Hardik Shah Today History : આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.
૧૮૩૫- કલકત્તા મેડિકલ કોલેજ સત્તાવાર રીતે ખુલી.
કોલકાતા મેડિકલ કોલેજ (કલકત્તા મેડિકલ કોલેજ)ની સ્થાપના કોલકાતામાં 1835માં મેડિકલ કોલેજ, બંગાળ તરીકે કરવામાં આવી હતી. Ecole de Medicine de Pondichery અને અંગ્રેજી ભાષામાં શીખવનાર પ્રથમ સંસ્થા પછી એશિયામાં પશ્ચિમી દવા શીખવનાર પછીની તે બીજી સૌથી જૂની મેડિકલ કોલેજ છે. કોલેજ સાડા પાંચ વર્ષની તબીબી તાલીમ પછી એમબીબીએસ ડિગ્રી ઓફર કરે છે.
૧૮૪૬- અંગ્રેજોએ લાહોર પર કબજો કર્યો.
✓મહારાજા રણજિત સિંહ સુકરચાકિયાએ લાહોરને પંજાબના શીખ સામ્રાજ્યની રાજધાની બનાવી હતી, જેનું નિર્માણ તેમણે ૧૭૯૯ અને ૧૮૩૯ માં તેમના મૃત્યુની વચ્ચે કર્યું હતું. તેમના મૃત્યુ પછી, જૂથો અને હત્યાઓએ રાજ્યની એકતાને નષ્ટ કરી દીધી હતી, જેના કારણે બ્રિટિશરો માટે ચિંતાનું કારણ બન્યું હતું. ઉત્તર તરફથી આક્રમણના દેખાતા જોખમ સામે બફરને નબળું પાડ્યું. બ્રિટિશ અને શીખ બંને દ્વારા ઉશ્કેરણીજનક કૃત્યોએ તણાવમાં વધારો કર્યો અને,૧૩ ડિસેમ્બર ૧૮૪૫ના રોજ, હાર્ડિન્જે શીખો સામે યુદ્ધની ઘોષણા જાહેર કરી.
પ્રથમ એંગ્લો-શીખ યુદ્ધ દરમિયાન, અંગ્રેજો ફિરોઝશાહના યુદ્ધમાં હારની નજીક આવ્યા હતા, પરંતુ અંતે તેઓ વિજયી થયા હતા. સોબ્રાઓનના યુદ્ધમાં શીખોની હાર પછી, ૨૦ ફેબ્રુઆરી ૧૮૪૬ના રોજ અંગ્રેજોએ લાહોરમાં બિનહરીફ કૂચ કરી.
૧૯૩૫- કેરોલિન મિકેલસેને એન્ટાર્કટિકા પર પગ મૂક્યો. તે પૃથ્વીના તે દૂરના છેડે પહોંચનારી પ્રથમ મહિલા બની.
✓કેરોલિન મિકેલસન એક ડેનિશ-નોર્વેજીયન સંશોધક હતા જેઓ ૨૦ ફેબ્રુઆરી ૧૯૩૫ના રોજ એન્ટાર્કટિકા પર પગ મૂકનાર પ્રથમ મહિલા હતી, જો કે આ મુખ્ય ભૂમિ પર હતું કે ટાપુ પર તે વિવાદનો વિષય છે.
૨૦ ફેબ્રુઆરી ૧૯૩૫ના રોજ, અભિયાન એન્ટાર્કટિક ખંડીય શેલ્ફ પર ક્યાંક લેન્ડફોલ થયું. મિકેલસેને જહાજ છોડી દીધું અને નોર્વેનો ધ્વજ લહેરાવવામાં અને મેમોરિયલ કેર્ન બનાવવામાં ભાગ લીધો. મિકેલસેને ક્યારેય મુખ્ય ભૂમિ પર ઉતર્યા હોવાના કોઈ રેકોર્ડ કરેલા દાવા કર્યા ન હતા, પરંતુ શરૂઆતમાં એવું માનવામાં આવતું હતું કે તે હાલના ડેવિસ સ્ટેશનથી બહુ દૂર વેસ્ટફોલ્ડ હિલ્સ પર ઉતર્યા હતા. તેણીએ ૧૯૯૫ માં ઉતરાણ કર્યાના સાઠ વર્ષ સુધી તેણીની એન્ટાર્કટિક સફર વિશે જાહેરમાં વાત કરી ન હતી જ્યારે તેણીએ ડેવિસ સ્ટેશન લીડર ડાયના પેટરસન દ્વારા સંપર્ક કર્યા પછી નોર્વેજીયન અખબાર એફ્ટેનપોસ્ટન માટે તેણીની મુસાફરી વિશે વાત કરી હતી.
