Hardik Shah Today History : આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.
૧૫૦૪- ક્રિસ્ટોફર કોલંબસ જમૈકન વતનીઓને તેમને પુરવઠો પૂરો પાડવા માટે સમજાવવા માટે તે રાત્રે ચંદ્રગ્રહણ વિશેના તેમના જ્ઞાનનો ઉપયોગ કરે છે
૧ માર્ચ ૧૫૦૪ ના રોજ ફુલ ચંદ્રગ્રહણ થયું હતું, જે અમેરિકામાં સૂર્યાસ્ત સમયે અને પછીથી યુરોપ અને આફ્રિકામાં અને એશિયામાં સૂર્યોદયની નજીક દેખાયેલ.
તેની ચોથી અને છેલ્લી સફર દરમિયાન, ક્રિસ્ટોફર કોલમ્બસે જમૈકાના રહેવાસીઓને તેની અને તેના ભૂખ્યા માણસોને જોગવાઈ ચાલુ રાખવા માટે પ્રેરિત કર્યા, ૧ માર્ચ ૧૫૦૪ (અમેરિકામાં ૨૯ ફેબ્રુઆરીની સાંજે દૃશ્યમાન) માટે સંપૂર્ણ ચંદ્રગ્રહણની સાચી આગાહી કરીને સફળતાપૂર્વક તેમને ડરાવ્યાં. કેટલાકે દાવો કર્યો છે કે કોલંબસે જર્મન ખગોળશાસ્ત્રી રેજીયોમોન્ટેનસના એફેમેરિસનો ઉપયોગ કર્યો હતો, પરંતુ કોલંબસે પોતે અબ્રાહમ ઝકુટો દ્વારા કરાયેલી આગાહીને આભારી છે.
૨૯ ફેબ્રુઆરીના રોજ સૂર્યાસ્ત પછી ગ્રહણ ઉત્તર અમેરિકા, સમગ્ર દક્ષિણ અમેરિકા, તેમજ સમગ્ર યુરોપ, આફ્રિકા અને પશ્ચિમ એશિયામાંથી ૧ લી માર્ચની સવારે દેખાતું હતું.
૧૭૧૨-૨૯ ફેબ્રુઆરી પછી સ્વીડનમાં ૩૦ ફેબ્રુઆરી આવેલ, જુલિયન કૅલેન્ડર પર પાછા ફરવા માટે સ્વીડિશ કૅલેન્ડરને નાબૂદ કરવાની ચાલ…
૩૦ ફેબ્રુઆરી એ એક દિવસ હતો જે સ્વીડન, ૧૭૧૨ માં બન્યો હતો. આવું એટલા માટે થયું કારણ કે, અન્ય દેશોની જેમ, સળંગ દિવસોના બ્લોકને બાદ કરીને જુલિયન કેલેન્ડરમાંથી ગ્રેગોરિયન કેલેન્ડરમાં બદલવાને બદલે, સ્વીડિશ સામ્રાજ્યએ ધીમે ધીમે બદલવાની યોજના બનાવી હતી. ૧૭૦૦ થી ૧૭૪૦સુધીના તમામ લીપ દિવસોને બાદ કરીને, સહિત. જો કે લીપ ડે ફેબ્રુઆરી ૧૭૦૦ માં અવગણવામાં આવ્યો હતો, તેમ છતાં તે વર્ષના ઉત્તરાર્ધમાં ગ્રેટ નોર્ધન વોર શરૂ થયું, સ્વીડિશ લોકોનું ધ્યાન તેમના કેલેન્ડર પરથી હટાવવામાં આવ્યું જેથી તેઓ આગલા બે પ્રસંગોએ લીપ દિવસને છોડી ન દે; ૧૭૦૪ અને ૧૭૦૮ લીપ વર્ષ રહ્યા.
મૂંઝવણ અને વધુ ભૂલો ટાળવા માટે, જુલિયન કેલેન્ડરને ૧૭૧૨ માં વધારાનો લીપ દિવસ ઉમેરીને પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવ્યો હતો, આમ તે વર્ષ કેલેન્ડરમાં ૩૦ ફેબ્રુઆરીનો એકમાત્ર જાણીતો વાસ્તવિક ઉપયોગ હતો. તે દિવસ જુલિયન કેલેન્ડરમાં ૨૯ ફેબ્રુઆરી અને ગ્રેગોરિયન કેલેન્ડરમાં ૧૧ માર્ચને અનુરૂપ હતો. ગ્રેગોરિયન કેલેન્ડરમાં સ્વીડિશ રૂપાંતર આખરે ૧૭૫૩ માં પૂર્ણ થયું હતું,
૧૯૧૨-આ દિવસ Tandil નો Piedra Movediza (મૂવિંગ સ્ટોન) પડે છે અને તૂટી જાય છે..
