આજની તા.6 નવેમ્બરનો જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ, જાણો આજના દિવસનો શું છે ઈતિહાસ

૧૭૬૩ - બ્રિટિશ દળોએ મીરકાસિમને હરાવી પટના પર કબજો કર્યો.

મીર કાસિમ ૧૭૬૦ થી ૧૭૬૩ સુધી બંગાળના નવાબ હતા. બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીના ટેકાથી તેમને નવાબ તરીકે સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા, તેમના સસરા મીર જાફરની જગ્યાએ, જેમને પ્લાસીના યુદ્ધમાં તેમની ભૂમિકા પછી ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપની દ્વારા ટેકો મળ્યો હતો.જો કે, મીર જાફર ઘણી બધી માંગણીઓને લઈને ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપની સાથે સંઘર્ષમાં હતો અને તેણે ડચ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપની સાથે જોડાણ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો. અંગ્રેજોએ આખરે ચિનસારા ખાતે ડચ દળોને વટાવી દીધા અને મીર કાસિમને મીર જાફરને બદલવામાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી.

બાદમાં કાસિમ અંગ્રેજો સામે પડ્યો અને બક્સરના યુદ્ધમાં તેમની સાથે લડ્યો. સાત વર્ષના યુદ્ધમાં બ્રિટનની જીત બાદ ઉત્તર પૂર્વ ભારતના મોટા ભાગોમાં ધીમે ધીમે બ્રિટિશ વિસ્તરણને રોકવાની છેલ્લી વાસ્તવિક સંભાવના તરીકે તેમની હાર સૂચવવામાં આવી છે.

સિંહાસન પર તેમના આરોહણ પછી, મીર કાસિમે અંગ્રેજોને ભવ્ય ભેટો સાથે ચૂકવણી કરી. અંગ્રેજોને ખુશ કરવા મીર કાસિમે બધુ લૂંટી લીધું, જમીન જપ્ત કરી લીધી, મીર જાફરની પર્સ ખાલી કરી નાખી અને તિજોરી ખાલી કરી નાખી.

જો કે, તે ટૂંક સમયમાં બ્રિટિશ હસ્તક્ષેપ અને અનંત ઝંખનાથી કંટાળી ગયો હતો અને તેના પહેલાના મીર જાફરની જેમ, બ્રિટિશ પ્રભાવથી મુક્ત થવા માટે ઝંખતો હતો. તેમણે તેમની રાજધાની મુર્શિદાબાદથી હાલના બિહારના મુંગેરમાં સ્થાનાંતરિત કરી, જ્યાં તેમણે સ્વતંત્ર સેના ઊભી કરી, કર વસૂલાતની વ્યવસ્થા કરીને તેમને ભંડોળ પૂરું પાડ્યું.

તેઓએ બ્રિટિશ ઈસ્ટ ઈન્ડિયા કંપનીની સ્થિતિનો વિરોધ કર્યો કે તેમના શાહી મુઘલ લાયસન્સ (દસ્તક) નો અર્થ એ છે કે તેઓ કર ચૂકવ્યા વિના વેપાર કરી શકે છે (અન્ય સ્થાનિક વેપારીઓએ ગુલામો સાથે તેમની આવકના 40% સુધી ચૂકવણી કરવાની જરૂર હતી.

અંગ્રેજોએ આ કર ચૂકવવાનો ઇનકાર કર્યા પછી, મીર કાસિમે સ્થાનિક વેપારીઓ પર પણ કર નાબૂદ કર્યો. આનાથી બ્રિટિશ વેપારીઓ અત્યાર સુધી જે ફાયદો ઉઠાવતા હતા તે અસ્વસ્થ થઈ ગયું અને દુશ્મનાવટ શરૂ થઈ. મીર કાસિમે ૧૭૬૩ માં પટનામાં કંપનીની ઓફિસો નાબૂદ કરી દીધી, જેમાં રહેવાસીઓ સહિત ઘણા યુરોપિયનોની હત્યા કરી.