૧૯૪૧માં તેના પતિ ક્લેરિયસનું અવસાન થયું અને ૧૯૪૪માં તેણે ટોન્સબર્ગના જોહાન મેન્ડેલ સાથે લગ્ન કર્યા. મિકેલસન-મેન્ડેલ ૧૯૯૮ માં મૃત્યુ પામ્યા હતા.
૧૯૪૭- રોયલ કલકત્તા ટર્ફ ક્લબની સ્થાપના.
રોયલ કલકત્તા ટર્ફ ક્લબ (આરસીટીસી) એ એક હોર્સ રેસિંગ સંસ્થા છે જેની સ્થાપના ૧૮૪૭માં કલકત્તા, બ્રિટિશ ઇન્ડિયા (હવે કોલકાતા)માં કરવામાં આવી હતી. બ્રિટિશ ઘોડેસવારોને મેદાનમાં ખસેડવામાં આવે તે પહેલાં શરૂઆતમાં અકરા ખાતે ઘોડાની સ્પર્ધાઓ અને રમતોનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. આરસીટીસી બ્રિટિશ રાજ દરમિયાન ભારતમાં ઘોડેસવારની અગ્રણી સંસ્થા બની હતી. એક સમયે તે ઉપખંડમાં લગભગ તમામ રેસકોર્સ માટે સંચાલક મંડળ હતી, જે રમતને સંચાલિત કરતા નિયમોને વ્યાખ્યાયિત કરતી અને લાગુ કરતી હતી. તેના પરાકાષ્ઠા દરમિયાન, આરસીટીસી દ્વારા આયોજિત રેસ બિગવિગ્સના કેલેન્ડરની સૌથી મહત્વપૂર્ણ સામાજિક ઘટનાઓમાંની એક હતી અને તેને ભારતના વાઇસરોય દ્વારા ખોલવામાં આવી હતી.
૧૯૪૭-તત્કાલિન બ્રિટિશ વડા પ્રધાન ક્લેમેન્ટ એટલીએ ૩૦ જૂન, ૧૯૪૮ સુધીમાં ભારતને બ્રિટિશ ગુલામીમાંથી મુક્ત કરવાની જાહેરાત કરી હતી.
યુનાઇટેડ કિંગડમના વડા પ્રધાન ક્લેમેન્ટ એટલીએ ૨૦ ફેબ્રુઆરી ૧૯૪૭ના રોજ જાહેરાત કરી હતી કે:
બ્રિટિશ સરકાર ૩૦ જૂન ૧૯૪૮ સુધીમાં બ્રિટિશ ભારતને સંપૂર્ણ સ્વ-સરકાર આપશે.
અંતિમ સ્થાનાંતરણની તારીખ નક્કી થયા પછી રજવાડાઓનું ભાવિ નક્કી કરવામાં આવશે.
જો કે, બદલાતા વિકાસ વચ્ચે, ભારત ૧૫ ઓગસ્ટ, ૧૯૪૭ ના રોજ સ્વતંત્ર થયું.
૧૯૮૬-ભારતમા આજથી કોમ્પ્યુટર પર રેલ્વે પેસેન્જર માટે રિઝર્વેશનની શરૂઆત થઈ હતી.
પીઆરએસ(passenger reservation system)ની સ્થાપના વર્ષ ૧૯૮૬ માં CRIS દ્વારા ભારતીય રેલ્વેમાં કરવામાં આવી હતી. તેની સ્થાપના કોમ્પ્યુટરાઈઝડ બર્થ ફાળવણી દ્વારા દેશવ્યાપી રેલ્વે ટિકિટિંગની સેવા આપવા માટે મુંબઈ, ચેન્નાઈ, કોલકાતા અને દિલ્હી નામના ભારતના ચાર મોટા મેટ્રો શહેરોમાં નવી દિલ્હીથી કરવામાં આવી હતી.