La Piedra Movediza એ આર્જેન્ટીનાના બ્યુનોસ એરેસ પ્રાંતના તાંડિલમાં સ્થિત એક સંતુલિત ખડક હતી. તેનું વજન લગભગ ૩૦૦ ટન હતું. તે ટેકરીની ધાર પર જે રીતે સંતુલિત હતું તેના કારણે તે ધ્યાન અને પ્રવાસીઓનું ધ્યાન આકર્ષિત કરે છે.આ પથ્થર ૨૯ ફેબ્રુઆરી ૧૯૧૨ ના રોજ પડ્યો અને તૂટી ગયો. કેટલાક સ્ત્રોતો કહે છે કે તે તોડફોડ અથવા નજીકની ખાણમાં વિસ્ફોટને કારણે થતા સ્પંદનોને કારણે પડ્યો હતો.
તે લા મૂવેડિઝા ટેકરીની ટોચ પર, 37°18′34″S 59°10′00″W ના કોઓર્ડિનેટ્સ પર સ્થિત હતો.
તે ખાસ કરીને રસપ્રદ હતું કારણ કે તે ટેકરીના ચહેરા પર જે રીતે સંતુલિત હતું તે જ રીતે, પરંતુ તે પણ કારણ કે તે સવારથી સાંજ સુધી ખૂબ જ ધીમી ફેશનમાં (આંખ માટે અગોચર). લોકો કાચની બોટલોને મોટા પાયે ખડકના તળિયે મૂકતા હતા, જેથી તેઓને દિવસ પછી તોડવામાં આવે.
તે ૨૯ ફેબ્રુઆરી ૧૯૧૨ ના રોજ સાંજે ૫ થી ૬ વાગ્યાની વચ્ચે પડી અને તૂટી ગયું. કોઈ સાક્ષી ન હોવાથી, પતનનો સાચો સમય અને કારણ અજ્ઞાત છે.
૨૦૦૮- મિશા ડેફોન્સેકાએ તેણીના સંસ્મરણો, મિશા: અ મેમોયર ઓફ ધ હોલોકોસ્ટ યર્સના બનાવટનું કબૂલ્યું, જેમાં તેણી હોલોકોસ્ટ દરમિયાન વરુના સમૂહ સાથે વરુના સમૂહ સાથે રહેતા હોવાનો દાવો કરે છે.
™મીશા ડેફોન્સેકા બેલ્જિયનમાં જન્મેલી છે અને મિશા: અ મેમોયર ઓફ ધ હોલોકોસ્ટ યર્સ નામના કપટપૂર્ણ હોલોકોસ્ટ સંસ્મરણોની લેખિકા છે, જે સૌપ્રથમ ૧૯૯૭ માં પ્રકાશિત થઈ હતી અને તે સમયે તે સાચા સંસ્મરણો હોવાનો દાવો કરે છે. તે યુરોપમાં ત્વરિત સફળ બન્યું અને ૧૮ ભાષાઓમાં અનુવાદિત થયું. પુસ્તકનું ફ્રેંચ વર્ઝન એ મૂળ પર આધારિત વ્યુત્પન્ન કાર્ય હતું, જેનું શીર્ષક સર્વાઇવર એવેક લેસ લૂપ્સ હતું જે ૧૯૯૭માં એડિશન રોબર્ટ લેફોન્ટ દ્વારા પ્રકાશિત થયું હતું; આ બીજા સંસ્કરણને ૨૦૦૭ માં સમાન નામની ફ્રેન્ચ ફિલ્મમાં સ્વીકારવામાં આવ્યું હતું
૨૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૮ના રોજ, લેખક અને તેના વકીલોએ સ્વીકાર્યું કે બેસ્ટ સેલિંગ પુસ્તક કપટપૂર્ણ હતું, તેમ છતાં તેને આત્મકથા તરીકે રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. ૨૦૧૪ માં યુએસ કોર્ટે ડિફોન્સેકાને તેના યુએસ પ્રકાશક માઉન્ટ આઇવી પ્રેસને $22 મિલિયન ચૂકવવા આદેશ આપ્યો હતો જે તેણીને પ્રકાશક સામે અગાઉના કાનૂની દાવામાં આપવામાં આવી હતી.
