયે આ અંગેની વિગતો આપતા જણાવ્યું કે, આ પહેલનો ઉદ્દેશ્ય ભારતમાં દર વર્ષે 6,000 મેટ્રિક ટન (MTPA) સંકલિત REPM ઉત્પાદન ( (Union Cabinet meeting decision on REPM scheme)) સુવિધા સ્થાપિત કરવાનો છે, જે આત્મનિર્ભરતા વધારશે અને ભારતને વૈશ્વિક REPM બજારમાં એક મહત્વપૂર્ણ ખેલાડી તરીકે સ્થાન આપશે. મંત્રાલયે વધુમાં જણાવ્યું કે REPMs એ સૌથી મજબૂત પ્રકારના કાયમી ચુંબકોમાંના એક છે, જે ઇલેક્ટ્રિક વાહનો (EVs), નવીનીકરણીય ઉર્જા, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, એરોસ્પેસ અને સંરક્ષણ જેવા વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્રો માટે અત્યંત જરૂરી છે.

#Cabinet Approves Rs.7,280 Crore Scheme to Promote Manufacturing of Sintered Rare Earth Permanent Magnets (REPM)

➡️First-of-its-kind initiative by the Government of India to promote REPM ecosystem, enhancing self-reliance and positioning India as a key player in the global REPM… pic.twitter.com/3fb9St8gCb

— PIB India (@PIB_India) November 26, 2025

REPM scheme  પર વિશેષ ભાર

આ યોજના સંકલિત REPM ઉત્પાદન સુવિધાઓના નિર્માણને ટેકો આપશે, જેમાં દુર્લભ પૃથ્વી ઓક્સાઇડને ધાતુમાં, ધાતુને મિશ્રધાતુમાં અને છેલ્લે મિશ્રધાતુને તૈયાર REPMમાં રૂપાંતરિત કરવાની સંપૂર્ણ પ્રક્રિયાનો સમાવેશ થાય છે. આ યોજના વૈશ્વિક સ્પર્ધાત્મક બોલી પ્રક્રિયા દ્વારા પાંચ લાભાર્થીઓને કુલ ક્ષમતા ફાળવવાની યોજના ધરાવે છે. દરેક લાભાર્થીને 1,200 MTPA સુધીની ક્ષમતા આપવામાં આવશે.

REPM scheme :  કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે આપી માહિતી

કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે હાલમાં, ચીન વૈશ્વિક દુર્લભ પૃથ્વી ચુંબક સપ્લાય ચેઇન પર પ્રભુત્વ ધરાવે છે અને તેણે ખૂબ જ કડક લાઇસન્સિંગ સિસ્ટમ દ્વારા આ નિયંત્રણનો ઉપયોગ ભૂરાજકીય નીતિના સાધન તરીકે કર્યો છે. તેમણે માહિતી આપી હતી કે દુર્લભ પૃથ્વીના ભંડારો ઓડિશા, આંધ્રપ્રદેશ, કર્ણાટક, ગોવા અને ગુજરાતના દરિયાકાંઠે તેમજ ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રના પર્વતીય પ્રદેશોમાં સ્થિત છે. મંત્રીએ કહ્યું કે કાયમી ચુંબક હળવા અને ભારે દુર્લભ પૃથ્વીના મિશ્રણમાંથી બનાવવામાં આવશે, જોકે આ ખનિજોનું ખાણકામ, પ્રક્રિયા અને શુદ્ધિકરણ કરવું મુશ્કેલ છે.

મંત્રીએ સ્પષ્ટ કર્યું કે વેપાર સોદાઓમાં દુર્લભ પૃથ્વીનું ભૂરાજકીય અને વ્યૂહાત્મક મહત્વ પણ છે. વિશ્વભરમાંથી સામગ્રી મેળવવા માટે તાજેતરમાં રાષ્ટ્રીય ક્રિટિકલ મિનરલ્સ મિશનને પણ મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ભારત આ REPM કાર્યક્રમ દ્વારા ઓસ્ટ્રેલિયા અને જાપાન સાથે સહયોગ કરશે, કારણ કે ઓસ્ટ્રેલિયા પાસે દુર્લભ પૃથ્વીના મોટા વણઉપયોગી ભંડાર છે, જ્યારે જાપાન અગ્રણી ટેકનોલોજી વિકસાવી રહ્યું છે.

આ પણ વાંચો:  PM મોદીએ નાગરિકોને પત્ર લખી કર્તવ્યોનું પાલન કરવા કર્યો આગ્રહ, યાદ કર્યો સંઘર્ષ