Dhruv Parmar સુપ્રીમ કોર્ટે કેન્દ્ર સરકારને મોટો ઝટકો આપ્યો છે અને ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ (Electoral Bonds) સ્કીમને ગેરબંધારણીય જાહેર કરી છે. સુપ્રીમ કોર્ટના આ નિર્ણયને કેન્દ્ર માટે મોટો ઝટકો માનવામાં આવી રહ્યો છે. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે નાગરિકોના ગોપનીયતાના મૂળભૂત અધિકારમાં રાજકીય ગોપનીયતા અને સંગઠનનો અધિકાર પણ સામેલ છે. મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડે કહ્યું કે બે અલગ-અલગ પરંતુ સર્વસંમત ચુકાદા છે.
સરકારે 2018 માં સૂચના આપી હતી
ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની પાંચ જજોની બંધારણીય બેંચે ગયા વર્ષે 2 નવેમ્બરે આ કેસમાં પોતાનો ચુકાદો અનામત રાખ્યો હતો. સરકાર દ્વારા 2 જાન્યુઆરી, 2018 ના રોજ બોન્ડ યોજના જાહેર કરવામાં આવી હતી. રાજકીય ભંડોળમાં પારદર્શિતા લાવવાના પ્રયાસોના ભાગરૂપે રાજકીય પક્ષોને દાન આપવાના વિકલ્પ તરીકે તેને રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.
Supreme Court holds Electoral Bonds scheme is violative of Article 19(1)(a) and unconstitutional. Supreme Court strikes down Electoral Bonds scheme. Supreme Court says Electoral Bonds scheme has to be struck down as unconstitutional. https://t.co/T0X0RhXR1N pic.twitter.com/aMLKMM6p4M
— ANI (@ANI) February 15, 2024
યોજનામાં આ જોગવાઈઓ
યોજનાની જોગવાઈઓ અનુસાર, ભારતના કોઈપણ નાગરિક અથવા દેશમાં સ્થાપિત અથવા સ્થાપિત કોઈપણ એન્ટિટી દ્વારા ચૂંટણી બોન્ડ ખરીદી શકાય છે. કોઈપણ વ્યક્તિ એકલ અથવા સંયુક્ત રીતે અન્ય વ્યક્તિઓ સાથે ચૂંટણી બોન્ડ ખરીદી શકે છે. બંધારણીય બેંચમાં જસ્ટિસ સંજીવ ખન્ના, જસ્ટિસ બીઆર ગવઈ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રા પણ સામેલ છે. ખંડપીઠે ગયા વર્ષે 31 ઓક્ટોબરે કોંગ્રેસ નેતા જયા ઠાકુર, કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી ઓફ ઈન્ડિયા-માર્કસિસ્ટ અને NGO એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (ADR) દ્વારા દાખલ કરાયેલી ચાર અરજીઓની સુનાવણી શરૂ કરી હતી.
જાણો શું છે ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ (Electoral Bonds) સ્કીમ?
2018 માં સરકાર દ્વારા સૂચિત ચૂંટણી બોન્ડ યોજનાને રાજકીય ભંડોળમાં પારદર્શિતા લાવવાના પ્રયાસોના ભાગરૂપે રાજકીય પક્ષોને રોકડ દાનના વિકલ્પ તરીકે જોવામાં આવી હતી. ફક્ત તે રાજકીય પક્ષો જ આ મેળવી શકે છે, જે લોકો પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1951 ની કલમ 29A હેઠળ નોંધાયેલા છે અને જેમને છેલ્લી લોકસભા અથવા રાજ્યની ચૂંટણીમાં એક ટકાથી વધુ મત મળ્યા છે.
આ પણ વાંચો : Baharat Bandh : 16 મી ફેબ્રુઆરીએ ભારત બંધનું એલાન, ખેડૂત સંગઠનોને મળશે SKM નું સમર્થન…
