આજની તા.01 ડિસેમ્બરનો જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ, જાણો આજના દિવસનો શું છે ઈતિહાસ

આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલાક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલો છે.

૧૯૧૧ – જૉર્જ પંચમ અને ક્વિન મેરી ભારત આવવાવાળા યુનિયન કે પહેલા રાજા,રાની બનેં. તેમની બોમ્બે (હવે  

મુબઈ) આગમનની યાદમાં જ ગેટવે ઓફ ઇન્ડિયા બનાવવામાં આવ્યું ....

ગેટવે ઓફ ઈન્ડિયા એ ૧૯ મી સદીની શરૂઆતમાં ભારતના બોમ્બે (મુંબઈ) શહેરમાં બાંધવામાં આવેલ એક કમાન-સ્મારક છે. ડિસેમ્બર ૧૯૧૧ માં વેલિંગ્ટન ફાઉન્ટેન પાસે સ્ટ્રાન્ડ રોડ ખાતે ભારતની મુલાકાત લેનાર પ્રથમ બ્રિટિશ રાજા રાજા-સમ્રાટ જ્યોર્જ પંચમના ઉતરાણની સ્મૃતિમાં તેનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું હતું.

ગુજરાતી આર્કિટેક્ચરના તત્વો દ્વારા પ્રેરણા આપતા ઈન્ડો-ઈસ્લામિક શૈલીમાં બાંધવામાં આવેલા સ્મારક માટે પાયો નાખવામાં આવ્યો હતો. આર્કિટેક્ટ જ્યોર્જ વિટ્ટેટ દ્વારા સ્મારકની અંતિમ ડિઝાઇન માત્ર ૧૯૧૪ માં મંજૂર કરવામાં આવી હતી, અને બાંધકામ ૧૯૨૪ માં પૂર્ણ થયું હતું. આ માળખું બેસાલ્ટથી બનેલી એક સ્મારક કમાન છે, જે ૨૬ મીટર (૮૫ ફૂટ) ઉંચી છે, જેમાં આર્કિટેક્ચરલ એક વિજયી સમારંભ સાથે સામ્યતા છે. કમાન તેમજ તે સમયનું ગુજરાતી સ્થાપત્ય.

તેના બાંધકામ પછી ગેટવેનો ઉપયોગ મહત્વપૂર્ણ સંસ્થાનવાદી કર્મચારીઓ માટે ભારતમાં પ્રતીકાત્મક ઔપચારિક પ્રવેશદ્વાર તરીકે કરવામાં આવ્યો હતો. ગેટવે એ સ્મારક પણ છે જ્યાંથી છેલ્લી બ્રિટિશ સૈનિકોએ ૧૯૪૮માં ભારતની આઝાદી બાદ ભારત છોડ્યું હતું. તે તાજમહેલ પેલેસ અને ટાવર હોટેલની સામે એક ખૂણા પર વોટરફ્રન્ટ પર સ્થિત છે અને અરબી સમુદ્રને જુએ છે. આજે, સ્મારક મુંબઈ શહેરનો પર્યાય છે, અને તેના મુખ્ય પ્રવાસી આકર્ષણોમાંનું એક છે. ગેટવે એ સ્થાનિકો, શેરી વિક્રેતાઓ અને ફોટોગ્રાફરો માટે સેવાઓની માંગણી કરવા માટે એક ભેગી સ્થળ પણ છે. તે સ્થાનિક યહૂદી સમુદાય માટે મહત્વ ધરાવે છે કારણ કે તે ૨૦૦૩ થી મેનોરાહની લાઇટિંગ સાથે હનુક્કાહ ઉજવણી માટેનું સ્થળ છે. ગેટવે પર પાંચ જેટી આવેલી છે, જેમાંથી બેનો ઉપયોગ વ્યાપારી ફેરી કામગીરી માટે થાય છે.

