• દેશના આગામી Vice President માટે NDA vs INDIA : રાધાકૃષ્ણન કે રેડ્ડી, કોણ જીતશે?
• Vice President ચૂંટણી : NDAના 440+ મતનો દાવો, INDIA ગઠબંધનની વૈચારિક લડાઈ
• સી.પી. રાધાકૃષ્ણન વિરુદ્ધ બી. સુદર્શન રેડ્ડી : Vice President ચૂંટણીનો રોમાંચ
• NDAનું પલડું ભારે, INDIAનો વૈચારિક દાવ : ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીની રણનીતિ
• Vice President ચૂંટણી 2025 : PM મોદી સવારે 10 વાગ્યે આપશે મત, શું નક્કી થશે?

નવી દિલ્હી : મંગળવાર 9 સપ્ટેમ્બરે દેશના નવા ઉપરાષ્ટ્રપતિ (Vice President) માટે ચૂંટણી યોજાવા જઈ રહી છે. લોકસભા અને રાજ્યસભાના સાંસદો પોતાના મત દ્વારા નક્કી કરશે કે સી.પી. રાધાકૃષ્ણન અને બી. સુદર્શન રેડ્ડીમાંથી કોણ આગામી ઉપરાષ્ટ્રપતિ બનશે. રાધાકૃષ્ણન NDAના ઉમેદવાર છે, જેમનો સીધો મુકાબલો વિપક્ષી ગઠબંધનના સંયુક્ત ઉમેદવાર સુદર્શન રેડ્ડી સાથે છે. મતદાન સવારે 10 વાગ્યે શરૂ થશે અને સાંજે 5 વાગ્યા સુધી ચાલશે. મંગળવારે જ મોડી સાંજ સુધીમાં પરિણામો જાહેર થવાની અપેક્ષા છે.

વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી મંગળવારે સવારે 10 વાગ્યે પોતાનો મત આપશે. ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી માટે NDAએ પોલિંગ એજન્ટની નિમણૂક પણ કરી લીધી છે. સંસદીય કાર્ય મંત્રી કિરેન રિજિજુ, કેન્દ્રીય નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રી અને TDP નેતા રામ મોહન નાયડુ તથા શિવસેનાના સાંસદ શ્રીકાંત શિંદે સી.પી. રાધાકૃષ્ણનના પોલિંગ એજન્ટ હશે.

Vice President ચૂંટણી પ્રક્રિયા

આ ચૂંટણીમાં રાજ્યસભા અને લોકસભાના તમામ સાંસદો મતદાન કરશે. મતપત્ર પર બે કૉલમ હશે. પ્રથમ કૉલમમાં બંને ઉમેદવારોના નામ હશે, જ્યારે બીજા કૉલમમાં પસંદગી લખવાની રહેશે. ઉમેદવારના નામ સામે પ્રથમ કે બીજી પસંદગી લખવી પડશે, પરંતુ તે ફક્ત અંકોમાં જ લખી શકાશે, શબ્દોમાં નહીં. દાખલા તરીકે 1 અથવા 2 લખી શકાય, પરંતુ ‘એક’ કે ‘બે’ નહીં. આંતરરાષ્ટ્રીય અંક પ્રણાલી રોમન અથવા કોઈપણ ભારતીય ભાષામાં અંક લખી શકાય છે. એકથી વધુ પસંદગી લખવી જરૂરી નથી.

આ પણ વાંચો- આ તો સિંઘમ ફિલ્મ જેવું : આ ફાયરિંગ કેસ પર બની શકે નવી ફિલ્મ : Supreme Court

મતગણતરીની પ્રક્રિયા

મતગણતરી માટે સૌથી પહેલાં તમામ મતપત્રોની ગણતરી કરવામાં આવશે. માન્ય અને અમાન્ય મતપત્રોને અલગ કરવામાં આવશે. ત્યારબાદ માન્ય મતોની સંખ્યાના આધારે ક્વોટા નક્કી થશે. માન્ય મતોની સંખ્યાને બે વડે ભાગીને એક ઉમેરવામાં આવશે. દાખલા તરીકે જો કુલ માન્ય મત 700 હોય, તો ક્વોટા 351 થશે. જે ઉમેદવારને પ્રથમ પસંદગીના મત ક્વોટાથી વધુ મળશે, તે વિજેતા જાહેર થશે.

NDAનો ગેમ પ્લાન

BJP સાંસદ અપરાજિતા સારંગીએ મીડિયા સાથે વાત કરતાં જણાવ્યું કે વડાપ્રધાન મોદીએ સાંસદોને આપેલા નિર્દેશો અને ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી માટે યોજાયેલા મોક ડ્રિલ વિશે તેમને વિશ્વાસ છે. તેમણે કહ્યું, “અમને અપેક્ષા છે કે અમારા ઉમેદવારને ઓછામાં ઓછા 437 સાંસદોનું સમર્થન મળશે, એટલે કે લગભગ 56% મત અમારી તરફેણમાં આવશે.” સારંગીએ ઉમેર્યું કે વિપક્ષને 323થી વધુ સાંસદોનું સમર્થન નહીં મળે.

TDP સંસદીય દળના નેતા લવૂ કૃષ્ણાએ મીડિયાને જણાવ્યું, “હું વિશ્વાસ સાથે કહું છું કે NDAના ઉમેદવાર સી.પી. રાધાકૃષ્ણનને 440થી 450 મત મળશે. કેન્દ્રીય મંત્રી પ્રહલાદ જોશી સાથે TDP સાંસદોની મહત્ત્વની બેઠક થઈ છે. મને ખાતરી છે કે ઘણા બિન-BJP, બિન-કોંગ્રેસ દળો અને નિર્દળીય સાંસદોનું સમર્થન અમને મળશે.” TDP પાસે 16 લોકસભા અને 2 રાજ્યસભા સાંસદો છે. તેમણે કહ્યું કે મતદાન સવારે 10 વાગ્યે શરૂ થશે અને 11 વાગ્યા સુધીમાં તમામ TDP સાંસદો પોતાનો મત આપી દેશે. TDPના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ નારા લોકેશના નેતૃત્વમાં દિલ્હીમાં પાર્ટીના સંસદીય દળની બેઠક પણ યોજાઈ.

INDIA ગઠબંધનની રણનીતિ

કોંગ્રેસે જણાવ્યું કે ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી માટે તેઓ સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છે અને તેમની મતદાનની તૈયારીઓથી NDA ગભરાઈ ગયું છે. કોંગ્રેસ સાંસદ ઇમરાન મસૂદે કહ્યું, “જો તમામ સાંસદોએ પોતાના અંતરાત્માનો અવાજ સાંભળ્યો તો INDIA ગઠબંધનની જીત નિશ્ચિત છે.”

આ પણ વાંચો- ‘લોકો મુશ્કેલીમાં હોય તો હું રાત્રિભોજનું આયોજન કેવી રીતે કરી શકું?’: NDA સાંસદોની બેઠકમાં PM Modi

હનુમાન બેનીવાલ (રાષ્ટ્રીય લોકતાંત્રિક પાર્ટી) અને ચંદ્રશેખર આઝાદ (આઝાદ સમાજ પાર્ટી) એ વિપક્ષના સંયુક્ત ઉમેદવાર બી.એસ. સુદર્શન રેડ્ડી સાથે મુલાકાત કરી અને તેમને સમર્થન આપવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ બંને પોતપોતાની પાર્ટીના એકમાત્ર સાંસદ છે. અસદુદ્દીન ઓવૈસીની પાર્ટી AIMIMએ પણ વિપક્ષના ઉમેદવારને સમર્થન આપવાનો નિર્ણય લીધો છે.

સુદર્શન રેડ્ડીનો દાવો

વિપક્ષના ઉમેદવાર બી. સુદર્શન રેડ્ડીએ હનુમાન બેનીવાલ અને ચંદ્રશેખર આઝાદના સમર્થન પર કહ્યું, “હું બંને સાંસદોનો ખૂબ આભારી છું કે તેમણે મને દરેક પગલે સમર્થન આપ્યું.” તેમણે ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીને ‘NDA વિરુદ્ધ INDIA ગઠબંધન’ તરીકે જોવા પર વાંધો ઉઠાવ્યો છે. તેમણે કહ્યું, “મને એવા સાંસદોનું પણ સમર્થન મળી રહ્યું છે જેઓ NDA કે INDIA ગઠબંધનમાં નથી.” તેમણે દિલ્હીના પૂર્વ CM અરવિંદ કેજરીવાલનો ઉલ્લેખ કરીને કહ્યું કે તેઓ ન તો INDIA ગઠબંધનમાં છે કે ન તો NDAમાં.

BJD અને BRS ચૂંટણીથી દૂર

તેલંગાણાની ભારત રાષ્ટ્ર સમિતિ (BRS) અને ઓડિશાની મુખ્ય વિપક્ષી પાર્ટી બીજૂ જનતા દળ (BJD) એ ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીથી દૂર રહેવાનો નિર્ણય લીધો છે. BRSના કાર્યકારી અધ્યક્ષ કે.ટી. રામા રાવે જણાવ્યું કે તેમની પાર્ટી તેલંગાણામાં યુરિયાની અછતને કારણે ખેડૂતોની ‘વેદના’ વ્યક્ત કરવા ચૂંટણીથી દૂર રહેશે. BJDએ જણાવ્યું કે તેઓએ રાષ્ટ્રીય સ્તરે BJP-ની આગેવાની હેઠળના NDA અને કોંગ્રેસ-ની આગેવાની હેઠળના INDIA ગઠબંધનથી ‘સમાન અંતર’ જાળવવાની નીતિના કારણે આ નિર્ણય લીધો છે.

