એશિયા 2025 સુધીમાં વિશ્વની અડધી વીજળી ખર્ચ કરશે, ભારતમાં માંગ વધી

ભારત (India)માં વાર્ષિક 5.3 ટકાના દરે વધતી વીજળી (Electricity)ની માંગ 2022માં 8.4 ટકા પર પહોંચી ગઈ છે. તેનું કારણ કોવિડ રોગચાળા પછી દેશની મજબૂત રિકવરી હતી. વળી, માર્ચથી જુલાઇ સુધી આકરી ગરમી. ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સી (IEA) એ બુધવારે પોતાના નવા રિપોર્ટમાં આ દાવા કર્યા છે. એજન્સીએ અનુમાન લગાવ્યું છે કે 2023 અને 2025 વચ્ચે ભારતમાં વીજળીની માંગ વાર્ષિક 5.6 ટકાના દરે વધી શકે છે.

રિપોર્ટ અનુસાર, માર્ચ 2022 દેશ માટે છેલ્લા 100 વર્ષમાં સૌથી ગરમ મહિનો સાબિત થયો છે. એપ્રિલ અને જુલાઈ વચ્ચે પણ 2021ની સરખામણીમાં વીજળીની સરેરાશ માંગ 14 ટકા વધુ હતી. 10 જૂને 211 ગીગાવોટ પાવર ડિમાન્ડનો રેકોર્ડ સર્જાયો હતો. પરિણામે, માંગનો વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર 8.4 ટકા પર પહોંચ્યો, જે ચીનની 2.6 ટકા વૃદ્ધિ કરતાં ઘણો વધારે છે. 2015 અને 2019 વચ્ચે ચીનની સરેરાશ વૃદ્ધિ 5.4 ટકા હતી. બીજી તરફ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આગામી ત્રણ વર્ષમાં એટલે કે 2025 સુધીમાં વિશ્વની અડધી વીજળી એશિયન દેશો દ્વારા ખર્ચવામાં આવશે. આમાં ચીન ટોચ પર છે, જે એકલા 33 ટકા વીજળીનો વપરાશ કરશે. આ યુએસ, યુરોપિયન યુનિયન અને ભારત દ્વારા સંયુક્ત રીતે વપરાશમાં લેવાયેલી વીજળી કરતાં વધુ છે. એશિયામાં વીજળીની માંગમાં વધારો કરવામાં ભારત અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયાના દેશો પણ યોગદાન આપશે.

વર્ષ 2022 સુધીમાં ભારત પાસે 410 ગીગાવોટ વીજળી ઉત્પન્ન કરવાની ક્ષમતા હતી. તેમાંથી 236 ગીગાવોટ અશ્મિભૂત ઇંધણમાંથી, 52 ગીગાવોટ હાઇડ્રોઇલેક્ટ્રિક પ્રોજેક્ટ્સમાંથી, 115 ગીગાવોટ રિન્યુએબલ એનર્જી સ્ત્રોતોમાંથી અને બાકીનું પરમાણુ પ્રોજેક્ટ્સમાંથી પેદા કરી શકાય છે. 2030 સુધીમાં, ભારતે બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ સ્ત્રોતોમાંથી 500 GW વીજળી ઉત્પાદન ક્ષમતા બનાવવાનું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે.

વિશ્વના ઉત્પાદન વૃદ્ધિનો અડધો હિસ્સો 2025 સુધી ભારત, ચીન, જાપાન અને દક્ષિણ કોરિયામાં થશે. જેમાં ચીન તેની આગેવાની કરશે જ્યારે ભારત 81 ટકાના દરે સૌથી ઝડપી વૃદ્ધિ કરશે. ભારતે 2017 અને 2021 વચ્ચે વાર્ષિક ધોરણે 10 ટકા હાઇડ્રોપાવર ઉત્પાદનમાં પણ વધારો કર્યો છે.

ચીન: આ દેશ 2015માં વિશ્વની 25 ટકા વીજળીનો વપરાશ કરતો હતો, પરંતુ IEA અનુસાર, 10 વર્ષમાં તેની વસ્તી વિશ્વની એક તૃતીયાંશ વીજળીનો વપરાશ કરશે.

આફ્રિકા: આ ખંડ વિશ્વની 20 ટકા વસ્તીનું ઘર છે, પરંતુ 2025 સુધીમાં માત્ર 3 ટકા વીજળીનો વપરાશ કરશે.

પરમાણુ ઉર્જા અને પુનઃપ્રાપ્ય ઉર્જા વિકલ્પોમાં વૃદ્ધિ જેમ કે પવન અને સૌર કોલસા અને અન્ય અશ્મિભૂત ઇંધણમાંથી વીજળી ઉત્પાદન કરતાં વધુ ઝડપી હશે. આગામી ત્રણ વર્ષમાં વિશ્વને તેમાંથી વધુ વીજળી મળશે, જેનાથી ગ્રીન હાઉસ ગેસના ઉત્સર્જનમાં ઘટાડો થશે. તે પણ જરૂરી છે, જેથી વિશ્વનું સરેરાશ તાપમાન 17મી-18મી સદીની સરખામણીમાં 1.5 °C થી વધુ વધવા ન દે, જે પહેલાથી જ 1.1 °C વધી ગયું છે.

માંગ સિઝનલ બની ગઈ છે. ગયા વર્ષે ભારતમાં તીવ્ર ગરમીનું મોજું, ડિસેમ્બરમાં યુએસમાં બરફનું તોફાન, ચીન અને યુરોપમાં દુષ્કાળના કારણે વીજળીની સ્થાનિક માંગમાં વધારો થયો હતો. આ સ્થળોએ તમામને વીજળી પૂરી પાડવા માટે રિન્યુએબલ એનર્જી પર ભાર મૂકવામાં આવશે, સપ્લાય સિસ્ટમને સરખી સેટ કરવી પડશે.

આ પણ વાંચો--ટાઈગર રિઝર્વ અને નેશનલ પાર્કના મુખ્ય વિસ્તારમાં બાંધકામ પર પ્રતિબંધ