૧૯૮૭-અરૂણાચલને ભારતનું ૨૪ મું રાજ્ય જાહેર કરવામાં આવ્યું.
✓અરુણાચલ પ્રદેશ પહેલા નોર્થ ઈસ્ટ ફ્રન્ટિયર એજન્સી (NEFA) તરીકે ઓળખાતું હતું. અહીંનો ઇતિહાસ લેખિત સ્વરૂપમાં ઉપલબ્ધ નથી. મૌખિક પરંપરાના સ્વરૂપમાં થોડું સાહિત્ય અને ઐતિહાસિક અવશેષો છે જે આ પર્વતીય પ્રદેશમાં મળી શકે છે. આ સ્થાનોનું ખોદકામ અને વિશ્લેષણ દર્શાવે છે કે તેઓ ખ્રિસ્તી યુગની શરૂઆતના છે. ઐતિહાસિક પુરાવા દર્શાવે છે કે તે માત્ર જાણીતો વિસ્તાર જ નહીં પરંતુ અહીં રહેતા અને દેશના અન્ય ભાગો સાથે નજીકના સંબંધો ધરાવતા લોકો પણ હતા. અરુણાચલ પ્રદેશનો આધુનિક ઈતિહાસ ૨૪ ફેબ્રુઆરી ૧૮૨૬ના રોજ ‘યાંદાબૂની સંધિ’ બાદ આસામમાં બ્રિટિશ શાસન લાદવામાં આવ્યો હતો.
૧૯૬૨ પહેલા, આ રાજ્ય નોર્થ-ઈસ્ટ ફ્રન્ટિયર એજન્સી (NEFA) તરીકે જાણીતું હતું. બંધારણીય રીતે, તે આસામનો એક ભાગ હતો, પરંતુ તેના વ્યૂહાત્મક મહત્વને કારણે, ૧૯૬૫ સુધી વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા અહીંના વહીવટની દેખરેખ રાખવામાં આવી હતી. ૧૯૬૫ પછી, અહીંનો વહીવટ આસામના રાજ્યપાલ દ્વારા ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ આવ્યો. ૧૯૭૨ માં અરુણાચલ પ્રદેશને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બનાવવામાં આવ્યો અને તેનું નામ ‘અરુણાચલ પ્રદેશ’ રાખવામાં આવ્યું. આ બધા પછી, ૨૯ ફેબ્રુઆરી ૧૯૮૭ ના રોજ, તેને ભારતીય સંઘનું ૨૪ મું રાજ્ય બનાવવામાં આવ્યું.
૧૯૮૭- મિઝોરમને ભારતનું ૨૩મું રાજ્ય જાહેર કરવામાં આવ્યું.
✓મિઝોરમ ભારતનું ઉત્તર-પૂર્વીય રાજ્ય છે. ૨૦૦૧માં અહીંની વસ્તી અંદાજે ૮,૯૦,૦૦૦ હતી. મિઝોરમમાં ભારતમાં સૌથી વધુ સાક્ષરતા દર ૯૧.૦૩% છે. અહીંની રાજધાની આઈઝોલ છે.
