બીજેપીનો જગદીપ ધનખડ પર લગાવેલો દાવ ફેલ! હવે ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ‘સેફ ગેમ’ રમશે સરકાર

• ધનખડ પરનો દાવ ભારે પડ્યો? હવે ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ‘સેફ ગેમ’ રમવાની તૈયારીમાં બીજેપી’
• બીજેપીનો જગદીપ ધનખડ પર લગાવેલો દાવ ફેલ! હવે ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદ માટે ‘સેફ ગેમ’ રમશે સરકાર

ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીની પ્રક્રિયા સત્તાવાર રીતે શરૂ થઈ ગઈ છે. ચૂંટણી આયોગે રિટર્નિંગ ઓફિસરની નિમણૂક કરી દીધી છે. આ સાથે એનડીએ, ખાસ કરીને બીજેપી, હવે ઉમેદવારની પસંદગી પર વિચાર-વિમર્શ શરૂ કરશે. આ દરમિયાન સંકેતો છે કે વિપક્ષ પણ આ ચૂંટણીમાં ઝંપલાવવાની તૈયારીમાં છે.

લોકસભા અને રાજ્યસભાના કુલ 782 સાંસદોના ઇલેક્ટોરલ કૉલેજમાં એનડીએ પાસે લગભગ 425 સાંસદોનું સમર્થન છે. આવી સ્થિતિમાં સંખ્યાની દૃષ્ટિએ એનડીએના ઉમેદવારની જીત લગભગ નિશ્ચિત માનવામાં આવે છે. આ જ કારણે ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદને લઈને સત્તાપક્ષ પૂર્ણ રણનીતિક લાભ સાથે આગળ વધી રહ્યો છે.

અસલમાં જગદીપ ધનખડે સંસદના મોનસૂન સત્રના પહેલા દિવસે 21 જુલાઈએ ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદેથી રાજીનામું આપી દીધું હતું. આ પછી આ પદ ખાલી થઈ ગયું છે. ઉપસભાપતિ હરિવંશ હાલમાં રાજ્યસભાની જવાબદારી સંભાળી રહ્યા છે.

ન્યૂઝ એજન્સી અનુસાર, બીજેપીની કોર ટીમે ભલે હજુ સુધી સત્તાવાર ચર્ચા શરૂ ન કરી હોય, પરંતુ પાર્ટી અને તેના સહયોગીઓ વચ્ચે એક સ્પષ્ટ અભિપ્રાય રચાતો જોવા મળે છે કે આ વખતે ‘ધનખડ જેવો પ્રયોગ’ નહીં દોહરાવવામાં આવે. સંગઠન સાથે જોડાયેલા અનુભવી અને રાજકીય રીતે વિશ્વસનીય ચહેરાને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવી શકે છે.

ધનખડે 1991માં જનતા દળથી પોતાના રાજકીય જીવનની શરૂઆત કરી હતી. બાદમાં તેઓ કોંગ્રેસ સાથે જોડાયા અને પછી બીજેપીમાં શામેલ થયા હતા. જોકે, સક્રિય રાજનીતિમાં તેમની ભાગીદારી મર્યાદિત રહી છે. સુપ્રીમ કોર્ટમાં વરિષ્ઠ અધિવક્તા તરીકે કામ કરતાં તેમણે બીજેપીનું ધ્યાન ખેંચ્યું અને 2019માં પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ નિયુક્ત થયા. ત્યારબાદ 2022માં તેઓ એનડીએના ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવવામાં આવ્યા.

રાજ્યપાલ તરીકે તેમનો કાર્યકાળ મમતા બેનર્જી સરકાર સાથે સતત ટકરાવને કારણે ચર્ચામાં રહ્યો. ઉપરાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ પણ તેમની મુખર અને અસામાન્ય કાર્યશૈલી ચર્ચાનો વિષય રહી, પરંતુ આ જ શૈલી ધીમે-ધીમે કેન્દ્ર સરકાર સાથેના તેમના સંબંધોમાં ખટાશનું કારણ બની ગઈ હતી.

ધનખડે ક્યારે રાજીનામું આપ્યું?