: A Mémoire of the Holocaust Years એ મીશા ડેફોન્સેકા દ્વારા એક સાહિત્યિક છેતરપિંડી છે, જે સૌપ્રથમ ૧૯૯૭ માં પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી. આ પુસ્તક કપટપૂર્વક એક સંસ્મરણ તરીકે પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યું હતું જેમાં લેખક એક યુવાન યહૂદી છોકરી તરીકે હોલોકોસ્ટમાં કેવી રીતે બચી ગયી હતો, તેની શોધમાં યુરોપ ભટકતી હતી. તેના દેશનિકાલ માતાપિતા. આ પુસ્તક ઘણા દેશોમાં સારી રીતે વેચાયું હતું અને એક ફિલ્મ બનાવવામાં આવી હતી, Survivre avec les loups, જેનું નામ એ દાવા પરથી રાખવામાં આવ્યું હતું કે મીશાને તેની મુસાફરી દરમિયાન વરુના સમૂહ દ્વારા દત્તક લેવામાં આવી હતી જેણે તેનું રક્ષણ કર્યું હતું.
જો કે, ૨૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૮ ના રોજ, ડેફોન્સેકાએ જાહેરમાં કબૂલ્યું કે ઘણાને પહેલેથી જ શંકા હતી કે તેણીનું પુસ્તક ખોટું હતું. તેણીનું સાચું નામ મોનિક ડી વેએલ હતું; જ્યારે તેના માતા-પિતાને નાઝીઓ દ્વારા છીનવી લેવામાં આવ્યા હતા, ત્યારે તેઓ યહૂદી ન હતા પરંતુ બેલ્જિયન પ્રતિકારના રોમન કેથોલિક સભ્યો હતા, અને પુસ્તક દાવો કરે છે તેમ યુદ્ધ દરમિયાન તેણીએ પોતાનું ઘર છોડ્યું ન હતું. બ્રસેલ્સના અખબાર લે સોઇરને તેના વકીલો દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નિવેદનમાં, ડી વેલે છેતરપિંડીનો બચાવ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો, અને દાવો કર્યો હતો કે “મીશા”ની વાર્તા વાસ્તવિક વાસ્તવિકતા નથી, પરંતુ મારી વાસ્તવિકતા હતી, મારી ટકી રહેવાની રીત હતી અને તે હતી ક્ષણો જ્યારે તેણીને “વાસ્તવિક અને મારી કલ્પનાનો ભાગ શું છે તે વચ્ચે તફાવત કરવો મુશ્કેલ લાગ્યું.”
૨૦૨૦- અફઘાનિસ્તાનમાં શાંતિ લાવવા માટે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ અને તાલિબાને દોહા કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
અફઘાનિસ્તાનમાં શાંતિ લાવવા માટેનો કરાર, જેને સામાન્ય રીતે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ-તાલિબાન ડીલ અથવા દોહા સમજૂતી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તે 2001નો અંત લાવવા માટે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ અને તાલિબાન દ્વારા ૨૯ ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૦ ના રોજ દોહા, કતારમાં હસ્તાક્ષર કરાયેલ શાંતિ કરાર હતો. – અફઘાનિસ્તાનમાં ૨૦૨૧ યુદ્ધ. ઝાલ્મે ખલીલઝાદ દ્વારા વાટાઘાટો કરવામાં આવી હતી, આ કરારમાં તત્કાલીન અફઘાન સરકાર સામેલ નહોતી. આ સોદો, જેમાં ગુપ્ત જોડાણો પણ હતા, તે અફઘાન રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા દળોના પતનનું કારણ બનેલી નિર્ણાયક ઘટનાઓમાંની એક હતી. ડીલની શરતોનું પાલન કરીને, યુએસએ નાટ્યાત્મક રીતે યુએસ હવાઈ હુમલાઓની સંખ્યામાં ઘટાડો કર્યો, જેનાથી એએનએસએફને તાલિબાનને ખાડીમાં રાખવામાં મુખ્ય ફાયદો થયો નહીં. આના પરિણામે ‘ANSF અને અફઘાન વસ્તીમાં ત્યાગની ભાવના’ આવી. અમેરિકી ઉપાડ પછી ANSF સલામતી ટકાવી રાખવા માટે તૈયાર ન હતું, જેણે તાલિબાન બળવાને મંજૂરી આપી, આખરે ૧૫ ઓગસ્ટ ૨૦૨૧ના રોજ તાલિબાનોએ કાબુલ પર કબજો કર્યો.
૨૦૧૬-મુમતાઝ કાદરીને પાકિસ્તાનની રાવલપિંડીની અદિયાલા જેલમાં ફાંસી આપવામાં આવી હતી. ✓કાદરીએ ૨૦૧૧ માં પંજાબના ઉદારવાદી ગવર્નર સલમાન તાસીરની ઈસ્લામાબાદના એક માર્કેટમાં ૨૮ ગોળીઓ ચલાવીને હત્યા કરી હતી.