મીર કાસિમે અવધના શુજા-ઉદ-દૌલા અને શાહર આલમ II સાથે જોડાણ કર્યું, પ્રવાસી મુઘલ સમ્રાટ, જેને અંગ્રેજો દ્વારા પણ ધમકી આપવામાં આવી હતી. જો કે, ૧૭૬૪માં બક્સરના યુદ્ધમાં તેમની સંયુક્ત સેનાનો પરાજય થયો હતો.

૧૮૬૦ – અબ્રાહમ લિંકન અમેરિકાના ૧૬મા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા.

અબ્રાહમ લિંકન (૧૨ ફેબ્રુઆરી ૧૮૦૯ - ૧૫ એપ્રિલ ૧૮૬૫) એ એક અમેરિકન રાજનેતા અને વકીલ હતા. તેઓએ માર્ચ ૧૮૬૧ થી એપ્રિલ ૧૮૬૫માં તેમની હત્યા થઈ ત્યાં સુધી અમેરિકાના ૧૬મા રાષ્ટ્રપ્રમુખ તરીકે પદ સંભાળ્યું હતું. લિંકને અમેરિકી ગૃહ યુદ્ધમાં દેશનું નેતૃત્ત્વ કર્યું હતું.

અબ્રાહમ લિંકનનો જન્મ ૧૨ ફેબ્રુઆરી ૧૮૦૯ના રોજ થોમસ લિંકન અને નેન્સી હેન્ક્સ લિંકનના દ્વિતીય સંતાન તરીકે થયો હતો. ઘરની નબળી આર્થિક પરિસ્થિતિના કારણે શરૂઆતનું જીવન ખૂબ જ સંઘર્ષભર્યું રહ્યું હતું. ૧૮૧૬માં તેમનો પરિવાર કેન્ટુકી રાજ્ય છોડી ઈન્ડિયાના રાજ્યમાં સ્થળાંતરિત થયો. બાળપણથી જ પરિવારના હાડમારીભર્યા જીવનને કારણે તેમનું પ્રાથમિક શિક્ષણ તૂટક અને અવ્યવસ્થિત રહ્યું. ૧૮૧૮માં તેમની માતાનું નિધન થયું. ૧૮૩૦માં તેમનો સમગ્ર પરિવાર ઈન્ડિયાના રાજ્ય છોડી ઇલિનૉઇસ રાજ્યમાં સ્થાયી થયો. અહીં તેમણે છૂટક મજૂરી અને નાની-મોટી નોકરીઓ કરીને પરિવારને મદદરૂપ બન્યા. થોડો સમય પોસ્ટ માસ્તર અને મોજણી અધિકારી પણ બન્યા.

