આજની તા. 5 ફેબ્રુઆરી જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ, જાણો આજના દિવસનો શું છે ઈતિહાસ

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.

૧૮૮૪ – ડર્બી કાઉન્ટી ફૂટબૉલ ક્લબની સ્થાપના કરવામાં આવી.

ડર્બી કાઉન્ટી ફૂટબૉલ ક્લબ, એક પ્રખ્યાત અંગ્રેજી ફૂટબોલ ક્લબ છે, આ ડર્બી, ઇંગ્લેન્ડ સ્થિત છે. આ ક્લબ પ્રાઇડ પાર્ક સ્ટેડિયમ, ડર્બી માં આધારિત છે, તેઓ ફૂટબોલ લીગ ચેમ્પિયનશિપમાં રમે છે.

૧૮૮૮માં ફૂટબોલ લીગના ૧૨ સ્થાપક સભ્યોમાંના એક તરીકે જાણીતા, ડર્બી કાઉન્ટી એ માત્ર ૧૦ ક્લબમાંની એક છે જેણે અંગ્રેજી ફૂટબોલ લીગ સિસ્ટમની દરેક સિઝનમાં ભાગ લીધો હતો, જેમાં પાંચ સિવાયના તમામ ટોચના બે વિભાગોમાં હતા.

ક્લબની સ્થાપના ૧૮૮૪ માં ડર્બીશાયર કાઉન્ટી ક્રિકેટ ક્લબના એક શાખા તરીકે વિલિયમ મોર્લી દ્વારા કરવામાં આવી હતી.  તેની સ્પર્ધાત્મક ટોચ ૧૯૭૦ના દાયકામાં આવી જ્યારે તેણે બે વાર ફર્સ્ટ ડિવિઝન જીત્યું અને ચાર વખત યુરોપિયન કપ સેમિ-ફાઇનલમાં પહોંચવાની સાથે સાથે ઘણી નાની ટ્રોફી જીતીને મુખ્ય યુરોપિયન સ્પર્ધાઓમાં ભાગ લીધો.  વધુમાં, ક્લબ આંતરયુદ્ધના વર્ષોમાં એક મજબૂત શક્તિ હતી - ૧૯૩૦ના દાયકામાં લીગમાં બે વાર રનર-અપ રહી - અને ૧૯૪૬માં યુદ્ધ પછીનો પહેલો FA કપ જીત્યો.

૧૯૦૭ – બેલ્જિયમના રસાયણશાસ્ત્રી લીઓ બેકેલેન્ડે વિશ્વના પ્રથમ કૃત્રિમ પ્લાસ્ટિક બૅકલાઇટની શોધની જાહેરાત કરી.

બેકલાઇટ, ઔપચારિક રીતે (Polyoxybenzylmethylenglycolanhydride)પોલિઓક્સીબેન્ઝાઇલમેથિલેન્ગ્લાઇકોલાનહાઇડ્રાઇડ, થર્મોસેટિંગ ફિનોલ ફોર્માલ્ડિહાઇડ રેઝિન છે, જે ફોર્માલ્ડિહાઇડ સાથે ફિનોલની ઘનીકરણ પ્રતિક્રિયામાંથી રચાય છે.  કૃત્રિમ ઘટકોમાંથી બનાવેલ પ્રથમ પ્લાસ્ટિક, તે યોંકર્સ, ન્યુ યોર્કમાં લીઓ બેકલેન્ડ દ્વારા ૧૯૦૭ માં વિકસાવવામાં આવ્યું હતું અને ૭ ડિસેમ્બર, ૧૯૦૯ ના રોજ પેટન્ટ (યુ.એસ. પેટન્ટ 942699A).પેટન્ટ થયું હતું.

(બેકલાઇટ, તેની "ફિનોલ અને ફોર્માલ્ડિહાઇડના અદ્રાવ્ય ઉત્પાદનો બનાવવાની પદ્ધતિ" ૧૩ જુલાઈ, ૧૯૦૭ના રોજ દાખલ કરવામાં આવી હતી અને ૭ ડિસેમ્બર, ૧૯૦૯ના રોજ તેને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.)