મિઝોરમ પર્વતીય રાજ્ય છે. ૧૯૮૬ માં ભારતીય સંસદે ભારતીય બંધારણમાં ૫૩ મો સુધારો અપનાવ્યો, જેણે ૨૦ ફેબ્રુઆરી ૧૯૮૭ના રોજ મિઝોરમ રાજ્યને ભારતના ૨૩મા રાજ્ય તરીકે બનાવવાની મંજૂરી આપી. ૧૯૭૨માં કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બન્યો ત્યાં સુધી તે આસામનો જિલ્લો હતો.૧૮૯૧ માં બ્રિટિશ શાસન હેઠળ આવ્યા પછી, કેટલાક વર્ષો સુધી ઉત્તરનો લુશાઈ પહાડી પ્રદેશ આસામ હેઠળ રહ્યો અને દક્ષિણનો અડધો ભાગ બંગાળ હેઠળ રહ્યો. ૧૮૯૮ માં, બંનેને લુશાઈ હિલ્સ ડિસ્ટ્રિક્ટ નામના એક જિલ્લામાં ભેળવી દેવામાં આવ્યા અને તે આસામના મુખ્ય કમિશનરના વહીવટ હેઠળ આવ્યો. ૧૯૭૨માં નોર્થ-ઈસ્ટર્ન એરિયા રિઓર્ગેનાઈઝેશન એક્ટ અમલમાં આવ્યો ત્યારે મિઝોરમ એક કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ બન્યો. ભારત સરકાર અને મિઝો નેશનલ ફ્રન્ટ વચ્ચે ૧૯૮૬માં થયેલા ઐતિહાસિક કરારના પરિણામે,૨૦ ફેબ્રુઆરી૧૯૮૭ના રોજ તેને સંપૂર્ણ રાજ્યનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો. પૂર્વ અને દક્ષિણમાં મ્યાનમાર અને પશ્ચિમમાં બાંગ્લાદેશ વચ્ચે આવેલું, મિઝોરમ ભારતના ઉત્તર-પૂર્વ ખૂણામાં વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ રાજ્ય છે. મિઝોરમમાં પ્રાકૃતિક સૌંદર્ય પથરાયેલું છે અને આ પ્રદેશમાં પ્રકૃતિના વિવિધ રંગો જોઈ શકાય છે. આ વિસ્તાર પ્રાણીઓ અને છોડની વિવિધ પ્રજાતિઓથી સમૃદ્ધ છે. ‘મિઝો’ શબ્દનું મૂળ બરાબર જાણી શકાયું નથી. મિઝોરમ શબ્દનો અર્થ સ્થાનિક મિઝો ભાષામાં પર્વતવાસીઓની જમીન થાય છે. ૧૯ મી સદીમાં બ્રિટિશ મિશનરીઓનો પ્રભાવ અહીં ફેલાયો હતો અને આ સમયે મિઝોના મોટાભાગના લોકો ખ્રિસ્તી ધર્મને અનુસરે છે. મિઝો ભાષાની પોતાની કોઈ લિપિ નથી. મિશનરીઓએ ઔપચારિક શિક્ષણ માટે મિઝો ભાષા અને રોમન લિપિ અપનાવી. મિઝોરમમાં શિક્ષણનો દર ઝડપથી વધ્યો છે. હાલમાં તે 88.8 ટકા છે, જે સમગ્ર દેશમાં કેરળ પછી બીજા ક્રમે છે. મિઝોરમ શિક્ષણ ક્ષેત્રે પ્રથમ સ્થાન મેળવવા માટે ભરપૂર પ્રયાસો કરી રહ્યું છે.
પૂણ્યતિથિ:-
૧૯૫૦-શરદચંદ્ર બોઝ, રાષ્ટ્રવાદી નેતા
સરત્ચંદ્ર બોઝ (જન્મ તા.૬ સપ્ટેમ્બર ૧૮૮૯ નિધન તા.૨૦ ફેબ્રુઆરી ૧૯૫૦) એક ભારતીય સ્વતંત્રતા કાર્યકર અને બેરિસ્ટર હતા. તેઓ સુભાષચંદ્ર બોઝના મોટા ભાઈ હતા. તેઓ કોંગ્રેસ કારોબારી સમિતિના સભ્ય અને બંગાળ વિધાનસભામાં કોંગ્રેસ સંસદીય પક્ષના નેતા હતા. સરતચંદ્ર બોઝનો જન્મ ૬ સપ્ટેમ્બર ૧૮૮૯ના રોજ કોલકાતામાં થયો હતો. તેમના પિતા જાનકીનાથ બોઝ કટકના અગ્રણી વકીલ હતા. શરતચંદ્ર બોઝનું શિક્ષણ કટક અને કલકત્તામાં પૂર્ણ થયું હતું. તેણે ઈંગ્લેન્ડમાં કાયદાનો અભ્યાસ કર્યો