21 જુલાઈએ તેમણે વિપક્ષ દ્વારા લાવવામાં આવેલા જસ્ટિસ યશવંત વર્માને હટાવવાની નોટિસને સ્વીકારી લીધી. આને લઈને સત્તાપક્ષમાં નારાજગી જોવા મળી અને લોકસભામાં ચાલી રહેલી દ્વિપક્ષીય સહમતિના પ્રયાસો લગભગ પટરી પરથી ઉતરી ગયા. આના થોડા કલાકો બાદ તેમણે પદેથી રાજીનામું આપી દીધું.

બીજેપી કોને ઉમેદવાર બનાવશે?

બીજેપી અને તેના સહયોગી દળોના ઘણા નેતાઓનું માનવું છે કે આ વખતે પાર્ટી પરંપરાગત અને રાજકીય રીતે વિશ્વસનીય ઉમેદવારને આગળ લાવશે. બીજેપી પોતાના કોઈ વરિષ્ઠ નેતાને નામાંકિત કરી શકે છે. જેડીયુ સાંસદ હરિવંશ નારાયણ સિંહનું નામ પણ સંભવિત ઉમેદવારોમાં ચર્ચામાં છે. રાજ્યસભાના ઉપસભાપતિ તરીકે સાત વર્ષના કાર્યકાળ દરમિયાન તેમણે સરકાર સાથે સારો તાલમેલ જાળવ્યો છે.

નોંધનીય છે કે ઉપરાષ્ટ્રપતિ, રાજ્યસભાના પદાધિકારી સભાપતિ (અધ્યક્ષ) હોય છે અને સંસદની કાર્યવાહીને સુચારૂ રીતે ચલાવવાની સાથે-સાથે સરકારના વિધાયી (કાયદાકીય) એજન્ડાને દિશા આપવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.

સહયોગી દળોને પણ પ્રતિનિધિત્વ

અત્યાર સુધી બીજેપી નેતૃત્વવાળી કેન્દ્ર સરકારે મુખ્ય સંવૈધાનિક પદો પર સહયોગી દળોને પ્રમાણમાં ઓછું પ્રતિનિધિત્વ આપ્યું છે. તાજેતરમાં ટીડીપી નેતા ગજપતિ રાજૂને રાજ્યપાલ બનાવવાને અપવાદ તરીકે જોવામાં આવે છે.

એક બીજેપી નેતાનું કહેવું છે કે જ્યારે પાર્ટીની અંદર જ ચર્ચા શરૂ નથી થઈ, ત્યારે સંભવિત નામો પર અટકળો લગાવવી નિરર્થક છે. પરંતુ એ નક્કી છે કે ધનખડના કાર્યકાળથી મળેલા ઝટકા ભવિષ્યના નિર્ણયોને અસર કરશે.

બીજી તરફ બિહારમાં ઓક્ટોબર-નવેમ્બરમાં થનારી વિધાનસભા ચૂંટણી અને આગામી વર્ષે પશ્ચિમ બંગાળ, તમિલનાડુ, કેરળ અને આસામ જેવા મોટા રાજ્યોમાં ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને સામાજિક અને પ્રાદેશિક સમીકરણો પણ ઉમેદવારની પસંદગીમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે.

વિપક્ષે પણ સંકેત આપ્યા છે કે તે ચૂંટણીમાં ઉતરવા તૈયાર છે. ભલે પરિણામ ગમે તે હોય પરંતુ વિપક્ષ એક રાજકીય સંદેશ આપવા માગે છે. 2022માં પણ વિપક્ષે માર્ગારેટ અલ્વાને ઉમેદવાર બનાવીને એનડીએના ઉમેદવાર ધનખડ સામે ચૂંટણી લડી હતી.

ચૂંટણી આયોગે શુક્રવારે એક નિવેદન જારી કરી જણાવ્યું કે કાયદા અને ન્યાય મંત્રાલય સાથે પરામર્શ અને રાજ્યસભાના ઉપસભાપતિની સહમતિથી રાજ્યસભા સચિવાલયના મહાસચિવ પીસી મોદીને ઉપરાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણી માટે રિટર્નિંગ ઓફિસર નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.

આ સાથે ગરિમા જૈન (સંયુક્ત સચિવ, રાજ્યસભા સચિવાલય) અને વિજય કુમાર (નિદેશક, રાજ્યસભા સચિવાલય)ને સહાયક રિટર્નિંગ ઓફિસર નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.

