18 લાખ વોટર મૃત મળ્યા.. બિહાર વોટર લિસ્ટ પર ચૂંટણી પંચે આપ્યા ત્રણ મોટા અપડેટ

• 18 લાખ વોટર મૃત મળ્યા.. બિહાર વોટર લિસ્ટ પર ચૂંટણી પંચે આપ્યા ત્રણ મોટા અપડેટ
• બિહાર વોટર લિસ્ટ અપડેટ 2025: ચૂંટણી પંચે આપ્યો ત્રણ મોટા અપડેટ્સ

પટના: બિહારમાં વિધાનસભા ચૂંટણી 2025 પહેલાં મતદાર યાદીના વિશેષ ગહન પુનરાવર્તન (Special Intensive Revision - SIR) અંગે સંસદમાં ચાલી રહેલા રાજકીય ઘમાસાણ વચ્ચે ચૂંટણી પંચે મંગળવારે ત્રણ મહત્વના અપડેટ્સ જાહેર કર્યા છે.

18 લાખ મતદાતાઓ મૃત: ચૂંટણી પંચની તપાસમાં ખુલાસો થયો છે કે બિહારની મતદાર યાદીમાં 18 લાખ એવા મતદાતાઓના નામ છે, જેમનું અવસાન થઈ ચૂક્યું છે.

26 લાખ મતદાતાઓએ સ્થળાંતર કર્યું: 26 લાખ મતદાતાઓ એવા છે, જેઓ બિહારની બહાર અથવા અન્ય વિધાનસભા ક્ષેત્રોમાં સ્થાયી રૂપે ખસી ગયા છે, જેના કારણે તેઓ હવે બિહારમાં મતદાન માટે પાત્ર નથી.

7 લાખ મતદાતાઓનું બે સ્થળે રજિસ્ટ્રેશન: લગભગ 7 લાખ મતદાતાઓ એવા જોવા મળ્યા છે, જેમના નામ બે અલગ-અલગ સ્થળોએ મતદાર યાદીમાં નોંધાયેલા છે.

ચૂંટણી પંચનો પ્રયાસ અને નિર્ણય:

ચૂંટણી પંચે જણાવ્યું કે તે બૂથ લેવલ ઓફિસર્સ (BLO) અને રાજકીય પક્ષોના બૂથ લેવલ એજન્ટ્સ (BLA) દ્વારા દરેક મતદાતા સુધી પહોંચવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે, જેથી 1 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ પ્રકાશિત થનારી ડ્રાફ્ટ મતદાર યાદીમાં કોઈ પાત્ર મતદાતા છૂટી ન જાય. આ પહેલાં શનિવારે ચૂંટણી પંચે જણાવ્યું હતું કે 42 લાખ મતદાતાઓ તેમના નોંધાયેલા સરનામે મળ્યા નથી અને 7.50 લાખથી વધુ મતદાતાઓએ બહુવિધ સ્થળોએ રજિસ્ટ્રેશન કરાવ્યું છે.

SIR પર ચૂંટણી પંચની અડગ સ્થિતિ:

ચૂંટણી પંચે મંગળવારે બિહારમાં ચાલી રહેલા વિશેષ ગહન પુનરાવર્તન (SIR)ને યોગ્ય ઠેરવતા જણાવ્યું કે આ પ્રક્રિયા મતદાર યાદીમાંથી અયોગ્ય વ્યક્તિઓને દૂર કરીને ચૂંટણીની પવિત્રતા અને પારદર્શિતા વધારે છે. આ પ્રક્રિયા 24 જૂન, 2025ના રોજ બિહારથી શરૂ કરવામાં આવી હતી અને હવે તેને આખા દેશમાં લાગુ કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે.

કાનૂની પડકારો અને ચૂંટણી પંચનો જવાબ:

SIR પ્રક્રિયાને પડકારતી યાચિકાઓના જવાબમાં ચૂંટણી પંચે સુપ્રીમ કોર્ટમાં હલફનામો દાખલ કરીને જણાવ્યું કે આ પ્રક્રિયા દરમિયાન મતદાતાઓની ઓળખ માટે આધાર કાર્ડ, મતદાર આઈડી અને રાશન કાર્ડનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. પંચે ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે આ પ્રક્રિયા લોક પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ 1950ની કલમ 16 અને 19, બંધારણની કલમ 326, અને લોક પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ 1951ની કલમ 62 અનુસાર છે, જેમાં નાગરિકતા, ઉંમર અને સામાન્ય નિવાસની પાત્રતાનો ઉલ્લેખ છે. પંચે એમ પણ કહ્યું કે અયોગ્ય વ્યક્તિને મતદાનનો અધિકાર નથી, અને તેથી તે કલમ 19 કે 21ના ઉલ્લંઘનનો દાવો ન કરી શકે.

વિવાદ અને વિપક્ષનો વિરોધઃ

આ પ્રક્રિયા અંગે વિપક્ષે તીવ્ર વિરોધ નોંધાવ્યો છે. કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ આક્ષેપ કર્યો કે ચૂંટણી પંચ ભાજપની ‘ચૂંટણી ચોરી શાખા’ બની ગયું છે, અને આ પ્રક્રિયા દલિતો અને વંચિતોના મતાધિકારને છીનવવાનું ષડયંત્ર છે. તેજસ્વી યાદવ અને અન્ય વિપક્ષી નેતાઓએ પણ આ પ્રક્રિયાને ‘પાછળથી લાવવામાં આવેલ NRC’ ગણાવીને સવાલ ઉઠાવ્યા છે, જેનાથી ખાસ કરીને EBC, દલિત, મુસ્લિમ અને ગરીબ વર્ગના લોકોમાં નામ કપાઈ જવાનો ડર ફેલાયો છે.

આગળની પ્રક્રિયા:

ચૂંટણી પંચે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે સંદિગ્ધ મતદાતાઓની યાદી રાજકીય પક્ષો સાથે શેર કરવામાં આવી છે, અને બૂથ લેવલ ઓફિસર્સ દ્વારા ઘરે-ઘરે તપાસ કરવામાં આવશે. જે મતદાતાઓનું સરનામું કે ઓળખ નહીં મળે તેમના નામ ડ્રાફ્ટ યાદીમાંથી હટાવવામાં આવશે. 1 ઓગસ્ટ, 2025ના રોજ ડ્રાફ્ટ મતદાર યાદી પ્રકાશિત થશે અને ત્યારબાદ 1 સપ્ટેમ્બર, 2025 સુધી આપત્તિઓ નોંધાવવાનો સમય આપવામાં આવશે.

ચૂંટણી પંચના આ ત્રણ અપડેટ્સ બિહારની મતદાર યાદીને વધુ પારદર્શક અને ચોક્કસ બનાવવાના પ્રયાસનો ભાગ છે, પરંતુ આ પ્રક્રિયાએ રાજકીય વિવાદને જન્મ આપ્યો છે. વિપક્ષનો આક્ષેપ છે કે આ પ્રક્રિયા ચૂંટણી પરિણામોને પ્રભાવિત કરી શકે છે, ખાસ કરીને દલિત, ગરીબ અને લઘુમતી સમુદાયોના મતાધિકારને અસર કરી શકે છે. આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટમાં 28 જુલાઈ, 2025ના રોજ આગળની સુનાવણી થશે, જે આ વિવાદનું ભાવિ નક્કી કરશે.

આ પણ વાંચો- જગદીપ ધનખડના રાજીનામા પર કોંગ્રેસની નરમી પાછળની રણનીતિ શું છે?