મલિક મુમતાઝ હુસૈન કાદરી, મુમતાઝ કાદરી તરીકે ઓળખાય છે, તે એક આતંકવાદી હતો જેણે પંજાબના ગવર્નર સલમાન તાસીરની હત્યા કરી હતી. કાદરી ચુનંદા પોલીસનો કમાન્ડો હતો અને હત્યા સમયે સલમાન તાસીરની સુરક્ષા માટે સોંપાયેલ અંગત અંગરક્ષકોની ટુકડીનો સભ્ય હતો.
સુન્ની ઇસ્લામના બરેલવી ચળવળના અનુયાયી, તેણે ૪ જાન્યુઆરી ૨૦૧૧ના રોજ તાસીરની હત્યા કરી હતી. તેણે દાવો કર્યો હતો કે તેણે ગવર્નરની હત્યા કરી હતી કારણ કે તાસીરે ઈસિયા બીબીના બચાવમાં વાત કરી હતી, જે એક પાકિસ્તાની ખ્રિસ્તી મહિલા છે, જે ઈશનિંદાના દોષિત અને મૃત્યુદંડ પર છે. કાદરીને ઈસ્લામાબાદ હાઈકોર્ટ દ્વારા દોષિત ઠેરવવામાં આવ્યો હતો, તેને મૃત્યુદંડની સજા ફટકારવામાં આવી હતી અને ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬માં ફાંસી આપવામાં આવી હતી.
૪ જાન્યુઆરી ૨૦૧૧ની સાંજે ગવર્નર તાસીર ઈસ્લામાબાદના કોહસાર માર્કેટમાં હતા. તાસીરના અંગરક્ષક તરીકે ત્યાં હાજર રહેલા કાદરીએ તાસીરને ૨૮ ગોળીઓ મારીને હત્યા કરી હતી. ગોળીબાર પછી તરત જ તેણે આત્મસમર્પણ કર્યું અને તેની ધરપકડ કરવામાં આવી. કાદરીના જણાવ્યા અનુસાર, તેણે આસિયા બીબીને સમર્થન આપવા બદલ રાજ્યપાલની હત્યા કરી હતી, જેને ઇસ્લામિક પયગંબર મુહમ્મદનું કથિત અપમાન કરવા અને પાકિસ્તાનમાં ઇશ્વરનિંદા કાયદા વિરુદ્ધ બોલવા બદલ મૃત્યુદંડની સજા આપવામાં આવી હતી.
જે દિવસે તેની ધરપકડ કરવામાં આવી તે દિવસથી તેને પાંચ દિવસના રિમાન્ડ પર કસ્ટડીમાં રાખવામાં આવ્યો હતો. તે ૯ જાન્યુઆરી ૨૦૧૧ના રોજ કોર્ટમાં હાજર થયો હતો અને તેણે કબૂલાત કરી હતી કે તેણે ઈશનિંદા કાયદા વિરુદ્ધ બોલવા બદલ સલમાન તાસીરની હત્યા કરી હતી. કોર્ટમાં તેમની હાજરી દરમિયાન ૩૦૦ થી વધુ વકીલોએ તેમને મફતમાં રજૂ કરવાની ઓફર કરી હતી. ૧૦ જાન્યુઆરી, ૨૦૧૧ ના રોજ, તેને ૧૪ દિવસના ન્યાયિક રિમાન્ડ પર અદિયાલા જેલમાં મોકલવામાં આવ્યો હતો. સુરક્ષા મુદ્દાઓને કારણે, તેની સુનાવણી અદિયાલા જેલમાં રાખવામાં આવી હતી; તેની શરૂઆત ૧૪ જાન્યુઆરી ૨૦૧૧ ના રોજ કરવામાં આવી હતી. તેના પર પંજાબના રાજ્યપાલની હત્યાનો આરોપ હતો.