જગદીપ ધનખડનું રાજીનામું આશ્ચર્યજનક હતું, કારણ કે તેમણે 10 જુલાઈ, 2025ના રોજ જેએનયુમાં એક કાર્યક્રમમાં કહ્યું હતું કે તેઓ ઓગસ્ટ 2027માં નિવૃત્ત થશે. જોકે, 21 જુલાઈએ મોનસૂન સત્રના પહેલા દિવસે વિપક્ષની જસ્ટિસ યશવંત વર્મા સામેની ઇમ્પીચમેન્ટ નોટિસને સ્વીકારવાના તેમના નિર્ણયથી સરકારમાં નારાજગી ઊભી થઈ.

આ નોટિસથી સરકારની લોકસભામાં ચાલી રહેલી દ્વિપક્ષીય સહમતિની યોજના ખોરવાઈ ગઈ, અને બીજેપીના નેતા જે પી નડ્ડા અને કિરેન રિજીજુએ ધનખડ દ્વારા બોલાવવામાં આવેલી બીજી બિઝનેસ એડવાઈઝરી કમિટી (BAC)ની બેઠકમાં ભાગ ન લીધો. આ ઘટનાએ ધનખડના રાજીનામાને વધુ રહસ્યમય બનાવ્યું.

સંભવિત ઉમેદવારો

હરિવંશ નારાયણ સિંહ: જેડીયુ સાંસદ અને રાજ્યસભાના ઉપસભાપતિ તરીકે 2020થી સેવા આપી રહ્યા છે. તેમનો અનુભવ અને સરકાર સાથેનો સારો તાલમેલ તેમને મજબૂત દાવેદાર બનાવે છે.

રામ નાથ ઠાકુર: કૃષિ રાજ્ય મંત્રી અને ભૂતપૂર્વ બિહાર મુખ્યમંત્રી કરપૂરી ઠાકુરના પુત્ર. તેમની નાઈ (અતિ-પછાત) સમુદાયની પૃષ્ઠભૂમિ બિહાર ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને રણનીતિક લાભ આપી શકે છે.

નીતિશ કુમાર: બિહારના મુખ્યમંત્રી અને જેડીયુ નેતા તરીકે તેમનું નામ પણ ચર્ચામાં છે, જોકે આ ઓછું સંભવિત લાગે છે, કારણ કે તેઓ રાજ્યની રાજનીતિમાં સક્રિય રહેવાનું પસંદ કરે છે.

અન્ય નામો: બીજેપીના વરિષ્ઠ નેતાઓ જેમ કે જે પી નડ્ડા, વસુંધરા રાજે, અથવા રાજ્યપાલો જેવા કે આરિફ મોહમ્મદ ખાન અને મનોજ સિન્હા પણ ચર્ચામાં છે.

ઇન્ડિયા બ્લૉકે હજુ સુધી ઉમેદવારની જાહેરાત નથી કરી, પરંતુ કોંગ્રેસ નેતા મલ્લિકાર્જુન ખડગેના જણાવ્યા મુજબ, ગઠબંધન સાથે મળીને રણનીતિ નક્કી કરશે. 2022માં માર્ગારેટ અલ્વાને ધનખડ સામે ચૂંટણી લડી હતી, અને આ વખતે પણ વિપક્ષ રાજકીય સંદેશ આપવા માટે મજબૂત ઉમેદવાર ઉતારી શકે છે.

બિહારનું રાજકીય સમીકરણ:

બિહારમાં આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને બીજેપી અતિ-પછાત સમુદાયમાંથી ઉમેદવાર પસંદ કરી શકે છે, જેમ કે રામ નાથ ઠાકુર, જેથી સામાજિક સમીકરણોનો લાભ મળે. હરિવંશની પસંદગી પણ બિહાર-કેન્દ્રિત રણનીતિનો ભાગ હોઈ શકે, કારણ કે તેઓ જેડીયુના નેતા છે અને નીતિશ કુમાર સાથે સારો તાલમેલ ધરાવે છે.

આ પણ વાંચો- ધર્મ બદલ્યા વગર બીજા ધર્મમાં કરેલા લગ્ન ગણાશે ગેરકાયદેસર: અલ્હાબાદ હાઈકોર્ટ