ચૂંટણીની વિગતો

ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી માટે ચૂંટણી અધિકારી રાજ્યસભાના મહાસચિવ પી.સી. મોદીએ જણાવ્યું કે મતદાન સંસદ ભવનના રૂમ નંબર એફ-101, વસુધામાં થશે. દેશની 17મી ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી માટે ચૂંટણી મંડળમાં રાજ્યસભાના 233 ચૂંટાયેલા સભ્યો (હાલમાં 5 બેઠકો ખાલી), 12 નામાંકિત સભ્યો અને લોકસભાના 543 ચૂંટાયેલા સભ્યો (હાલમાં 1 બેઠક ખાલી) શામેલ છે. ચૂંટણી મંડળમાં કુલ 788 સભ્યો (હાલમાં 781) છે.

આ પણ વાંચો- ટ્રમ્પના સહયોગીએ રશિયન તેલથી ભારતના નફાને ‘Blood money’ ગણાવ્યો

NDAનું વર્ચસ્વ

વિવિધ દળોના સમર્થનના આધારે આંકડાઓની દૃષ્ટિએ NDA ઉમેદવારનું પલડું ભારે છે. NDA પાસે 422 સાંસદોનું સમર્થન છે, જેમાં લોકસભાના 293 અને રાજ્યસભાના 129 સાંસદો શામેલ છે, જે વિજય માટે જરૂરી 391ના બહુમતી ચિહ્નથી ઘણું વધારે છે. INDIA ગઠબંધનની સંખ્યા લગભગ 300 છે, જેમાં કોંગ્રેસ, DMK, શિવસેના (UBT), સમાજવાદી પાર્ટી, CPI(M), RJD, AAP અને અન્યનો સમાવેશ થાય છે.

વિપક્ષની રણનીતિ

વિપક્ષના ઉમેદવાર રેડ્ડીએ વારંવાર જણાવ્યું કે આ લડાઈ વૈચારિક છે અને આ મતદાન ફક્ત ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટવા માટે નથી, પરંતુ ભારતની ભાવના માટે છે. ચૂંટણીના એક દિવસ પહેલાં વિપક્ષી સાંસદોએ એકતા દર્શાવીને બેઠક યોજી અને ‘મોક’ (પ્રતીકાત્મક) મતદાનમાં ભાગ લીધો, જેથી મંગળવારે મતદાન પછી તેમનો એક-એક મત માન્ય ગણાય. વિપક્ષી સાંસદોને ખાતરી કરવા કહેવામાં આવ્યું કે તેમનો મત બગડે નહીં, કારણ કે ગત વખતે કેટલાક મત અમાન્ય જાહેર થયા હતા. NDAએ પણ ચૂંટણી પ્રક્રિયાની જાણકારી આપવા માટે સાંસદોની બેઠક યોજી અને ‘મોક’ મતદાનમાં ભાગ લીધો.

Vice President ઉમેદવારોની પ્રોફાઇલ ઉપર ટૂંકમાં એક નજર

સી.પી. રાધાકૃષ્ણન (NDA): રાધાકૃષ્ણન તમિલનાડુની પ્રમુખ OBC જાતિ ગૌંડર સમુદાયમાંથી આવે છે અને રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ (RSS)ની પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવે છે. તેઓ 2023માં ઝારખંડના રાજ્યપાલ બન્યા હતા અને જુલાઈ 2024માં મહારાષ્ટ્ર ખસેડવામાં આવ્યા હતા. તેઓ 1998 અને 1999માં કોયમ્બતૂરથી લોકસભા માટે ચૂંટાયા હતા.

બી. સુદર્શન રેડ્ડી (INDIA) : રેડ્ડી સુપ્રીમ કોર્ટના ભૂતપૂર્વ ન્યાયાધીશ છે અને ગોવાના લોકાયુક્ત રહી ચૂક્યા છે. તેઓ હૈદરાબાદ સ્થિત આંતરરાષ્ટ્રીય મધ્યસ્થતા કેન્દ્રના ટ્રસ્ટી બોર્ડના સભ્ય પણ છે. જુલાઈ 2011માં તેઓ સુપ્રીમ કોર્ટમાંથી નિવૃત્ત થયા હતા. તેમણે નક્સલીઓ સામે લડવા માટે છત્તીસગઢ સરકાર દ્વારા રચાયેલા ‘સલવા જુડૂમ’ને ગેરબંધારણીય જાહેર કર્યું હતું અને વિદેશમાં બેંક ખાતાઓમાં ગેરકાયદે રાખેલા બ્લેક મનીને પાછું લાવવા માટે વિશેષ તપાસ ટીમ (SIT) રચવાનો આદેશ આપ્યો હતો.

આ પણ વાંચો-કોલકાતા હાઈકોર્ટે ‘ધ બંગાળ ફાઇલ્સ’ની રિલીઝ પર રોક લગાવવાની અરજી ફગાવી