લિંકને સૌ પ્રથમવાર ઇલિનૉઇસ રાજ્યના પ્રતિનિધિસભાની ચૂંટણીમાં ઉમેદવારી નોંધાવી પોતાની રાજકીય કારકિર્દીની શરૂઆત કરી. વ્હીગ પક્ષના ઉમેદવાર તરીકે પ્રથમ પ્રયાસમાં તેઓ પરાજીત થયા. ૧૮૩૪માં ફરીવાર આ બેઠક પરથી ઉમેદવાર બન્યા અને ચૂંટણીમાં વિજય મેળવ્યો. ૧૮૩૬માં ઇલિનૉઇસ બેઠકના પ્રતિનિધિ તરીકે તેઓ બીજી વાર ચૂંટાયા. આ દરમિયાન તેઓએ ગુલામી પ્રથાનો વિરોધ કર્યો. ૧૮૪૦માં અમેરિકાના પ્રથમ વ્હીગ-પ્રમુખ હેનરી હેરિસન સાથે ચૂંટણીમાં સક્રીય ભાગ લીધો. ૧૮૪૧માં સ્ટુઅર્ટ લોગાન સાથે જોડાયા. ૧૮૩૪થી ૧૮૪૨ સુધી સતત ચાર મુદ્દત માટે ઇલિનૉઇસ રાજ્યના પ્રતિનિધિ તરીકે ચૂંટાયા બાદ સમવાય સરકારના નીચલા ગૃહની પ્રતિનિધિસભામાં નિષ્ફળ ઉમેદવારી નોંધાવી. ૧૮૪૬માં બીજા પ્રયાસમાં તેઓ સફળ રહ્યા અને ચૂંટણીમાં વિજયી બન્યા. આ સમય દરમિયાન જ અમેરિકા મેક્સિકન યુદ્ધમાં જોડાયું. અમેરિકન સરકારના આ વલણની તેમણે તીવ્ર આલોચના કરી. ૧૮૫૪માં ગુલામી પ્રથા નાબૂદી અંગેનો કાયદો નબળો પાડવાના હેતુસર અમેરિકન સરકારે કેન્સાસ–નેબ્રાસ્કા એક્ટનો પ્રસ્તાવ સેનેટમાં રજૂ કર્યો. લિંકને તેનો સખત વિરોધ નોંધાવ્યો. તેમના આ પ્રજાલક્ષી વલણને ઇલિનૉઇસની પ્રજાએ વ્યાપક સમર્થન આપ્યું. પરિણામે અમેરિકાના રાજકારણમાં રિપબ્લિકન પક્ષની સ્થાપના થઈ. ૧૮૫૫માં લિંકને ઇલિનૉઇસ રાજ્યની બેઠક પરથી સેનેટર તરીકે ઝંપલાવ્યું પરંતુ ખૂબ જ પાતળી સરસાઈથી તેઓ પરાજીત થયા. ૧૮૫૮માં સેનેટર તરીકે લિંકનના પક્ષે ફરી વાર બેઠક ગુમાવી. ૧૮૬૦માં પ્રમુખની ચૂંટણીમાં તેઓ વિજયી બન્યા અને અમેરિકાના ૧૬મા રાષ્ટ્રપ્રમુખ બન્યા.

૧૯૪૭ – ઇતિહાસમાં સૌથી લાંબા સમય સુધી ચાલેલા ટેલિવિઝન કાર્યક્રમ 'મીટ ધ પ્રેસ'ની શરૂઆતનું પ્રસારણ શરૂ થયું.

મીટ ધ પ્રેસ એ NBC પર પ્રસારિત થતો સાપ્તાહિક અમેરિકન ટેલિવિઝન સમાચાર/ઇન્ટરવ્યુ પ્રોગ્રામ છે. તે અમેરિકન ટેલિવિઝન પર સૌથી લાંબો સમય ચાલતો કાર્યક્રમ છે, જો કે વર્તમાન ફોર્મેટ ૬ નવેમ્બર,૧૯૪૭ના રોજના ડેબ્યુ એપિસોડ સાથે થોડું સામ્ય ધરાવે છે. મીટ ધ પ્રેસ વોશિંગ્ટન, ડી.સી., દેશભરમાં અને સમગ્ર વિશ્વમાં નેતાઓ સાથેના ઇન્ટરવ્યુમાં નિષ્ણાત છે. રાજકારણ, અર્થશાસ્ત્ર, વિદેશ નીતિ અને અન્ય જાહેર બાબતોના મુદ્દાઓ, પેનલ ચર્ચાઓ સાથે જે અભિપ્રાયો અને વિશ્લેષણ પ્રદાન કરે છે. જાન્યુઆરી ૨૦૨૧ માં, ઉત્પાદન વોશિંગ્ટન, ડી.સી.માં કેપિટોલ હિલ પર એનબીસીના બ્યુરોમાં ખસેડવામાં આવ્યું.

૨૦૧૨ – ટેમી બાલ્ડવિન યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેનેટમાં ચૂંટાયેલા પ્રથમ જાહેર સમલૈંગિક રાજકારણી બન્યા.

ટેમી સુઝાન ગ્રીન બાલ્ડવિન એક અમેરિકન વકીલ અને રાજકારણી છે જેણે ૨૦૧૩ થી વિસ્કોન્સિનથી જુનિયર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેનેટર તરીકે સેવા આપી છે. ડેમોક્રેટિક પાર્ટીની સભ્ય, તેણીએ ૭૮મા જિલ્લાનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી વિસ્કોન્સિન સ્ટેટ એસેમ્બલીમાં ત્રણ ટર્મ સેવા આપી હતી, અને ૧૯૯૯ થી ૨૦૧૩ એ યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં વિસ્કોન્સિનના 2જી કોંગ્રેસનલ ડિસ્ટ્રિક્ટનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું. ૨૦૧૨ માં, બાલ્ડવિન રિપબ્લિકન ઉમેદવાર ટોમી થોમ્પસનને હરાવીને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સેનેટ માટે ચૂંટાયા હતા.૨૦૧૨ માં, બાલ્ડવિન રિપબ્લિકન ઉમેદવાર લેહ વુકમિરને હરાવીને ફરીથી ચૂંટાયા હતા.

૧૮૬૧ – ડૉ. જેમ્સ નાઈસ્મિથ, બાસ્કેટબોલ રમતના શોધક. (અ. ૧૯૩૯)

૧૮૭૮ – કર્ટ ગોલ્ડસ્ટીન, જર્મનીના ન્યુરોલોજી અને મનોચિકિત્સાના વિદ્વાન. (અ. ૧૯૬૫)

૧૮૮૧ – અરદેશર ખબરદાર, ગુજરાતી કવિ, વિવેચક, નાટ્યકકાર. 

તેમની ગુજરાતી કવિતા જ્યાં જ્યાં વસે એક ગુજરાતી, ત્યાં ત્યાં સદાકાળ ગુજરાત અત્યંત લોકપ્રિય બની છે.

તેમનો જન્મ ગુજરાતના દમણ ગામમાં ૬ નવેમ્બર ૧૮૮૧ના રોજ થયો હતો. પ્રાથમિક શિક્ષણ દમણમાં પૂર્ણ કર્યા પછી તેમણે માધ્યમિક શિક્ષણ મુંબઈની ન્યૂ ભરડા હાઈસ્કૂલમાંથી લીધું. કૉલેજમાં અભ્યાસની તકથી વંચિત રહ્યા પછી ૧૯૦૯માં મદ્રાસ ‍(હવે ચેન્નઈ) માં મોટર-સાઈકલના સામાનનો ધંધો શરૂ કર્યો. તેઓ મદ્રાસ અને પછી મુંબઈમાં સ્થાયી થયા. ૧૯૨૪માં અંધેરી, મુંબઈની સાતમી ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના પ્રમુખ રહ્યા હતા.

૩૦ જુલાઇ ૧૯૫૩ના રોજ મદ્રાસમાં તેમનું અવસાન થયું હતું.

૧૯૮૫ – સંજીવ કુમાર, ભારતીય ફિલ્મ અભિનેતા 

સંજીવ કુમાર હિન્દી ફિલ્મોનાં એક પ્રસિદ્ધ અભિનેતા હતાં. તેઓ ગુજરાતી હતાં. તેમણે નયા દિન નયી રાત ફિલ્મમાં નવ ભૂમિકાઓ કરી હતી. કોશિશ ફિલ્મમાં તેમણે મુગા-બહેરાં વ્યક્તિનો શાનદાર અભિનય કર્યો હતો. શોલે ફિલ્મનું ઠાકુરનું પાત્ર તેમના અભિનય દ્વારા અમર થઇ ગયું છે.

સંજીવ કુમાર નો જન્મ ગુજરાત માં એક ગુજરાતી પરિવાર માં થયો હતો. તેમનું અસલી નામ હરિહર જરીવાલા હતું. તેમનું પિતૃક નિવાસ સુરત હતું પાછળથી તેમનો પરિવાર મુંબઈ આવી ગયો. ફિલ્મ પ્રતિ જનૂન તેમને ભારતીય ફિલ્મ ઉદ્યોગ માં લઈ આવ્યો જ્યાં તેઓ એક પ્રસિદ્ધ ફિલ્મ અભિનેતા બન્યા. તેઓ પોતાના વ્યવ્હારથી સૌથી અલગ અભિનય શૈલી માટે ઓળખાય છે. સંજીવ કુમાર એ વિવાહ નહીં પરંતુ પ્રેમ ઘણી વાર કર્યો હતો. તેમને એ અંધવિશ્વાસ હતો કે તેમના પરિવાર માં મોટો પુત્ર ૧૦ વર્ષ નો થતા પિતા ની મૃત્યુ થઈ જાય છે. તેમના દાદા, પિતા અને ભાઈ સાથે આ થઈ ચૂક્યૂં હતું. સંજીવ કુમાર એ પોતાના દિવંગત ભાઈ ના પુત્ર ને દત્તક લીધો હતો અને તે દસ વર્ષનો થતાં તેમનું મૃત્યુ થયું. સંજીવ કુમારને ભોજન નો બહુ શોખ હતો. વીસ વર્ષ ની આયુ માં ગરીબ માધ્યમ વર્ગ ના આ યુવાને રંગમચ માં કામ કરવું શુરૂ કર્યું. તેમણે નાની ભૂમિકાઓ થી કોઈ પરહેજ ન કર્યો. એચ.એસ.રવૈલ ની સંઘર્ષ માં દિલીપ કુમાર ની બાહુમાં શ્વાસ છોડવાનું દ્રશ્ય તેમણે એટલું શાનદાર કર્યો કે તેઓ અભિનય સમ્રાટ ની હરોળમાં આવી ગયા. સિતારા બની ગયા છતાં પણ તેમણે ક્યારેય નખરા ન કર્યાં. તેમણે જયા બચ્ચનના સાસરા, પ્રેમી, પિતા, પતિની ભૂમિકાઓ બજાવી. જ્યારે લેખક સલીમ ખાન એ તેમના સમકાલીન અમિતાભ બચ્ચન અને શશિ કપૂરના પિતાની ભૂમિકા ત્રિશૂલમાં નિભાવવાનો આગ્રહ કર્યો તો તેમણે અચકાયા વિના આ ભૂમિકા કરી અને આને શાનદાર ઢંગ થી નિભાવી કે તેમને જ કેંદ્રીય પાત્ર માની લેવામાં આવ્યાં. વૃદ્ધ માણસની ભૂમિકા તેમણે વીસ વર્ષ ની આયુ માં એટલી ખૂબી થી નિભાવી હતી કે પૃથ્વીરાજ કપૂર જોઈને દંગ રહી ગયા હતાં.એમની ફિલ્મ 'શોલે' માં ઠાકુર બલદેવસિંહની ભૂમિકા યાદગાર હતી.લોકો આજે પણ તે યાદ કરે છે.

તેઓ આજીવન કુંવારા રહ્યાં અને ૧૯૮૫ માં હૃદય ગતિ રોકાઈ જતા તેમનું મૃત્યુ થયું.

યુદ્ધ અને સશસ્ત્ર સંઘર્ષમાં પર્યાવરણનું શોષણ અટકાવવા માટેનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ

યુદ્ધ અને સશસ્ત્ર સંઘર્ષમાં પર્યાવરણના શોષણને રોકવા માટેનો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ એ દર વર્ષે ૬ નવેમ્બરના રોજ મનાવવામાં આવતો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ છે. કોફી અત્તા અન્નાનના સેક્રેટરી-જનરલ તરીકેના કાર્યકાળ દરમિયાન સંયુક્ત રાષ્ટ્રસંઘની સામાન્ય સભા દ્વારા ૫ નવેમ્બર, ૨૦૦૧ના રોજ યુદ્ધ અને સશસ્ત્ર સંઘર્ષમાં પર્યાવરણના શોષણને રોકવા માટેના આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.

આ અવલોકનમાંથી સેક્રેટરી-જનરલ બાન કી-મૂને ત્યારથી લખ્યું છે કે, "આપણે આપણા નિકાલ પરના તમામ સાધનોનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ, સંવાદ અને મધ્યસ્થીથી લઈને નિવારક મુત્સદ્દીગીરી સુધી, કુદરતી સંસાધનોના બિનટકાઉ શોષણને બળતણ અને સશસ્ત્ર સંઘર્ષ શાંતિના નાજુક પાયા." અને અસ્થિરતાને પ્રોત્સાહન આપવા અને નાણાં પૂરા પાડવાથી રોકવા માટે.