૧૯૪૩ – પંડિચેરી (અબ પુડ્ડુચેરી) માં શ્રી અરવિંદો આશ્રમ શાળાની સ્થાપના થઈ

શ્રી અરબિંદો આશ્રમનો અભિન્ન ભાગ શ્રી અરબિંદો ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર ઑફ એજ્યુકેશન, શિક્ષણમાં પ્રયોગ અને સંશોધન માટેના ક્ષેત્ર તરીકે સેવા આપે છે. વર્ષોથી શ્રી અરબિંદોએ શિક્ષણની નવી પ્રણાલીની રચનાને ભવિષ્યની માનવતાને પૃથ્વી પર દિવ્ય ચેતના અને દૈવી જીવન પ્રગટ કરવા માટે તૈયાર કરવાના શ્રેષ્ઠ માધ્યમોમાંનું એક માન્યું હતું. તેમની દ્રષ્ટિને નક્કર આકાર આપવા માટે, માતાએ ૨ ડિસેમ્બર, ૧૯૪૩ ના રોજ બાળકો માટે એક શાળા ખોલી. ત્યારથી, શાળા સતત વિકાસ કરતી રહી અને વિવિધ શૈક્ષણિક સમસ્યાઓ અને મુદ્દાઓ સાથે પ્રયોગો કરતી રહી. ૧૯૫૧ માં, પોંડિચેરી ખાતે એક સંમેલન યોજવામાં આવ્યું હતું જેમાં શ્રી અરબિંદોના યોગ્ય સ્મારક તરીકે શહેરમાં આંતરરાષ્ટ્રીય યુનિવર્સિટી સેન્ટરની સ્થાપના કરવાનો સંકલ્પ કરવામાં આવ્યો હતો. તદનુસાર, ૬ જાન્યુઆરી, ૧૯૫૨ના રોજ માતા દ્વારા શ્રી ઓરોબિંદો ઇન્ટરનેશનલ યુનિવર્સિટી સેન્ટરનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. ૧૯૫૯માં, માતાએ તેનું નામ બદલીને શ્રી અરબિંદો ઇન્ટરનેશનલ સેન્ટર ઑફ એજ્યુકેશન રાખવાનું નક્કી કર્યું.

૧૯૮૯ - વિશ્વનાથ પ્રતાપ સિંહ દેશના સાતમા વડાપ્રધાન બન્યા.

વિશ્વનાથ પ્રતાપ સિંઘ ટૂંકાવીને વી.પી. સિંહ, એક ભારતીય રાજકારણી હતા જેઓ ૧૯૯૮ થી ૧૯૯૦ સુધી ભારતના ૭ મા વડાપ્રધાન અને માંડાના ૪૧મા રાજા બહાદુર હતા. 

તેમનું શાસન ૨ ડિસેમ્બર ૧૯૮૯ થી ૧૦ નવેમ્બર ૧૯૯૦ સુધી એક વર્ષથી પણ ઓછું ચાલ્યું.તેઓ ભારતના એકમાત્ર એવા વડાપ્રધાન છે કે જેઓ ભૂતપૂર્વ રાજવી હતા.

રાજીવ ગાંધીના મંત્રાલયમાં, સિંહને નાણાં પ્રધાન અને સંરક્ષણ પ્રધાન સહિત વિવિધ કેબિનેટ હોદ્દા આપવામાં આવ્યા હતા. સિંઘ ૧૯૮૪ થી ૧૯૮૭ સુધી રાજ્યસભાના નેતા પણ હતા. સંરક્ષણ પ્રધાન તરીકેના તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, બોફોર્સ કૌભાંડ પ્રકાશમાં આવ્યું, અને સિંહે મંત્રાલયમાંથી રાજીનામું આપ્યું. ૧૯૮૮ માં, તેમણે જનતા પાર્ટીના વિવિધ જૂથોને મર્જ કરીને જનતા દળ પાર્ટીની રચના કરી. ૧૯૮૮ની ચૂંટણીમાં, રાષ્ટ્રીય મોરચાએ, ભારતીય જનતા પાર્ટી (BJP) ના સમર્થન સાથે સરકાર બનાવી અને સિંહ ભારતના 8મા વડાપ્રધાન બન્યા.

વડા પ્રધાન તરીકેના તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન, તેમણે ભારતની પછાત જાતિઓ માટે મંડલ કમિશનના અહેવાલને અમલમાં મૂક્યો, જેના કારણે આ અધિનિયમ સામે મોટા વિરોધ થયા. તેમણે ૬૦મો સુધારો પણ બનાવ્યો અને ૧૯૮૯માં અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિ અધિનિયમ ઘડ્યો. તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન રૂબૈયા સઈદનું અપહરણ થયું અને આતંકવાદીઓને મુક્ત કરવામાં આવ્યા. ૧૯૯૦માં કાશ્મીરની ખીણમાંથી કાશ્મીરી હિંદુઓનું કુખ્યાત હિજરત થયું. રામ રથયાત્રાના તેમના વિરોધને પગલે, ભાજપે રાષ્ટ્રીય મોરચા માટેનું સમર્થન પાછું ખેંચી લીધું અને તેમની સરકાર અવિશ્વાસનો મત હારી ગઈ. સિંઘે ૭ નવેમ્બર ૧૯૯૦ના રોજ રાજીનામું આપ્યું. તેમનો વડાપ્રધાન પદનો કાર્યકાળ ૩૪૩ દિવસ સુધી ચાલ્યો.

