World Elephant Day: પોતાના ઘર દાલમા અભયારણ્યમાં જોખમમાં છે ગજરાજ

• World Elephant Day: એક સમયે આ અભયારણ્યમાં 150 હાથીઓના ટોળાને ફરતા જોવા મળવું સામાન્ય હતુ
• બંગાળના પ્રતિબંધને કારણે અહીંના હાથીઓને ગામડાઓ તરફ જવાની ફરજ પડી
• કેટલાક વિસ્તારો હાથીઓના ઉપદ્રવથી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત છે

World Elephant Day: હાથી તેના પ્રિય નિવાસસ્થાન, દાલમા વન અભયારણ્યમાં સુરક્ષિત નથી. એક સમયે આ અભયારણ્યમાં 150 હાથીઓના ટોળાને ફરતા જોવા મળવું સામાન્ય હતું, પરંતુ હવે દૃશ્ય બદલાઈ ગયું છે. ખાણકામ, નક્સલવાદી ઘટનાઓ અને ખીણના નિર્માણને કારણે તેમની સંખ્યા ઘટીને 40 થી 45 થઈ ગઈ છે. આ પરિવર્તન ફક્ત 15 વર્ષમાં જોવા મળ્યું છે. બંગાળના પ્રતિબંધને કારણે અહીંના હાથીઓને ગામડાઓ તરફ જવાની ફરજ પડી છે. પૂર્વ સિંહભૂમ અને સરાઈકેલાના કેટલાક વિસ્તારો હાથીઓના ઉપદ્રવથી ખરાબ રીતે પ્રભાવિત છે.

અહીંના હાથીઓ દેશભરમાં પ્રખ્યાત છે

કુદરતી સુંદરતાની સાથે, દાલમા તેના હાથીઓ માટે દેશભરમાં પ્રખ્યાત છે. દર વર્ષે 60 હજાર પ્રવાસીઓ હાથીઓને જોવા આવે છે. પ્રવાસીઓની વધતી સંખ્યાને કારણે, વન વિભાગ અહીં આધુનિક સુવિધાઓ પૂરી પાડવામાં રોકાયેલ છે, પરંતુ હાથીઓની ઘટતી સંખ્યા મુશ્કેલીનું કારણ બની રહી છે. વાસ્તવમાં, પશ્ચિમ બંગાળ, ઓડિશા અને ઝારખંડ વચ્ચે હાથી કોરિડોર હોવાને કારણે, હાથીઓ ત્યાંથી દાલમા આવતા-જતા હતા. આ કારણે, તેઓ રહેણાંક વિસ્તારો તરફ ભટકતા નહોતા. બંગાળે ટ્રેંચની મદદથી આ માર્ગ બંધ કર્યો હતો, પછી ઓડિશાની સરહદે આવેલા પશ્ચિમ સિંહભૂમમાં નક્સલીઓએ IED પ્લાન્ટ કર્યા હોવાથી તેમની હિલચાલ બંધ થઈ ગઈ હતી. આ વર્ષે IEDને કારણે ચાર હાથીઓના મોત થયા છે, જ્યારે ગયા વર્ષે ઇલેક્ટ્રિક શોક અને અન્ય કારણોસર એક ડઝન હાથીઓએ જીવ ગુમાવ્યા છે.

વન વિભાગ હાથીઓને અનુકૂળ વાતાવરણ પૂરું પાડવામાં રોકાયેલ

હવે વન વિભાગ હાથીઓને અનુકૂળ વાતાવરણ પૂરું પાડવામાં રોકાયેલ છે. દાલમામાં તૈનાત વન રક્ષક અને પાટમડાના ઇન્ચાર્જે તાજેતરમાં દહેરાદૂનમાં એક મહિનાની ખાસ તાલીમ લીધી હતી, જેમાં હાથીઓના પ્રિય ખોરાક, તેમની સલામતી અને રક્ષણ વિશે વિગતવાર માહિતી આપવામાં આવી હતી. હાથીઓનો પ્રિય ખોરાક કેરિયા આર્બોરિયા, બુકાનાનિયા લેન્ઝાન, હેલિકટેરિસ ઇસોરા, ઇક્નોકાર્પસ ફ્રુટેસેન્સ (દૂધીની વેલ), કુદ્રુમ કાંટો, સનીચારી, ફનેરા વાહિલી (ચિહર વેલ), લેનિયા કોરોમેન્ડેલિકા (ડોકા), સ્ટર્ક્યુલિયા યુરેન્સ (ગમનું લાકડું), ડેલેનિયા છે. દાલમા અને આસપાસના વિસ્તારમાં આ છોડ વાવવાના પ્રયાસો શરૂ થયા છે.

જાગૃતિ દિવસનું આયોજન

દર વર્ષે 12 ઓગસ્ટે વિશ્વ હાથી દિવસ ઉજવવામાં આવે છે જેથી લોકોમાં હાથીઓ, તેમના રહેઠાણ અને તેમની સાથે સંકળાયેલા પડકારો વિશે જાગૃતિ આવે. ધાર્મિક મહત્વ ઉપરાંત, હાથીઓ પર્યાવરણીય સંરક્ષણમાં પણ મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. તેઓ પાણીના સ્ત્રોત બનાવે છે અને બીજ ફેલાવીને નવી વનસ્પતિના વિકાસમાં ફાળો આપે છે. વિશ્વ હાથી દિવસની શરૂઆત કેનેડિયન ફિલ્મ નિર્માતા પેટ્રિશિયા સિમ્સ અને થાઇલેન્ડની રાણી સિરિકિટ દ્વારા અન્ય સંરક્ષણવાદીઓ સાથે મળીને કરવામાં આવી હતી. તેનો હેતુ વનનાબૂદી, શિકાર અને રહેઠાણના વિનાશ જેવી સમસ્યાઓ સામે અવાજ ઉઠાવવાનો હતો.

આ પણ વાંચો: Gujarat: બુટલેગરોની કમાલ, નકલી ટોઇલેટના કમોડ તો ક્યાક પાર્ક કરેલા કન્ટેનરમાં દારૂનો જથ્થો ઝડપાયો