અવતરણ:-
૧૮૯૬ – મોરારજી દેસાઈ, ભારતના છઠ્ઠા વડાપ્રધાન અને સ્વાતંત્ર્ય સેનાની
✓તેઓ એવા પ્રથમ વડાપ્રધાન હતા કે જેઓ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કાંગ્રેસના બદલે અન્ય કોઇ રાજકીય પક્ષમાંથી ચુંટાયા હતા. તેમણે સરકારમાં કેટલાય મહત્વના હોદ્દાઓ સંભાળ્યા હતા, જેવાંકે, મુંબઇ રાજ્યનાં મુખ્યમંત્રી, ગૃહ પ્રધાન, નાણા પ્રધાન અને ભારતના નાયબ વડાપ્રધાન. આંતરરાષ્ટ્રીય ક્ષેત્રે, મોરારજી દેસાઇ તેમના શાંતિ માટેનાં પ્રયત્નો અને દક્ષિણ એશિયાના બે દુશ્મન દેશો ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે શાંતિ માટેના પ્રયત્નો માટે જાણીતા છે. ૧૯૭૪માં ભારતના પ્રથમ અણુધડાકા પછી, મોરારજીભાઈએ ચીન અને પાકિસ્તાન સાથે મૈત્રીભર્યા સંબંધો સ્થાપિત કરવામાં ભાગ ભજવ્યો હતો અને ભારત-પાકિસ્તાનનાં ૧૯૭૧ યુધ્ધ જેવી પરિસ્થિતી નીવારી હતી. ઘર આંગણે, તેમણે ૧૯૭૪ના અણુધડાકા પછી ભારતના અણુ કાર્યક્રમમાં મહત્વનો ભાગ ભજવ્યો હતો. પાછળથી તેમની નીતિઓએ મુખ્યત્વે સામાજિક, આરોગ્ય સંબંધિત અને સંચાલન ક્ષેત્રના સુધારાઓને ઉત્તેજન આપ્યું. તેઓ એકમાત્ર એવા વ્યક્તિ છે જેઓને ભારત દેશના સર્વોચ્ચ સમ્માન ભારત રત્ન (૧૯૯૧) તેમ જ પાકિસ્તાન દેશના સર્વોચ્ચ સમ્માન નિશાન-એ-પાકિસ્તાન (૧૯૯૦)થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હોય. આજે પણ માત્ર બે રૂપિયા અને ૨૦ પૈસામાં ખાંડ આપનાર વડાપ્રધાન તરીકે લોકો મોરારજી દેસાઈ ને યાદ કરે છે. આ ઉપરાંત ચુસ્ત સિદ્ધાંતવાદી, નિયમિતપણે સ્વમૂત્ર તેમજ ફળાહાર જેવા કુદરતી ઉપચાર વડે તંદુરસ્ત શરીર જાળવનાર તરીકે પણ લોકો એમને યાદ કરે છે.
મોરારજી દેસાઈનો જન્મ તત્કાલીન બોમ્બે પ્રેસિડન્સીના વિસ્તારમાં આવતા વલસાડ જિલ્લાના તેમજ તાલુકામાં આવેલા ભદેલી ગામમાં થયો હતો. આ ગામ હાલમાં ગુજરાત રાજ્યમાં આવે છે. તેઓનું પ્રાથમિક શિક્ષણ સૌરાષ્ટ્રમાં કુંડલા શાળા, સાવરકુંડલા (જે અત્યારે જે.વી. મોદી શાળા તરીકે ઓળખાય છે) માં થયું. ત્યાર બાદ તેઓએ બાઇ અવાં બાઇ હાઇસ્કૂલ, વલસાડમાં શિક્ષણ લીધું. મોરારજીભાઈએ વિલ્સન કૉલેજ, મુંબઈ, મહારાષ્ટ્ર થી સ્નાતક ની પરીક્ષા ઉતીર્ણ કરી હતી. ત્યાર પછી તેઓ ગુજરાત માં નાગરીક (સિવિલ) સેવામાં ગોધરામાં નાયબ કલેક્ટર તરીકે જોડાયા હતા. એમણે મે, ૧૯૩૦ના વર્ષમાં નોકરી માંથી રાજીનામું આપ્યું. ત્યારબાદ તેઓ આઝાદીની ચળવળમાં જોડાયા. ઇ. સ. ૧૯૩૦ ના વર્ષમાં તેમણે અસહકારની ચળવળમાં ભાગ લીધો હતો. સ્વતંત્રતા સંગ્રામ માં ભાગ લેવાને કારણે એમણે જેલ જવું પડ્યું હતું અને એમણે ઘણો સમય જેલમાં વિતાવ્યો હતો. પોતાની નેતૃત્વ ક્ષમતાને કારણે તેઓ સ્વતંત્રતા સંગ્રામ સેનાનીઓના વહાલા રહ્યા અને ગુજરાત કોંગ્રેસના મહત્વપૂર્ણ નેતા રહ્યા હતા. જ્યારે ઇ. સ. ૧૯૩૪ અને ઇ.સ. ૧૯૩૭ના સમય માં પ્રાંતિય પરિષદોની ચુંટણીઓ થઇ ત્યારે તેઓ ચુંટાયા હતા તથા તેમણે બોમ્બે પ્રેસિડન્સી માં નાણાં (વિત્ત) મંત્રી તેમ જ ગૃહ મંત્રી તરીકે ની જવાબદારીઓ નિભાવી હતી.
ભારત દેશને આઝાદી મળ્યા પછી તેઓ રાજકારણમાં સક્રિય રહ્યા હતા. તેમણે રાજ્યના પ્રધાન અને દેશના પ્રધાન તરીકે વિવિધ જવાબદારીઓ નિભાવી હતી. ભારતની સ્વતંત્રતા પૂર્વે તેઓ મુંબઇના ગ્રુહમંત્રી બન્યા હતા અને પાછળથી ૧૯૫૨માં મુંબઇ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી તરીકે ચૂંટાઇ આવ્યા હતા. આ રાજ્ય ગુજરાતીભાષી અને મરાઠીભાષી લોકોનુ બનેલુ દ્વિભાષી રાજ્ય હતું. ૧૯૫૬થી સંયુક્ત મહારાષ્ટ્ર સમિતિએ માત્ર મરાઠીભાષી લોકોના બનેલા “મહારાષ્ટ્ર” રાજ્યની માગણી માટે ચળવળ શરૂ કરી. બીજી બાજુ, ઇન્દુલાલ યાજ્ઞિકની આગેવાની હેઠળની સમિતિએ “ગુજરાત” રાજ્યની માગણી માટે “મહાગુજરાત આંદોલન” શરૂ કર્યું. રાષ્ટ્રિય દ્રષ્ટિએ ચુસ્ત એવા મોરારજી દેસાઈ આ બંને ચળવળોના વિરોધી હતા. જ્યારે ફ્લોરા ફાઉન્ટેન પાસે સંયુક્ત મહારાષ્ટ્ર સમિતિ દ્વારા થઇ રહેલા વિરોધના કારણે ચળવળકારીઓને લીધે જાહેર મિલકત અને વ્યાવસાયિક ઓફિસોને થઇ રહેલા નુકસાનને અટકાવવા તેમણે પોલીસને ટોળા પર ગોળીબાર માટે મંજૂરી આપી હતી. જ્યારે સ્ટોક એક્સચેન્જમાં હુમલાનો નિકટવર્તી ભય વર્તાઇ રહ્યો હતો ત્યારે પોલીસે પ્રથમ એક કલાક હવામાં ગોળીબાર કર્યો હતો. પરંતુ આ પગલું પરિસ્થીતીને કાબુમાં લાવી શક્યુ નહીં, તેથી થયેલા સીધા ફાયરિંગથી સમગ્ર ઘટના દરમિયાન ૧૦૫ તોફાનીઓ માર્યા ગાયા હતા.
દેસાઇ ત્રણ દિવસમાં પરિસ્થિતિ નિયંત્રણ હેઠળ લઇ આવવામાં સફળ રહ્યા હતા. જોકે તેઓ આ મુદ્દે શાંતિપૂર્ણ ઉકેલ લાવવા માગતા હતા અને માર્ગો પર થતી હિંસાનો અંત આણવા આતુર હતા. તેથી પાછળથી તેમણે ભાષાકીય આધાર પર રાજ્ય દ્વિભાજનની પરવાનગી આપી હતી. રાજ્ય દ્વિભાજન પછી મુંબઇ નવા બનેલા મહારાષ્ટ્ર રાજ્યનુ પાટનગર બન્યુ. ઇચ્છા વિરુદ્ધ દ્વિભાષીય રાજ્ય રચનાથી વિક્ષપ્ત મોરારજીએ મુખ્યમંત્રી તરીકે રાજીનામું આપ્યું. યશવન્તરાવ ચવ્હાણે મુખ્યમંત્રી તરીકેનો હવાલો સંભાળતા ૧૪મી નવેમ્બર ૧૯૫૬માં તેઓ જવાહરલાલ નહેરૂના પ્રધાનમંડળમાં વેપારઉદ્યોગ ખાતના પ્રધાન તરીકે જોડાયાં. ૧૯૫૮માં મુંદડા-પ્રકરણને કારણે ટી. ટી. કૃષ્ણમાચારીએ નાણાપ્રધાન તરીકે રાજીનામું આપતાં માર્ચ મહિનામાં નાણાખાતાનો પદભાર સંભાળ્યો. લાંબી મુદ્દતની લોનોનું આયોજન, સુવર્ણનિયંત્રણ યોજના, ફરજીયાત બચત યોજના, આવકવેરા પર સરચાર્જ, પરદેશી આર્થિક મદદની શરતોમાં હળવાશ વગેરે તેમનાં નાણાંપ્રધાન તરીકેનાં અગત્યના નિર્ણયો રહ્યાં. ૧૯૬૭ની ચૂંટણી મોરારજીભાઇ નાયબ વડાપ્રધાન અને નાણાપ્રધાન તરીકે પદભાર સંભાળ્યો. પરંતુ પાર્લામેન્ટરી બૉર્ડના પ્રમુખની ઉમેદવારની પસંદગીના નિર્ણયના વિરોધમાં નારાજ મોરારજીએ મંત્રી તરીકે રાજીનામું આપી દીધું. ડિસેમ્બર ૧૯૬૯માં ગાંધીનગર ખાતેના અધિવેશનમાં સંસ્થા કૉંગ્રેસ (કૉંગ્રેસ ઓ)ની સ્થાપનાના મુખ્ય સૂત્રધાર રહ્યાં.
ઈન્દિરા ગાંધીએ કટોકટી ઉઠાવી લેવાનો નિર્ણય કર્યા બાદ ૧૯૭૭ની સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાઇ હતી. આ ચૂંટણીમાં જનતા પાર્ટીએ ભારે બહુમત મેળવ્યો અને મોરારજી દેસાઈ વડાપ્રધાન બન્યા. ૨૪મી માર્ચે દેસાઈના નેતૃત્વ હેઠળ પ્રધાનમંડળ અસ્તિત્વમાં આવ્યું. દેસાઈની સરકારે દક્ષિણ એશિયાઈ પડોશી દેશો સાથેના સંબંધોને અગ્રતા આપી અને કટ્ટર હરીફ એવાં દેશ પાકિસ્તાન સાથે સંબંધો સુધારવાની શરુઆત કરી તેમજ ૧૯૬૨નાં યુધ્ધ પછી પહેલી વાર ચીન સાથેનાં સંબંધો સામાન્ય બનાવ્યા. તેઓએ ઝીઆ-ઉલ-હક સાથે સંવાદો કર્યા અને મૈત્રીભર્યા સંબંધો સ્થાપ્યા. ચીન સાથે રાજદ્વારી સંબંધો પણ સ્થાપવામાં આવ્યા. સરકારે રાષ્ટ્રીય કટોકટી લાગુ પાડવા અંગે બંધારણમાં ઘણાં ફેરફારો કર્યા અને તેને પછીની સરકારો માટે મુશ્કેલ બનાવી. ચુંવાળીસમાં બંધરણીય સુધારા દ્વારા મિલકતના અધિકારને ન્યાયિક કરવામાં આવ્યો. તેમ છતાં, જનતા પાર્ટીનો મોરચો, અંગત અને નિતી અંગેના ભેદભાવોથી ભરેલો હતો, એટલે વિવાદો વગર વધુ કંઇ પ્રાપ્ત કરી શક્યો નહી. ચરણસિંહ પ્રકરણ અને અન્ય કટોકટીના કારણોસર ૧૫ જુલાઈ ૧૯૭૯ ના રોજ તેમણે વડાપ્રધાન તરીકે રાજીનામું આપી દીધું.
રાજકીય નિવૃત્તિ બાદ મોરારજીભાઇએ મુંબઈમાં પુત્રપરિવાર સાથે જીવન ગાળ્યું. ૧૯૮૭ના ઓક્ટોબર માસ સુધી, (૯૨ વર્ષની ઉંમર સુધી) વિદ્યાપીઠના પદવીદાન સમારોહમાં હાજરી આપવાનો તેમનો ક્રમ તેમણે નિષ્ઠાની જાળવ્યો. ૧૦ એપ્રિલ ૧૯૯૫ ના રોજ મગજમાં લોહી ગંઠાતા મુંબઈ ખાતે તેમનું અવસાન થયું. ૧૨મી એપ્રિલની સાંજે અમદાવાદમાં સાબરમતી આશ્રમ પાસે આવેલી ગોશાળાની ભૂમી પર પૂરા રાજકીય સન્માન સાથે તેમની અંતિમ ક્રિયા કરવામાં આવી. આ સ્થળ હાલ અભયઘાટ તરીકે ઓળખાય છે.
પૂણ્યતિથિ:-
૧૯૭૬ – હરિદાસ દત્ત, બંગાળી ક્રાંતિકારી
જેઓ રોડ્ડા કંપનીના શસ્ત્રોના લૂંટના કેસ સાથે સંકળાયેલા હતા.
હરિદાસ દત્તનો જન્મ ૧૮૯૦માં બ્રિટિશ ભારતના ઢાકામાં થયો હતો. તેઓ વરિષ્ઠ બંગાળી ક્રાંતિકારી હેમચંદ્ર ઘોષના સંપર્કમાં આવ્યા અને મુક્તિ સંઘમાં જોડાયા હતા. ૧૯૧૨માં દત્ત અને ખગેન્દ્રનાથ દાસ કામદાર તરીકે જગતદલ નજીક એલેક્ઝાન્ડર જ્યુટ મિલમાં પ્રવેશ્યા હતા અને એક બ્રિટિશ એન્જિનિયરની હત્યા કરવા માટે ત્રણ મહિના સુધી ત્યાં કામ કર્યું હતું. પરંતુ તેઓ નિષ્ફળ ગયા અને ત્યાંથી ભાગી ગયા.
શ્રીશચંદ્ર મિત્ર ઉર્ફે હબુએ રોડ્ડા કંપનીના શસ્ત્રો અને દારૂગોળાના જથ્થા અંગે માહિતી આપી હતી તો ક્રાંતિકારી બિપિન બિહારી ગાંગુલી, બાઘા જતીન, અનુકુલ મુખર્જી વગેરેએ આ લૂંટની યોજના બનાવી હતી. લૂંટની તારીખ ૨૬ ઓગસ્ટ, ૧૯૧૪ના રોજ નક્કી કરવામાં આવી હતી. હરિદાસ કોલકાતાના મિત્રા લેન ખાતે વકીલ પી.ડી. હિંમતસિંકાને મળ્યા હતા. હિંમતસિકાએ સ્થાનિક હજામની મદદથી દત્તને બળદગાડાના ચાલકના છૂપા વેશમાં તૈયાર કર્યા. ૨૬મી ઑગસ્ટના રોજ શ્રીશચંદ્ર મિત્ર, દત્ત દ્વારા ચલાવવામાં આવતા ગાડામાં ૧૦ પેટી દારૂગોળો ૫૦ મૌસર પિસ્તોલ અને મોટી સંખ્યામાં કારતૂસ ભરીને લાવ્યા હતા. તેઓ શ્રીશ પાલ અને ખગેન્દ્ર નાથ દાસની મદદથી મિશન રો દ્વારા કોલકાતા બંદરથી મોલંગા લેન સુધી ગાડું દોરી ગયા હતા. દત્તાની ૧૧ ઓક્ટોબર ૧૯૧૪ના રોજ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને પ્રેસિડેન્સી જેલના એકાંત સેલમાં કેદ કરવામાં આવ્યા હતા, બાદમાં તેમને હઝારીબાગ સેન્ટ્રલ જેલમાં તબદીલ કરવામાં આવ્યા હતા અને ૪ વર્ષ માટે જેલમાં રાખવામાં આવ્યા હતા. પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ પૂરું થયા પછી તેમને મુક્ત કરવામાં આવ્યા અને ફરીથી ૧૯૩૦ અને ૧૯૩૪ ની વચ્ચે ઢાકા, કોમિલા, મેદિનીપુર અને કોલકાતામાં બંગાળ સ્વયંસેવકોના જૂથની ક્રાંતિકારી પ્રવૃત્તિઓમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવી હતી. તેમણે પોલીસ મહાનિરીક્ષક લોમેનની હત્યા બાદ બેનોય બાસુએ આશ્રય આપ્યો હતો
તેમનું નિધન ૮૫ વરસની વયે ૨૯ ફેબ્રુઆરી ૧૯૭૬મા થયું હતું.
આ પણ વાંચો – Today History : શું છે 28 ફેબ્રુઆરીની HISTORY ? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ
આ પણ વાંચો – Today History : શું છે 27 ફેબ્રુઆરીની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ
ગુજરાત ફર્સ્ટ તમને સમાચારોથી હંમેશા અવગત રાખશે
ગુજરાતની નંબર 1 ગુજરાતી ન્યૂઝ ચેનલ એટલે ગુજરાત ફર્સ્ટ (Gujarat First) – જે ગુજરાતીઓને દરેક સમાચારમાં રાખે છે આગળ. ગુજરાત, રાષ્ટ્રીય, આંતરરાષ્ટ્રીય, ઇલેક્શન, બિઝનેસ, સ્પોર્ટ્સ, મનોરંજન સહિતના દરેક સમાચાર વાંચો ગુજરાત ફર્સ્ટ પર. હવે દરેક સમાચાર આંગળીના ટેરવે આપના મોબાઈલમા, ડાઉનલોડ કરો અમારી લેટેસ્ટ Android અને iOS એપ. લેટેસ્ટ ન્યૂઝથી અપડેટ રહેવા માટે સોશ્યિલ મીડિયામાં અમારી સાથે જોડાઓ