જ્યારે લીઓ બેકેલેન્ડે તેની હોમ લેબોરેટરીમાં ફિનોલ અને ફોર્માલ્ડિહાઇડની પ્રતિક્રિયાઓની તપાસ કરવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે વેલોક્સ ફોટોગ્રાફિક પેપરની શોધને કારણે બેકલેન્ડ પહેલેથી જ શ્રીમંત હતો.  રસાયણશાસ્ત્રીઓએ ઓળખવાનું શરૂ કરી દીધું હતું કે ઘણા કુદરતી રેઝિન અને ફાઇબર પોલિમર છે.  બેકલેન્ડનો પ્રારંભિક ઉદ્દેશ્ય મર્યાદિત પુરવઠાની સામગ્રી, શેલક માટે રિપ્લેસમેન્ટ શોધવાનો હતો કારણ કે તે લાખ જંતુઓ (ખાસ કરીને કેરિયા લાક્કા) ના સ્ત્રાવથી કુદરતી રીતે બનાવવામાં આવી હતી.  તેણે "નોવોલેક" નામનું દ્રાવ્ય ફિનોલ-ફોર્માલ્ડિહાઇડ શેલેકનું ઉત્પાદન કર્યું, પરંતુ તે બજારમાં સફળતા મેળવી શક્યું ન હતું, જો કે તે આજે પણ ઉપયોગમાં લેવાય છે (દા.ત., ફોટોરિસ્ટ તરીકે).

 ત્યારબાદ તેણે લાકડાને કોટિંગ કરવાને બદલે તેને સિન્થેટિક રેઝિન વડે ગર્ભિત કરીને તેને મજબૂત બનાવવાનો પ્રયોગ શરૂ કર્યો.  ફિનોલ અને ફોર્માલ્ડિહાઇડ પર લાગુ દબાણ અને તાપમાનને નિયંત્રિત કરીને, તેણે સખત મોલ્ડ કરી શકાય તેવી સામગ્રીનું ઉત્પાદન કર્યું જેને તેણે પોતાના નામ પર બેકેલાઇટ નામ આપ્યું.  તે સૌપ્રથમ કૃત્રિમ થર્મોસેટિંગ પ્લાસ્ટિકનું ઉત્પાદન કરવામાં આવ્યું હતું, અને બેકલેન્ડે "હજાર અને એક ... લેખો" પર અનુમાન લગાવ્યું હતું કે તેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.  પાઉડર બ્રોન્ઝ અને સ્લેટ ડસ્ટ, પરંતુ લાકડું અને એસ્બેસ્ટોસ રેસા સાથે સૌથી વધુ સફળ રહ્યા હતા, જોકે કડક પર્યાવરણીય કાયદાઓને કારણે એસ્બેસ્ટોસને ધીમે ધીમે બધા ઉત્પાદકો દ્વારા છોડી દેવામાં આવ્યા હતા.

૧૯૫૮ – જ્યોર્જિયાના સવાનાહના દરિયાકિનારે અમેરિકી વાયુસેના દ્વારા ટાયબી બોમ્બ તરીકે ઓળખાતો હાઇડ્રોજન બોમ્બ ગુમ થયો.

૫ ફેબ્રુઆરી,૧૯૫૮ના રોજ ટાયબી ટાપુની મધ્ય-હવા અથડામણ એ એક ઘટના હતી, જેમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ એરફોર્સે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના જ્યોર્જિયાના સવાન્નાહ નજીક ટાઇબી આઇલેન્ડ નજીકના પાણીમાં ૭૬૦૦-પાઉન્ડ (૩૪૦૦ કિલો) માર્ક 15 પરમાણુ બોમ્બ ગુમાવ્યો હતો.  પ્રેક્ટિસ એક્સરસાઇઝ દરમિયાન F-86 ફાઈટર પ્લેન બોમ્બ લઈને જઈ રહેલા B-47 બોમ્બર સાથે અથડાયું હતું.  દુર્ઘટનાની ઘટનામાં સંભવિત વિસ્ફોટથી એરક્રુને બચાવવા માટે, બોમ્બને જેટીઝન કરવામાં આવ્યો હતો.  ઘણી અસફળ શોધોને પગલે, બોમ્બ ટાઈબી ટાપુના કિનારે વસો સાઉન્ડમાં ક્યાંક ખોવાઈ ગયો હોવાનું અનુમાન કરવામાં આવ્યું હતું.

૬ ફેબ્રુઆરી, ૧૯૫૮ના રોજથી, એર ફોર્સ ૨૭૦૦ મી એક્સપ્લોઝિવ ઓર્ડનન્સ ડિસ્પોઝલ સ્ક્વોડ્રન અને ૧૦૦ નેવી કર્મચારીઓએ હાથથી પકડેલા સોનાર અને ગેલ્વેનિક ડ્રેગ અને કેબલ સ્વીપ્સથી સજ્જ એક શોધ શરૂ કરી. ૧૬ એપ્રિલના રોજ, સૈન્યએ જાહેરાત કરી કે શોધ અસફળ રહી છે.  ૨૦૦૧ માં એક હાઈડ્રોલોજિક સર્વેના આધારે, બોમ્બને વાસૉ સાઉન્ડના તળિયે ૫ થી ૧૫ ફૂટ (1.5 થી 4.6 m) કાંપની નીચે દટાયેલો હોવાનું ઉર્જા વિભાગ દ્વારા માનવામાં આવ્યું હતું.

૨૦૦૪ માં, નિવૃત્ત એરફોર્સ લેફ્ટનન્ટ કર્નલ ડેરેક ડ્યુકે દાવો કર્યો હતો કે બોમ્બના સંભવિત આરામ સ્થળને ફૂટબોલના મેદાનના કદ જેટલા નાના વિસ્તાર સુધી સાંકડી કરી દીધી છે.તેમણે અને તેમના પાર્ટનરએ આ વિસ્તાર શોધી કાઢ્યો હતો.  ટોમાં ગીગર કાઉન્ટર સાથે બોટ.  ગૌણ કિરણોત્સર્ગી કણો ચાર વખત કુદરતી રીતે બનતા સ્તરો શોધી કાઢવામાં આવ્યા હતા અને મેપ કરવામાં આવ્યા હતા, અને કિરણોત્સર્ગ ઉત્પત્તિની જગ્યા ત્રિકોણાકાર કરવામાં આવી હતી.  હવાઈ ​​દળના પરમાણુ શસ્ત્રોના સલાહકારે અનુમાન કર્યું હતું કે કિરણોત્સર્ગનો સ્ત્રોત કુદરતી હતો, જે મોનાઝાઈટ ડિપોઝિટમાંથી ઉદ્ભવ્યો હતો.

અવતરણ:-

૧૮૪૦ – જોન બોય્ડ ડનલોપ, ડનલોપ ન્યુમેટિક ટાયર કંપની કંપનીના સ્થાપક (અ. ૧૯૨૧)

જ્હોન બોય્ડ ડનલોપ એ સ્કોટ્સમેન શોધક હતા. તેઓ ડનલોપ ન્યુમેટિક ટાયર કંપની કંપનીના સ્થાપક હતા, એક રબર કંપની છે, જે તેમનું નામ ધરાવે છે. તેઓ એરિયલ ટાયર્સના શોધક છે.

ડનલોપનો જન્મ ૫ ફેબ્રુઆરી ૧૮૪૦ના રોજ સ્કોર્લેન્ડના ડ્રેગહોર્ન ખાતે થયો હતો. તેમણે એડિનબર્ગ યુનિવર્સિટી ખાતે પશુચિકિત્સાનો અભ્યાસ કર્યો. આયર્લૅન્ડના ડાઉન પેટ્રીમાં તેમણે તેમના ભાઈ સાથે ડાઉની વેટરનરી ક્લિનિકની પણ સ્થાપના કરી. ૧૮૮૭માં તેમને એરિયલ ટાયરનું બિરુદ મળ્યું. તેનું નામ ઉત્તર આયર્લેન્ડના સિક્કામાં છાપવામાં આવે છે.

૨૩ ઑક્ટોબર ૧૯૨૧ના રોજ તેઓ આયર્લેન્ડમાં મૃત્યુ પામ્યા.

૧૯૦૫ – પ્રદ્યુમ્ન કંચનરાય દેસાઈ, પ્રકૃતિપ્રેમી અને પક્ષી વિશારદ. (અ. ૧૯૮૪)

તેમનો જન્મ ૫ ફેબ્રુઆરી ૧૯૦૫ના રોજ ગુજરાતના ભાવનગર શહેરમાં થયો હતો. તેમના પિતા કંચનરાય ગીરજાશંકર દેસાઈ અને કાકા મુકુંદરાય પણ પ્રકૃતિપ્રેમી અને પક્ષીપાલક હતા. આમ નાનપણથી જ તેઓને પક્ષીપ્રેમના સંસ્કાર મળેલા. તે ઉપરાંત ભાવનગર રાજ્યમાં તે સમયે ચિત્તાને તાલીમ આપનાર હશન ઉસ્તાદે પણ તેઓને પક્ષીઓ અને પ્રકૃતિ વિષયે સારૂં એવું માર્ગદર્શન કરેલું. ભાવનગરના મહારાજા કૃષ્ણકુમારસિંહજીએ તેઓને ૧૫ ઓગસ્ટ ૧૯૨૯ના રોજ પોતાના એ.ડી.સી. (Aide-de-camp – પરિસહાયક અધિકારી) તરીકે નિયુક્ત કરેલા, ત્યાર પછી ડૉ. વિરભદ્રસિંહજીએ પણ તેમને આ પદે સેવારત રાખ્યા અને આશરે ૩૫ વર્ષ સુધી સેવારત રહી ૧ જુલાઇ ૧૯૭૩ના રોજ તેઓએ નિવૃતિ લીધી અને પછી નિવૃત જીવન ગાળ્યું. ૧૯૮૪માં તેમનું અવસાન થયું હતું.

પિતા કંચનરાય સાથે મળીને તેમણે જંગબારી (African grey parrot)નું પ્રજનન અને ઉછેર કરવામાં સફળતા પ્રાપ્ત કરી હતી. તેઓ ચંડૂલ (lark)ને પકડવાની તાલીમ આપવામાં પારંગત હતા. મહારાજા કૃષ્ણકુમારસિંહજીએ તેઓને "પક્ષીરાજ"નું બિરુદ આપી તેમનું સન્માન કરેલું.

ગુજરાત રાજ્યમાં મલબારી શામા નામના પક્ષીની નોંધ એમણે પાલનપુરના બાલારામ પેલેસ પાસેની બાલારામ નદીના કિનારે કરેલી તે ગુજરાતમાં એ પક્ષીની ડાંગનાં જંગલો સિવાય સૌ પ્રથમ નોંધ છે..

૧૯૮૬ – ધનરાજ નથવાણી, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડના ગ્રુપ પ્રેસિડેન્ટ  ભારતીય ઉદ્યોગપતિ અને

ગુજરાત ક્રિકેટ એસોસિએશનનાં વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ ....

ધનરાજ નથવાણીનો જન્મ ૫ ફેબ્રુઆરી ૧૯૮૬માં બિઝનેસમેન અને રાજનેતા પરિમલ નથવાણી અને વર્ષા નથવાણીને ત્યાં થયો હતો.

ધનરાજ નથવાણીએ ઈન્ટરનેશનલ બિઝનેસનો અભ્યાસ રીજેન્ટસ્ બિઝનેસ સ્કુલ, લંડનથી કર્યો છે. આ ઉપરાંત એમ.બી.એનો અભ્યાસ નેશનલ ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ્ મેનેજમેન્ટ એન્ડ ટેકનોલોજીથી કર્યો છે. સ્નાતક થયા બાદ, તેમને રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડના ગ્રુપ પ્રેસિડેન્ટ બનાવવામાં આવ્યા હતા.

ધનરાજ નથવાણી રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ લિમિટેડનાં ગ્રુપ પ્રેસિડેન્ટ છે.

૨૮ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૯, અમદાવાદમાં ગુજરાત ક્રિકેટ એસોસિએશનાં વાઈસ પ્રેસિડેન્ટ પદે ધનરાજ નથવાણી બિનહરીફ ચુંટાયા હતાં.

ગુજરાત ક્રિકેટ એસોસિએશનાં વાઈસ પ્રેસિડેન્ટ તરીકે, ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૦માં વિશ્વનાં સૌથી મોટા નવનિર્મિત ક્રિકેટ સ્ટેડિયમ ખાતે યોજાયેલ અમેરિકન પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ અને ભારતનાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી માટે યોજાયેલ "નમસ્તે ટ્રમ્પ" ઇવેન્ટ આયોજીત કરવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો.

તેઓ અમદાવાદમાં બનાવવામાં આવેલ નરેન્દ્ર મોદી ક્રિકેટ સ્ટેડિયમનાં નિર્માણ માટેની મુખ્ય ટીમનાં અગત્યનાં સભ્ય હતા. કહેવાય છે કે આ પ્રોજેકટ, ભારતનાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી માટે તેઓ જ્યારે અમિત શાહથી પણ પહેલાં તેઓ જ્યારે જી.સી.એ.નાં પ્રમુખ હતાં તે પહેલાંનો મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેકટ હતો. આ જ સ્ટેડિયમનાં ઉદ્ઘાટનમાં પણ તેમણે મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો. જી.સી.એનાં વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ તરીકે, ભારતની સ્થાનીક ક્રિકેટ ટુર્નામેન્ટ આઇ.પી.એલ ૨૦૨૧નાં આયોજનમાં તેમણે મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો, જે કોવિડ-૧૯ ને પગલે સ્થગિત કરવામાં આવી.

દ્વારકા દેવસ્થાન સમિતિ કે જે દ્વારકાધીશ મંદિરના વિકાસ અને મંદિરની મુલાકાતે આવતા ભક્તોની સુવિધાઓ માટે વિકસાવવામાં આવતી સગવડોનું સંચાલન કરે છે, તેના તેઓ વાઇસ ચેરમેન છે.

૧૭ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૪ના રોજ ધનરાજ નથવાણીનાં લગ્ન ગુજરાતી રીત-રીવાજથી ભુમી સાથે અમદાવાદમાં થયાં હતા, જેમાં ત્યારના ગુજરાતના મુખ્યમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી, અમીત શાહ, મુકેશ અંબાણી અને અહેમદ પટેલ વગેરે મહાનુભાવો આવ્યા હતા

પૂણ્યતિથી:-

૨૦૧૬ – માર્કંડ ભટ્ટ, ગુજરાતી રંગભૂમિના કલાકાર અને દિગ્દર્શક (જ. ૧૯૨૯)

માર્કંડ જશભાઇ ભટ્ટ ગુજરાતી રંગભૂમિના કલાકાર અને દિગ્દર્શક હતા. તેમણે વડોદરાના મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલયમાં ૩૦ વર્ષો સુધી નાટ્ય શિક્ષણ આપ્યું હતું. તેમણે અનેક ગુજરાતી નાટકોનું દિગ્દર્શન કર્યું હતું અને ભાગ ભજવ્યો હતો.

માર્કંડ ભટ્ટનો જન્મ ૨ ઑક્ટોબર ૧૯૨૯ના રોજ વડોદરામાં થયો હતો. દસ વર્ષની વયે તેમણે સ્થાનિક નાટ્ય મંડળીમાં અભિનય કરવાની શરૂઆત કરી હતી.૧૯૫૮માં તેમણે વડોદરાના જ મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલયમાંથી નાટ્ય વિદ્યામાં અનુસ્નાતકની પદવી મેળવી.

બે વર્ષ સુધી તેમણે સૌરાષ્ટ્ર સંગીત નાટક અકાદમી, રાજકોટના નાટ્ય વિભાગના અધ્યક્ષ સુધી કાર્ય કર્યું. તેમણે ૧૯૬૯ થી ૧૯૮૯ સુધી નાટ્ય કળા વિભાગના અધ્યક્ષ અને ૧૯૮૪ થી ૧૯૮૯ સુધી ફેકલ્ટી ઓફ પર્ફોર્મિંગ આર્ટ્સ, મહારાજા સયાજીરાવ વિશ્વવિદ્યાલયના વડા તરીકે કાર્યભાર સંભાળ્યો હતો. તેઓ ૧૯૯૨ થી ૧૯૯૫ દરમિયાન ગુજરાત સંગીત નાટક અકાદમીના ચેરમેન રહ્યા હતા.

તેમણે ૧૫૦૦થી વધુ ગુજરાતી નાટકોમાં અભિનય કર્યો હતો. તેમને ૧૯૬૦ના દાયકામાં આધુનિક ગુજરાતી નાટ્યમંચને બેઠું કરવાના પ્રણેતા તરીકે જોવામાં આવે છે. તેમણે અભિનય કરેલા નાટકોમાં ચંદ્રવદન મહેતાના અતૃપ્ત સરસ્વતી અને પરમ મહેશ્વર; રવિન્દ્રનાથ ટાગોરના નંદિની, મુકટધારા અને અરુપ રતન; ભાસના કર્ણભાર, શંકર શેશના રક્તબીજ, રઘુવીર ચૌધરીના સિકંદર સાની અને ગિરિશ કર્નાડના અગ્નિ અને વરસાદનો સમાવેશ થાય છે. બીજા કેટલાક નાટકોમાં વસુંધરાના વ્હાલાં દવલા, ગગને મેઘ છવાયો, વેનિસનો વેપારી, જનની જન્મભૂમિ, નવા ક્લેવર ધરો હંસલા, સુમનલાલ ટી દવે વગેરે હતા. તેમણે રેતીના રતન સહિત બે ગુજરાતી ચલચિત્રોમાં પણ અભિનય કરેલો.

તેમણે અનેક નાટકોનું દિગ્દર્શન કર્યું હતું જેમાં ધરા ગુર્જરી, પરિત્રાણ, શેતલને કાંઠે, ફિંગર પ્રિન્ટ અને હોહોલિકાનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે ઇ.સ. ૨૦૦૦ સુધી નાટકોમાં અભિનેતા અને દિગ્દર્શક તરીકે કાર્ય ચાલુ રાખ્યુ હતું. તેઓ નાટકોના ક્ષેત્રમાં કાર્ય કરતી સંસ્થા ત્રિવેણી સાથે સંકળાયેલા હતા.

તેમનું અવસાન ૮૭ વર્ષની વયે ૫ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬ના રોજ વડોદરા ખાતે થયું હતું.