અને વતન પરત ફર્યા બાદ તેણે કલકત્તા હાઈકોર્ટમાં કાયદાની પ્રેક્ટિસ શરૂ કરી. શરતની વકીલાત દિવસેને દિવસે ખીલવા લાગી. શરતચંદ્રએ દેશબંધુ ચિત્તરંજન દાસના નિર્દેશનમાં તેમની કારકિર્દી શરૂ કરી અને કલકત્તા કોર્પોરેશનના કાર્યોમાં વર્ષો સુધી પ્રખ્યાત રહ્યા. અહિંસામાં વિશ્વાસ હોવા છતાં, તેઓ ક્રાંતિકારીઓ પ્રત્યે સહાનુભૂતિપૂર્ણ વલણ ધરાવતા હતા. તેઓ ઓગસ્ટ ૧૯૪૬ માં કેન્દ્રની વચગાળાની સરકારમાં જોડાયા હતા. તેમણે બંગાળના વિભાજનનો વિરોધ કર્યો હતો. તેઓ બંગાળને ભારત અને પાકિસ્તાનથી અલગ સ્વતંત્ર રાજ્ય બનાવવા માંગતા હતા. પરંતુ તેઓ આમાં નિષ્ફળ ગયા.
૨૦ ફેબ્રુઆરી,૧૯૫૦ ના રોજ તેમનું અવસાન થયું.
તહેવાર/ઉજવણી
વિશ્વ સામાજિક ન્યાય દિવસ
✓સામાજિક ન્યાયનો વિશ્વ દિવસ (સામાજિક ન્યાય સમાનતા દિવસ) એ સામાજિક ન્યાયને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂરિયાતને ઓળખતો આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ છે, જેમાં ગરીબી, બાકાત, લિંગ અસમાનતા, બેરોજગારી, માનવ અધિકારો અને સામાજિક સુરક્ષા જેવા મુદ્દાઓને હલ કરવાના પ્રયાસોનો સમાવેશ થાય છે. યુએન, અમેરિકન લાઇબ્રેરી એસોસિએશન (એએલએ) અને ઇન્ટરનેશનલ લેબર ઓર્ગેનાઇઝેશન સહિત ઘણી સંસ્થાઓ, ગરીબી, સામાજિક અને આર્થિક બાકાત અને બેરોજગારીનો સામનો કરીને વધુ સામાજિક ન્યાય માટે સામાજિક અને વર્તમાન યોજનાઓના મહત્વ પર નિવેદનો આપે છે. યુનાઈટેડ નેશન્સ જનરલ એસેમ્બલીએ વાર્ષિક ૨૦ ફેબ્રુઆરી, ૨૬ નવેમ્બર ૨૦૦૭ ના રોજ મંજૂર અને ૨૦૦૯ થી શરૂ કરીને, સામાજિક ન્યાયના વિશ્વ દિવસ તરીકે ઉજવવાનું નક્કી કર્યું છે. ઘોષણા રોજગાર, સામાજિક સુરક્ષા, સામાજિક સંવાદ અને મૂળભૂત સિદ્ધાંતો અને અધિકારો દ્વારા બધા માટે ન્યાયી પરિણામોની ખાતરી આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
અહેવાલ – પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા
આ પણ વાંચો – Today History : શું છે 19 ફેબ્રુઆરીની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ
ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે
ગુજરાતની નંબર 1 ગુજરાતી ન્યૂઝ ચેનલ એટલે ગુજરાત ફર્સ્ટ (Gujarat First) – જે ગુજરાતીઓને દરેક સમાચારમાં રાખે છે આગળ. ગુજરાત, રાષ્ટ્રીય, આંતરરાષ્ટ્રીય, ઇલેક્શન, બિઝનેસ, સ્પોર્ટ્સ, મનોરંજન સહિતના દરેક સમાચાર વાંચો ગુજરાત ફર્સ્ટ પર. હવે દરેક સમાચાર આંગળીના ટેરવે આપના મોબાઈલમા, ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ Android અને iOS એપ. લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે સોશ્યિલ મીડિયામાં અમારી સાથે જોડાઓ