૧૯૯૯ - ભારતમાં વીમા ક્ષેત્રમાં ખાનગી ક્ષેત્રના રોકાણને મંજૂરી આપવામાં આવી.

૧૯૯૦ ના દાયકાના અંત સુધી જ્યારે વીમા ક્ષેત્ર ખાનગી ક્ષેત્ર માટે ફરીથી ખોલવામાં આવ્યું ત્યારે એલઆઈસીનો એકાધિકાર હતો. પરંતુ, હવે ભારતમાં 23 ખાનગી જીવન વીમા કંપનીઓ છે. તે પહેલાં, ઉદ્યોગમાં માત્ર બે રાજ્ય વીમા કંપનીઓનો સમાવેશ થતો હતો: જીવન વીમા કંપનીઓ (ભારતીય જીવન વીમા નિગમ, LIC) અને સામાન્ય વીમા કંપનીઓ (ભારતીય સામાન્ય વીમા નિગમ, GIC). GIC પાસે ચાર સબસિડિયરી કંપનીઓ હતી. ડિસેમ્બર ૨૦૦૦ની અસરથી, આ પેટાકંપનીઓને પેરેન્ટ કંપનીમાંથી ડી-લિંક કરવામાં આવી છે અને સ્વતંત્ર વીમા કંપનીઓ તરીકે સ્થપાઈ છે: ઓરિએન્ટલ ઈન્સ્યોરન્સ કંપની લિમિટેડ, ન્યૂ ઈન્ડિયા એશ્યોરન્સ કંપની લિમિટેડ, નેશનલ ઈન્સ્યોરન્સ કંપની લિમિટેડ અને યુનાઈટેડ ઈન્ડિયા ઈન્સ્યોરન્સ કંપની વિગેરે..

તહેવારો અને ઉજવણીઓ

કમ્પ્યુટર સાક્ષરતા દિવસ

વિશ્વ કોમ્પ્યુટર સાક્ષરતા દિવસની શરૂઆત ભારતીય કોમ્પ્યુટર કંપની NIIT દ્વારા 2001માં તેની 20મી વર્ષગાંઠ નિમિત્તે કરવામાં આવી હતી, જે સંશોધનના પ્રતિભાવરૂપે સૂચવવામાં આવ્યું હતું કે વિશ્વભરમાં મોટાભાગના કમ્પ્યુટર વપરાશકર્તાઓ પુરુષો હતા. તે દર વર્ષે 2 ડિસેમ્બરે થાય છે, અને તેનો હેતુ ભારતમાં ખાસ કરીને બાળકો અને મહિલાઓમાં તકનીકી કૌશલ્યોના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. તેના પોતાના શબ્દોમાં, તેનો ઉદ્દેશ્ય "જાગૃતિ પેદા કરવાનો અને વિશ્વભરના અન્ડરસેવ્ડ સમુદાયોમાં ડિજિટલ સાક્ષરતા વધારવાનો" છે. તે મૂળરૂપે NIIT દ્વારા સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. આ દિવસને માહિતી ટેકનોલોજીના શિક્ષણને સુધારવા માટે પણ નિર્દેશિત કરવામાં આવે છે, અને વધુ સામાન્ય રીતે, "કમ્પ્યુટરની ઉજવણી".

રાષ્ટ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ દિવસ

૨ ડિસેમ્બરને રાષ્ટ્રીય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, દેશને પ્રદૂષણ મુક્ત કરવા માટે આપણે સૌએ સાથે મળીને કામ કરવું પડશે, તે તમામ દેશવાસીઓની જવાબદારી છે.

ગુલામી નાબૂદી માટેનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ 

૨ ડિસેમ્બરે વાર્ષિક ઇવેન્ટ છે, જેનું આયોજન ૧૯૮૬ થી સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભા દ્વારા કરવામાં આવે છે.

૨ ડિસેમ્બર, ૧૯૪૯ ના રોજ યુનાઇટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલી દ્વારા વ્યક્તિઓમાં ટ્રાફિકના દમન અને અન્ય લોકોના વેશ્યાવૃત્તિના શોષણ માટેના સંમેલનને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. ઉપરાંત, ૧૮ ડિસેમ્બર ૨૦૦૨ ના ઠરાવ 57/195 દ્વારા, એસેમ્બલીએ ૨૦૦૪ ની જાહેરાત કરી હતી. ગુલામી અને તેની નાબૂદી સામેના સંઘર્ષની યાદમાં આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ.