ગુજરાતમાં મંકી પોક્સના બે સંદિગ્ધ કેસ મળ્યા, જાણો શું છે આ રોગની સારવાર

હાલમાં  આરોગ્ય વિભાગ દ્વારા આ રોગને માટે ઇમરજન્સી જાહેર કરવામાં આવી છે. ત્યારે આજે ગુજરાતના રાજકોટમાં બે મંકી પોક્સના સંદિગ્ધ કેસો સામે આવ્યા છે મંકીપોક્સ રોગથી ગભરાવવાની જરૂર નથી જાણો આ રોગના શું છે લક્ષણો અને આ રોગથી બચવા કેવી રીતે રાખવી પડશે સાવચેતી જાણી લો.

વિશ્વમાં ઘણાં દેશોમાં મંકી પોક્સે માથુ ઉંચક્યું છે. ભારતમાં પણ કેટલાક રાજ્યોમાં મંકી પોક્સના જૂજ કેસ નોંધાયા છે. ગુજરાતમાં અત્યાર સુધીમાં મંકી પોક્સના બે  કેસ રાજકોટ માંથી મળી આવ્યાં છે. આ બંન્ને દર્દીના સેમ્પલ તપાસ માટે અમદાવદ સિવિલ હોસ્પિટલમાં મોકલાવાયા છે. આ સાથે જ આગોતરા આયોજનના ભાગરૂપે તૈયારીઓ સાથે આરોગ્ય વિભાગ સંપૂર્ણપણે સજ્જ છે. વિશ્વના કેટલાક દેશો દ્વારા મંકી પોક્સ રોગના લક્ષણો, સારવાર સંબંધિત એડવાઇઝરી જાહેર કરવામાં આવી છે. જેના પરથી તારણ કાઢી શકાય છે કે મંકી પોક્સથી ગભરાવવાની જરૂર નથી પરંતુ સાવચેતી જરૂરથી રાખવી જોઇએ. ભારત સહિત દુનિયાના અલગ અલગ દેશોમાં મંકી પોક્સનું સંક્રમણ વધતાં WHOએ વૈશ્વિક આરોગ્ય કટોકટી જાહેર કરી છે. ભારતમાં અત્યાર સુધીમાં 4 મંકી પોક્સ વાયરસના દર્દીઓ નોંધાયા છે. ત્યારે હવે મંકી પોક્સ વાયરસનાં ટેસ્ટિંગ માટે હવે અમદાવાદ તૈયાર થઈ ગયું છે. ICMR એ ગુજરાતમાં મંકી પોક્સ વાયરસના ટેસ્ટિંગ માટે અમદાવાદની બી.જે. મેડિકલ કોલેજને મંજૂરી આપી છે. મંકી પોક્સ વાયરસના ટેસ્ટિંગ માટે મંજૂરી મેળવનાર અમદાવાદની બી.જે.મેડિકલ કોલેજ પ્રથમ લેબ બની છે. જ્યાં 16 કલાક બાદ આ રિપોર્ટ મેળવી શકાય છે.

જે મુખ્યત્વે મધ્ય અને પશ્ચિમ આફ્રિકાના ઉષ્ણ કટિબંધીય વરસાદી જંગલોમાં જોવા મળે છે. પ્રસંગોપાત અન્ય પ્રદેશોમાં સંક્રમણ પામે છે. મંકી પોક્સ તબીબી રીતે તાવ, ફોલ્લીઓ, લીમ્ફ નોડ પર સોજા સાથે રજૂ થાય છે. જે અન્ય તબીબી બીમારી તરફ દોરી જઇ શકે છે. મંકી પોક્સ સામાન્ય રીતે સ્વ-મર્યાદિત રોગ છે. જેના લક્ષણો 2 થી 4 અઠવાડિયા સુધી ચાલે છે. મંકી પોક્સ પ્રાણીમાંથી મનુષ્માં તેમજ મનુષ્યમાંથી મનુષ્યમાં સંક્રમિત થઇ શકે છે. વાયરસ કપાયેલી ત્વચા (જો દેખાતી ન હોય તો પણ), શ્વસન માર્ગ અથવા મ્યુક્સ મેમ્બ્રેન (આંખો, નાક અથવા મોં) દ્વારા શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. પ્રાણીથી માનવમાં સંક્રમણ ડંખ અથવા ખંજવાળ દ્વારા, શરીરના પ્રવાહી દ્રવ્ય અથવા જખમ સાથે સીધો સંપર્ક અથવા જખમ સાથે પ્રત્યેક્ષ કે પરોક્ષ સંપર્ક દ્વારા થઇ શકે છે. માનવીથી માનવમાં સંક્રમણ મુખ્યત્વે મોટા ભાગે આ વાયરસ શ્વસન દ્વારા ફેલાય છે તેવું માનવામાં આવે છે. જે સામાન્ય રીતે લાંબા સમય સુધી નજીકના સંપર્કમાં રહેવાથી થાય છે. તે શરીરના પ્રવાહી દ્રવ્ય અથવા જખમ સાથેના સીધા સંપર્ક દ્વારા અને જખમ સાથે પરોક્ષ રીતે સંપર્ક દ્વારા પણ પ્રસરે છે. જેમ કે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના કપડાં દ્વારા. મંકી પોક્સની ક્લિનિકલ રજૂઆત શીતળાની જેમ દેખાય છે. સંબંધિત ઓર્થોપોક્સ વાયરસનો ચેપ જેને 1980માં વિશ્વભરમાં નાબૂદ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. જો કે મંકી પોક્સ શીતળા કરતા ઓછું ચેપી છે અને ઓછી ગંભીર બીમારી સર્જે છે.  સંક્રમણનો સમયગાળો સામાન્ય રીતે 7 થી 14 દિવસનો હોય છે. પરંતુ તે 5થી 21 દિવસનો હોઇ શકે છે.ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ ફોલ્લીઓ દેખાવાના 1-2 દિવસ પહેલાથી રોગ ફેલાવી શકે છે અને જ્યાં સુધી તમામ ફોલ્લીઓ પડી ન જાય ત્યાં સુધી તે ચેપી રહી શકે છે.

ચહેરા, હાથ, પગ, મોં અને જનનાંગો પર ફોલ્લા સાથે ફોલ્લીઓ થવી. તાવ આવવો. માથામાં દુખાવો થવો. થાક લાગવો. અસ્વસ્થતાની લાગણી અનુભવવી અને લસિકાગ્રંથીઓ પર ગાંઠો અને સોજો થવો. મોઢા, હાથ અને પગના પંજાના ભાગથી ચાઠાં અને ચકામા પડવાની  શરૂઆત થાય જે ધીમે ધીમે અન્ય ભાગોમાં પ્રસરે છે. 

મંકી પોક્સના લક્ષણો જણાઇ આવતા હોય તેવા કોઇપણ વ્યક્તિ સાથે ત્વચા- થી – ત્વચા અથવા ચહેરા- થી – ચહેરાનો સંપર્ક ટાળવો. સ્વચ્છતા જાળવવી(હંમેશાં હાથ સાફ રાખવા). સુરક્ષિત સેક્સનો અભ્યાસ કરવો. સંક્રમિત વ્યક્તિની કાળજી લેતી વખતે હાથમાં મોજા અને PPE કીટ પહેરવી.

મંકી પોક્સથી સંક્રમિત દર્દીને સૌ પ્રથમ આઇસોલેસનમાં રાખવામાં આવે છે. આ દરમિયાન રોગ સામે રક્ષણાર્થે સપોર્ટીવ કેર થેરાપી શરૂ કરવામાં આવે છે. 

– હાઇ રિસ્ક સંક્રમણ હોય તેવા કિસ્સામાં નિષ્ણાત તબીબની સલાહ-સૂચન મુજબ એન્ટીવાયરલ ડ્રગ આપવામાં આવે છે. 

– સમગ્ર સારવાર દરમિયાન દર્દીનું હાઇડ્રેશન મેઇન્ટેન કરવું પડે છે.

– મલ્ટી વિટામીન નિયમિત રીતે આપવામાં આવે છે. વાયરસના સંક્રમણના કારણે શરીરમાં ડેમેજ થયેલા કોષના પુન:નિર્માણમાં તે મદદરૂપ બને છે. 

– આ સમયગાળા દરમિયાન દર્દીને પોષણયુક્ત અને આરોગ્યપ્રદ ખોરાક મળી રહે તે રીતે  ફ્લુઇડ હેન્ડલીંગમાં ધ્યાન રાખવામાં આવે છે. 

– મંકી પોક્સથી સંક્રમિત થયેલ દર્દી માટે ૫ થી ૨૧ દિવસ સુધીનો સમયગાળો અતિ મહત્વનો હોય છે. જે દરમિયાન દર્દીને સતત દેખરેખ હેઠળ રાખીને જરૂરી માપદંડોને મોનિટર કરવામાં આવે છે.