Vipul Sen 
સંકલન:-પોપટભાઇ પટેલ, ઘેલડા
TODAY HISTORY : આમ તો દરેક દિવસ ખાસ હોય છે પણ ઘણી તારીખો કેલેન્ડરના પાના સાથે ઇતિહાસના પાને પણ અંકાય છે, જાણો આજના દિવસના ઇતિહાસમાં નોંધાયેલા મહત્ત્વના બનાવો ઘટનાઓ અને આજની તારીખે જન્મેલા મહાનુભાવો અને વીરલ વ્યક્તિત્ત્વની પુણ્યતિથિ. જાણો આજની તારીખ સાથે જોડાયેલી કેટલીક ખાસ વાતો. કેવી રીતે આજનો દિવસ ઇતિહાસના પાને અંકાયેલ છે.
૧૮૭૬ – એલેક્ઝાન્ડર ગ્રેહામ બેલ દ્વારા ટેલિફોનનું પ્રથમ સફળ પરિક્ષણ કરવામાં આવ્યું.
ટેલિફોનની શોધ એ એક કરતાં વધુ વ્યક્તિઓ દ્વારા કરવામાં આવેલા કામની પરાકાષ્ઠા હતી અને ઘણી વ્યક્તિઓ અને અસંખ્ય કંપનીઓના પેટન્ટ દાવાઓને લગતા મુકદ્દમાઓની શ્રેણી તરફ દોરી જાય છે. ૧૮૪૦માં, અમેરિકન ચાર્લ્સ ગ્રાફટન પેજએ ઘોડાની નાળના ચુંબકના ધ્રુવો વચ્ચે મૂકેલા વાયરના કોઇલમાંથી ઇલેક્ટ્રિક પ્રવાહ પસાર કર્યો. તેણે જોયું કે વર્તમાનને કનેક્ટ અને ડિસ્કનેક્ટ કરવાથી ચુંબકમાં રિંગિંગ અવાજ થાય છે. તેણે આ અસરને “ગેલ્વેનિક સંગીત” કહ્યું. ઈનોસેન્ઝો મૅન્ઝેટ્ટીએ ૧૮૪૪ની શરૂઆતમાં ટેલિફોનનો વિચાર ગણાવ્યો હતો અને ૧૮૪૯માં તેમના દ્વારા બાંધવામાં આવેલા ઓટોમેટનના ઉન્નતીકરણ તરીકે, ૧૮૬૪માં એક બનાવ્યો હશે.
ચાર્લ્સ બોર્સ્યુલ એક ફ્રેન્ચ ટેલિગ્રાફ એન્જિનિયર હતા જેમણે ૧૮૫૪ માં “મેક-એન્ડ-બ્રેક” ટેલિફોનની પ્રથમ ડિઝાઇનનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો (પરંતુ બનાવ્યો ન હતો). ૧૮૬૧ માં, ફોનનું વર્ણન ઇટાલિયન-ભાષાના ન્યૂ યોર્ક અખબારમાં કથિત રીતે પ્રકાશિત થયું હતું, જો કે તે અખબારના મુદ્દા અથવા લેખની કોઈ જાણીતી નકલ આજદિન સુધી બચી નથી. મ્યુચીએ જોડીવાળા ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ટ્રાન્સમીટર અને રીસીવરની શોધ કરવાનો દાવો કર્યો હતો, જ્યાં ડાયાફ્રેમની ગતિ ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટને ખસેડીને કોઇલમાં સિગ્નલને મોડ્યુલેટ કરે છે, જો કે તેની ૧૮૭૧ યુ.એસ. પેટન્ટ ચેતવણીમાં તેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો ન હતો.
એલેક્ઝાન્ડર ગ્રેહામ બેલ સુવિખ્યાત વૈજ્ઞાનિક, શોધક, એન્જિનીયર અને સંશોધનકાર હતા જેમને સૌપ્રથમ વ્યવહારુ ટેલિફોનની શોધનો યશ આપવામા આવે છે. ગ્રેની ચેતવણીમાં વર્ણવેલ વોટર ટ્રાન્સમીટર એ ૧૦ માર્ચ, ૧૮૭૬ના રોજ બેલ દ્વારા પરીક્ષણ કરાયેલ પ્રાયોગિક ટેલિફોન ટ્રાન્સમીટર જેવું જ હતું, એક હકીકત જેણે બેલ (જે ગ્રે વિશે જાણતા હતા) ગ્રેની ડિઝાઇનથી પ્રેરિત હતા કે તેનાથી ઊલટું તે અંગે પ્રશ્નો ઉભા કર્યા હતા. જોકે બેલે પછીના ટેલિફોનમાં ગ્રેના વોટર ટ્રાન્સમીટરનો ઉપયોગ કર્યો ન હતો, પુરાવા સૂચવે છે કે બેલના વકીલોએ ગ્રે પર અન્યાયી લાભ મેળવ્યો હશે.
૧૯૨૨ – મહાત્મા ગાંધીની ધરપકડ કરવામાં આવી
મહાત્મા ગાંધી પર રાજદ્રોહનો કેસ ચાલ્યો અને છ વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી. બે વર્ષ પછી તેમને એપેન્ડિસાઈટિસના ઓપરેશન માટે મુક્ત કરવામાં આવ્યા.
ગાંધીજીએ સ્વદેશી નીતિ – વિદેશી બનાવટની ચીજવસ્તુઓનો, ખાસ કરીને બ્રિટિશ માલનો બહિષ્કારનો સમાવેશ કરવા માટે તેમના અહિંસક અ-સહકાર મંચનો વિસ્તાર કર્યો. તેની સાથે જોડાયેલી તેમની હિમાયત હતી કે ખાદી (હોમસ્પન કાપડ) બ્રિટિશ નિર્મિત કાપડને બદલે તમામ ભારતીયો પહેરે. ગાંધીએ સ્વતંત્રતા ચળવળના સમર્થનમાં ભારતીય પુરુષો અને સ્ત્રીઓ, અમીર હોય કે ગરીબ, દરરોજ ખાદી કાંતવામાં સમય પસાર કરવા માટે આગ્રહ કર્યો. બ્રિટિશ ઉત્પાદનોનો બહિષ્કાર કરવા ઉપરાંત, ગાંધીએ લોકોને બ્રિટિશ સંસ્થાઓ અને કાયદાકીય અદાલતોનો બહિષ્કાર કરવા, સરકારી નોકરીમાંથી રાજીનામું આપવા અને બ્રિટિશ પદવીઓ અને સન્માનોનો ત્યાગ કરવા વિનંતી કરી. આ રીતે ગાંધીએ બ્રિટિશ ભારત સરકારને આર્થિક, રાજકીય અને વહીવટી રીતે પંગુ બનાવવાના હેતુથી તેમની યાત્રા શરૂ કરી.
અપીલથી સહકાર” વધ્યો, તેની સામાજિક લોકપ્રિયતાએ ભારતીય સમાજના તમામ વર્ગોમાંથી સહભાગીતા મેળવી. ગાંધીની ૧૦ માર્ચ ૧૯૨૨ના રોજ ધરપકડ કરવામાં આવી, રાજદ્રોહનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો અને છ વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી. તેમણે ૧૮ માર્ચ ૧૯૨૨ના રોજ તેમની સજાની શરૂઆત કરી. ગાંધીજીને ફેબ્રુઆરી ૧૯૨૪માં એપેન્ડિસાઈટિસના ઓપરેશન માટે મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, માત્ર બે વર્ષ સજા કાપી હતી.
૧૯૪૮ – છોટાઉદેપુર રજવાડાએ ભારતીય સંઘમાં ભળી જવા માટે વિલયપત્ર પર હસ્તાક્ષર કર્યા.
છોટાઉદેપુર રજવાડું ભારતમાં બ્રિટિશ શાસન સમયનું રજવાડું હતું, જેની રાજધાની છોટાઉદેપુર હતી. તેના છેલ્લા શાસકે ભારતીય સંઘમાં ભળી જવા માટે ૧૦ માર્ચ, ૧૯૪૮ના રોજ હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. આ રજવાડાની સ્થાપના ૧૭૪૩માં ચાંપાનેરના પતઇ રાવલના વંશજ રાવલ ઉદેયસિંહે કરી હતી. તેના શાસકો ચૌહાણ વંશના રાજપૂતો હતા અને રાજ્યને ૯ તોપોની સલામી મળતી હતી.
છોટાઉદેપુર રેવા કાંઠા એજન્સીનું બીજા વર્ગનું રજવાડું હતું.
આ રાજ્ય મુખ્યત્વે પૂર્વ શાસક એચ.એચ.ના કારણે A વર્ગ રાજ્ય તરીકે ઉભરી આવ્યું હતું. મહારાજા મહારાવલ શ્રી ફતેહ સિંહ જી ચૌહાણ જે લોકોના મહારાજા તરીકે પણ જાણીતા હતા. મહારાવલ શ્રી ફતેહસિંહજીએ છોટા ઉદેપુર રાજ્યમાં ઘણો વિકાસ કર્યો અને ઝડપથી A વર્ગનું રાજ્ય બન્યું. તેમના પૌત્ર HH ઐશ્વર્યા પ્રતાપ સિંહ ચૌહાણ હાલ છોટા ઉદેપુરના શાસક છે પરંતુ તેઓ સ્વ. મહારાજા શ્રી વીરેન્દ્ર પ્રતાપ સિંહ જીના સૌથી નાના પુત્ર છે.
૧૯૫૯ – તિબેટીયન બળવો: ચીન દ્વારા અપહરણના પ્રયાસના ડરથી, હજારો તિબેટીયનોએ દલાઈ લામાના મહેલને ઘેરી લીધો.
તિબેટની સ્વતંત્રતા ચળવળ એ તિબેટને મુક્ત કરવા અને તેને ચીનથી રાજકીય રીતે અલગ કરવા માટેનું એક રાજકીય ચળવળ છે. આ ચળવળનું નેતૃત્વ મુખ્યત્વે ભારત, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ અને યુરોપમાં રહેતા તિબેટીયન મૂળના લોકો કરે છે. ૧૯૧૨ થી ૧૯૪૯ માં પીપલ્સ રિપબ્લિક ઓફ ચાઇનાની સ્થાપના સુધી, કોઈપણ ચીની સરકારે તિબેટ સ્વાયત્ત પ્રદેશને નિયંત્રિત કર્યું નથી. તેરમા દલાઈ લામાએ ૧૯૧૨માં તિબેટને સ્વતંત્ર જાહેર કર્યું. દલાઈ લામાની સરકારે ૧૯૫૧ સુધી તિબેટની જમીન પર શાસન કર્યું. લગભગ ૪૦ વર્ષ પછી ચીનીઓએ તિબેટ પર હુમલો કર્યો. ચીન દ્વારા આ હુમલો ત્યારે થયો છે જ્યારે ૧૪ મા દલાઈ લામાની પસંદગીની પ્રક્રિયા ચાલી રહી હતી. આ યુદ્ધમાં તિબેટને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
તેરમા દલાઈ લામાએ ૧૯૧૨માં તિબેટને સ્વતંત્ર જાહેર કર્યું. દલાઈ લામાની સરકારે ૧૯૫૧ સુધી તિબેટની જમીન પર શાસન કર્યું. લગભગ ૪૦ વર્ષ પછી ચીનીઓએ તિબેટ પર હુમલો કર્યો. ચીન દ્વારા આ હુમલો ત્યારે થયો છે જ્યારે ૧૪ મા દલાઈ લામાની પસંદગીની પ્રક્રિયા ચાલી રહી હતી. આ યુદ્ધમાં તિબેટને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. તિબેટીયન અને અન્ય વિવેચકો ચીનના આ કૃત્યને ‘સાંસ્કૃતિક નરસંહાર’ તરીકે વર્ણવે છે. થોડા વર્ષો પછી, ૧૯૫૯ માં, તિબેટના લોકોએ ચીની શાસન સામે બળવો કર્યો. તેઓ તેમની સાર્વભૌમત્વની માંગ કરવા લાગ્યા. જોકે, બળવાખોરોને આમાં સફળતા મળી ન હતી. દલાઈ લામાને લાગ્યું કે તેઓ ચીનના ચુંગાલમાં ખરાબ રીતે ફસાઈ જશે, આ દરમિયાન તેઓ ભારત તરફ વળ્યા. ૧૯૫૯માં દલાઈ લામા સાથે મોટી સંખ્યામાં તિબેટીયન પણ ભારત આવ્યા હતા.
૧૯૭૭ – ખગોળશાસ્ત્રીઓ યુરેનસના વલયોની શોધ કરી.
યુરેનસના રિંગ્સ શનિની આસપાસના વધુ વ્યાપક સમૂહ અને ગુરુ અને નેપ્ચ્યુનની આસપાસની સરળ સિસ્ટમો વચ્ચે જટિલતામાં મધ્યવર્તી છે. જેમ્સ એલ. ઇલિયટ, એડવર્ડ ડબલ્યુ. ડનહામ અને જેસિકા મિંક દ્વારા ૧૦ માર્ચ, ૧૯૭૭ ના રોજ યુરેનસના વલયોની શોધ કરવામાં આવી હતી. વિલિયમ હર્શેલે પણ ૧૭૮૯માં રિંગ્સ જોવાની જાણ કરી હતી; આધુનિક ખગોળશાસ્ત્રીઓ વિભાજિત છે કે શું તે તેમને જોઈ શક્યા હોત, કારણ કે તે ખૂબ જ શ્યામ અને અસ્પષ્ટ છે.
અવતરણ:-
૧૯૫૭-ઓસામા બિન લાદેન
TODAY HISTORY : ઓસામા બિન લાદેન આતંકવાદી સંગઠન અલ કાયદાનો નેતા હતો. આ સંગઠન ૧૧ સપ્ટેમ્બર, ૨૦૦૧ ના રોજ યુએસએના ન્યુયોર્ક શહેરમાં વર્લ્ડ ટ્રેડ સેન્ટર પર થયેલા હુમલા સહિત વિશ્વના ઘણા દેશોમાં આતંક ફેલાવવા અને આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ કરવા માટે દોષિત છે. ૨ મે, ૨૦૧૧ના રોજ પાકિસ્તાનના એબોટાબાદમાં અમેરિકી દળોએ કરેલા હુમલામાં તે માર્યો ગયો હતો. સાઉદી અરેબિયાના એક શ્રીમંત પરિવારમાં ૧૦ માર્ચ ૧૯૫૭ ના રોજ જન્મેલા ઓસામા બિન લાદેન અમેરિકા પર ૯/૧૧ના હુમલા બાદ ચર્ચામાં આવ્યો હતો. મોહમ્મદ બિન લાદેનના ૫૨ બાળકોમાં તે ૧૭મો હતો. મોહમ્મદ બિન લાદેન સાઉદી અરેબિયાના અબજોપતિ બિલ્ડર હતા જેમની કંપનીએ દેશના લગભગ ૮૦ ટકા રસ્તાઓ બનાવ્યા હતા.
૧૯૬૮માં હેલિકોપ્ટર દુર્ઘટનામાં તેના પિતાનું અવસાન થયું ત્યારે ઓસામા નાની ઉંમરે કરોડપતિ બની ગયો હતો. સાઉદી અરેબિયાની કિંગ અબ્દુલ્લા અઝીઝ યુનિવર્સિટીમાં સિવિલ એન્જિનિયરિંગનો અભ્યાસ કરતી વખતે, તે કટ્ટરપંથી ઇસ્લામિક શિક્ષકો અને વિદ્યાર્થીઓના સંપર્કમાં આવ્યો. ઘણી ચર્ચાઓ અને અભ્યાસો પછી, તે ઇસ્લામના કટ્ટરપંથી જૂથોની દુષ્ટ અને ઉગ્રવાદી માનસિકતાને કારણે તેમના સમર્થનમાં ઊભો થયો. અગાઉની તસવીરોમાં ઓસામાને યુરોપમાં તેના પરિવારની રજાઓની તસવીરોમાં ફેશનેબલ કપડામાં જોઈ શકાય છે. સોવિયેત સંઘે ડિસેમ્બર ૧૯૭૮માં અફઘાનિસ્તાનમાં આક્રમણ કર્યું ત્યારે ઓસામાએ પોતાનું આરામદાયક જીવન છોડીને મુજાહિદ્દીન સાથે હાથ મિલાવ્યા અને શસ્ત્રો ઉપાડ્યા.
અફઘાનિસ્તાનમાં તેણે મકતાબ-અલ-ખિદમતની સ્થાપના કરી જેમાં વિશ્વભરમાંથી લોકોની ભરતી કરવામાં આવી અને સોવિયેત દળો સામે લડવા માટે સાધનોની આયાત કરી. અફઘાનિસ્તાનમાં આરબ લોકો સાથે પ્રચાર કરતી વખતે તેણે અલ કાયદાના મૂળ સંગઠનની સ્થાપના કરી. અફઘાનિસ્તાનમાં મુજાહિદ્દીનને ટેકો આપીને જ્યારે તે સાઉદી અરેબિયા પાછો ફર્યો ત્યારે તેણે સાઉદી અરેબિયાના શાસકોનો વિરોધ કર્યો. ઓસામાનું માનવું હતું કે સાઉદી અરેબિયાના શાસકોએ અમેરિકન સેનાને સાઉદીની ધરતી પર આવવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. મધ્ય પૂર્વમાં યુએસ સૈન્યની હાજરીથી ગુસ્સે થઈને, ઓસામા બિન લાદેને ૧૯૯૮ માં યુએસ સામે યુદ્ધની ઘોષણા કરી.
૧૯૯૪માં અમેરિકન દબાણને કારણે સાઉદી અરેબિયામાં તેમની નાગરિકતા રદ કરવામાં આવી હતી અને ત્યારબાદ તેઓ સુદાન અને પછી જાન્યુઆરી ૧૯૯૬માં ફરી અફઘાનિસ્તાન પહોંચ્યા હતા. ઉલ્લેખનીય છે કે વર્ષ ૧૯૯૮માં જ કેન્યા અને તાન્ઝાનિયામાં અમેરિકન દૂતાવાસમાં થયેલા બે બોમ્બ વિસ્ફોટમાં ૨૨૪ લોકો માર્યા ગયા હતા અને ૫૦૦૦ લોકો ઘાયલ થયા હતા. અમેરિકાએ ઓસામા અને તેના ૧૬ સહયોગીઓને મુખ્ય શકમંદ તરીકે જાહેર કર્યા છે. આ પછી અમેરિકાએ ઓસામાને દુશ્મન તરીકે જોવાનું શરૂ કર્યું અને ગુપ્તચર એજન્સી એફબીઆઈના મોસ્ટ વોન્ટેડ લિસ્ટમાં તેને પકડવા અથવા મારવા બદલ ૨૫ મિલિયન ડોલરના ઈનામની જાહેરાત કરવામાં આવી. યુએસએ તેને આફ્રિકામાં બોમ્બ વિસ્ફોટો તેમ જ ૨૦૦૧ વર્લ્ડ ટ્રેડ સેન્ટર બોમ્બ ધડાકા, ૧૯૯૫માં રિયાધમાં કાર બોમ્બ ધડાકા અને સાઉદી અરેબિયામાં ૧૯૯૫ના ટ્રક બોમ્બ ધડાકા માટે દોષી ઠેરવ્યો હતો. તે ૨ મે ૨૦૧૧ના રોજ પાકિસ્તાનના એબોટાબાદ શહેરમાં અમેરિકી સૈન્ય કાર્યવાહીમાં માર્યો ગયો હતો.
પૂણ્યતિથિ:-
૧૮૯૭- સાવિત્રીબાઈ ફૂલે
સાવિત્રીબાઈ ફૂલેનો જન્મ ૩ જાન્યુઆરી ૧૮૩૧ ના રોજ થયો હતો. તેમના પિતાનું નામ ખંડોજી નૈવેસી અને માતાનું નામ લક્ષ્મીબાઈ હતું. સાવિત્રીબાઈ ફુલેના લગ્ન ૧૮૪૧માં જ્યોતિરાવ ફુલે સાથે થયા હતા. સરકારી દફતર પ્રમાણે જ્યોતિરાવે સવિત્રીબાઈને ઘરે જ ભણાવ્યા હતા. તેમના જ્યોતિરાવ સાથેના પ્રાથમિક શિક્ષણ બાદ આગળની જવાબદારી તેમના મિત્રો સખારામ યશવંત પરાંજપે અને કેશવ શિવરામ ભાવલકરની હતી. તેમણે બે શિક્ષક પ્રશિક્ષણ અભ્યાસક્રમોમાં પણ પ્રવેશ મેળવ્યો. પ્રથમ તેમણે અહમદનગર સ્થિત અમેરિકી મિશિનરી સિંથિયા ફર્રાર દ્વારા સંચાલિત સંસ્થામાં પ્રવેશ મેળવ્યો. ઉપરાંત પુણેની નોર્મલ સ્કૂલમાં પણ તાલીમ મેળવી. આ તાલીમના આધારે તેમને ભારતના પ્રથમ મહિલા શિક્ષક અને પ્રધાન અધ્યાપિકા માનવામાં આવે છે.
પ્રથમ ખેડૂતોની શાળાના સ્થાપક હતા.
મહાત્મા જ્યોતિરાવને મહારાષ્ટ્ર અને ભારતમાં સામાજિક સુધારણા ચળવળની સૌથી મહત્વપૂર્ણ વ્યક્તિઓમાંની એક ગણવામાં આવે છે. તેઓ મહિલાઓ અને દલિત જાતિઓને શિક્ષિત કરવાના તેમના પ્રયાસો માટે જાણીતા છે. જ્યોતિરાવ, જેઓ પાછળથી જ્યોતિબા તરીકે ઓળખાયા, તેઓ સાવિત્રીબાઈના આશ્રયદાતા, ગુરુ અને સમર્થક હતા. સાવિત્રીબાઈએ તેમનું જીવન એક મિશનની જેમ જીવ્યું જેનો ઉદ્દેશ્ય વિધવા પુનર્લગ્ન, અસ્પૃશ્યતા નાબૂદી, મહિલાઓને મુક્તિ આપવા અને દલિત મહિલાઓને શિક્ષિત કરવાનો હતો. તે એક કવયિત્રી પણ હતી અને મરાઠીની મૂળ કવયિત્રી તરીકે જાણીતી હતી. જ્યારે તે શાળામાં જતા ત્યારે વિરોધીઓ તેમના પર પથ્થર ફેંકતા હતા. આવું આશરે ૨૦૦ વર્ષ પહેલા થતું હતું જ્યારે છોકરીઓ માટે શાળા ખોલવી એ પાપ માનવામાં આવતું હતું.
ફુલે દંપતી અને સગુણબાઈએ મળીને ભીડેવાડામાં એક કન્યાશાળાની સ્થાપના કરી. શાળામાં વિજ્ઞાન, ગણિત અને સમાજવિદ્યાના વિષયો સામેલ હતા. ૧૮૫૧ના અંત સુધીમાં જ્યોતિરાવ અને સાવિત્રીબાઈ ત્રણ અલગ અલગ કન્યાશાળાઓ ચલાવી રહ્યા હતા. સંયુક્ત રીતે ત્રણે શાળામાં કુલ મળીને ૧૫૦ થી પણ વધુ વિદ્યાર્થીઓ અભ્યાસ કરી રહ્યા હતા. આ શાળાઓનો અભ્યાસક્રમ અને શિક્ષણપદ્ધતિ સરકારી શાળાથી અલગ હતી. લેખિકા દિવ્યા કંડુકુરીના મત અનુસાર સરકારી શાળાઓ કરતાં ફુલે દંપતિની શિક્ષણપદ્ધતિ વધુ સારી હતી. એ જ પ્રમાણે સરકારી શાળામાંથી શિક્ષણ મેળવનાર વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યા કરતા ફુલેની શાળામાં અભ્યાસ કરનાર વિદ્યાર્થીનીઓની સંખ્યા પણ વધુ હતી.
ફુલે દંપતીના આ સેવાકાર્યને રૂઢીવાદી સ્થાનિક સમુદાયના પ્રતિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો. ૧૮૪૯ સુધી ફુલે દંપતી જ્યોતિરાવના પૈતૃક ઘરમાં રહેતુ હતું. પરંતુ ૧૮૪૯માં જ્યોતિરાવના પિતાએ તેમને ઘર છોડી દેવા માટે જણાવ્યું કારણ કે બ્રાહ્મણ ગ્રંથો પ્રમાણે તેમનું શિક્ષણ કાર્ય પાપ ગણાતું હતું. ૧૮૫૦ના દશકમાં સાવિત્રીબાઈ અને જ્યોતિરાવે બે શૈક્ષણિક ટ્રસ્ટની સ્થાપના કરી. જ્યોતિરાવના સહયોગથી તેમણે અલગ અલગ જાતિ સમુદાયના બાળકોના અભ્યાસ માટે ૧૮ જેટલી શાળાઓ શરૂ કરી. દંપતીએ ગર્ભવતી બળાત્કાર પીડિત મહિલાઓ માટે બાળહત્યા પ્રતિબંધક ગૃહ નામના આશ્રય કેન્દ્રો પણ શરૂ કર્યા.
૧૮૯૭માં નાલાસોપારા ક્ષેત્રની આસપાસના વિસ્તારોમાં પ્લેગની મહામારી ફેલાતાં સાવિત્રીબાઈ અને તેમના દત્તકપુત્ર યશવંતરાવે અસરગ્રસ્તોની સારવાર માટે એક દવાખાનું શરૂ કર્યું. આ દવાખાનું પુણેથી દૂર સંક્રમણ મુક્ત વિસ્તારમાં આવેલું હતું. પ્લેગની આ મહામારીથી સંક્રમિત એક બાળકની સારવાર કરતાં સાવિત્રીબાઈને આ રોગ લાગુ પડી ગયો અને ૧૦ માર્ચ ૧૮૯૭ના રોજ તેમનું નિધન થઈ ગયું.
આ પણ વાંચો- TODAY HISTORY : શું છે 9 માર્ચની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ
આ પણ વાંચો- TODAY HISTORY : શું છે 8 માર્ચની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ
આ પણ વાંચો- TODAY HISTORY : શું છે 7 માર્ચની HISTORY? જાણો આજનું જ્ઞાન પરબ અને ઈતિહાસ
